ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๘ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๔ ติก-ปญฺจกนิปาต

                     วาตคฺคสินฺธวชาตกํ
       เยนาสิ กีสิยา ปณฺฑูติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต สาวตฺถิยํ
อญฺญตรํ กุฏุมฺพิกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
       สาวตฺถิยํ กิเรกา อิตฺถี เอกํ อภิรูปํ กุฏุมฺพิกํ ทิสฺวา ปฏิพทฺธจิตฺตา
อโหสิ ฯ สกลสรีรํ ฌายมาโน วิย ตสฺสา อพฺภนฺตเร
กิเลสคฺคิ อุปฺปชฺชิ ฯ สา เนว กายสฺสาทํ น จิตฺตสฺสาทํ อลภิ ฯ
ภตฺตมฺปิสฺสา น รุจฺจิ ฯ เกวลํ มญฺจกอฏนึ คเหตฺวา นิปชฺชิ ฯ
อถ นํ อุปฏฺฐายิกา จ สหายิกา จ ปุจฺฉึสุ กินฺนุโข ตฺวํ
กมฺปมานจิตฺตา อฏนึ คเหตฺวา นิปนฺนา กินฺเต อผาสุกนฺติ ฯ
ตาสํ เอกํ เทฺว วาเร อกเถตฺวา ปุนปฺปุนํ วุจฺจมานา ตมตฺถํ
อาโรเจสิ ฯ อถ นํ ตา สมสฺสาเสตฺวา ตฺวํ มา โภติ จินฺตยิ
มยํ ตํ อาเนสฺสามาติ วตฺวา คนฺตฺวา กุฏุมฺพิเกน สทฺธึ มนฺเตสุํ ฯ โส
ปฏิกฺขิปิตฺวา ปุนปฺปุนํ วุจฺจมาโน อธิวาเสสิ ฯ ตา อสุกทิวเส
อสุกเวลาย อาคจฺฉาหีติ ปฏิญฺญํ คาเหตฺวา คนฺตฺวา ตสฺสา อาโรเจสุํ ฯ
สา สุณนฺตี อตฺตโน สยนคพฺภํ สชฺเชตฺวา อตฺตานํ อลงฺกริตฺวา
สยนปิฏฺเฐ นิสินฺนา ตสฺมึ อาคนฺตฺวา สยเนกเทเส นิสินฺเน
จินฺเตสิ สจาหํ อิมสฺส คุรุกํ อกตฺวา อิทาเนว โอกาสํ กริสฺสามิ
อิสสริยํ เม ปริหายิสฺสติ อาคตทิวเสเยว โอกาสกรณํ นาม
อการณํ อชฺช นํ มงฺกุํ กตฺวา อญฺญสฺมึ ทิวเส โอกาสํ
กริสฺสามีติ ฯ อถ นํ หตฺถคฺคหณาทิวเสน เกฬึ กาตุํ อารทฺธํ หตฺเถ
คเหตฺวา อเปหิ อเปหิ น เม ตยา อตฺโถติ นิกฺกฑฺเฒสิ ฯ โส
โอสกฺกิตฺวา ลชฺชิโต อุฏฺฐาย อตฺตโน เคหเมว คโต ฯ อิตรา
อิตฺถิโย ตาย ตถากตภาวํ ญตฺวา กุฏุมฺพิเก นิกฺขนฺเต ตํ
อุปสงฺกมิตฺวา เอวมาหํสุ ตฺวํ ตสฺมึ ปฏิพทฺธจิตฺตา อาหารํ
ปฏิกฺขิปิตฺวา นิปชฺชิ อถ นํ มยํ ปุนปฺปุนํ ยาจิตฺวา อานยิมฺหา ตสฺส
กสฺมา โอกาสํ น อกาสีติ ฯ สา ตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ อิตรา
เตนหิ ปญฺญายิสฺสสีติ วตฺวา ปกฺกมึสุ ฯ กุฏุมฺพิโก ปุน นิวตฺติตฺวา
น โอโลเกสิ ฯ สา ตํ อลภมานา สุสฺสมานา นิราหารา ตตฺเถว
ชีวิตกฺขยํ ปาปุณิ ฯ กุฏุมฺพิโก ตสฺสา มตภาวํ สุตฺวา
พหุมาลาคนฺธวิเลปนํ อาทาย เชตวนํ คนฺตฺวา สตฺถารํ ปูเชตฺวา
วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ สตฺถารา จ กินฺนุโข อุปาสก น ปญฺญายสีติ
ปุจฺฉิโต ตมตฺถํ อาโรเจตฺวา สฺวาหํ ภนฺเต เอตฺตกํ กาลํ
ลชฺชาย พุทฺธุปฏฺฐานํ นาคโตติ อาห ฯ สตฺถา อุปาสก น
อิทาเนว สา กิเลสวเสน ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา อาคตกาเล ตํ โอกาสํ
อกตฺวา ลชฺชาเปสิ ปุพฺเพปิ ปน ปณฺฑิเตสุปิ (ปุพฺเพ)
ปฏิพทฺธจิตฺตา หุตฺวา ปกฺโกสาเปตฺวา อาคตกาเล โอกาสํ อกตฺวา
กิลเมตฺวาว อุยฺโยเชสีติ วตฺวา เตน ยาจิโต อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
สินฺธวกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วาตคฺคสินฺธโว นาม หุตฺวา ตสฺส มงฺคลอสฺโส
อโหสิ ฯ อสฺสโคปกา ตํ เนตฺวา คงฺคาย นฺหาเปนฺติ ฯ
อถ นํ ภทฺทลี ๑- นาม คทฺรภี ทิสฺวา ปฏิพทฺธจิตฺตา หุตฺวา
กิเลสวเสน กมฺปมานา เนว ติณํ ขาทติ น ปานียํ ปิวติ ปริสุสฺสิตฺวา
กีสา อฏฺฐิจมฺมมตฺตา อโหสิ ฯ อถ นํ คทฺรภปุตฺโต ๒-
มาตรํ ปริสุสฺสมานํ ทิสฺวา กินฺนุโข ตฺวํ อมฺม เนว ติณํ
ขาทสิ น ปานียํ ปิวสิ ปริสุสฺสิตฺวา ตตฺถ ตตฺถ กมฺปมานา
นิปชฺชสิ กึ เต อผาสุกนฺติ ปุจฺฉิ ฯ สา อกเถตฺวา ปุนปฺปุนํ
วุจฺจมานา ตมตฺถํ กเถสิ ฯ อถ นํ ปุตฺโต สมสฺสาเสตฺวา อมฺม
มา จินฺตยิ อหํ ตํ อาเนตฺวา ทสฺสามีติ วตฺวา วาตคฺคสินฺธวสฺส
นฺหายิตุํ อาคมนกาเล ตํ อุปสงฺกมิตฺวา ตาต มยฺหํ มาตา ตุมฺเหสุ
ปฏิพทฺธจิตฺตา นิราหารา สุสฺสิตฺวา มริสฺสติ ชีวิตทานมสฺสา
เทถาติ อาห ฯ สาธุ ตาต ทสฺสามิ อสฺสโคปกา มํ นฺหาเปตฺวา
โถกํ คงฺคาตีเร โคจรณตฺถาย วิสชฺเชนฺติ ตฺวํ มาตรํ คเหตฺวา
ตํ ปเทสํ เอหีติ ฯ โส คนฺตฺวา มาตรํ อาเนตฺวา ตสฺมึ ปเทเส
วิสชฺเชตฺวา เอกมนฺตํ ปฏิจฺฉนฺเน อฏฺฐาสิ ฯ อสฺสโคปกาปิ
วาตคฺคสินฺธวํ ตสฺมึ ฐาเน วิสชฺเชสุํ ฯ โส (วาตคฺโค) คทฺรภึ
@เชิงอรรถ:  กุนฺทาฬี ฯ   ปุตฺโต คทฺรภโปตโก ฯ
โอโลเกนฺโต อุปสงฺกมิ ฯ อถ สา คทฺรภี ตสฺมึ อุปสงฺกมิตฺวา อตฺตโน
สรีรํ อุปสิงฺฆมาเน สจาหํ คุรุํ อกตฺวา อาคตกฺขเณเยวสฺส โอกาสํ
กริสฺสามิ เอวํ เม ยโส จ อิสฺสริยญฺจ ปริหายิสฺสติ อนิจฺฉมานาย
วิย ภวิตุํ วฏฺฏตีติ จินฺเตตฺวา สินฺธวสฺส เหฏฺฐาหนุเก ปาเทน
ปหริตฺวา ปลายิ ฯ ตโต ทนฺตมูลสฺส ภิชฺชิตฺวา คตกาโล วิย
อโหสิ ฯ วาตคฺคสินฺธโว โก เม เอตาย อตฺโถติ ลชฺชิโต ตโตว
ปลายิ ฯ สา วิปฺปฏิสารินี หุตฺวา ตตฺเถว ปติตฺวา โสจมานา
นิปชฺชิ ฯ อถ นํ ปุตฺโต อุปสงฺกมิตฺวา ปุจฺฉนฺโต ปฐมํ คาถมาห
        เยนาสิ กีสิยา ปณฺฑุ        เยน ภตฺตํ น รุจฺจติ
        อยํ โส อาคโต ภตฺโต ๑-   กสฺมาทานิ ปลายสีติ ฯ
     ตตฺถ เยนาสีติ ยสฺมึ ปฏิพทฺธจิตฺตา เยน การณภูเตน ฯ
     ปุตฺตสฺส วจนํ สุตฺวา คทฺรภี ทุติยํ คาถมาห
        นุ โข ปนาทิเกเนว        สนฺถโว นาม ชายติ
        ยโส หายติ อิตฺถีนํ         ตสฺมา ตาต ปลายิหนฺติ ฯ
     ตตฺถ อาทิเกเนวาติ อาทิโตว ปฐมญฺเญว ฯ สนฺถโวติ
เมถุนธมฺมสํโยควเสน มิตฺตสนฺถโวติ ฯ ยโส หายติ อิตฺถีนนฺติ
ตาต อิตฺถีนมฺหิ คุรุกํ อกตฺวา อาทิโตว สนฺถวํ กุรุมานานํ ยโส
หายติ อิสฺสริยลภิตพฺพภาโว ปริหายตีติ ฯ เอวํ สา อิตฺถีนํ สภาวํ
ปุตฺตสฺส กเถสิ ฯ
     ตติยคาถํ ปุน สตฺถา อภิสมฺพุทฺโธ หุตฺวา อาห
@เชิงอรรถ:  ตาโต ฯ
        ยสสฺสินํ กุเล ชาตํ         อาภตํ ยา น อิจฺฉติ
        โสจตี จิรรตฺตาย          วาตคฺคมิว คทฺรภีติ ฯ
     ตตฺถ ยสสฺสินนฺติ ยสสมฺปนฺนํ ฯ ยา น อิจฺฉตีติ ยา อิตฺถี
ตถารูปํ ปุริสํ น อิจฺฉติ ฯ จิรรตฺตายาติ จิรํ รตฺตํ ทีฆมทฺธานนฺติ อตฺโถ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน กุฏุมฺพิโก โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ ฯ
ตทา คทฺรภี สา อิตฺถี อโหสิ ฯ วาตคฺคสินฺธโว ปน อหเมวาติ ฯ
                  วาตคฺคสินฺธวชาตกํ ฉฏฺฐมํ
                       ---------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๘ หน้า ๘๐-๘๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=1665&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=1665&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=397              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2170              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2151              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2151              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]