บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๒๒๓. ๖. นาคิตตฺเถรคาถาวณฺณนา อิโต พหิทฺธา ปุถุอญฺญวาทินนฺติ อายสฺมโต นาคิตตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? อยํ กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล นารโท นาม พฺราหฺมโณ หุตฺวา เอกทิวสํ มาลเก นิสินฺโน ภควนฺตํ ภิกฺขุสํเฆน ปุรกฺขตํ คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา @เชิงอรรถ: ๑ ม. กายวิเวกสฺส จ ๒ ขุ.ธมฺม. ๒๕/๒๐๕/๕๓ ติสฺสตฺเถรวตฺถุ ๓ สี. วิปสฺสนาฌาเนน จ ปสนฺนมานโส ตีหิ คาถาหิ อภิตฺถวิ. โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท กปิลวตฺถุ- นคเร สกฺยราชกุเล นิพฺพตฺติ, นาคิโตติสฺส นามํ อโหสิ. โส ภควติ กปิลวตฺถุสฺมึ วิหรนฺเต มธุปิณฺฑิกสุตฺตํ ๑- สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๒- :- "วิสาลมาเฬ อาสีโน อทฺทสํ โลกนายกํ ขีณาสวํ พลปฺปตฺตํ ภิกฺขุสํฆปุรกฺขตํ. สตสหสฺสา เตวิชฺชา ฉฬภิญฺญา มหิทฺธิกา ปริวาเรนฺติ สมฺพุทฺธํ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ. ญาเณ อุปนิธา ยสฺส น วิชฺชติ สเทวเก อนนฺตญาณํ สมฺพุทฺธํ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ. ธมฺมกายญฺจ ทีเปนฺตํ เกวลํ รตนากรํ วิโกเปตุํ ๓- น สกฺโกนฺติ โก ทิสฺวา นปฺปสีทติ. อิมาหิ ตีหิ คาถาหิ นารโทวฺหยวจฺฉโล ๔- ปทุมุตฺตรํ ถวิตฺวาน สมฺพุทฺธํ อปราชิตํ. เตน จิตฺตปฺปสาเทน พุทฺธสนฺถวเนน จ ๕- กปฺปานํ สตสหสฺสํ ทุคฺคตึ นุปปชฺชหํ. อิโต ตึสกปฺปสเต สุมิตฺโต นาม ขตฺติโย สตฺตรตนสมฺปนฺโน จกฺกวตฺตี มหพฺพโล. กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ฯเปฯ กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺ"ติ. อรหตฺตํ ปน ปตฺวา สตฺถุ อวิตถเทสนตํ ๖- ธมฺมสฺส จ นิยฺยานิกตํ นิสฺสาย @เชิงอรรถ: ๑ ม.มู. ๑๒/๑๙๙/๑๖๘ สีหนาทวคฺค ๒ ขุ.อป. ๓๒/๔๗/๒๒๙ อตฺถสนฺทสฺสกตฺเถราปทาน @๓ ฉ.ม. วิกปฺเปตุํ ๔ สี. นารทวฺหยวจฺฉโล ๕ สี....ถวิเตน จ @๖ สี. สตฺถารา อธิคตเทสนํ สญฺชาตปีติโสมนสฺโส ปีติเวคปฺปวิสฺสฏฺฐํ ๑- อุทานํ อุทาเนนฺโต:- [๘๖] "อิโต พหิทฺธา ปุถุอญฺญวาทินํ มคฺโค น นิพฺพานคโม ยถา อยํ อิติสฺสุ สํฆํ ภควานุสาสติ สตฺถา สยํ ปาณิตเลว ทสฺสยนฺ"ติ คาถํ อภาสิ. ตตฺถ อิโต พหิทฺธาติ อิมสฺมา พุทฺธสาสนา พาหิรเก สมเย, เตนาห "ปุถุอญฺญวาทินนฺ"ติ, นานาติตฺถิยานนฺติ อตฺโถ. มคฺโค น นิพฺพานคโม ยถา อยนฺติ ยถา อยํ อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค เอกํเสน นิพฺพานํ คจฺฉตีติ นิพฺพานคโม, นิพฺพานคามี, เอวํ นิพฺพานคโม มคฺโค ติตฺถิยสมเย นตฺถิ อสมฺมาสมฺพุทฺธปฺ- ปเวทิตตฺตา อญฺญติตฺถิยวาทสฺส. เตนาห ภควา:- "อิเธว ภิกฺขเว สมโณ, อิธ ทุติโย สมโณ, อิธ ตติโย สมโณ, อิธ จตุตฺโถ สมโณ, สุญฺญา ปรปฺปวาทา สมเณหิ อญฺเญหี"ติ. ๒- อิตีติ เอวํ. อสฺสูติ ๓- นิปาตมตฺตํ. สํฆนฺติ ภิกฺขุสํฆํ, อุกฺกฏฺฐนิทฺเทโสยํ ยถา "สตฺถา เทวมนุสฺสานนฺ"ติ. สํฆนฺติ วา สมูหํ, เวเนยฺยชนนฺติ อธิปฺปาโย. ภควาติ ภาคฺยวนฺตตาทีหิ การเณหิ ภควา, อยเมตฺถ สงฺเขโป. วิตฺถาโร ปน ปรมตฺถทีปนิยํ อิติวุตฺตกวณฺณนายํ ๔- วุตฺตนเยน เวทิตพฺโพ. สตฺถาติ ทิฏฺฐธมฺมิกสมฺปรายิกปรมตฺเถหิ ยถารหํ อนุสาสตีติ สตฺถา. สยนฺติ สยเมว. อยเญฺหตฺถ อตฺโถ:- "สีลาทิขนฺธตฺตยสงฺคโห สมฺมาทิฏฺฐิอาทีนํ อฏฺฐนฺนํ องฺคานํ วเสน อฏฺฐงฺคิโก นิพฺพานคามี อริยมคฺโค ยถา มม สาสเน อตฺถิ, เอวํ พาหิรกสมเย มคฺโค นาม นตฺถี"ติ @เชิงอรรถ: ๑ สี. ปีติเวเคน วิสิฏฺฐํ ๒ ที.มหา. ๑๐/๒๑๔/๑๓๓ มหาปรินิพฺพานสุตฺต, @ ม.มู. ๑๒/๑๓๙/๙๘ จูฬสีหนาทสุตฺต, องฺ.จตุกฺก. ๒๑/๒๔๑/๒๖๕ สมณสุตฺต @๓ โปฏฺฐเกสุ สูติ ปาโฐ ทิสฺสติ ๔ อิติวุตฺตก-ฏฺฐ ๔-ปิฏฺฐาทีสุ สีหนาทํ นทนฺโต อมฺหากํ สตฺถา ภควา สยเมว สยมฺภูญาเณน ญาณํ, ๑- สยเมว วา มหากรุณาสญฺโจทิโต หุตฺวา อตฺตโน เทสนาวิลาสสมฺปตฺติยา หตฺถตเล อามลกํ วิย ทสฺเสนฺโต ภิกฺขุสํฆํ เวเนยฺยชนตํ อนุสาสติ โอวทตีติ. นาคิตตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้า ๒๘๔-๒๘๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=6340&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=6340&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=223 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5475 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5679 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5679 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]