อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                        ๑๐. ปุณฺณมสุตฺตวณฺณนา
    [๘๒] ทสเม ตทหุโปสเถติอาทิ ปวารณาสุตฺเต วิตฺถาริตเมว. กิญฺจิเทว
เทสนฺติ กิญฺจิ การณํ. สเก อาสเน นิสีทิตฺวา ปุจฺฉ ยทากงฺขสีติ กสฺมา
เอวมาห? โส กิร ภิกฺขุ ปญฺจสตภิกฺขุปริวาโร. อาจริเย ปน ิตเก ปุจฺฉนฺเต
สเจ เต ภิกฺขู นิสีทนฺติ, สตฺถริ คารวํ กตํ โหติ, อาจริเย อคารวํ. สเจ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. คหิตํ ทิฏฺึ
อุฏฺหนฺติ, อาจริเย คารวํ กตํ โหติ, สตฺถริ อคารวํ. อิติ เนสํ จิตฺตํ อเนกคฺคํ
ภวิสฺสติ, เทสนํ สมฺปฏิจฺฉิตุํ น สกฺขิสฺสนฺติ. ตสฺมึ ปน นิสีทิตฺวา ปุจฺฉนฺเต
เตสํ จิตฺตํ เอกคฺคํ ภวิสฺสติ, เทสนํ สมฺปฏิจฺฉิตุํ สกฺขิสฺสนฺตีติ ตฺวา ภควา
เอวมาห. อิเม นุ โข ภนฺเตติ อยํ เถโร ปญฺจนฺนํ ภิกฺขุสตานํ อาจริโย,
ปญฺจกฺขนฺธมตฺตมฺปิ น ปชานาตีติ น วตฺตพฺโพ. ปญฺหํ ปุจฺฉนฺเตน ปน
"อิเม ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา, น อญฺเ"ติ เอวํ ชานนฺเตน วิย หุตฺวา ปุจฺฉิตุํ
น วฏฺฏติ, ตสฺมา อชานนฺโต วิย ปุจฺฉติ. เตปิ จสฺส อนฺเตวาสิกา "อมฺหากํ
อาจริโย `อหํ ชานามี'ติ น กเถติ, สพฺพญฺุตาเณน ปน สทฺธึ สํสนฺทิตฺวาว
กเถตี"ติ โสตพฺพํ สทฺธาตพฺพํ มญฺิสฺสนฺตีติปิ อชานนฺโต วิย ปุจฺฉติ.
    ฉนฺทมูลกาติ ตณฺหาฉนฺทมูลกา. น โข ภิกฺขุ ตญฺเว อุปาทานํ เต
ปญฺจุปาทานกฺขนฺธาติ ยสฺมา ฉนฺทราคมตฺตํ ปญฺจกฺขนฺธา น โหติ, ตสฺมา อิทํ
วุตฺตํ. ยสฺมา ปน สหชาตโต วา อารมฺมณโต วา ขนฺเธ มุญฺจิตฺวา อุปาทานํ
นตฺถิ, ตสฺมา นาปิ อญฺตฺร ปญฺจหิ อุปาทานกฺขนฺเธหิ อุปาทานนฺติ วุตฺตํ.
ตณฺหาสมฺปยุตฺตสฺมึ หิ จิตฺเต วตฺตมาเน ตํจิตฺตสมุฏฺานรูปํ รูปกฺขนฺโธ, เปตฺวา
ตํ ตณฺหํ เสสา อรูปธมฺมา จตฺตาโร ขนฺธาติ สหชาตโตปิ ขนฺเธ มุญฺจิตฺวา
อุปาทานํ นตฺถิ. อุปาทานสฺส ปน รูปาทีสุ อญฺตรํ อารมฺมณํ กตฺวา อุปฺปชฺชนโต
อารมฺมณโตปิ ปญฺจกฺขนฺเธ มุญฺจิตฺวา อุปาทานํ นตฺถิ. ฉนฺทราคเวมตฺตตาติ
ฉนฺทราคนานตฺตํ. เอวํ โข ภิกฺขูติ เอวํ รูปารมฺมณสฺส ฉนฺทราคสฺส เวทนาทีสุ
อญฺตรํ อารมฺมณํ อกรณโต สิยา ฉนฺทราคเวมตฺตตา. ขนฺธาธิวจนนฺติ ขนฺธาติ ๑-
อยํ ปญฺตฺติ. อยํ ปน อนุสนฺธิ น ฆฏิยติ, กิญฺจาปิ น ฆฏิยติ, สานุสนฺธิกาว
ปุจฺฉา, สานุสนฺธิกํ วิสฺสชฺชนํ. อยํ หิ เถโร เตสํ เตสํ ภิกฺขูนํ อชฺฌาสเยน
ปุจฺฉติ, สตฺถาปิ เตสํ เตสํ อชฺฌาสเยเนว วิสฺสชฺเชติ. เสสํ สพฺพตฺถ
อุตฺตานตฺถเมว. ทสมํ.
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ขนฺธานํ
    อิมสฺส จ ปน วคฺคสฺส เอเกกสฺมึ สุตฺเต ปญฺจสตา ปญฺจสตา ภิกฺขู
อรหตฺตํ ปตฺตาติ.
                         ขชฺชนียวคฺโค ตติโย.
                          -------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๓๓๕-๓๓๗.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=7412&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=7412&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=182
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=17&A=2228
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=17&A=2464
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=17&A=2464
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_17