๒ สงฺกิจฺจชาตกํ
[๙๐] |๙๐.๑| ทิสฺวา นิสินฺนํ ราชานํ พฺรหฺมทตฺตํ รเถสภํ
อถสฺส ปฏิเวเทสิ ยสฺสาสิ อนุกมฺปโก ฯ
|๙๐.๒| สงฺกิจฺจายํ อนุปฺปตฺโต อิสีนํ สาธุสมฺมโต
ตรมานรูโป นิยฺยาหิ ขิปฺปํ ปสฺส มเหสินํ ฯ
|๙๐.๓| ตโต จ ราชา ตรมาโน ยุตฺตมารุยฺห สนฺทนํ
มิตฺตามจฺจปริพฺยูโฬฺห ๑- อคมาสิ รเถสโภ ฯ
|๙๐.๔| นิกฺขิปฺป ปญฺจ กกุธานิ กาสีนํ รฏฺฐวฑฺฒโน
วาลวีชนิมุณฺหีสํ ขคฺคํ ฉตฺตญฺจุปาหนํ ฯ
|๙๐.๕| โอรุยฺห ราชา ยานมฺหา ฐปยิตฺวา ปฏิจฺฉทํ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. -ปริพฺพูโฬฺห ฯ
อาสีนํ ทายปสฺสสฺมึ สงฺกิจฺจมุปสงฺกมิ ฯ
|๙๐.๖| อุปสงฺกมิตฺวา โส ราชา สมฺโมทิ อิสินา สห
ตํ กถํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ อุปาวิสิ ฯ
|๙๐.๗| เอกมนฺตํ นิสินฺโนว อถ กาลํ อมญฺญถ
ตโต ปาปานิ กมฺมานิ ปุจฺฉิตุํ ปฏิปชฺชถ ฯ
|๙๐.๘| อิสึ ปุจฺฉาม ๑- สงฺกิจฺจํ อิสีนํ สาธุสมฺมตํ
อาสีนํ ทายปสฺสสฺมึ อิสิสงฺฆปุรกฺขตํ ฯ
|๙๐.๙| กํ คตึ เปจฺจ คจฺฉนฺติ นรา ธมฺมาติจาริโน
อติจิณฺโณ มยา ธมฺโม ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโต ฯ
[๙๑] |๙๑.๑| อิสิ อวจ สงฺกิจฺโจ กาสีนํ รฏฺฐวฑฺฒนํ
อาสีนํ ทายปสฺสสฺมึ มหาราช สุโณหิ เม ฯ
|๙๑.๒| อุปฺปเถน วชนฺตสฺส โย มคฺคมนุสาสติ
ตสฺส เจ วจนํ กยิรา นาสฺส มคฺเคยฺย กณฺฏโก ฯ
|๙๑.๓| อธมฺมํ ปฏิปนฺนสฺส โย ธมฺมมนุสาสติ
ตสฺส เจ วจนํ กยิรา น โส คจฺเฉยฺย ทุคฺคตึ ฯ
[๙๒] |๙๒.๑| ธมฺโม ปโถ มหาราช อธมฺโม ปน อุปฺปโถ
อธมฺโม นิรยํ เนติ ธมฺโม ปาเปติ สุคฺคตึ ฯ
|๙๒.๒| อธมฺมจาริโน ราช นรา วิสมชีวิโน
ยํ คตึ เปจฺจ คจฺฉนฺติ นิรเย เต สุโณหิ เม ฯ
|๙๒.๓| สญฺชีโว กาฬสุตฺโต จ สงฺฆาโฏ ๒- เทฺว จ โรรุวา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. ปุจฺฉามิ ฯ ๒ ม. สงฺฆาโต ฯ
อถาปโร มหาวีจิ ตาปโน จ ปตาปโน ฯ
|๙๒.๔| อิจฺเจเต อฏฺฐ นิรยา อกฺขาตา ทูรติกฺกมา
อากิณฺณา ลุทฺทกมฺเมหิ ปจฺเจกา โสฬสุสฺสทา ฯ
|๙๒.๕| กทริยา ตาปนา ๑- โฆรา อจฺจิมนฺโต ๒- มหพฺภยา
โลมหํสนรูปา จ เภสฺมา ปฏิภยา ทุขา ฯ
|๙๒.๖| จตุกฺกณฺณา ๓- จตุทฺวารา วิภตฺตา ภาคโส มิตา
อโยปาการปริยนฺตา อยสา ปฏิกุชฺชิตา ฯ
|๙๒.๗| เตสํ อโยมยา ภูมิ ชลิตา เตชสา ยุตา
สมนฺตา โยชนสตํ ผุฏา ติฏฺฐนฺติ สพฺพทา ฯ
|๙๒.๘| เอเต ปตนฺติ นิรเย อุทฺธํปาทา อวํสิรา
อิสีนํ อติวตฺตาโร สญฺญตานํ ตปสฺสินํ ฯ
|๙๒.๙| เต ภูนหุโน ปจฺจนฺติ มจฺฉา พิลกตา ยถา
สํวจฺฉเร อสงฺเขยฺเย นรา กิพฺพิสการิโน ฯ
|๙๒.๑๐| ฑยฺหมาเนน คตฺเตน นิจฺจํ สนฺตรพาหิรํ
นิรยา นาธิคจฺฉนฺติ ทฺวารํ นิกฺขมเนสิโน ฯ
|๙๒.๑๑| ปุรตฺถิเมน ธาวนฺติ ตโต ธาวนฺติ ปจฺฉโต
อุตฺตเรนปิ ธาวนฺติ ตโต ธาวนฺติ ทกฺขิณํ
ยํ ยญฺหิ ทฺวารํ คจฺฉนฺติ ตนฺตเทว ปิถิยฺยเร ๔- ฯ
|๙๒.๑๒| พหูนิ สตสหสฺสานิ ชนา นิรยคามิโน
พาหา ปคฺคยฺห กนฺทนฺติ ปตฺวา ทุกฺขํ อนปฺปกํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. กทรียตปนา ฯ ม. กทริยตาปนา ฯ ๒ ยุ. อจฺจิมนฺตา ฯ ๓ จตุกฺโกณาติปิ ฯ
@๔ ม. ปิธียเร ฯ สี. ปิถิยฺยติ ฯ
|๙๒.๑๓| อาสีวิสํว กุปฺปิตํ เตชสึ ทูรติกฺกมํ
น สาธุรูเป อาสีเท สญฺญตานํ ตปสฺสินํ ฯ
|๙๒.๑๔| อติกาโย มหิสฺสาโส อชฺชุโน เกกกาธิโป
สหสฺสพาหุ อุจฺฉินฺโน อิสิมาสชฺช โคตมํ ฯ
|๙๒.๑๕| อรชํ รชสา วจฺฉํ กีสํ อวกฺรีย ๑- ทณฺฑกี
ตาโลว มูลโต ฉินฺโน ส ราชา วิภวงฺคโต ฯ
|๙๒.๑๖| อุปหจฺจ มนํ เมชฺโฌ ๒- มาตงฺคสฺมึ ยสสฺสิเน
สปาริสชฺโช อุจฺฉินฺโน เมชฺฌารญฺญํ ๓- ตทา อหุ ฯ
|๙๒.๑๗| กณฺหทีปายนาสชฺช อิสึ อนฺธกเวนฺทโย ๔-
อญฺญมญฺญํ มุสเล ๕- หนฺตฺวา สมฺปตฺตา ยมสาธนํ ฯ
|๙๒.๑๘| อถายํ อิสินา สตฺโต อนฺตลิกฺขจโร ปุเร
ปาเวกฺขิ ปฐวึ เจจฺโจ หีนตฺโต กาลปริยายํ ฯ
|๙๒.๑๙| ตสฺมา หิ ฉนฺทาคมนํ นปฺปสํสนฺติ ปณฺฑิตา
อทุฏฺฐจิตฺโต ภาเสยฺย คิรํ สจฺจูปสญฺหิตํ ฯ
|๙๒.๒๐| มนสา เจ ปทุฏฺเฐน โย นโร เปกฺขเต มุนึ
วิชฺชาจรณสมฺปนฺนํ คนฺตฺวา โส นิรยํ อโธ ฯ
|๙๒.๒๑| เย วุฑฺเฒ ปริภาสนฺติ ผรุสูปกฺกมา ชนา
อนปจฺจา อทายาทา ตาลวตฺถู ๖- ภวนฺติ เต ฯ
|๙๒.๒๒| โย จ ปพฺพชิตํ หนฺติ กตกิจฺจํ มเหสินํ
ส กาฬสุตฺเต นิรเย จิรํ รตฺตาย ปจฺจติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อวกิริย ฯ ๒ ม. มชฺโฌ ฯ ๓ ม. มชฺฌารญฺญํ ฯ ๔ สี. ยุ. อนฺธกเวณฺหุโย ฯ
@ม. -เวณฺฑโย ฯ ๕ ม. อญฺโญญฺญํ มุสลา ฯ ๖ ม. ตาลวตฺถุ ฯ ยุ. ตาลาวตฺถุ ฯ
|๙๒.๒๓| โย จ ราชา อธมฺมฏฺโฐ รฏฺฐวิทฺธํสโน มโต ๑-
ตาปยิตฺวา ชนปทํ ตาปเน เปจฺจ ปจฺจติ ฯ
|๙๒.๒๔| โส จ วสฺสสหสฺสานํ ๒- สตํ ทิพฺยานิ ปจฺจติ
อจฺจิสงฺฆปเรโต โส ทุกฺขํ เวเทติ เวทนํ ฯ
|๙๒.๒๕| ตสฺส อคฺคิสิขา กายา นิจฺฉรนฺติ ปภสฺสรา
เตโชภกฺขสฺส คตฺตานิ โลมคฺเคหิ ๓- นเขหิ จ ฯ
|๙๒.๒๖| ฑยฺหมาเนน คตฺเตน นิจฺจํ สนฺตรพาหิรํ
ทุกฺขาภิตุนฺโน นทติ นาโค ตุณฺฑฏฺฏิโต ๔- ยถา ฯ
|๙๒.๒๗| โย โลภา ปิตรํ หนฺติ โทสา วา ปุริสาธโม
ส กาฬสุตฺเต นิรเย จิรํ รตฺตาย ปจฺจติ ฯ
|๙๒.๒๘| ส ตาทิโส ปจฺจติ โลหกุมฺภิยํ
ปกฺกญฺจ สตฺตีหิ หนนฺติ นิตฺตจํ
อนฺธํ กริตฺวา มุตฺตกรีสภกฺขํ
ขาเร นิมุชฺชนฺติ ตถาวิธํ นรํ ฯ
|๙๒.๒๙| ตตฺตํ ปกฺกุฏฺฐิตมโยคุฬญฺจ
ทีเฆ จ ผาเล จิรรตฺตตาปิเต
วิกฺขมฺภมาทาย วิภชฺช ๕- รชฺชุภิ
วิวเฏ มุเข สํสวยนฺติ ๖- รกฺขสา ฯ
|๙๒.๓๐| สามา จ โสณา สพลา จ คิชฺฌา
กาโกลสงฺฆา จ ทิชา อโยมุขา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. จฺโต ฯ ม. มโค ฯ ๒ ม. -สหสฺสานิ ฯ ๓ ม. โลเมหิ จ ฯ
@๔ สี. ตุตฺตทฺทิโต ฯ ม. ตุตฺตฏฺฏิโต ฯ ๕ สี. วิพทฺธ ฯ ม. วิพนฺธ ฯ ๖ สี. ยุ.
@สํจวยนฺติ ฯ ม. สมฺปวิสนฺติ ฯ
สงฺคมฺม ขาทนฺติ วิผนฺทมานํ
ชิวฺหํ วิภชฺช วิฆาสํ สโลหิตํ ฯ
|๙๒.๓๑| ตํ ทฑฺฒตาลํ ปริภินฺนคตฺตํ
นิปฺโปถยนฺตา อนุวิจรนฺติ รกฺขสา
รตี หิ เตสํ ทุขิโน ปนีตเร
เอตาทิสสฺมึ นิรเย วสนฺติ
เยเกจิ โลเก อิธ เปตฺติฆาติโน ฯ
|๙๒.๓๒| ปุตฺโต จ มาตรํ หนฺตฺวา อิโต คนฺตฺวา ยมกฺขยํ
ภุสมาปชฺชเต ทุกฺขํ อตฺตกมฺมผลูปโค ฯ
|๙๒.๓๓| อมนุสฺสา อติพาลา หนฺตารํ ชนยนฺติยา
อโยมเยหิ วาเลหิ ปีฬยนฺติ ปุนปฺปุนํ ฯ
|๙๒.๓๔| ตํ ปสฺสวํ ๑- สกา คตฺตา รุธิรํ ๒- อตฺตสมฺภวํ
ตมฺพโลหวิลีนํว ตตฺตํ ปาเยนฺติ มตฺติฆํ ฯ
|๙๒.๓๕| ชิคุจฺฉํ กุณปํ ปูตึ ทุคฺคนฺธํ คูถกทฺทมํ
ปุพฺพโลหิตสงฺกาสํ รหโทคฺคยฺห ๓- ติฏฺฐติ ฯ
|๙๒.๓๖| ตเมนํ กิมิโย ๔- ตตฺถ อติกายา อโยมุขา
ฉวึ เภตฺวาน ๕- ขาทนฺติ ปคิทฺธา ๖- มํสโลหิเต ฯ
|๙๒.๓๗| โส จ ตํ นิรยํ ปตฺโต นิมุคฺโค สตโปริสํ
ปูติกํ กุณปํ วาติ สมนฺตา สตโยชนํ ฯ
|๙๒.๓๘| จกฺขุมาปิ หิ จกฺขูนิ ๗- เตน คนฺเธน ชิยฺยติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตมสฺสวํ ฯ ยุ. ตํ ปสฺสุตํ ฯ ๒ ม. รุหิรํ ฯ ๓ ม. รหทโมคยฺห ฯ
@๔ ม. กิมโย ฯ ๕ สี. ยุ. เฉตฺวาน ฯ ๖ ม. สํคิทฺธา ฯ ๗ ม. จกฺขูหิ ฯ
เอตาทิสํ พฺรหฺมทตฺต มาตุโฆ ลภเต ทุขํ ฯ
|๙๒.๓๙| ขุรธารมนุกฺกมฺม ติกฺขํ ทูรภิสมฺภวํ
ปตนฺติ คพฺภปาตินิโย ๑- ทุคฺคํ เวตฺตรณึ นทึ ฯ
|๙๒.๔๐| อโยมยา สิมฺพลิโย โสฬสงฺคุลิกณฺฏกา
อุภโต มภิลมฺพนฺติ ทุคฺคํ เวตฺตรณึ นทึ ฯ
|๙๒.๔๑| เต อจฺจิมนฺโต ติฏฺฐนฺติ อคฺคิกฺขนฺธาว อารกา
อาทิตฺตา ชาตเวเทน อุทฺธํ โยชนมุคฺคตา ฯ
|๙๒.๔๒| เอเต ปชฺชนฺติ ๒- นิรเย ตตฺเต ติขิณกณฺฏเก
นาริโย จ อติจารินิโย ๓- นรา จ ปรทารคู ฯ
|๙๒.๔๓| เต ปตนฺติ อโธกฺขนฺธา วิวตฺตา วิหตา ปุถู
สยนฺติ วินิวิทฺธงฺคา ทีฆํ ชคฺคนฺติ สพฺพทา ๔- ฯ
|๙๒.๔๔| ตโต รตฺยา วิวสเน ๕- มหตึ ปพฺพตูปมํ
โลหกุมฺภึ ปวชฺชนฺติ ตตฺตํ อคฺคิสมูทกํ ฯ
|๙๒.๔๕| เอวํ ทิวา จ รตฺโต จ ทุสฺสีลา โมหปารุตา
อนุโภนฺติ สกํ กมฺมํ ปุพฺเพ ทุกฺกฏมตฺตโน ฯ
|๙๒.๔๖| ยา จ ภริยา ธนกฺกีตา สามิกํ อติมญฺญติ
สสฺสุํ วา สสฺสุรํ วาปิ เชฏฺฐํ วาปิ นนนฺทนํ ๖-
|๙๒.๔๗| ตสฺสา วงฺเกน ชิวฺหคฺคํ นิพฺพหนฺติ สพนฺธนํ ฯ
ส พฺยามมตฺตํ กิมินํ ชิวฺหํ ปสฺสติ อตฺตโน ๗-
@เชิงอรรถ: ๑ ม. คพฺภปาติโย ฯ ๒ ม. วชนฺติ ฯ สี. ยุ. สชนฺติ ฯ ๓ ม. อติจารา ฯ
@๔ สี. ยุ. สํวรึ ฯ ๕ ม. วิวสาเน ฯ ๖ ม. นนนฺทรํ ฯ ๗ ม. อตฺตนิ ฯ
วิญฺญาเปตุํ น สกฺโกติ ตาปเน เปจฺจ ปจฺจติ ฯ
|๙๒.๔๘| โอรพฺภิกา สูกริกา มจฺฉิกา มิคพนฺธกา
โจรา โคฆาตกา ลุทฺทา อวณฺเณ วณฺณการกา ฯ
|๙๒.๔๙| สตฺตีหิ โลหกูเฏหิ เนตฺตึเสหิ อุสูหิ จ
หญฺญมานา ขารนทึ ปปตนฺติ อวํสิรา ฯ
|๙๒.๕๐| สายํ ปาโต กูฏการี อโยกูเฏหิ หญฺญติ
ตโต วนฺตํ ทุรตฺตานํ ปเรสํ ภุญฺชเต ๑- สทา ฯ
|๙๒.๕๑| ธงฺกา เภรณฺฑกา คิชฺฌา กาโกลา จ อโยมุขา
วิปฺผนฺทมานํ ขาทนฺติ นรํ กิพฺพิสการกํ ฯ
|๙๒.๕๒| เย มิเคน มิคํ หนฺติ ปกฺขึ วา ปน ปกฺขินา
อสนฺโต รชสา ฉนฺนา คนฺตฺวา ๒- เต นิรยุสฺสทํ ๓- ฯ
[๙๓] สนฺโตว ๔- อุทฺธํ คจฺฉนฺติ สุจิณฺเณนีธ กมฺมุนา
สุจิณฺณสฺส ผลํ ปสฺส สินฺทา ๕- เทวา สพฺรหฺมกา
ตนฺตํ พฺรูมิ มหาราช ธมฺมํ รฏฺฐปตี จร
ตถา ตถา ๖- ราช จราหิ ธมฺมํ
ยถา ตํ สุจิณฺณํ นานุตปฺเปยฺย ปจฺฉาติ ฯ
สงฺกิจฺจชาตกํ ทุติยํ ฯ
---------
ตสฺสุทฺทานํ ฯ
อถ สฏฺฐินิปาตมฺหิ สุณาถ มม ภาสิตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ภุญฺชเร ฯ ๒ ม. คนฺตา ฯ ๓ ยุ. นิรยํ อโธ ฯ ๔ ม. -จ ฯ
@๕ ม. สอินฺทา ฯ ๖ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
ชาตกสวฺหยโน ปวโร
โสณกอรินฺทมสวฺหยโน
ตถาวุตฺตรเถสภสงฺกิจฺจวโร ฯ
สฏฺฐินิปาตํ นิฏฺฐิตํ ฯ
---------
สตฺตตินิปาตํ
๑ กุสชาตกํ
[๙๔] อิทนฺเต รฏฺฐํ สธนํ สโยคฺคํ
สกายุรํ สพฺพกามูปปนฺนํ
อิทนฺเต รชฺชํ อนุสาส อมฺม
คจฺฉามหํ ยตฺถ ปิยา ปภาวตี ฯ
[๙๕] อนุชุภูเตน หรํ มหนฺตํ
ทิวา จ รตฺโต จ นิสีถกาเล
ปฏิคจฺฉ ตฺวํ ขิปฺปํ กุสาวตึ [๑]-
นิจฺฉามิ ทุพฺพณฺณมหํ วสนฺตํ ฯ
[๙๖] |๙๖.๑| นาหํ คมิสฺสามิ อิโต กุสาวตึ
ปภาวตี วณฺณปโลภิโต ตว
รมามิ มทฺทสฺส นิเกตรมฺเม
หิตฺวาน รฏฺฐํ ตว ทสฺสเน รโต ฯ
|๙๖.๒| ปภาวตี วณฺณปโลภิโต ตว
สมฺมูฬฺหรูโป วิจรามิ เมทนึ ๒-
ทิสํ น ชานามิ กุโตมฺหิ อาคโต
ตยิมฺหิ มตฺโต มิคมนฺทโลจเน
|๙๖.๓| โสวณฺณจีรวสเน ชาตรูปสุเมขเล
@เชิงอรรถ: ๑ ม. กุส ฯ ๒ ม. เมทินึ ฯ
สุสฺโสณิ ตว กามา หิ นาหํ รชฺเชน มตฺถิโก ฯ
[๙๗] อภูติ ตสฺส โภ โหติ โย อนิจฺฉนฺตมิจฺฉติ
อกามํ ราช กาเมหิ ๑- อกนฺโต กนฺตมิจฺฉสิ ๒- ฯ
[๙๘] อกามํ วา สกามํ วา โย นโร ลภเต ปิยํ
ลาภเมตฺถ ปสํสาม อลาโภ ตตฺถ ปาปโก ฯ
[๙๙] ปาสาณสารํ ขณสิ กณิการสฺส ทารุนา
วาตํ ชาเลน พาเธสิ โย อนิจฺฉนฺตมิจฺฉสิ ฯ
[๑๐๐] |๑๐๐.๑| ปาสาโณ นูน เต หทเย โอหิโต มุทุลกฺขเณ
โย เต สาตํ น วินฺทามิ ติโรชนปทาคโต ฯ
|๑๐๐.๒| ยทา มํ ภกุฏึ ๓- กตฺวา ราชปุตฺตี อุทิกฺขติ ๔-
อาฬาริโก ตทา โหมิ รญฺโญ มทฺทสฺสนฺเตปุเร ๕- ฯ
|๑๐๐.๓| ยทา อุมฺหยมานา มํ ราชปุตฺตี อุทิกฺขติ ๔-
นาฬาริโก ตทา โหมิ ราชา โหมิ ตทา กุโส ฯ
[๑๐๑] สเจ หิ วจนํ สจฺจํ เนมิตฺตานํ ภวิสฺสติ
เนว เม ตฺวํ ปตี อสฺส กามํ ฉินฺทนฺตุ สตฺตธา ฯ
[๑๐๒] สเจ หิ วจนํ สจฺจํ อญฺเญสํ ยทิ วา มมํ
เนว ตุยฺหํ ปตี อตฺถิ อญฺโญ สีหสฺสรา กุสา ฯ
[๑๐๓] |๑๐๓.๑| เนกฺขํ คีวํ เต กาเรสฺสํ ปตฺวา ขุชฺเช กุสาวตึ
สเจ มํ นาคนาสูรุํ โอโลเกยฺย ปภาวตี ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. กาเมสิ ฯ ๒ ม. อกนฺตํ กนฺตุมิจฺฉสิ ฯ ๓ สี. ยุ. ภูกุฏึ ฯ ๔ สี. ยุ.
@ราชปุตฺติ อทิกฺขสิ ฯ ๕ สี. ยุ. มทฺทสฺส ถีปุเร ฯ
|๑๐๓.๒| เนกฺขํ คีวํ เต กาเรสฺสํ ปตฺวา ขุชฺเช กุสาวตึ
สเจ มํ นาคนาสูรุํ อาลเปยฺย ปภาวตี ฯ
|๑๐๓.๓| เนกฺขํ คีวํ เต กาเรสฺสํ ปตฺวา ขุชฺเช กุสาวตึ
สเจ มํ นาคนาสูรุํ อุมฺหาเยยฺย ปภาวตี ฯ
|๑๐๓.๔| เนกฺขํ คีวํ เต กาเรสฺสํ ปตฺวา ขุชฺเช กุสาวตึ
สเจ มํ นาคนาสูรุํ ปมฺหาเยยฺย ปภาวตี ฯ
|๑๐๓.๕| เนกฺขํ คีวํ เต กาเรสฺสํ ปตฺวา ขุชฺเช กุสาวตึ
สเจ มํ นาคนาสูรุํ ปาณีภิ อุปสํผุเส ฯ
[๑๐๔] น หิ นูนายํ ราชปุตฺตี กุเส สาตํปิ วินฺทติ
อาฬาริเก ภเต โปเส เวตฺตเนน อนตฺถิเก ฯ
[๑๐๕] น หิ นูน อยํ ขุชฺชา ลภติ ชิวฺหาย เฉทนํ
สุนิสิเตน สตฺเถน เอวํ ทุพฺภาสิตํ ภณํ ฯ
[๑๐๖] |๑๐๖.๑| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
มหายโสติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๒| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี ๑-
มหทฺธโนติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๓| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
มหพฺพโลติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๔| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
มหารฏฺโฐติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ปภาวติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
|๑๐๖.๕| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
มหาราชาติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๖| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
สีหสฺสโรติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๗| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
วคฺคุสฺสโรติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๘| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
พินฺทุสฺสโรติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๙| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
มญฺชุสฺสโรติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๑๐| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
มธุรสฺสโรติ ๑- กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๑๑| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
สตสิปฺโปติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๑๒| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
ขตฺติโยติปิ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
|๑๐๖.๑๓| มา นํ รูเปน ปาเมสิ อาโรเหน ปภาวตี
กุสราชาติ กตฺวาน กรสฺสุ รุจิเร ปิยํ ฯ
[๑๐๗] เอเต นาคา อุปตฺถทฺธา สพฺเพ ติฏฺฐนฺติ วมฺมิกา ๒-
ปุรา มทฺทนฺติ ปาการํ อาเนเตตํ ปภาวตึ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มธุสฺสโรติ ฯ ๒ ม. วมฺมิตา ฯ
[๑๐๘] สตฺต พิเล ๑- กริตฺวาน อหเมตํ ปภาวตึ
ขตฺติยานํ ปทสฺสามิ เย มํ หนฺตุํ อิธาคตา ฯ
[๑๐๙] อวุฏฺฐหิ ราชปุตฺตี สามา โกเสยฺยวาสินี
อสฺสุปุณฺเณหิ เนตฺเตหิ ทาสีคณปุรกฺขตา ฯ
[๑๑๐] |๑๑๐.๑| ตํ นูน กกฺกูปนิเสวิตํ มุขํ
อาทาสทนฺตาถรุปจฺจเวกฺขิตํ
สุภํ สุเนตฺตํ วิรชํ อนงฺคณํ
ฉุฑฺฑํ วเน ฐสฺสติ ขตฺติเยหิ ฯ
|๑๑๐.๒| เต นูน เม อสิเต เวลฺลิตคฺเค
เกเส มุทู จนฺทนสารลิตฺเต
สมากุเล สีวถิกาย มชฺเฌ
ปาเทหิ คิชฺฌา ปริกฑฺฒยนฺติ ๒- ฯ
|๑๑๐.๓| ตา นูน เม ตมฺพนขา สุโลมา
พาหา มุทู จนฺทนสารลิตฺตา
ฉินฺนา วเน อุชฺฌิตา ขตฺติเยหิ
คยฺห ธงฺโก ๓- คจฺฉติ เยน กามํ ฯ
|๑๑๐.๔| เต นูน ตาลูปนิเภ อลมฺเพ
นิเสวิเต กาสิกจนฺทเนน
ถเนสุ เม ลมฺพิสฺสติ สิคาโล
มาตูว ปุตฺโต ตรุโณ ตนุโช ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. ขณฺเฑ ฯ ๒ ม ปริกฑฺฒิสฺสนฺติ ฯ ๓ ยุ. วโก ฯ
|๑๑๐.๕| ตํ นูน โสณึ ปุถุลํ สุโกฏฺฏิตํ
นิเสวิตํ กญฺจนเมขลาหิ
ฉินฺนํ วเน ขตฺติเยหิ อวตฺถํ
สิคาลสงฺฆา ปริกฑฺฒยนฺติ ๑- ฯ
|๑๑๐.๖| โสณา ธงฺกา ๒- สิคาลา จ เย จญฺเญ สนฺติ ทาฐิโน
อชรา นูน เหสฺสนฺติ ภกฺขยิตฺวา ปภาวตึ ฯ
|๑๑๐.๗| สเจ มํสานิ หรึสุ ขตฺติยา ทูรคามิโน
อฏฺฐีนิ อมฺม ยาจิตฺวา อนุปนฺเถ ทหาถ นํ ฯ
|๑๑๐.๘| เขตฺตานิ อมฺม กาเรตฺวา กณิกาเรตฺถ โรปเย ๓-
ยทา เต ปุปฺผิตา อสฺสุ เหมนฺตานํ หิมจฺจเย
สเรยฺยาถ มมํ อมฺม เอวํวณฺณา ปภาวตี ฯ
[๑๑๑] ตสฺสา มาตา อุทฏฺฐาสิ ขตฺติยา เทววณฺณินี
ทิสฺวา อสิญฺจ สูนญฺจ รญฺโญ มทฺทสฺสนฺเตปุเร ฯ
[๑๑๒] อิมินา นูน อสินา สุสญฺญํ ตนุมชฺฌิมํ
ธีตรํ มทฺท ๔- หนฺตฺวาน ขตฺติยานํ ปทสฺสสิ ๕- ฯ
[๑๑๓] |๑๑๓.๑| น เม อกาสิ วจนํ อตฺถกามาย ปุตฺติเก
สาชฺช โลหิตสญฺฉนฺนา คจฺฉสิ ยมสาธนํ ฯ
|๑๑๓.๒| เอวมาปชฺชติ โปโส ปาปิยญฺจ นิคจฺฉติ
โย เจ ๖- หิตานํ วจนํ น กโรติ อตฺถทสฺสินํ ฯ
|๑๑๓.๓| สเจว อชฺช ธาเรสิ กุมารํ จารุทสฺสนํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปริกฑฺฒิสฺสนฺติ ฯ ๒ ยุ. วกา ฯ ๓ ม. โรปย ฯ ๔ ยุ. มทฺโท ฯ
@๕ ยุ. ปทสฺสติ ฯ ๖ ม. เว ฯ
กุเสน ชาตํ ขตฺติยํ สุวณฺณมณิเมขลํ ฯ
|๑๑๓.๔| ปูชิตํ ๑- ญาติสงฺเฆหิ น คจฺฉสิ ยมกฺขยํ
ยตฺถสฺสุ เภรี นทติ กุญฺชโร จ นิกูชติ
ขตฺติยานํ กุเล ภทฺเท กึ นุ สุขตรํ ตโต ฯ
|๑๑๓.๕| อสฺโส หสิยติ ๒- ทฺวาเร กุมาโร อุปโรทติ
ขตฺติยานํ กุเล ภทฺเท กึ นุ สุขตรํ ตโต ฯ
|๑๑๓.๖| มยูรโกญฺจาภิรุเท โกกิลาภินิกูชิเต
ขตฺติยานํ กุเล ภทฺเท กึ นุ สุขตรํ ตโต ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๓๘-๕๓.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=90&items=24
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=28&item=90&items=24&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=28&item=90&items=24
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=28&item=90&items=24
ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=90
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘
https://84000.org/tipitaka/read/?index_28
https://84000.org/tipitaka/english/?index_28
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
