บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๓

๓๕๗. ๑๑. นฺหาตกมุนิตฺเถรคาถาวณฺณนา วาตโรคาภินีโตติอาทิกา อายสฺมโต นฺหาตกมุนิตฺเถรสฺส ^๔- คาถา. กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺานิ อุปจินิตฺวา อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท ราชคเห พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต วิชฺชาฏฺานาทีสุ นิปฺผตฺตึ คโต นฺหาตกลกฺขณโยเคน นฺหาตโกติ ปญฺายิตฺถ. โส @เชิงอรรถ: ^๑ ม. กโรติ, อิ. อิริยติ ^๒ สี.,อิ. สาธุนา สาธุ @^๓ สี.,อิ. อาชญฺการินา ทมิโต ^๔ ฉ.ม. นฺหาตกมุนิสฺส

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๕.

ตาปสปพฺพชํ ปพฺพชิตฺวา ราชคหสฺส ติโยชนปฺปมาเณ าเน อรญฺายตเน นีวาเรหิ ยาเปนฺโต อคฺคึ ปริจารยมาโน วสติ. ตสฺส สตฺถา ฆเฏ วิย ปทีปํ ^๑- หทยพฺภนฺตเร ปชฺชลนฺตํ อรหตฺตูปนิสฺสยํ ทิสฺวา อสฺสมปทํ อคมาสิ. โส ภควนฺตํ ทิสฺวา หฏฺตุฏฺโ อตฺตโน อุปกปฺปนนิยาเมน อาหารํ อุปเนสิ. ตํ ภควา ปริภุญฺชิ. เอวํ ตโย ทิวเส ทตฺวา จตุตฺถทิวเส "ภควา ตุเมฺห ปรมสุขุมาลา, กถํ อิมินา อาหาเรน ยาเปถา"ติ อาห. ตสฺส สตฺถา อริยสนฺโตสคุณํ ปกาเสนฺโต ธมฺมํ เทเสสิ. ตาปโส ตํ สุตฺวา โสตาปนฺโน หุตฺวา ปพฺพชิตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิ. ภควา ตํ อรหตฺเต ปติฏฺเปตฺวา คโต. โส ปน ตตฺเถว วิหรนฺโต อปรภาเค วาตาพาเธน อุปทฺทุโต อโหสิ. สตฺถา ตตฺถ คนฺตฺวา ปฏิสนฺถารมุเขน ตสฺส วิหารํ ปุจฺฉนฺโต:- [๔๓๕] "วาตโรคาภินีโต ตฺวํ วิหรํ กานเน วเน ปวิฏฺโคจเร ^๒- ลูเข กถํ ภิกฺขุ กริสฺสสี"ติ คาถมาห. อถ เถโร:- [๔๓๖] "ปีติสุเขน วิปุเลน ผริตฺวาน สมุสฺสยํ ลูขมฺปิ อภิสมฺโภนฺโต วิหริสฺสามิ กานเน. [๔๓๗] ภาเวนฺโต สตฺต โพชฺฌงฺเค อินฺทฺริยานิ พลานิ จ ฌานโสขุมฺมสมฺปนฺโน ^๓- วิหริสฺสํ อนาสโว. [๔๓๘] วิปฺปมุตฺตํ กิเลเสหิ สุทฺธจิตฺตํ อนาวิลํ อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขนฺโต วิหริสฺสํ อนาสโว. [๔๓๙] อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ เย เม วิชฺชึสุ อาสวา สพฺเพ อเสสา อุจฺฉินฺนา น จ อุปฺปชฺชเร ปุน. [๔๔๐] ปญฺจกฺขนฺธา ปริญฺาตา ติฏฺนฺติ ฉินฺนมูลกา ทุกฺขกฺขโย อนุปฺปตฺโต นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว"ติ อิมาหิ เสสคาถาหิ อตฺตโน วิหารํ สตฺถุ ปเวเทสิ. @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ฆเฏ ทีปสทิสํ ^๒ ฉ.ม.,อิ. ปวิทฺธโคจเร ^๓ ปาลิ. ฌานสุขุมสมฺปนฺโน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๖.

ตตฺถ ฌานโสขุมฺมสมฺปนฺโนติ ฌานสุขุมภาเวน สมนฺนาคโต. ฌานสุขุมํ นาม อรูปชฺฌานํ, ตสฺมา อฏฺสมาปตฺติลาภิมฺหีติ วุตฺตํ โหติ. เตน อตฺตโน อุภโตภาค- วิมุตฺติตํ ทสฺเสติ. อปเร ปนาหุ "โสขุมฺมนฺติ อคฺคมคฺคผเลสุ อธิปญฺาสิกฺขา อธิปฺเปตา, ตโต ฌานคฺคหเณน ^๑- อตฺตโน อุภโตภาควิมุตฺติตํ วิภาเวตี"ติ. วิปฺปมุตฺตํ กิเลเสหีติ ปฏิปสฺสทฺธิวิมุตฺติยา สพฺพกิเลเสหิ วิมุตฺตํ, ตโตเอว สุทฺธจิตฺตํ, อนาวิลสงฺกปฺปตาย อนาวิลํ, ตีหิปิ ปเทหิ อรหตฺตผลจิตฺตเมว วทติ. เสสํ เหฏฺา วุตฺตนยเมว. อิมเมว จ เถรสฺส อญฺาพฺยากรณํ อโหสีติ. นฺหาตกมุนิตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา. -----------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้า ๑๒๔-๑๒๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=2840&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=2840&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=357 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6643 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6784 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6784 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26