ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ ภาษาบาลีอักษรไทย เถร.อ.๑ (ปรมตฺถที.๑)

                           ๕. ปญฺจมวคฺค
                   ๑๗๘. ๑. สิริวฑฺฒตฺเถรคาถาวณฺณนา
      วิวรมนุปตนฺติ วิชฺชุตาติ อายสฺมโต สิริวฑฺฒตฺเถรสฺส คาถา. กา
อุปฺปตฺติ?
      โสปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ
อุปจินนฺโต อิโต เอกนวุเต กปฺเป วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา
วิญฺญุตํ ปตฺโต วิปสฺสึ ภควนฺตํ ปสฺสิตฺวา กิงฺกณิปุปฺเผหิ ๑- ปูชํ กตฺวา เตน
ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺโต อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา สุคตีสุเยว สํสรนฺโต
อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท ราชคเห วิภวสมฺปนฺนสฺส พฺราหฺมณสฺส เคเห นิพฺพตฺติ,
สิริวฑฺโฒติสฺส นามํ อโหสิ. โส วยปฺปตฺโต พิมฺพิสารสมาคเม สตฺถริ สทฺธมฺเม
จ อุปฺปนฺนปสาโท เหตุสมฺปนฺนตาย ปพฺพชิ. ปพฺพชิตฺวา จ กตปุพฺพกิจฺโจ เวภาร-
ปณฺฑวปพฺพตานํ อวิทูเร อญฺญตรสฺมึ อรญฺญายตเน ปพฺพตคุหายํ กมฺมฏฺฐาน-
มนุยุตฺโต วิหรติ. ตสฺมึ จ สมเย มหา อกาลเมโฆ อุฏฺฐหิ. วิชฺชุลฺลตา ปพฺพตวิวรํ
ปวิสนฺติโย วิย ๒- วิจรนฺติ. เถรสฺส ฆมฺมปริฬาหาภิภูตสฺส สารคพฺเภหิ เมฆวาเตหิ
ฆมฺมปริฬาโห วูปสมิ. อุตุสปฺปายลาเภน จิตฺตํ เอกคฺคํ อโหสิ. สมาหิตจิตฺโต
วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๓- :-
          "กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส        สพฺพญฺญู โลกนายโก
           โอทกํ ทหโมคฺคยฺห        สินายิ โลกนายโก. ๔-
           ปคฺคยฺห กิงฺกณึ ปุปฺผํ       วิปสฺสิสฺสาภิโรปยึ
           อุทคฺคจิตฺโต สุมโน        ทิปทินฺทสฺส ๕- ตาทิโน.
           เอกนวุติโต กปฺเป        ยํ ปุปฺผมภิโรปยึ ๖-
@เชิงอรรถ:  สี. กิงฺกิณิปุปฺเผหิ    สี. ปวิสนฺตี อสนิโย วิย    ขุ.อป. ๓๒/๑๐/๒๗๙
@  กึกณิกปุปฺผิยตฺเถราปทาน    ฉ.ม. อคฺคปุคฺคโล    ฉ.ม. ทฺวิปทินฺทสฺส
@ สี. ปุปฺผมภิปูชยึ
           ทุคฺคตึ นาภิชานามิ        พุทฺธปูชายิทํ ผลํ.
           สตฺตวีสติกปฺปมฺหิ          ราชา ภีมรโถ อหุ
           สตฺตรตนสมฺปนฺโน         จกฺกวตฺตี มหพฺพโล.
           กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ.
      อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อญฺญาปเทเสน อตฺตสนฺนิสฺสยํ ๑- อุทานํ อุทาเนนฺโต:-
            ๒- "วิวรมนุปตนฺติ วิชฺชุตา
                เวภารสฺส จ ปณฺฑวสฺส จ
                นควิวรคโต จ ฌายติ
                ปุตฺโต อปฺปฏิมสฺส ตาทิโน"ติ
คาถํ อภาสิ. ๒-
      [๔๑] ตตฺถ วิวรนฺติ อนฺตรา เวมชฺฌํ. อนุปตนฺตีติ อนุลกฺขเณ ปตนฺติ
ปวตฺตนฺติ, วิชฺโชตนฺตีติ อตฺโถ. วิชฺโชตนเมว หิ วิชฺชุลฺลตานํ ปวตฺติ นาม.
อนุสทฺทโยเคน เจตฺถ อุปโยควจนํ, ยถา "รุกฺขมนุวิชฺโชตนฺตี"ติ. วิชฺชุตาติ สเตรตา.
เวภารสฺส จ ปณฺฑวสฺส จาติเวภารปพฺพตสฺส จ ปณฺฑวปพฺพตสฺส จ วิวรมนุปตนฺตีติ
โยชนา. นควิวรคโตติ นควิวรํ ปพฺพตคุหํ อุปคโต. ฌายตีติ อารมฺมณูปนิชฺฌาเนน
ลกฺขณูปนิชฺฌาเนน จ  ฌายติ, สมถวิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปนฺโต ภาเวติ. ๓- ปุตฺโต
อปฺปฏิมสฺส ตาทิโนติ สีลกฺขนฺธาทิธมฺมกายสมฺปตฺติยา รูปกายสมฺปตฺติยา จ
อนุปมสฺส อุปมารหิตสฺส อิฏฺฐานิฏฺฐาทีสุ ตาทิลกฺขณสมฺปตฺติยา ตาทิโน พุทฺธสฺส
ภควโต โอรสปุตฺโต. ปุตฺตวจเนเนว เจตฺถ เถเรน สตฺถุ อนุชาตภาวทีปเนน อญฺญา
พฺยากตาติ เวทิตพฺพํ.
                    สิริวฑฺฒตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
@เชิงอรรถ:  สี. อตฺถูปนิสฺสยํ    ๒-๒ ฉ.ม. "วิวรมนุปตนฺติ วิชฺชุตา"ติ คาถํ อภาสิ
@ สี. ภาเวติ ฌายติ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๑๖๖-๑๖๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=3721&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=3721&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=178              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5226              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5485              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5485              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]