พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๙ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๑ สุตฺต. สํ. มหาวารวคฺโค

     [๓๕๕]   [๑]-   หิมวนฺตํ   ภิกฺขเว  ปพฺพตราชํ  นิสฺสาย  นาคา
กายํ   วฑฺเฒนฺติ   พลํ   คาเหนฺติ   เต   ตตฺถ  กายํ  วฑฺเฒตฺวา  พลํ
คาเหตฺวา   กุสุพฺเภ   ๒-   โอตรนฺติ  กุสุพฺเภ  โอตริตฺวา  มหาโสพฺเภ
โอตรนฺติ    มหาโสพฺเภ   โอตริตฺวา   กุนฺนทิโย   โอตรนฺติ   กุนฺนทิโย
โอตริตฺวา      มหานทิโย     โอตรนฺติ     มหานทิโย     โอตริตฺวา
มหาสมุทฺทสาครํ     โอตรนฺติ     เต    ตตฺถ    มหนฺตตํ    เวปุลฺลตํ
อาปชฺชนฺติ   กาเยน   ฯ   เอวเมว  โข  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  สีลํ  นิสฺสาย
สีเล    ปติฏฺฐาย   สตฺต   โพชฺฌงฺเค   ภาเวนฺโต   สตฺต   โพชฺฌงฺเค
พหุลีกโรนฺโต มหนฺตตํ เวปุลฺลตํ ปาปุณาติ ธมฺเมสุ ฯ
     [๓๕๖]   กถญฺจ  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  สีลํ  นิสฺสาย  สีเล ปติฏฺฐาย สตฺต
โพชฺฌงฺเค    ภาเวนฺโต    สตฺต   โพชฺฌงฺเค   พหุลีกโรนฺโต   มหนฺตตํ
เวปุลฺลตํ   ปาปุณาติ   ธมฺเมสูติ  ฯ  อิธ  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  สติสมฺโพชฺฌงฺคํ
ภาเวติ    วิเวกนิสฺสิตํ    วิราคนิสฺสิตํ    นิโรธนิสฺสิตํ   โวสฺสคฺคปริณามึ
ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคํ       ภาเวติ       ฯเปฯ       วิริยสมฺโพชฺฌงฺคํ
ภาเวติ    ฯ    ปีติสมฺโพชฺฌงฺคํ    ภาเวติ    ฯ    ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺคํ
ภาเวติ    ฯ    สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคํ   ภาเวติ   ฯ   อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว ปพฺพตราชํ ฯ ๒ ม. กุโสพฺเภ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
ภาเวติ   วิเวกนิสฺสิตํ   วิราคนิสฺสิตํ   นิโรธนิสฺสิตํ   โวสฺสคฺคปริณามึ  ฯ
เอวํ  โข  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  สีลํ  นิสฺสาย  สีเล  ปติฏฺฐาย สตฺต โพชฺฌงฺเค
ภาเวนฺโต    สตฺต    โพชฺฌงฺเค    พหุลีกโรนฺโต   มหนฺตตํ   เวปุลฺลตํ
ปาปุณาติ ธมฺเมสูติ ฯ
     [๓๕๗]   เสยฺยถาปิ  ภิกฺขเว  อยํ  กาโย  อาหารฏฺฐิติโก  อาหารํ
ปฏิจฺจ  ติฏฺฐติ  อนาหาโร  โน  ติฏฺฐติ  ฯ  เอวเมว  โข  ภิกฺขเว ปญฺจ
นีวรณา   อาหารฏฺฐิติกา   อาหารํ   ปฏิจฺจ   ติฏฺฐนฺติ   อนาหารา  โน
ติฏฺฐนฺติ ฯ
     [๓๕๘]   โก  จ  ภิกฺขเว  อาหาโร  อนุปฺปนฺนสฺส วา กามจฺฉนฺทสฺส
อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนสฺส  วา  กามจฺฉนฺทสฺส  ภิยฺโยภาวาย  เวปุลฺลาย  ฯ
อตฺถิ   ภิกฺขเว  สุภนิมิตฺตํ  ตตฺถ  อโยนิโสมนสิการพหุลีกาโร  อยมาหาโร
อนุปฺปนฺนสฺส    วา    กามจฺฉนฺทสฺส    อุปฺปาทาย    อุปฺปนฺนสฺส    วา
กามจฺฉนฺทสฺส ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ฯ
     [๓๕๙]   โก  จ  ภิกฺขเว  อาหาโร  อนุปฺปนฺนสฺส  วา พฺยาปาทสฺส
อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนสฺส   วา  พฺยาปาทสฺส  ภิยฺโยภาวาย  เวปุลฺลาย  ฯ
อตฺถิ     ภิกฺขเว     ปฏิฆนิมิตฺตํ    ตตฺถ    อโยนิโสมนสิการพหุลีกาโร
อยมาหาโร   อนุปฺปนฺนสฺส   วา   พฺยาปาทสฺส   อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนสฺส
วา พฺยาปาทสฺส ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ฯ
     [๓๖๐]   โก  จ  ภิกฺขเว  อาหาโร  อนุปฺปนฺนสฺส  วา  ถีนมิทฺธสฺส
อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนสฺส   วา   ถีนมิทฺธสฺส  ภิยฺโยภาวาย  เวปุลฺลาย  ฯ
อตฺถิ   ภิกฺขเว  อรติ  ตนฺทิ  วิชมฺภิตา  ภตฺตสมฺมโท  เจตโส  จ  ลีนตฺตํ
ตตฺถ    อโยนิโสมนสิการพหุลีกาโร    อยมาหาโร    อนุปฺปนฺนสฺส   วา
ถีนมิทฺธสฺส    อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนสฺส   วา   ถีนมิทฺธสฺส   ภิยฺโยภาวาย
เวปุลฺลาย ฯ
     [๓๖๑]   โก  จ ภิกฺขเว อาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจสฺส
อุปฺปาทาย     อุปฺปนฺนสฺส     วา    อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจสฺส    ภิยฺโยภาวาย
เวปุลฺลาย  ฯ  อตฺถิ  ภิกฺขเว  เจตโส  อวูปสโม ตตฺถ อโยนิโสมนสิการ-
พหุลีกาโร     อยมาหาโร    อนุปฺปนฺนสฺส    วา    อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจสฺส
อุปฺปาทาย     อุปฺปนฺนสฺส     วา    อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจสฺส    ภิยฺโยภาวาย
เวปุลฺลาย ฯ
     [๓๖๒]   โก  จ  ภิกฺขเว  อาหาโร  อนุปฺปนฺนาย  วา  วิจิกิจฺฉาย
อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนาย   วา   วิจิกิจฺฉาย  ภิยฺโยภาวาย  เวปุลฺลาย  ฯ
อตฺถิ  ภิกฺขเว  วิจิกิจฺฉาฐานิยา  ธมฺมา  ตตฺถ  อโยนิโสมนสิการพหุลีกาโร
อยมาหาโร    อนุปฺปนฺนาย   วา   วิจิกิจฺฉาย   อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนาย
วา วิจิกิจฺฉาย ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ฯ
     [๓๖๓]   เสยฺยถาปิ  ภิกฺขเว  อยํ  กาโย  อาหารฏฺฐิติโก  อาหารํ
ปฏิจฺจ   ติฏฺฐติ   อนาหาโร   โน   ติฏฺฐติ  ฯ  เอวเมว  โข  ภิกฺขเว
อิเม    ปญฺจ    นีวรณา   อาหารฏฺฐิติกา   อาหารํ   ปฏิจฺจ   ติฏฺฐนฺติ
อนาหารา โน ติฏฺฐนฺติ ฯ
     [๓๖๔]   เสยฺยถาปิ  ภิกฺขเว  อยํ  กาโย  อาหารฏฺฐิติโก  อาหารํ
ปฏิจฺจ  ติฏฺฐติ  อนาหาโร  โน  ติฏฺฐติ  ฯ  เอวเมว  โข  ภิกฺขเว สตฺต
โพชฺฌงฺคา   อาหารฏฺฐิติกา   อาหารํ   ปฏิจฺจ  ติฏฺฐนฺติ  อนาหารา  โน
ติฏฺฐนฺติ ฯ
     [๓๖๕]   โก  จ ภิกฺขเว อาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา สติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนสฺส  วา  สติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส  ภาวนาย  ปาริปูริยา  ฯ
อตฺถิ   ภิกฺขเว   สติสมฺโพชฺฌงฺคฏฺฐานิยา  ธมฺมา  ตตฺถ  โยนิโสมนสิการ-
พหุลีกาโร     อยมาหาโร    อนุปฺปนฺนสฺส    วา    สติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
อุปฺปาทาย อุปฺปนฺนสฺส วา สติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส ภาวนาย ปาริปูริยา ฯ
     [๓๖๖]   โก  จ  ภิกฺขเว  อาหาโร  อนุปฺปนฺนสฺส  วา  ธมฺมวิจย-
สมฺโพชฺฌงฺคสฺส   อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนสฺส   วา   ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
ภาวนาย    ปาริปูริยา    ฯ    อตฺถิ   ภิกฺขเว   กุสลากุสลา   ธมฺมา
สาวชฺชานวชฺชา    ธมฺมา    หีนปฺปณีตา    ธมฺมา   กณฺหสุกฺกสปฺปฏิภาคา
ธมฺมา    ตตฺถ    โยนิโสมนสิการพหุลีกาโร   อยมาหาโร   อนุปฺปนฺนสฺส
วา      ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคสฺส     อุปฺปาทาย     อุปฺปนฺนสฺส     วา
ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคสฺส ภาวนาย ปาริปูริยา ฯ
     [๓๖๗]   โก จ ภิกฺขเว อาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา วิริยสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
อุปฺปาทาย  อุปฺปนฺนสฺส  วา  วิริยสมฺโพชฺฌงฺคสฺส  ภาวนาย   ปาริปูริยา ฯ
อตฺถิ    ภิกฺขเว   อารพฺภธาตุ   ๑-   นิกฺกมธาตุ   ปรกฺกมธาตุ   ตตฺถ
โยนิโสมนสิการพหุลีกาโร           อยมาหาโร          อนุปฺปนฺนสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. อารมฺภธาตุ ฯ
วา      วิริยสมฺโพชฺฌงฺคสฺส      อุปฺปาทาย      อุปฺปนฺนสฺส      วา
วิริยสมฺโพชฺฌงฺคสฺส ภาวนาย ปาริปูริยา ฯ
     [๓๖๘]   โก  จ ภิกฺขเว อาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา ปีติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
อุปฺปาทาย      อุปฺปนฺนสฺส     วา     ปีติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส     ภาวนาย
ปาริปูริยา   ฯ   อตฺถิ   ภิกฺขเว   ปีติสมฺโพชฺฌงฺคฏฺฐานิยา  ธมฺมา  ตตฺถ
โยนิโสมนสิการพหุลีกาโร       อยมาหาโร      อนุปฺปนฺนสฺส      วา
ปีติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส    อุปฺปาทาย    อุปฺปนฺนสฺส    วา   ปีติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
ภาวนาย ปาริปูริยา ฯ
     [๓๖๙]   โก  จ  ภิกฺขเว  อาหาโร  อนุปฺปนฺนสฺส  วา  ปสฺสทฺธิ-
สมฺโพชฺฌงฺคสฺส    อุปฺปาทาย   อุปฺปนฺนสฺส   วา   ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
ภาวนาย   ปาริปูริยา   ฯ   อตฺถิ   ภิกฺขเว   กายปสฺสทฺธิ  จิตฺตปสฺสทฺธิ
ตตฺถ    โยนิโสมนสิการพหุลีกาโร    อยมาหาโร    อนุปฺปนฺนสฺส    วา
ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺคสฺส     อุปฺปาทาย     อุปฺปนฺนสฺส    วา    ปสฺสทฺธิ-
สมฺโพชฺฌงฺคสฺส ภาวนาย ปาริปูริยา ฯ
     [๓๗๐]   โก จ ภิกฺขเว อาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
อุปฺปาทาย     อุปฺปนฺนสฺส     วา     สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคสฺส    ภาวนาย
ปาริปูริยา    ฯ    อตฺถิ   ภิกฺขเว   สมาธินิมิตฺตํ   ๑-   อพฺยคฺคนิมิตฺตํ
ตตฺถ      โยนิโสมนสิการพหุลีกาโร      อยมาหาโร      อนุปฺปนฺนสฺส
วา      สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคสฺส      อุปฺปาทาย      อุปฺปนฺนสฺส     วา
สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคสฺส ภาวนาย ปาริปูริยา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สมถนิมิตฺตํ ฯ
     [๓๗๑]   โก จ ภิกฺขเว อาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
อุปฺปาทาย     อุปฺปนฺนสฺส    วา    อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคสฺส    ภาวนาย
ปาริปูริยา   ฯ   อตฺถิ   ภิกฺขเว   อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคฏฺฐานิยา   ธมฺมา
ตตฺถ      โยนิโสมนสิการพหุลีกาโร      อยมาหาโร      อนุปฺปนฺนสฺส
วา      อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคสฺส     อุปฺปาทาย     อุปฺปนฺนสฺส     วา
อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคสฺส ภาวนาย ปาริปูริยา ฯ
     [๓๗๒]   เสยฺยถาปิ  ภิกฺขเว  อยํ  กาโย  อาหารฏฺฐิติโก  อาหารํ
ปฏิจฺจ  ติฏฺฐติ  อนาหาโร  โน  ติฏฺฐติ ฯ เอวเมว โข ภิกฺขเว อิเม สตฺต
โพชฺฌงฺคา   อาหารฏฺฐิติกา   อาหารํ   ปฏิจฺจ  ติฏฺฐนฺติ  อนาหารา  โน
ติฏฺฐนฺตีติ ฯ
     [๓๗๓]   เย   เต   ภิกฺขเว  ภิกฺขู  สีลสมฺปนฺนา  สมาธิสมฺปนฺนา
ปญฺญาสมฺปนฺนา         วิมุตฺติสมฺปนฺนา         วิมุตฺติญาณทสฺสนสมฺปนฺนา
ทสฺสนมฺปหํ  ๑-  ภิกฺขเว  เตสํ  ภิกฺขูนํ  พหูปการํ  ๒-  วทามิ  สวนมฺปหํ
ภิกฺขเว   เตสํ  ภิกฺขูนํ  พหูปการํ  วทามิ  อุปสงฺกมนมฺปหํ  ภิกฺขเว  เตสํ
ภิกฺขูนํ    พหูปการํ   วทามิ   ปยิรุปาสนมฺปหํ   ภิกฺขเว   เตสํ   ภิกฺขูนํ
พหูปการํ   วทามิ  อนุสฺสติมฺปหํ  ภิกฺขเว  เตสํ  ภิกฺขูนํ  พหูปการํ  วทามิ
อนุปพฺพชฺชมฺปหํ   ภิกฺขเว   เตสํ  ภิกฺขูนํ  พหูปการํ  วทามิ  ฯ  ตํ  กิสฺส
เหตุ  ฯ  ตถารูปานํ  ภิกฺขเว  ภิกฺขูนํ ธมฺมํ สุตฺวา ทฺวเยน [๓]- วูปกฏฺโฐ
วิหรติ   กายวูปกาเสน   จ   จิตฺตวูปกาเสน   จ  โส  ตถา  วูปกฏฺโฐ
วิหรนฺโต ตํ ธมฺมํ อนุสฺสรติ อนุวิตกฺเกติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ทสฺสนมฺปาหํ ฯ ๒ ม. พหูการํ ฯ ยุ. พหุการํ ฯ เอวมุปริ ฯ
@๓ ม. ยุ. วูปกาเสน ฯ
     [๓๗๔]   ยสฺมึ  สมเย  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  ตถา  วูปกฏฺโฐ  วิหรนฺโต
ตํ    ธมฺมํ   อนุสฺสรติ   อนุวิตกฺเกติ   สติสมฺโพชฺฌงฺโค   ตสฺมึ   สมเย
ภิกฺขุโน    อารทฺโธ    โหติ    สติสมฺโพชฺฌงฺคํ   ตสฺมึ   สมเย   ภิกฺขุ
ภาเวติ    สติสมฺโพชฺฌงฺโค    ตสฺมึ   สมเย   ภิกฺขุโน   ภาวนาปาริปูรึ
คจฺฉติ    โส   ตถาสโต   วิหรนฺโต   ตํ    ธมฺมํ   ปญฺญาย   ปวิจินติ
ปวิจรติ ปริวีมํสมาปชฺชติ ฯ
     [๓๗๕]   ยสฺมึ  สมเย  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ  ตถาสโต  วิหรนฺโต ตํ ธมฺมํ
ปญฺญาย    ปวิจินติ    ปวิจรติ   ปริวีมํสมาปชฺชติ   ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค
ตสฺมึ   สมเย   ภิกฺขุโน   อารทฺโธ   โหติ   ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคํ  ตสฺมึ
สมเย   ภิกฺขุ   ภาเวติ   ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค   ตสฺมึ  สมเย  ภิกฺขุโน
ภาวนาปาริปูรึ   คจฺฉติ   ตสฺส   ตํ  ธมฺมํ  ปญฺญาย  ปวิจินโต  ปวิจรโต
ปริวีมํสมาปชฺชโต อารทฺธํ โหติ วิริยํ อสลฺลีนํ ฯ
     [๓๗๖]   ยสฺมึ  สมเย  ภิกฺขเว  ภิกฺขุโน  ตํ ธมฺมํ ปญฺญาย ปวิจินโต
ปวิจรโต    ปริวีมํสมาปชฺชโต    อารทฺธํ   โหติ   วิริยํ   อสลฺลีนํ   ฯ
วิริยสมฺโพชฺฌงฺโค  ตสฺมึ  สมเย  ภิกฺขุโน  อารทฺโธ  โหติ วิริยสมฺโพชฺฌงฺคํ
ตสฺมึ   สมเย   ภิกฺขุ  ภาเวติ  วิริยสมฺโพชฺฌงฺโค  ตสฺมึ  สมเย  ภิกฺขุโน
ภาวนาปาริปูรึ คจฺฉติ อารทฺธวิริยสฺส อุปฺปชฺชติ ปีติ นิรามิสา ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๙ หน้าที่ ๙๓-๙๙.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=19&item=355&items=22&mode=bracket
             อ่านโดยใช้เนื้อความเป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=19&item=355&items=22
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=19&item=355&items=22&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=19&item=355&items=22&mode=bracket
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=19&i=355
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๙
https://84000.org/tipitaka/read/?index_19
https://84000.org/tipitaka/english/?index_19