ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 41 : PALI ROMAN Ja.A.7 visati-cattalisa

page77.

Sattigumbajatakam migaluddo maharajati idam sattha maddakucchismim migadaye viharanto devadattam arabbha kathesi. Devadattena hi silaya paviddhaya bhagavato pade sakhalikaya ghate balavavedana uppajjimsu. Tathagatassa dassanatthaya bahu bhikkhu sannipatimsu. Atha bhagava parisam sannipatitam disva bhikkhave idam senasanam atisambadham sannipato maha bhavissati manca sivikaya maddakucchiyam nethati aha. Bhikkhu tatha karimsu. Jivako tathagatassa padam phasukam akasi. Bhikkhu satthu santike nisinnava katham samutthapesum avuso devadatto sayampi papo parisapissa papa iti so papo papaparivarova viharatiti. Sattha kim kathetha bhikkhaveti pucchitva imaya namati vutte na bhikkhave idaneva pubbepi devadatto papova papaparivaroyevati vatva atitam ahari. Atite uttarapancalanagare pancalo nama raja rajjam karesi. Tada mahasatto arannayatane ekasmim sanupabbate simbalivane ekassa suvaranno putto hutva nibbatti dve bhataro ahesum. Tassa pana pabbatassa uparivate coragamako ahosi pancannam corasatanam nivaso adhovate assamo pancannam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page78.

Isisatanam nivaso. Tesam suvapotakanam pakkhanikkhamanakale vata- mandalika udapadi. Taya pahato eko suvapotako coragame coranam avudhantare patito. Tassa tattha patitatta sattigumbo- tvevassa namam karimsu. Eko assame balukathale pupphantare patito. Tassa tattha patitatta pupphakotvevassa namam karimsu. Sattigumbo coranam antare vaddhito. Pupphako isinam antare vaddhito. Athekadivasam raja sabbalankarapatimandito rathavaram abhiruhitva mahantena parivarena migavadhaya nagarato avidure supupphita- suphalitaramaniyam upavanam gantva yassa passena migo palato tasseva givati vatva ratha oruyha paticchadetva dinne kotthake dhanum adaya atthasi. Purisehi miganam utthapanatthaya vanagumbesu pothiyamanesu eko enimigo utthaya gamanamaggam olokento ranna thitatthanasseva vivittam disva tadabhimukho pakkhanditva palayi. Amacca kassa passena migo palatoti pucchanta ranno passenati natva ranna saddhim kelim karimsu. Raja asmimanena tesam kelim asahanto idani tam migam ganhissamiti ratham abhiruyha sigham pesehiti sarathim anapetva migena gatamaggam patipajji. Ratham vegena gacchantam parisa anubandhitum nasakkhimsu. Raja sarathidutiyo yava majjhantika gantva migam adisva nivat- tanto tassa coragamakassa santike ramaniyam kandaram disva ratha oruyha nahatva ca pivitva ca paccuttari. Athassa sarathi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page79.

Rathato uttarattharanam otaretva sayanampi rukkhacchayaya pannapesi. So tattha nipajji. Sarathipi tassa pade sambahanto nisidi. Raja antarantara niddayati ceva pabujjhati ca. Coragamavasino corapi ranno arakkhanatthaya arannameva pavisimsu. Coragamake sattigumbo ceva bhattarandhako patikolumbo nameko puriso cati dveva ohiyimsu. Tasmim khane sattigumbo gamato nikkhamitva rajanam disva imam niddayamanam maretva abharanani gahessamiti cintetva patikolumbakassa santikam gantva tam karanam arocesi. Tamattham pakasento sattha panca gatha abhasi migaluddo maharaja pancalanam rathesabho nikkhanto saha senaya ogano vanamagato. Tatthaddasa arannasmim takkaranam kutikatam tassa kutiya nikkhamma suvo luddani bhasati. Sampannabahano poso yuva sammatthakundali sobhati lohitunhiso diva suriyova bhasati. Majjhantike sampatike sutto raja sasarathi handassabharanam sabbam ganhama sahasa mayam. Nissivepi rahodani sutto raja sasarathi adaya vattham manikundalanca hantvana sakhahi avattharamati. Tattha migaluddoti migaluddo viya miganam gavesanato migaluddoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page80.

Vutto. Oganoti gana ohino parihino hutva. Takkaranam kutikatanti so raja tattha aranne coranam vasanatthaya katam gamakam addasa. Tassati tato corakutito. Luddani bhasatiti patikolumbena saddhim darunani vacanani kathesi. Sampannabahanoti sampannaassabahano. Lohitunhisoti rattena unhisapatena samanna- gato. Sampatiketi sampati idani evarupe thitamajjhantike kaleti attho. Sahasati sahasena pasayhakaram katva ganhamati vadati. Nissivepi rahodaniti nissivepi idani raho idam vadati yatha nissive addharattikasamaye manussa kilanta sayanti raho hoti idani evarupe thitamajjhantikepi kale tathevati. Hantva- nati rajanam maretva vatthabharananissa gahetva atha nam pade gahetva kaddhitva ekamante sakhahi paticchademati. Iti so vegena sakim nikkhamitva sakim patikolumbassa santikam gacchati. So tassa vacanam sutva nikkhamitva olokento rajabhavam natva bhito gathamaha kinnu ummattarupova sattigumba pabhasasi durasada hi rajano aggi pajjalito yathati. Atha nam suvo gathaya ajjhabhasi atha tvam patikolumba matto thulani gajjasi matara mayha naggaya kim nu tvam vijigucchaseti. Tattha atha tvanti nanu tvam. Mattoti coranam ucchitthasuram

--------------------------------------------------------------------------------------------- page81.

Labhitva taya matto hutva pubbe mahagajjitani tajjasi. Matarati corajetthakassa bhariyam sandhayaha. Sa kira tada sakhabhangam nivasetva carati. Vijigucchaseti mama matari naggaya kim nu tvam idani corakammam jigucchasi katum na icchasiti. Raja pabujjhitva tassa tena saddhim manussabhasaya kathentassa vacanam sutva sappatibhayam idam thananti sarathim utthapento gathamaha utthehi samma taramano ratham yojehi sarathi sakuno me na ruccati annam gacchama assamanti. Sopi sigham utthahitva ratham yojetva gathamaha yutto ratho maharaja yutto ca balavahano adhitittha maharaja annam gacchama assamanti. Tattha balavahanoti balavavahano mahathamaassasampannoti attho. Adhititthati abhiruha. Abhirulhamatteyeva tasmim sindhava vatavegena pakkhandimsu. Sattigumbo ratham gacchantam disva sambhamappatto dve gatha abhasi konumeva gata sabbe ye asmim paricaraka esa gacchati pancalo mutto tesam adassana. Kodandakani ganhatha sattiyo tomarani ca esa gacchati pancalo ma vo muncittha jivitanti. Tattha konumeti kuhim nu ime. Asminti imasmim assame.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page82.

Paricarakati cora. Adassanati etesam coranam adassanena mutto. Esa gacchatiti etesam hatthato mutto hutva esa adassanam gacchatiti attho. Kodandakaniti dhanu. Jivitanti tumhakam jivantanam ma muncittha avudhahattha dhavitva ganhatha nanti. Evam tassa viravitva aparaparam vidhavantasseva raja isinam assamam patto. Tasmim khane isayo phalaphalatthaya gata. Eko pupphakasuvova assamapade hoti. So rajanam disva paccuggamanam katva patisantharamakasi. Tamattham pakasento sattha catasso gatha abhasi athaparo patinandittha suvo lohitatundako svagatante maharaja atho te aduragatam issarosi anuppatto yam idhatthi pavedaya. Tindukani piyalani madhuke kasamariyo phalani khuddakappani bhunja raja varam varam. Idampi paniyam sitam abhatam girigabbhara tato piva maharaja sace tvam abhikankhasi. Arannam unchaya gata ye asmim paricaraka sayam utthaya ganhavho hattha me natthi dataveti. Tattha patinanditthati rajanam disvava tussi. Lohitatundakoti rattatundako sobhaggappatto. Madhuketi madhukaphalani. Kasamariyoti evamnamakani phalani karaphalani va. Tato pivati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page83.

Tato paniyamalakato gahetva paniyam piva. Ye asmim paricarakati maharaja ye imasmim assame vicaranaka isayo te arannam unchaya gata. Ganhavhoti phalaphalani ganhatha. Dataveti datum. Raja tassa patisanthare pasiditva thutim karonto gathadvayamaha bhaddako vatayam pakkhi dijo paramadhammiko atheso itaro pakkhi suvo luddani bhasati. Etam hanatha bandhatha ma vo muncittha jivitam iccevam vilapantassa sotthi pattosmi assamanti. Tattha itaroti corakutiyam suvako. Iccevanti aham pana tassa evam vilapantassa imam assamam sotthina pattoti. Ranno katham sutva pupphako dve gatha abhasi bhatarosma maharaja sodariya ekamatuka ekarukkhasmim samvaddha nanakhettam gata ubho. Sattigumbo ca coranam ahanca isinam idha asatam so satam aham tena dhammena no vinati. Tattha bhatarosmati maharaja so cahanca ubho bhataro homa. Corananti so coranam santike samvaddho aham isinam santike. Asatam so satam ahanti so asadhunam dussilanam santikam upagato aham sadhunam silavantanam tena dhammena no vinati maharaja tanca sattigumbam cora coradhammena ceva corakiriyaya ca vinesum mam isayo isidhammena isisilacarena tasma sopi tena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page84.

Coradhammena no vina hoti aham hi isidhammena no vina homiti. Idani tam dhammam vibhajento gathadvayamaha yattha vadho ca bandho ca nikati vancanani ca alopa sahasakara tani so tattha sikkhati. Idha saccanca dhammo ca ahimsa samyamo damo asanudakadayinam anke vaddhosmi bharatati. Tattha nikatiti patirupakena vancanani. Vancananiti ujukavancananeva. Alopati diva gamaghata. Sahasakarati geham pavisitva maranena tajjetva sahasikakammakaranani ca. Saccanti sabhavo. Dhammoti sucaritadhammo. Ahimsati mettapubbabhago. Samyamoti silasamyamo. Damoti indriyadamanam. Asanudakadayinanti abbhagatanam jananam asananca udakadananca danasilanam. Bharatati rajanam alapati. Idani ranno dhammam desento ima gatha abhasi yam yam hi raja bhajati santam va yadi va asam silavantam visilam va vasam tasseva gacchati. Yadisam kurute mittam yadisancupasevati sopi tadisako hoti sahavaso hi tadiso. Sevamano sevamanam samphuttho samphusam param saro duttho kalapamva alittamupalimpati. Upalimpabhaya dhiro neva papasakha siya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page85.

Putimaccham kusaggena yo naro upanayhati kusapi puti vayanti evam balupasevana. Tagaranca palasena yo naro upanayhati pattapi surabhi vayanti evam dhirupasevana. Tasma pattaputasseva natva sampakamattano asantenupaseveyya sante seveyya pandito asanto nirayam nenti santo papenti suggatinti. Tattha santam va yadi va asanti sappurisam va asappurisam va. Sevamano sevamananti sevamano acariyo sevamanam antevasikam. Samphutthoti antevasina samphuttho acariyo. Samphusam paranti param acariyam phusanto antevasi. Alittanti tam antevasikam papadhammena alittam so acariyo visaduttho saro sesam sarakalapam viya limpati. Evam balupasevanati balupasevi hi putimaccham upanayhanakusaggam viya hoti papakammam akarontopi avannam akittim labhati. Dhirupasevanati dhirupasevi puggalo tagaradigandhajatipalivethanapattam viya hoti pandito bhavitum asakkontopi kalyanamittaseviti gunakittim labhati. Pattaputassevati duggandhasugandhapalivethanapannasseva. Sampakamattanoti kalyanamittasamsaggavasena attano paripakam paripakananabhavam natvati attho. Papenti suggatinti santo sammaditthika attanam nissite satte saggameva papentiti desanam yathanusandhimeva papesi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page86.

Raja tassa dhammakathaya pasidati. Isiganopi agato. Raja isayo vanditva bhante mam anukampamana mama vasanatthane vasathati vatva tesam patinnam gahetva nagaram gantva suvanam abhayam adasi. Isayopi tattha agamamsu. Raja isiganam uyyane vasapento yavajivam upatthahitva saggapuram puresi. Athassa puttopi chattam ussapetva isiganam patijaggiyeva. Tasmim kulaparivatte satta rajano isiganassa danam pavattayimsu. Mahasatto aranneyeva vasanto yathakammam gato. Sattha imam dhammadesanam aharitva evam bhikkhave pubbepi devadatto papo papaparivaroyevati vatva jatakam samodhanesi tada sattigumbo devadatto ahosi cora devadattaparisa raja anando isigana buddhaparisa pupphakasuvo pana ahamevati. Sattigumbajatakam nitthitam. Sattamam. ----------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 41 page 77-86. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=41&A=1568&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=41&A=1568&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=2142              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=8466              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=8936              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=8936              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]