ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 52 : PALI ROMAN Cariya.A. (paramatthadi.)

                       6. Temiyacariyavannana 1-
       [48] Punaparam yada homi        kasirajassa atrajo
            mugapakkhoti namena        temiyoti vadanti mam.
       [49] Solasitthisahassanam         na vijjati pumo tada 2-
            ahorattanamaccayena       nibbatto ahamekakoti.
     #[48]  Chatthe kasirajassa atrajoti kasiranno atrajo putto yada homi, tada
mugapakkhoti namena, temiyoti vadanti manti temiyoti namena mugapakkhavatadhitthanena
"mugapakkho"ti matapitaro adim katva sabbeva mam vadantiti sambandho. Mahasattassa hi
jatadivase sakalakasiratthe devo vassi, yasma ca so ranno ceva amaccadinanca hadayam
ularena pitisinehena temayamano uppanno, tasma "temiyakumaro"ti namam ahosi.
     #[49]  Solasitthisahassananti solasannam kasiranno itthagarasahassanam. Na
vijjati pumoti putto na labbhati. Na kevalanca putto eva, dhitapissa natthi eva.
Ahorattanam accayena, nibbatto ahamekakoti aputtakasseva tassa ranno bahunam
@Footnote: 1 pali. mugapakkhacariyavannana(sya)  2 cha.Ma. tatha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page251.

Samvaccharanam atitatta anekesam ahorattanam apagamanena 1- sakkadattiyo ahamekakova bodhipariyesanam caramano tada tassa putto hutva uppannoti sattha vadati. Tatrayam anupubbikatha:- atite baranasiyam kasiraja rajjam karesi. Tassa solasasahassa itthiyo ahesum. Tasu ekapi puttam va dhitaram va na labhati, nagara "amhakam ranno vamsanurakkhako ekopi putto natthi"ti vippatisari jata sannipatitva rajanam "puttam patthehi"ti ahamsu. Raja solasasahassa itthiyo "puttam patthetha"ti anapesi. Ta candadinam upatthanadini katva patthentiyopi na labhimsu. Aggamahesi panassa maddarajadhita candadevi nama silasampanna ahosi. Raja "tvampi puttam patthehi"ti aha. Sa punnamadivase uposathika hutva attano silam avajjetva "sacaham akhandasila, imina me saccena putto uppajjatu"ti saccakiriyamakasi. Tassa silatejena sakkassa asanam unhakaram dassesi. Sakko avajjento tam karanam natva "candadeviya puttapatilabhassa upayam karissami"ti tassa anucchavikam puttam upadharento bodhisattam tavatimsabhavane nibbattitva tattha yavatayukam thatva tato cavitva uparidevaloke uppajjitukamam disva tassa santikam gantva "samma tayi manussaloke uppanne paramiyo ca te puressanti, mahajanassa ca vuddhi bhavissati, ayam kasiranno canda nama aggamahesi puttam pattheti, tassa kucchiyam uppajjahi"ti aha. So "sadhu"ti patissunitva tassa kucchiyam patisandhim ganhi. Tassa sahaya pancasata devaputta khinayuka devaloka cavitva tasseva ranno amaccabhariyanam kucchisu patisandhim ganhimsu. Devi gabbhassa patitthitabhavam natva ranno arocesi. Raja gabbhapariharam dapesi. Sa paripunnagabbha dhannapunnalakkhanasampannam puttam vijayi. Tamdivasameva amaccagehesu pancakumarasatani vijayimsu. Ubhayampi sutva raja @Footnote: 1 Si. accayena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page252.

"mama puttassa parivara ete"ti pancannam darakasatanam pancadhatisatani pesetva kumarapasadhanani ca pesesi. Mahasattassa pana atidighadidosavivajjita alambatthana madhurathanna catusatthidhatiyo datva mahantam sakkaram katva candadeviyapi varam adasi. Sa gahitakam katva thapesi. Darako mahata parivarena vaddhati. Atha nam ekamasikam alankaritva ranno santikam anayimsu. Raja piyaputtam oloketva alingitva anke nisidapetva ramayamano nisidi. #[50] Tasmim khane cattaro cora anita. Raja tesu ekassa sakantakahi kasahi paharasahassam anapesi, ekassa sankhalikaya bandhitva bandhanagarappavesanam, ekassa sarire sattippaharadanam, ekassa sularopanam. Mahasatto pitu katham sutva samvegappatto hutva "aho mama pita rajjam nissaya bhariyam nirayagamikammam karoti"ti cintesi. Punadivase nam setacchattassa hettha alankatasirisayane nipajjapesum. So thokam niddayitva patibuddho akkhini ummiletva setacchattam olokento 1- mahantam sirivibhavam passi, athassa pakatiyapi samvegappattassa atirekataram bhayam uppajji. So "kuto nu kho aham imam rajageham agato"ti upadharento jatissarananena devalokato agatabhavam natva tato param olokento ussadaniraye pakkabhavam passi. Tato param olokento tasmimyeva nagare rajabhavam passi. Atha so "aham visativassani rajjam karetva asitivassasahassani ussadaniraye paccim, idani punapi imasmim coragehe nibbattosmi, pitapi me hiyyo catusu coresu anitesu tatharupam pharusam nirayasamvattanikam katham kathesi. Na me imina aviditavipulanatthavahena 2- rajjena attho, katham nu kho imamha corageha mucceyyan"ti cintento nipajji. Atha nam eka devadhita "tata temiya kumara ma bhayi, tini angani adhitthahitva tava sotthi bhavissati"ti samassasesi. Tam sutva mahasatto rajjasankhata anatthato muccitukamo solasasamvaccharani tini angani acaladhitthanavasena adhitthahi. Tena vuttam:- @Footnote: 1 Ma. oloketva 2 Si. avirata...

--------------------------------------------------------------------------------------------- page253.

[50] "kicchaladdham piyam puttam abhijatam jutindharam setacchattam dharayitvana sayane posesi mam pita. [51] Niddayamano sayanavare pabujjhitvanaham tada addasam pandaram chattam yenaham nirayam gato. [52] Saha ditthassa me chattam taso uppajji bheravo vinicchayam samapanno kathaham imam muncissam. [53] Pubbasalohita mayham devata atthakamini sa mam disvana dukkhitam tisu thanesu yojayi. [54] Ma pandiccayam vibhavaya balamato bhava sabbapaninam sabbo tanjano ocinayatu evam tava attho bhavissati. [55] Evam vuttayaham tassa idam vacanamabravim karomi tetam vacanam yam mam bhanasi devate atthakamasi me amma hitakamasi devate. [56] Tassaham vacanam sutva sagareva thalam labhim hattho samviggamanaso tayo ange adhitthahim. [57] Mugo ahosim badhiro pakkho gativivajjito ete ange adhitthaya vassani solasam vasin"ti. Tattha kicchaladdhanti kicchena kasirena cirakalapatthanaya laddham. Abhijatanti jatisampannam. Kayajutiya ceva nanajutiya ca samannagatatta jutindharam. Setacchattam dharayitvana, sayane poseti nam pitati pita me kasiraja "ma nam kumaram rajo va ussavo va"ti jatakalato patthaya setacchattassa hettha sirisayane sayapetva mahantena parivarena mam poseti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page254.

#[51] Niddayamano sayanavare pabujjhitva aham olokento pandaram setacchattam addasam. Yenaham nirayam gatoti yena setacchattena tato tatiye attabhave aham nirayam gato, setacchattasisena rajjam vadati. #[52] Saha ditthassa me chattanti tam setacchattam ditthassa ditthavato me saha tena dassanena, dassanasamakalamevati attho. Taso uppajji bheravoti suparividitadinavatta bhayanako cittutraso udapadi. Vinicchayam samapanno, kathaham imam muncissanti katham nu kho aham imam rajjam kalakannim munceyyanti evam vicaranam apajjim. #[53] Pubbasalohita mayhanti pubbe ekasmim attabhave mama matubhutapubba tasmim chatte adhivattha devata mayham atthakamini hitesini. Sa mam disvana dukkhitam, tisu thanesu yojayiti sa devata mam tatha cetodukkhena dukkhitam disva mulapakkhabadhirabhavasankhatesu tisu rajjadukkhato nikkhamanakaranesu yojesi. #[54] Pandiccayanti pandiccam, ayameva va patho. Ma vibhavayati ma pakasehi. Balamatoti baloti nato. Sabboti sakalo antojano ceva bahijano ca. Ocinayatuti niharathetam kalakanninti avajanatu. Evam tava attho bhavissatiti evam yathavuttanayena avajanitabbabhave sati tuyham gehato nikkhamanena hitam paramiparipuranam bhavissati. #[55] Tetam vacananti te etam tini angani adhitthahiti vacanam. Atthakamasi me ammati amma devate mama atthakama asi. Hitakamati tasseva pariyayavacanam. Atthoti va ettha sukham veditabbam. Hitanti tassa karanabhutam punnam. #[56] Sagareva thalam labhinti coragehe vataham jato, ahu me mahavatanatthoti sokasagare osidanto tassa devataya aham vacanam sutva sagare osidanto viya thalam patittham alabhim, rajjakulato nikkhamanopayam alabhinti attho. Tayo ange adhitthahinti yava gehato nikkhamim, tava tini angani karanani adhitthahim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page255.

#[57] Idani tani sarupato dassetum "mugo ahosin"ti gathamaha. Tattha pakkhoti pithasappi. Sesam suvinneyyameva. Evam pana mahasatte devataya dinnanaye thatva jatavassato patthaya mugadibhavena attanam dassente matapitaro dhatiadayo ca "muganam hanupariyosanam nama evarupam na hoti, badhiranam kannasotam nama evarupam na hoti, pithasappinam hatthapada nama evarupa na honti, bhavitabbamettha karanena, vimamsissama nan"ti cintetva "khirena tava vimamsissama"ti sakaladivasam khiram na denti, so sussantopi khiratthaya saddam na karoti. Athassa mata "putto me chato, khiramassa detha"ti khiram dapesi. Evam antarantara khiram adatva ekasamvaccharam vimamsantapi antaram na passimsu. Tato "kumaraka nama puvakhajjakam piyayanti, phalaphalam piyayanti, kilanabhandakam piyayanti, bhojanam piyayanti"ti tani tani palobhaniyani upanetva vimamsanavasena palobhenta yava pancavassakala antaram na passimsu. Atha nam "daraka nama aggito bhayanti, mattahatthito bhayanti, sappato bhayanti, ukkhittasikapurisato bhayanti, tehi vimamsissama"ti yatha tehissa anattho na jayati, tatha purimameva samvidahitva atibhayanakakarena upagacchante karesum. Mahasatto nirayabhayam avajjetva "ito satagunena sahassagunena satasahassagunena nirayo bhayitabbo"ti niccalova hoti. Evampi vimamsitva antaram na passanta puna "daraka nama samajjatthika honti"ti samajjam karetvapi mahasattam saniya parikkhipitva ajanantasseva catusu passesu sankhasaddehi bherisaddehi ca sahasa ekaninnadam karetvapi andhakare ghatehi dipam upanetva sahasa alokam dassetvapi sakalasariram phanitena makkhetva bahumakkhike thane nipajjapetvapi nhapanadini akatva uccarapassavamatthake nipannam ajjhupekkhitvapi tattha ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page256.

Palipannam sayamanam parihasehi akkosanehi ca ghattetvapi hetthamance aggikapallam katva unhasantapena piletvapiti evam nanavidhehi upayehi vimamsantapissa antaram na passimsu. Mahasatto hi sabbattha nirayabhayameva avajjetva adhitthanam avikopento niccalova ahosi. Evam pannarasavassani vimamsitva atha solasavassakale "pithasappino va hontu mugabadhira va rajaniyesu arajjanta dussaniyesu adussanta nama natthiti natakanissa paccupatthapetva vimamsissama"ti kumaram gandhodakena nhapetva devaputtam viya alankaritva devavimanakappam pupphagandhadamadihi ekamodapamodam pasadam aropetva uttamarupadhara bhavavilasasampanna devaccharapatibhaga itthiyo upatthapesum "gacchatha naccadihi kumaram abhiramapetha"ti. Ta upagantva tatha katum vayamimsu. So buddhisampannataya "ima me sarirasamphassam ma vindimsu"ti assasapassase nirundhi. Ta tassa sarirasamphassam avindantiyo "thaddhasariro esa, nayam manusso, yakkho bhavissati"ti pakkamimsu. Evam solasa vassani solasahi mahavimamsahi anekahi ca khuddakavimamsahi parigganhitum asakkunitva matapitaro "tata temiyakumara mayam tava amugadibhavam janama, na hi tesam evarupani mukhakannasotapadani honti, tvam amhehi patthetva laddhaputtako, ma no nasehi, sakalajambudipe rajunam santika garahato mocehi"ti saha visum visunca anekavaram yacimsu. So tehi evam yaciyamanopi asunanto viya hutva nipajji. [58] Atha raja mahasattassa ubho pade kannasote jivham ubho ca hatthe kusalehi purisehi vimamsapetva "yadipi apithasappiadinam viyassa padadayo, tathapi ayam pithasappi mugabadhiro manne, idise kalakannipurise imasmim gehe vasante tayo antaraya pannayanti jivitassa va chattassa va mahesiya va"ti lakkhanapathakehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page257.

Idani kathitam, jatadivase pana "tumhakam domanassapariharanattham `dhannapunnalakkhano'ti vuttan"ti amaccehi arocitam sutva antarayabhayena bhito "gacchatha nam avamangalarathe nipajjapetva pacchimadvarena niharapetva amakasusane nikhanatha"ti anapesi. Tam sutva mahasatto hattho 1- udaggo ahosi "cirassam vata me manoratho papunissati"ti. Tena vuttam:- #[58] "tato me hatthe pade ca jivham sotanca maddiya anunatam me passitva kalakanniti nindisum. [59] Tato janapada sabbe senapatipurohita sabbe ekamana hutva chaddanam anumodisum. [60] Soham tesam matim sutva hattho samviggamanasova yassatthaya tapo cinno so me attho samijjhatha"ti. Tattha maddiyati maddanavasena vimamsitva. Anunatanti hatthadihi avikalatam. Nindisunti "evam anunavayavopi samano mugadi viya dissamano rajjam karetum abhabbo, kalakannipuriso ayan"ti garahimsu. "niddisun"tipi patho, vadimsuti attho. #[59] Chaddanam anumodisunti rajadassanattham agata sabbepi janapadavasino senapatipurohitappamukha rajapurisa te sabbepi ekamana samanacitta hutva antarayapariharanattham ranna anatta bhumiyam nikhananavasena mama chaddanam mukhasankocam akatva abhimukhabhavena sadhu sutthu idam kattabbamevati anumodimsu. #[60] So me attho samijjhathati yassatthaya yadattham tato mugadibhavadhitthanavasena dukkaracaranam cinnam caritam, so attho mama samijjhati. Tesam mama @Footnote: 1 Ma. tutthahattho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page258.

Matapituadinam matim adhippayam sutva so aham mama adhippayasamijjhanena hattho anupadharetva bhumiyam nikhanananujananena samviggamanasova ahosinti vacanasesena sambandho veditabbo. [61] Evam kumarassa bhumiyam nikhanane ranna anatte candadevi tam pavattim sutva rajanam upasankamitva deva tumhehi mayham varo dinno, maya ca gahitakam katva thapito, tam me idani dethati. Ganha deviti. Puttassa me rajjam dethati. Putto te kalakanni, na sakka datunti tena hi deva yavajivam adento satta vassani dethati. Tampi na sakkati. Cha vassani panca cattari tini dve ekam vassam, satta mase cha panca cattaro tayo dve ekam masam addhamasam sattaham dethati. Sadhu ganhati. Sa puttam alankarapetva "temiyakumarassa idam rajjan"ti nagare bherim carapetva alankarapetva puttam hatthikkhandham aropetva setacchattam matthake karapetva nagaram padakkhinam katva agatam alankatasirisayane nipajjapetva sabbarattim yaci "tata temiya tam nissaya solasa vassani niddam alabhitva rodamanaya me akkhini uppakkani, sokena hadayam bhijjati viya, tava apithasappiadibhavam janami, ma mam anatham kari"ti. Imina niyamena cha divase yaci. Chatthe divase va raja sunandam nama sarathim pakkosapetva "sve patova avamangalarathena kumaram niharitva amakasusane bhumiyam nikhanitva pathavivaddhanakakammam katva ehi"ti aha. Tam sutva devi "tata kasiraja tam sve amakasusane nikhanitum anapesi. Sve maranam papunissati"ti aha. Mahasatto tam sutva "temiya solasa vassani taya kato vayamo matthakam patto"ti hattho udaggo ahosi. Matuya panassa hadayam bhijjanakaram viya ahosi. Atha tassa rattiya accayena patova sarathi ratham adaya dvare thapetva sirigabbham pavisitva "devi ma mayham kujjhi, ranno ana"ti puttam alingitva nipannam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page259.

Devim pitthihatthena apanetva kumaram ukkhipitva pasada otari. Devi uram paharitva mahasaddena paridevitva mahatale ohiyi. Atha nam mahasatto oloketva "mayi akathente matu soko balava bhavissati"ti kathetukamo hutvapi "sace kathessami solasa vassani kato vayamo mogho bhavissati, akathento panaham attano ca matapitunanca paccayo bhavissami"ti adhivasesi. Sarathi "mahasattam ratham aropetva pacchimadvarabhimukham ratham pesessami"ti pacinadvarabhimukham pesesi. Ratho nagara nikkhamitva devatanubhavena tiyojanatthanam gato. Mahasatto sutthutaram tutthacitto ahosi. Tattha vanaghatam sarathissa amakasusanam viya upatthasi. So "idam thanam sundaran"ti ratham okkamapetva maggapasse thapetva ratha oruyha mahasattassa abharanabhandam omuncitva katva thapetva kuddalam adaya avidure avatam khanitum arabhi. Tena vuttam:- #[61] "nhapetva anulimpitva vethetva rajavethanam abhisincitva chattena karesum puram padakkhinam. [62] Sattaham dharayitvana uggate ravimandale rathena mam niharitva sarathi vanamupagami. [63] Ekokase ratham katva sajjassam hatthamuccito 1- sarathi khanati kasum nikhatum pathaviya maman"ti. Tattha nhapetvati solasahi gandhodakaghatehi nhatva. Anulimpitvati surabhivilepanena vilimpetva. Vethetva rajavethananti kasirajunam paveniyagatam rajamakutam sile patimuncitva. Abhisincitvati tasmim rajakule rajabhisekaniyamena abhisincitva. Chattena karesum puram padakkhinanti setacchattena dhariyamanena mam nagaram padakkhinam karesum. @Footnote: 1 pali. hatthamuncito, i. hatthamuncitam (sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

#[62] Sattaham dharayitvanati mayham matu candadeviya varalabhanavasena 1- laddham sattaham mama setacchattam dharayitva. Uggate ravimandaleti tato punadivase suriyamandale uggatamatte avamangalarathena mam nagarato niharitva bhumiyam nikhananattham sarathi sunando vanamupagacchi. #[63] Sajjassanti sannaddho assam, yuge yojitassam me ratham maggato ukkamapanavasena ekokase katva. Hatthamuccitoti muccitahattho, rathapacanato muttahatthoti attho. Atha va hatthamuccitoti hatthamutto mama hatthato muccitvati attho. Kasunti avatam. Nikhatunti nikhanitum. [64-65] Idani yadattham maya solasa vassani mugavatadiadhitthanena dukkaracariya adhitthita, tam dassetum:- #[64] "adhitthitamadhitthanam tajjento vividhakarana na bhindimva tamadhitthanam bodhiyayeva karana. #[65] Mata pita na me dessa atta me na ca dessiyo sabbannutam piyam mayham tasmava tamadhitthahin"ti gathadvayamaha. Tattha tajjento vividhakaranati dvimasikakalato patthaya yava solasasamvacchara thannapatisedhanadihi vividhehi nanappakarehi karanehi tajjayanto bhayaviddhamsanavasena vihethiyamano. Sesam suvinneyyameva. Atha mahasatto sunande kasum khanante "ayam me vayamakalo"ti utthaya attano hatthapade sambahitva ratha otaritum me balam atthiti natva cittam uppadesi. Tavadevassa padapatitthanatthanam vatapunnabhastacammam viya uggantva @Footnote: 1 Ma. varayacanavasena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

Rathassa pacchimantam ahaccam atthasi. So otaritva katipaye vare aparaparam cankamitva "yojanasatampi gantum me balam atthi"ti natva ratham pacchimante gahetva kumarakanam kilanayanakam viya ukkhipitva "sace sarathi maya saddhim pativirujjheyya, atthi me pativirujjhitum balan"ti sallakkhetva pasadhanatthaya cittam uppadesi. Tankhananneva sakkassa bhavanam unhakaram dassesi. Sakko tam karanam natva vissakammam anapesi "gaccha kasirajaputtam alankarohi"ti. So "sadhu"ti vatva dibbehi manusehi ca alankarehi sakkam viya tam alankari. So devarajalilaya sarathissa khananokasam gantva avatatire thatva:- "kinnu santaramanova kasum khanasi sarathi puttho me samma akkhahi kim kasuya karissasi"ti 1- aha. Tena uddham anoloketvava:- "ranno mugo ca pakkho ca putto jato acetaso somhi ranna samajjhittho puttam me nikhanam vane"ti 1- vutte mahasatto:- "na badhiro na mugosmi na pakkho na ca vikalo 2- adhammam sarathi kayira mam ce tvam nikhanam vane. Uru bahunca 3- me passa bhasitanca sunohi me adhammam sarathi kayira mam ce tvam nikhanam vane"ti 1- vatva puna tena avatakhananam pahaya uddham oloketva tassa rupasampattim disva "manusso va devo va"ti ajanantena:- @Footnote: 1 khu.ja. 28/3-6/127 2 pali. na ca pingulo (sya) 3 pali. uru bahu ca (sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

"devata nusi gandhabbo adu sakko purindado ko va tvam kassa va putto katham janemu tam mayan"ti 1- vutte:- "namhi devo na gandhabbo napi sakko purindado kasiranno aham putto yam kasuya nikhannasi. 2- Tassa ranno aham putto yam tvam sammupajivasi adhammam sarathi kayira mam ce tvam nikhanam vane. Yassa rukkhassa chayaya nisideyya sayeyya va na tassa sakham bhanjeyya mittadubbho hi papako. Yatha rukkho tatha raja yatha sakha tatha aham yatha chayupago poso evam tvamasi sarathi adhammam sarathi kayira mam ce tvam nikhanam vane"ti- 1- adina nayena dhammam desetva tena nivattanattham yacito anivattanakaranam pabbajjachandam tassa ca hetu nirayabhayadikam atitabhave attano pavattim vittharena kathetva taya dhammakathaya taya ca patipattiya tasmimpi pabbajitukame jate ranno imam 3-:- "ratham niyyatayitvana anano ehi sarathi ananassa hi pabbajja etam isihi vannitan"ti 4- vatva tam vissajjesi. So ratham abharanani ca gahetva ranno santikam gantva tamattham arocesi. Raja tavadeva "mahasattassa santikam gamissami"ti nagarato niggacchi 5- saddhim caturanginiya senaya itthagarehi nagarajanapadehi ca. Mahasattopi kho sarathim @Footnote: 1 khu.ja. 28/7-12/128 2 Si., i. nighannasi 3 Si. ayam patho na dissati @4 khu.ja. 28/44/131 5 Ma. nikkhamitva gacchi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

Uyyojetva pabbajitukamo jato, tassa cittam natva sakko vissakammam pesesi "temiyapandito pabbajitukamo, tassa assamapadam pabbajitaparikkhare ca mapehi"ti. So gantva tiyojanike vanasande assamam mapetva rattitthanadivatthanacankamana- pokkharaniphalarukkhasampannam katva sabbe ca pabbajitaparikkhare mapetva sakatthanameva gato. Bodhisatto tam disva sakkadattiyabhavam natva pannasalam pavisitva vatthani apanetva tapasavesam gahetva katthatthare nisinno attha samapattiyo panca ca abhinnayo nibbattetva pabbajjasukhena assame nisidi. Kasirajapi sarathina dassitamaggena gantva assamam pavisitva mahasattena saha samagantva katapatisantharo rajjena nimantesi. Temiyapandito tam patikkhipitva anekakaravokaram aniccatadipatisamyuttaya ca kamadinavapatisamyuttaya ca dhammiya kathaya rajanam samvejesi. So samviggamanaso gharavase ukkanthito pabbajitukamo hutva amacce itthagare ca pucchi. Tepi pabbajitukama ahesum. Atha raja candadevim adim katva solasa sahasse orodhe ca amaccadike ca pabbajitukame natva nagare bherim carapesi "ye mama puttassa santike pabbajitukama, te pabbajantu"ti. Suvannakotthagaradini ca vivarapetva vissajjapesi. Nagara ca yathapasariteyeva apane vivatadvaraneva gehani ca pahaya ranno santikam agamamsu. Raja mahajanena saddhim mahasattassa santike pabbaji. Sakkadattiyam tiyojanam assamapadam paripuri. Samantarajano "kasiraja pabbajito"ti sutva "baranasirajjam gahessama"ti nagaram pavisitva devanagarasadisam nagaram sattaratanabharitam devavimanakappam rajanivesananca disva "imam dhanam nissaya bhayena bhavitabban"ti tavadeva nikkhamitva payasum. Tesam agamam sutva mahasatto vanantam gantva akase nisiditva dhammam desesi. Te sabbe saddhim parisaya tassa santike pabbajimsu. Evam aparepi aparepiti mahasamagamo ahosi. Sabbe phalaphalani paribhunjitva samanadhammam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

Karonti. Yo kamadivitakkam vitakketi, tassa cittam natva mahasatto tattha gantva akase nisiditva dhammam deseti. So dhammassavanasappayam labhitva samapattiyo abhinnayo ca nibbatteti. Evam aparopi aparopiti sabbepi jivitapariyosane brahmalokaparayana ahesum. Tiracchanagatapi mahasatte isiganepi cittam pasadetva chasu kamasaggesu nibbattimsu. Mahasattassa brahmacariyam ciram dighamaddhanam pavattittha. Tada chatte adhivattha devata uppalavanna ahosi, sarathi sariputtatthero, matapitaro maharajakulani, parisa buddhaparisa, temiyapandito lokanatho. Tassa adhitthanaparami idha matthakam patta, sesaparamiyopi yatharaham niddharetabba. Tatha masajatakalato patthaya nirayabhayam papabhiruta rajjajiguccha nekkhammanimittam mugadibhavadhitthanam tattha ca virodhippaccayasamodhanepi niccalabhavoti evamadayo gunanubhava vibhavetabbati. Temiyacariyavannana nitthita. Adhitthanaparami nitthita. ------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 52 page 250-264. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=52&A=5541&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=52&A=5541&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=234              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=9269              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=12036              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=12036              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]