ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 40 : PALI ROMAN Ja.A.6 ekadasaka-pakinnaka

                   11. Sadhinarajajatakam.
     Abbhuto vata lokasminti idam sattha jetavane viharanto
uposathike upasake arabbha kathesi.
     Tada hi sattha upasaka poranakapandita attano
uposathakammam nissaya manussasarireneva devalokam gantva ciram vasimsuti
vatva atitam ahari
     atite mithilanagare sadhinonama raja dhammena rajjam karesi
so catusu nagaradvaresu nagaramajjhe nivesanadvareti cha danasalayo
karetva sakalajambudipam unnangalam katva mahadanam pavattesi.
Devasikam cha satasahassani valanjanakam dhanam gacchati. Panca
Silani rakkhati uposatham upavasati. Ratthavasinopi tassa ovade
thatva danadini punnani katva matamata devanagareyeva nibbattimsu
sudhammadevasabham puretva nisinna deva ranno siladigunameva
vannayanti. Tam sutva sesadeva rajanam datthukamava ahesum.
Sakko devaraja tesam manam viditva aha sadhinarajanam datthukamati.
Ama devati. So matalim anapesi gaccha vejayantaratham yojetva
sadhinarajanam anehiti. So sadhuti sampaticchitva ratham yojetva
vedeharattham agamasi. Tada punnamidivaso hoti. Matali
manussanam sayamasam bhunjitva dvare sukhakathaya sannisinnakale
candamandalena saddhim ratham pesesi. Manussa dve canda
utthitati vadanta pana candamandalam ohaya ratham agacchantam
disva nayam cando eso ratho devaputtopi pannayati kassetam
manomayasindhavayuttam dibbaratham aneti na annassa amhakam ranno
bhavissati raja hi no dhammiko dhammarajati somanassajata hutva
anjalim paggayha thita pathamam gathamahamsu
          abbhuto vata lokasmim         uppajji lomahamsano
          dibbo ratho paturahu         vedehassa yasassinoti.
     Tassattho abbhuto vata tesam amhakam raja lokasmim lomahamsano
uppajji yassa dibbo ratho paturahosi vedehassa yasassinoti.
     Matali ratham anetva manussesu maladini pujentesu tikkhattum
nagaram padakkhinam katva ranno nivesanadvaram gantva ratham nivattetva
Pacchabhagena sihapanjaraummare thapetva arohanasajjam katva
atthasi. Tam divasampi raja danasalam oloketva imina niyameneva
danam dethati anapetva uposatham samadaya divasam vitinametva
amaccaganaparivuto alankatamahatale pacinasihapanjarabhimukho dhammayuttam
katham kathento nisinno hoti. Atha nam matali rathabhiruhanattham
nimantetva adaya agamasi.
     Tamattham pakasento sattha ima gatha abhasi
          devaputto mahiddhiko         matali devasarathi
          nimantayittha rajanam          vedeham mithilaggaham
          ehimam rathamaruyha           raja settha disampati
          deva dassanakama te       tavatimsa saindaka
          dassamana hi te deva      sudhammayam samacchare.
          Tato ca raja sadhino       pamukho rathamaruhi
          sahassayuttam abhiruyha          aga devana santike
          sahassayuttam hayavahim          dibbayanamadhitthito
          yayamano maharaja        addasa devasabham idam.
          Tam deva patinandimsu          disva rajanamagatam
          svagatante maharaja        atho te aduragatam
          nisidadani rajisi            devarajassa santike.
          Sakkopi patinandittha          vedeham mithilaggaham
          nimantayittha kamehi          asanena ca vasavo
          Sadhu khosi anuppatto        avasam vasavattinam
          vasa devesu rajisi          sabbakamasamiddhisu
          tavatimsesu devesu          bhunja kame amanuseti.
     Tattha samacchareti acchanti. Aga devana santiketi devanam
santikam agamasi tasmim hi ratham abhiruhitva thite ratho akasam
pakkhandi so mahajanassa olokentasseva antaradhayi matali rajanam
devalokam anesi tam disva devata ca sakko ca hatthatuttha paccuggamanam
katva patisantharam karimsu tamattham dassetum tam devatiadi vuttam.
Tattha patinandimsuti punappunam nandimsu. Asanena cati rajanam
alingitva idha nisidati attano pandukambalasilasanena ca kamehi
ca nimantesi upaddharajjam datva ekasane nisidapesi.
     Tassa sakkena devaranna dasayojanasahassam devanagaram addhatiya
ca devaccharakotiyo vejayantapasadanca majjhe bhinditva dinnam
sampattim anubhavantassa manussagananaya satta vassasatani atikkantani.
Tena attabhavena devaloke vasati. Punnanam khinakale
anabhirati uppanna tasma sakkena saddhim sallapanto gathamaha
                   aham pure saggagato ramami
                   naccehi gitehi ca vaditehi
                   sodanipajja na ramami sagge
                   ayunnu khinam maranassa santike
                   udahu mulhosmi janindasetthati.
     Tattha ayunnu khinanti kim nu mama sarire jivitindriyam khinam udahu
upacchedakakammavasena maranasanti ke jatanti pucchi. Janindasetthati
janindanam devanam setthati.
     Atha nam sakko aha
                   na tayu khino marananca dure
                   na capi mulho naravira settha
                   tuyhanca punnani parittakani
                   yesam vipakam idha vedayittho
          vasa devanubhavena          raja settha disampati
          tavatimsesu devesu          bhunja kame amanuseti.
     Tattha parittakaniti idam tena attabhavena devaloke
vipakadayakani punnani sandhaya vuttam itarani pana tassa punnani
pathaviyam pamsuviya appamanani. Vasa devanubhavenati aham te attano
punnani majjhe bhinditva dassami mamanubhavena vasati.
     Tam samassasento aha
          sadhu khosi anuppatto        avasam vasavattinam
          vasa devesu rajisi          sabbakamasamiddhisu
          tavatimsesu devesu          bhunja kame amanuseti.
     Atha nam patikkhipanto mahasatto aha
          yatha yacittakam yanam         yatha yacittakam dhanam
          evam sampadamevetam          yam parato danapaccaya
          Na cahametam icchami         yam parato danapaccaya
          sayam katani punnani          tam me aveniyam dhanam
          soham gantva manussesu       kahami kusalam bahum
          danena samacariyaya          samyamena damena ca
          yam katva sukhito hoti        na ca pacchanutappatiti.
     Tattha yam parato danapaccayati yam parena dinnatta labbhati tam
yacittakasadisameva hoti yacittakam hi tutthakale denti kuddhakale
acchinditva ganhantiti. Samacariyayati kayadihi papassa
akaranena. Samyamenati silasamyamena. Damenati indriyadamanena.
Yam katvati yam karitva sukhitoceva hoti na ca pacchanutappati
tatharupameva kammam karissamiti.
     Athassa vacanam sutva sakko matalim anapesi gaccha
sadhinarajanam mithilam netva uyyane otarehiti. So tatha
akasi. Raja tasmimyeva uyyane cankamati. Atha nam uyyanapalo
disva tam upasankamitva vanditva pucchitva tam sanjanitva
gantva naradassa ranno arocesi. So ca ranno agamanabhavam
sutva uyyanapala tvam purato gantva uyyanam sajjitva tassa
ca mayhanca dve asanani pannapehiti tam uyyanapalam uyyojesi.
So tatha akasi. Atha nam raja pucchi kassa dve asanani
pannapesiti. Ekam tumhakam ekam amhakam rannoti aha.
Atha raja ko anno satto mama santike asane nisidissatiti
Vatva ekasmim nisiditva ekasmim pade thapesi. Naradaraja
agantva tassa pade vanditva ekamantam nisidi. So kirassa
sattamova natta. Tada kirassa satayukakalova ahosi. Mahasatto
pana attano punnabalena ettakam kalam vitinamesi. So naradassa
ranno hatthe gahetva uyyane vicaranto tisso gatha abhasi
          imani tani khettani        imam nikkham sukundalam
          ima ta haritanupa         ima najja savantiyo
          ima ta pokkharaniyo ramma   cakavakupakujjita
          mandalakehi sanchanna        padumuppalakehi ca
          yassimani mamayimsu           kataram nu te disam gata.
                   Tani khettani so bhumibhago
                   te me aramavanupacara
                   tameva mayham janatam apassato
                   sunnanca me narada khayate disati.
     Tattha khettaniti bhumibhage sandhayaha. Imam nikkhanti imam tadisameva
udakaniddhamanam. Sukundalanti sobhanena musalapavesanakundalena samannagatam.
Haritanupati udakaniddhamanassa ubhosu passesu haritatinasanchanna
anupa bhumiyo. Yassimani mamayimsuti tata narada ye mama
upatthaka ca orodha ca imasmim uyyane mahantena yasena
maya saddhim vicaranta imani thanani mamayimsu piyayimsu.
Kataram nu te disam gatati kattha thane te pesita.
Tani khettaniti imasmim uyyane taneva etani uparopaka-
viruhanatthanani. Te me aramavanupacarati ime teyeva
aramavanupacara viharabhumiyoti attho.
     Atha nam narado aha
                    deva tumhakam devalokam
                    gatanam idani satta vassasatani
                    aham vo sattamo natta
                    tumhakam upatthaka sabbe
                    maranamukham patta idam vo
                    attano santakam rajjam anubhavathati.
Raja tata narada naham idhagacchanto rajjatthaya agato punna-
karanatthayamhi agato aham punnameva karissamiti vatva gatha aha
           dittha maya vimana       obhasenta catuddisa
           sammukha devarajassa       tidasananca sammu kha.
           Vuttham me bhavanam dibyam       bhutta kama amanusa
           tavatimsesu devesu        sabbakamasamiddhisu.
           Soham etadisam hitva      punnayamhi idhagato
           punnanceva carissami       naham rajjena atthiko.
           Adandavacaram maggam         sammasambuddhadesitam
           tam maggam patipajjissam        yena gacchanti subbatati.
     Tattha vuttham me bhavanam dibyanti vejayantam sandhayaha.
Soham etadisanti tata narada soham buddhananena aparichindiyam
evarupam kamagunasampattim pahaya punnakaranatthaya idhagato.
Adandavacaranti adandehi nikkhittadandasatthehi avacaritabbam
sammaditthipurekkharam atthangikam maggam. Subbatati yena maggena
subbata sabbannu buddha gacchanti ahampi agatapubbam disam gantum
bodhitale nisiditva tameva maggam patipajjissamiti.
     Evam bodhisatto ima gatha sabbannutanane khipitva
kathesi. Atha nam narado punapi aha rajjam yeva anusasati.
Tata na me rajjenattho satta vassasatani nitthitadanam sattaheneva
datukamomhiti. Narado sadhuti tassa vacanam sampaticchitva
mahadanam patiyadesi. Raja sattaham mahadanam datva sattame
divase kalam katva tavatimsabhavaneyeva nibbatti.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva evam upasaka vasitabbayuttakam
uposathakammannamati dassetva saccani pakasetva jatakam
samodhanesi (saccapariyosane tesu uposathikesu keci sotapattiphale
keci sakadagamiphale keci anagamiphale keci arahattaphale patitthahimsu)
tada naradaraja sariputto matali anando ahosi sakko
anuruddho sesaparisa buddhaparisa sadhinaraja pana ahamevati.
                 Sadhinarajajatakam ekadasamam.
                    ---------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 40 page 354-362. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=7226&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=7226&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1994              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=7758              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=8152              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=8152              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]