พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๒ อภิ. วิภงฺโค

                                    อินฺทฺริยวิภงฺโค
     [๒๓๖]   พาวีสตินฺทฺริยานิ   จกฺขุนฺทฺริยํ   โสตินฺทฺริยํ   ฆานินฺทฺริยํ
ชิวฺหินฺทฺริยํ    กายินฺทฺริยํ    มนินฺทฺริยํ   อิตฺถินฺทฺริยํ   ปุริสินฺทฺริยํ
ชีวิตินฺทฺริยํ  สุขินฺทฺริยํ  ทุกฺขินฺทฺริยํ  โสมนสฺสินฺทฺริยํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ
อุเปกฺขินฺทฺริยํ   สทฺธินฺทฺริยํ   วิริยินฺทฺริยํ   สตินฺทฺริยํ   สมาธินฺทฺริยํ
ปญฺญินฺทฺริยํ อนญฺญาตญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ อญฺญินฺทฺริยํ
อญฺญาตาวินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๓๗]   ตตฺถ   กตมํ   จกฺขุนฺทฺริยํ  ยํ  จกฺขุํ  จตุนฺนํ  มหาภูตานํ
อุปาทาย  ปสาโท  ฯเปฯ  สุญฺโญ  คาโมเปโส  อิทํ  วุจฺจติ จกฺขุนฺทฺริยํ ฯ
ตตฺถ    กตมํ    โสตินฺทฺริยํ   ฯเปฯ   ฆานินฺทฺริยํ   ฯเปฯ   ชิวฺหินฺทฺริยํ
ฯเปฯ    กายินฺทฺริยํ    โย    กาโย   จตุนฺนํ   มหาภูตานํ   อุปาทาย
ปสาโท   ฯเปฯ   สุญฺโญ   คาโมเปโส   อิทํ   วุจฺจติ   กายินฺทฺริยํ  ฯ
ตตฺถ     กตมํ    มนินฺทฺริยํ    เอกวิเธน    มนินฺทฺริยํ    ผสฺสสมฺปยุตฺตํ
ฯเปฯ ๑- เอวํ พหุวิเธน มนินฺทฺริยํ อิทํ วุจฺจติ มนินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๓๘]   ตตฺถ  กตมํ  อิตฺถินฺทฺริยํ  ยํ อิตฺถิยา อิตฺถีลิงฺคํ อิตฺถีนิมิตฺตํ
อิตฺถีกุตฺตํ     อิตฺถากปฺโป     อิตฺถิตฺตํ     อิตฺถีภาโว    อิทํ    วุจฺจติ
อิตฺถินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   ปุริสินฺทฺริยํ   ยํ   ปุริสสฺส   ปุริสลิงฺคํ
ปุริสนิมิตฺตํ   ปุริสกุตฺตํ   ปุริสากปฺโป   ปุริสตฺตํ  ปุริสภาโว  อิทํ  วุจฺจติ
ปุริสินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ  กตมํ  ชีวิตินฺทฺริยํ  ทุวิเธน  ชีวิตินฺทฺริยํ  อตฺถิ
รูปํ   ชีวิตินฺทฺริยํ   อตฺถิ   อรูปํ   ชีวิตินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   รูปํ
ชีวิตินฺทฺริยํ   โย   เตสํ   รูปินํ   ธมฺมานํ   อายุ  ฐิติ  ยปนา  ยาปนา
อิริยนา    วตฺตนา   ปาลนา   ชีวิตํ   ชีวิตินฺทฺริยํ   อิทํ   วจฺจติ   รูปํ
ชีวิตินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   อรูปํ   ชีวิตินฺทฺริยํ   โย  เตสํ  อรูปีนํ
@เชิงอรรถ: ๑ [๗๔] ขนฺธวิภงฺเค โอโลเกตพฺพํ ฯ
ธมฺมานํ   อายุ   ฐิติ   ยปนา   ยาปนา   อิริยนา   วตฺตนา   ปาลนา
ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ อิทํ วุจฺจติ อรูปํ ชีวิตินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๓๙]   ตตฺถ   กตมํ   สุขินฺทฺริยํ  ยํ  กายิกํ  สาตํ  กายิกํ  สุขํ
กายสมฺผสฺสชํ    สาตํ   สุขํ   เวทยิตํ   กายสมฺผสฺสชา   สาตา   สุขา
เวทนา   อิทํ   วุจฺจติ   สุขินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   ทุกฺขินฺทฺริยํ  ยํ
กายิกํ   อสาตํ   กายิกํ   ทุกฺขํ   กายสมฺผสฺสชํ   อสาตํ  ทุกฺขํ  เวทยิตํ
กายสมฺผสฺสชา   อสาตา   ทุกฺขา   เวทนา  อิทํ  วุจฺจติ  ทุกฺขินฺทฺริยํ  ฯ
ตตฺถ  กตมํ  โสมนสฺสินฺทฺริยํ  ยํ  เจตสิกํ  สาตํ เจตสิกํ สุขํ เจโตสมฺผสฺสชํ
สาตํ  สุขํ  เวทยิตํ  เจโตสมฺผสฺสชา  สาตา  สุขา  เวทนา  อิทํ  วุจฺจติ
โสมนสฺสินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   โทมนสฺสินฺทฺริยํ  ยํ  เจตสิกํ  อสาตํ
เจตสิกํ   ทุกฺขํ   เจโตสมฺผสฺสชํ  อสาตํ  ทุกฺขํ  เวทยิตํ  เจโตสมฺผสฺสชา
อสาตา   ทุกฺขา   เวทนา   อิทํ   วุจฺจติ   โทมนสฺสินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ
กตมํ   อุเปกฺขินฺทฺริยํ   ยํ  เจตสิกํ  เนว  สาตํ  นาสาตํ  เจโตสมฺผสฺสชํ
อทุกฺขมสุขํ    เวทยิตํ    เจโตสมฺผสฺสชา   อทุกฺขมสุขา   เวทนา   อิทํ
วุจฺจติ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๔๐]   ตตฺถ  กตมํ  สทฺธินฺทฺริยํ  ยา  สทฺธา  สทฺทหนา โอกปฺปนา
อภิปฺปสาโท   สทฺธา   สทฺธินฺทฺริยํ  สทฺธาพลํ  อิทํ  วุจฺจติ  สทฺธินฺทฺริยํ  ฯ
ตตฺถ   กตมํ  วิริยินฺทฺริยํ  โย  เจตสิโก  วิริยารมฺโภ  นิกฺกโม  ปรกฺกโม
อุยฺยาโม   วายาโม   อุสฺสาโห  อุสฺโสฬฺหี  ถาโม  ธิติ  อสิถิลปรกฺกมตา
อนิกฺขิตฺตจฺฉนฺทตา            อนิกฺขิตฺตธุรตา           ธุรสมฺปคฺคาโห
วิริยํ     วิริยินฺทฺริยํ     วิริยพลํ     สมฺมาวายาโม     อิทํ    วุจฺจติ
วิริยินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   สตินฺทฺริยํ   ยา  สติ  อนุสฺสติ  ปฏิสฺสติ
สติ   สรณตา   ธารณตา   อปิลาปนตา   อสมฺมุสนตา   สติ   สตินฺทฺริยํ
สติพลํ   สมฺมาสติ   อิทํ  วุจฺจติ  สตินฺทฺริยํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  สมาธินฺทฺริยํ
ยา    จิตฺตสฺส    ฐิติ    สณฺฐิติ    อวฏฺฐิติ   อวิสาหาโร   อวิกฺเขโป
อวิสาหฏมานสตา     สมโถ    สมาธินฺทฺริยํ    สมาธิพลํ    สมฺมาสมาธิ
อิทํ   วุจฺจติ   สมาธินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ  ปญฺญินฺทฺริยํ  ยา  ปญฺญา
ปชานนา   วิจโย   ปวิจโย   ฯเปฯ   อโมโห   ธมฺมวิจโย  สมฺมาทิฏฺฐิ
อิทํ วุจฺจติ ปญฺญินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๔๑]   ตตฺถ    กตมํ    อนญฺญาตญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ   ยา   เตสํ
ธมฺมานํ    อญฺญาตานํ   อทิฏฺฐานํ   อปฺปตฺตานํ   อวิทิตานํ   อสจฺฉิกตานํ
สจฺฉิกิริยาย   ปญฺญา   ปชานนา  ฯเปฯ  อโมโห  ธมฺมวิจโย  สมฺมาทิฏฺฐิ
ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค     มคฺคงฺคํ     มคฺคปริยาปนฺนํ     อิทํ    วุจฺจติ
อนญฺญาตญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ    ฯ    ตตฺถ   กตมํ   อญฺญินฺทฺริยํ   ยา   เตสํ
ธมฺมานํ   ญาตานํ   ทิฏฺฐานํ   ปตฺตานํ  วิทิตานํ  สจฺฉิกตานํ  สจฺฉิกิริยาย
ปญฺญา     ปชานนา     ฯเปฯ    อโมโห    ธมฺมวิจโย    สมฺมาทิฏฺฐิ
ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค     มคฺคงฺคํ     มคฺคปริยาปนฺนํ     อิทํ    วุจฺจติ
อญฺญินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ  อญฺญาตาวินฺทฺริยํ  ยา  เตสํ  อญฺญาตาวีนํ
ธมฺมานํ    อญฺญา   ปญฺญา   ปชานนา    ฯเปฯ   อโมโห   ธมฺมวิจโย
สมฺมาทิฏฺฐิ      ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค      มคฺคงฺคํ      มคฺคปริยาปนฺนํ
อิทํ วุจฺจติ อญฺญาตาวินฺทฺริยํ ฯ
                                  อภิธมฺมภาชนียํ ฯ
     [๒๔๒]   พาวีสตินฺทฺริยานิ   จกฺขุนฺทฺริยํ   โสตินฺทฺริยํ   ฆานินฺทฺริยํ
ชิวฺหินฺทฺริยํ    กายินฺทฺริยํ    มนินฺทฺริยํ   อิตฺถินฺทฺริยํ   ปุริสินฺทฺริยํ
ชีวิตินฺทฺริยํ  สุขินฺทฺริยํ  ทุกฺขินฺทฺริยํ  โสมนสฺสินฺทฺริยํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ
อุเปกฺขินฺทฺริยํ   สทฺธินฺทฺริยํ   วิริยินฺทฺริยํ   สตินฺทฺริยํ   สมาธินฺทฺริยํ
ปญฺญินฺทฺริยํ อนญฺญาตญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ อญฺญินฺทฺริยํ
อญฺญาตาวินฺทฺริยํ    ฯ   พาวีสตินฺทฺริยานํ   กติ   กุสลา   กติ   อกุสลา
กติ อพฺยากตา ฯเปฯ กติ สรณา กติ อรณา ฯ
     [๒๔๓]   ทสินฺทฺริยา    อพฺยากตา    โทมนสฺสินฺทฺริยํ    อกุสลํ
อนญฺญาตญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ    กุสลํ   จตฺตารินฺทฺริยา   สิยา   กุสลา   สิยา
อพฺยากตา ฉ อินฺทฺริยา สิยา กุสลา สิยา อกุสลา สิยา อพฺยากตา ฯ
     {๒๔๓.๑}   ทฺวาทสินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา   สุขาย   เวทนาย
สมฺปยุตฺตาติปิ     ทุกฺขาย    เวทนาย    สมฺปยุตฺตาติปิ    อทุกฺขมสุขาย
เวทนาย    สมฺปยุตฺตาติปิ   ฉ   อินฺทฺริยา    สิยา   สุขาย   เวทนาย
สมฺปยุตฺตา    สิยา   อทุกฺขมสุขาย   เวทนาย   สมฺปยุตฺตา   ตีณินฺทฺริยา
สิยา  สุขาย  เวทนาย  สมฺปยุตฺตา  สิยา  ทุกฺขาย  เวทนาย  สมฺปยุตฺตา
สิยา   อทุกฺขมสุขาย   เวทนาย   สมฺปยุตฺตา   ชีวิตินฺทฺริยํ  สิยา  สุขาย
เวทนาย  สมฺปยุตฺตํ  สิยา  ทุกฺขาย  เวทนาย สมฺปยุตฺตํ สิยา อทุกฺขมสุขาย
เวทนาย   สมฺปยุตฺตํ  สิยา  น  วตฺตพฺพํ  สุขาย  เวทนาย  สมฺปยุตฺตนฺติปิ
ทุกฺขาย     เวทนาย     สมฺปยุตฺตนฺติปิ     อทุกฺขมสุขาย     เวทนาย
สมฺปยุตฺตนฺติปิ      ฯ      สตฺตินฺทฺริยา      เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมา
ตีณินฺทฺริยา   วิปากา   ทฺวินฺทฺริยา   วิปากธมฺมธมฺมา   อญฺญินฺทฺริยํ   สิยา
วิปากํ    สิยา    วิปากธมฺมธมฺมํ   นวินฺทฺริยา   สิยา   วิปากา   สิยา
วิปากธมฺมธมฺมา    สิยา    เนววิปากนวิปากธมฺมธมฺมา   ฯ   นวินฺทฺริยา
อุปาทินฺนุปาทานิยา    โทมนสฺสินฺทฺริยํ    อนุปาทินฺนุปาทานิยํ    ตีณินฺทฺริยา
อนุปาทินฺนอนุปาทานิยา     นวินฺทฺริยา      สิยา     อุปาทินฺนุปาทานิยา
สิยา อนุปาทินฺนุปาทานิยา สิยา อนุปาทินฺนอนุปาทานิยา ฯ
     {๒๔๓.๒}   นวินฺทฺริยา    อสงฺกิลิฏฺฐสงฺกิเลสิกา   โทมนสฺสินฺทฺริยํ
สงฺกิลิฏฺฐสงฺกิเลสิกํ    ตีณินฺทฺริยา    อสงฺกิลิฏฺฐอสงฺกิเลสิกา   ตีณินฺทฺริยา
สิยา   อสงฺกิลิฏฺฐสงฺกิเลสิกา  สิยา  อสงฺกิลิฏฺฐอสงฺกิเลสิกา  ฉ  อินฺทฺริยา
สิยา     สงฺกิลิฏฺฐสงฺกิเลสิกา    สิยา    อสงฺกิลิฏฺฐสงฺกิเลสิกา    สิยา
อสงฺกิลิฏฺฐอสงฺกิเลสิกา ฯ
     {๒๔๓.๓}   นวินฺทฺริยา     อวิตกฺกอวิจารา     โทมนสฺสินฺทฺริยํ
สวิตกฺกสวิจารํ  อุเปกฺขินฺทฺริยํ  สิยา  สวิตกฺกสวิจารํ  สิยา  อวิตกฺกอวิจารํ
เอกาทสินฺทฺริยา    สิยา    สวิตกฺกสวิจารา   สิยา   อวิตกฺกวิจารมตฺตา
สิยา   อวิตกฺกอวิจารา  ฯ  เอกาทสินฺทฺริยา  น  วตฺตพฺพา  ปีติสหคตาติปิ
สุขสหคตาติปิ    อุเปกฺขาสหคตาติปิ    โสมนสฺสินฺทฺริยํ   สิยา   ปิติสหคตํ
น   สุขสหคตํ   น   อุเปกฺขาสหคตํ  สิยา  น  วตฺตพฺพํ  ปีติสหคตนฺติ  ฉ
อินฺทฺริยา   สิยา   ปีติสหคตา   สิยา  สุขสหคตา  สิยา  อุเปกฺขาสหคตา
จตฺตารินฺทฺริยา     สิยา     ปีติสหคตา    สิยา    สุขสหคตา    สิยา
อุเปกฺขาสหคตา    สิยา   น   วตฺตพฺพา   ปีติสหคตาติปิ   สุขสหคตาติปิ
อุเปกฺขาสหคตาติปิ     ฯ     ปณฺณรสินฺทฺริยา    เนวทสฺสเนนนภาวนาย-
ปหาตพฺพา   โทมนสฺสินฺทฺริยํ  สิยา  ทสฺสเนน  ปหาตพฺพํ  สิยา  ภาวนาย
ปหาตพฺพํ   ฉ   อินฺทฺริยา   สิยา  ทสฺสเนน  ปหาตพฺพา  สิยา  ภาวนาย
ปหาตพฺพา   สิยา   เนวทสฺสเนนนภาวนายปหาตพฺพา   ฯ  ปณฺณรสินฺทฺริยา
เนวทสฺสเนนนภาวนายปหาตพฺพเหตุกา   โทมนสฺสินฺทฺริยํ   สิยา   ทสฺสเนน
ปหาตพฺพเหตุกํ    สิยา    ภาวนาย    ปหาตพฺพเหตุกํ    ฉ   อินฺทฺริยา
สิยา    ทสฺสเนน   ปหาตพฺพเหตุกา   สิยา   ภาวนาย   ปหาตพฺเหตุกา
สิยา เนวทสฺสเนนนภาวนายปหาตพฺพเหตุกา ฯ
     {๒๔๓.๔}   ทสินฺทฺริยา       เนวอาจยคามิโนนอปจยคามิโน
โทมนสฺสินฺทฺริยํ     อาจยคามิ     อนญฺญาตญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ     อปจยคามิ
อญฺญินฺทฺริยํ     สิยา    อปจยคามิ    สิยา    เนวอาจยคามินอปจยคามิ
นวินฺทฺริยา  สิยา  อาจยคามิโน สิยา อปจยคามิโน สิยา เนวอาจยคามิโน-
นอปจยคามิโน  ฯ  ทสินฺทฺริยา  เนวเสกฺขานาเสกฺขา  ทฺวินฺทฺริยา เสกฺขา
อญฺญาตาวินฺทฺริยํ  อเสกฺขํ  นวินฺทฺริยา  สิยา  เสกฺขา  สิยา อเสกฺขา สิยา
เนวเสกฺขานาเสกฺขา ฯ
     {๒๔๓.๕}   ทสินฺทฺริยา  ปริตฺตา  ตีณินฺทฺริยา  อปฺปมาณา  นวินฺทฺริยา
สิยา   ปริตฺตา   สิยา   มหคฺคตา   สิยา   อปฺปมาณา  ฯ  สตฺตินฺทฺริยา
อนารมฺมณา   ทฺวินฺทฺริยา   ปริตฺตารมฺมณา   ตีณินฺทฺริยา  อปฺปมาณารมฺมณา
โทมนสฺสินฺทฺริยํ     สิยา     ปริตฺตารมฺมณํ     สิยา     มหคฺคตารมฺมณํ
น     อปฺปมาณารมฺมณํ     สิยา    น    วตฺตพฺพํ    ปริตฺตารมฺมณนฺติปิ
มหคฺคตารมฺมณนฺติปิ        นวินฺทฺริยา       สิยา       ปริตฺตารมฺมณา
สิยา      มหคฺคตารมฺมณา      สิยา      อปฺปมาณารมฺมณา     สิยา
น        วตฺตพฺพา        ปริตฺตารมฺมณาติปิ       มหคฺคตารมฺมณาติปิ
อปฺปมาณารมฺมณาติปิ    ฯ   นวินฺทฺริยา   มชฺฌิมา   โทมนสฺสินฺทฺริยํ   หีนํ
ตีณินฺทฺริยา    ปณีตา    ตีณินฺทฺริยา    สิยา    มชฺฌิมา   สิยา   ปณีตา
ฉ อินฺทฺริยา สิยา หีนา สิยา มชฺฌิมา สิยา ปณีตา ฯ
     {๒๔๓.๖}   ทสินฺทฺริยา     อนิยตา     อนญฺญาตญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ
สมฺมตฺตนิยตํ    จตฺตารินฺทฺริยา    สิยา   สมฺมตฺตนิยตา   สิยา   อนิยตา
โทมนสฺสินฺทฺริยํ   สิยา   มิจฺฉตฺตนิยตํ   สิยา  อนิยตํ  ฉ  อินฺทฺริยา  สิยา
มิจฺฉตฺตนิยตา สิยา สมฺมตฺตนิยตา สิยา อนิยตา ฯ
     {๒๔๓.๗}   สตฺตินฺทฺริยา    อนารมฺมณา    จตฺตารินฺทฺริยา    น
วตฺตพฺพา      มคฺคารมฺมณาติปิ      มคฺคเหตุกาติปิ     มคฺคาธิปติโนติปิ
อนญฺญาตญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ    น    มคฺคารมฺมณํ   สิยา   มคฺคเหตุกํ   สิยา
มคฺคาธิปติ    สิยา    น    วตฺตพฺพํ    มคฺคเหตุกนฺติปิ    มคฺคาธิปตีติปิ
อญฺญินฺทฺริยํ    น   มคฺคารมฺมณํ   สิยา   มคฺคเหตุกํ   สิยา   มคฺคาธิปติ
สิยา   น   วตฺตพฺพํ   มคฺคเหตุกนฺติปิ   มคฺคาธิปตีติปิ   นวินฺทฺริยา  สิยา
มคฺคารมฺมณา    สิยา   มคฺคเหตุกา   สิยา   มคฺคาธิปติโน   สิยา   น
วตฺตพฺพา มคฺคารมฺมณาติปิ มคฺคเหตุกาติปิ มคฺคาธิปติโนติปิ ฯ
     {๒๔๓.๘}   ทสินฺทฺริยา  สิยา  อุปฺปนฺนา สิยา อุปฺปาทิโน น วตฺตพฺพา
อนุปฺปนฺนาติ  ทฺวินฺทฺริยา  สิยา  อุปฺปนฺนา  สิยา  อนุปฺปนฺนา  น  วตฺตพฺพา
อุปฺปาทิโนติ   ทสินฺทฺริยา   สิยา   อุปฺปนฺนา   สิยา   อนุปฺปนฺนา   สิยา
อุปฺปาทิโน   ฯ   สิยา   อตีตา  สิยา  อนาคตา  สิยา  ปจฺจุปฺปนฺนา  ฯ
สตฺตินฺทฺริยา       อนารมฺมณา      ทฺวินฺทฺริยา      ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา
ตีณินฺทฺริยา     น    วตฺตพฺพา    อตีตารมฺมณาติปิ    อนาคตารมฺมณาติปิ
ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณาติปิ     ทสินฺทฺริยา     สิยา    อตีตารมฺมณา    สิยา
อนาคตารมฺมณา    สิยา    ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณา    สิยา   น   วตฺตพฺพา
อตีตารมฺมณาติปิ     อนาคตารมฺมณาติปิ     ปจฺจุปฺปนฺนารมฺมณาติปิ     ฯ
สิยา อชฺฌตฺตา สิยา พหิทฺธา สิยา อชฺฌตฺตพหิทฺธา ฯ
     {๒๔๓.๙}   สตฺตินฺทฺริยา   อนารมฺมณา  ตีณินฺทฺริยา  พหิทฺธารมฺมณา
จตฺตารินฺทฺริยา   สิยา   อชฺฌตฺตารมฺมณา   สิยา   พหิทฺธารมฺมณา   สิยา
อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมณา    อฏฺฐินฺทฺริยา    สิยา    อชฺฌตฺตารมฺมณา   สิยา
พหิทฺธารมฺมณา    สิยา    อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมณา   สิยา   น   วตฺตพฺพา
อชฺฌตฺตารมฺมณาติปิ    พหิทฺธารมฺมณาติปิ    อชฺฌตฺตพหิทฺธารมฺมณาติปิ    ฯ
ปญฺจินฺทฺริยา อนิทสฺสนสปฺปฏิฆา สตฺตรสินฺทฺริยา อนิทสฺสนอปฺปฏิฆา ฯ
     [๒๔๔]   จตฺตารินฺทฺริยา   เหตู   อฏฺฐารสินฺทฺริยา   น  เหตู  ฯ
สตฺตินฺทฺริยา   สเหตุกา   นวินฺทฺริยา   อเหตุกา   ฉ   อินฺทฺริยา   สิยา
สเหตุกา   สิยา   อเหตุกา  ฯ  สตฺตินฺทฺริยา  เหตุสมฺปยุตฺตา  นวินฺทฺริยา
เหตุวิปฺปยุตฺตา     ฉ     อินฺทฺริยา    สิยา    เหตุสมฺปยุตฺตา    สิยา
เหตุวิปฺปยุตฺตา  ฯ  จตฺตารินฺทฺริยา  เหตู  เจว  สเหตุกา  จ  นวินฺทฺริยา
น   วตฺตพฺพา   เหตู   เจว  สเหตุกา  จาติปิ  สเหตุกา  เจว  น  จ
เหตูติปิ   ตีณินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา   เหตู   เจว   สเหตุกา   จาติ
สเหตุกา   เจว  น  จ  เหตู  ฉ  อินฺทฺริยา  น  วตฺตพฺพา  เหตู  เจว
สเหตุกา  จาติ  สิยา  สเหตุกา  เจว  น  จ  เหตู  สิยา  น วตฺตพฺพา
สเหตุกา  เจว  น  จ  เหตูติ ฯ จตฺตารินฺทฺริยา เหตู เจว เหตุสมฺปยุตฺตา
จ   นวินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา   เหตู   เจว   เหตุสมฺปยุตฺตา  จาติปิ
เหตุสมฺปยุตฺตา   เจว   น   จ   เหตูติปิ   ตีณินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา
เหตู   เจว   เหตุสมฺปยุตฺตา  จาติ  เหตุสมฺปยุตฺตา  เจว  น  จ  เหตู
ฉ   อินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา  เหตู  เจว  เหตุสมฺปยุตฺตา  จาติ  สิยา
เหตุสมฺปยุตฺตา   เจว  น  จ  เหตู  สิยา  น  วตฺตพฺพา  เหตุสมฺปยุตฺตา
เจว   น  จ  เหตูติ  ฯ  นวินฺทฺริยา  น  เหตู  อเหตุกา  ตีณินฺทฺริยา น
เหตู   สเหตุกา   จตฺตารินฺทฺริยา   น  วตฺตพฺพา  น  เหตู  สเหตุกาติปิ
น   เหตู   อเหตุกาติปิ  ฉ  อินฺทฺริยา  สิยา  น  เหตู  สเหตุกา  สิยา
น เหตู อเหตุกา ฯ
     [๒๔๕]   สปฺปจฺจยา  สงฺขตา  อนิทสฺสนา  ฯ  ปญฺจินฺทฺริยา สปฺปฏิฆา
สตฺตรสินฺทฺริยา    อปฺปฏิฆา    ฯ    สตฺตินฺทฺริยา   รูปา   จุทฺทสินฺทฺริยา
อรูปา   ชีวิตินฺทฺริยํ   สิยา   รูปํ  สิยา  อรูปํ   ฯ  ทสินฺทฺริยา  โลกิยา
ตีณินฺทฺริยา   โลกุตฺตรา  นวินฺทฺริยา  สิยา  โลกิยา  สิยา  โลกุตฺตรา  ฯ
เกนจิ วิญฺเญยฺยา เกนจิ น วิญฺเญยฺยา ฯ
     [๒๔๖]   โน   อาสวา   ฯ   ทสินฺทฺริยา   สาสวา   ตีณินฺทฺริยา
อนาสวา  นวินฺทฺริยา  สิยา  สาสวา  สิยา  อนาสวา  ฯ  ปณฺณรสินฺทฺริยา
อาสววิปฺปยุตฺตา        โทมนสฺสินฺทฺริยํ        อาสวสมฺปยุตฺตํ       ฉ
อินฺทฺริยา   สิยา  อาสวสมฺปยุตฺตา  สิยา  อาสววิปฺปยุตฺตา  ฯ  ทสินฺทฺริยา
น  วตฺตพฺพา  อาสวา  เจว  สาสวา  จาติ  สาสวา เจว โน จ อาสวา
ตีณินฺทฺริยา  น  วตฺตพฺพา  อาสวา  เจว  สาสวา  จาติปิ  สาสวา  เจว
โน   จ   อาสวาติปิ  นวินฺทฺริยา  น  วตฺตพฺพา  อาสวา  เจว  สาสวา
จาติ  สิยา  สาสวา  เจว  โน  จ  อาสวา  สิยา  น วตฺตพฺพา สาสวา
เจว โน จ อาสวาติ ฯ
     {๒๔๖.๑}   ปณฺณรสินฺทฺริยา    น    วตฺตพฺพา   อาสวา   เจว
อาสวสมฺปยุตฺตา    จาติปิ   อาสวสมฺปยุตฺตา   เจว  โน  จ  อาสวาติปิ
โทมนสฺสินฺทฺริยํ    น    วตฺตพฺพํ   อาสโว   เจว   อาสวสมฺปยุตฺตญฺจาติ
อาสวสมฺปยุตฺตญฺเจว   โน   จ   อาสโว   ฉ   อินฺทฺริยา  น  วตฺตพฺพา
อาสวา   เจว   อาสวสมฺปยุตฺตา   จาติ   สิยา  อาสวสมฺปยุตฺตา  เจว
โน   จ   อาสวา   สิยา   น   วตฺตพฺพา  อาสวสมฺปยุตฺตา  เจว  โน
จ    อาสวาติ    ฯ    นวินฺทฺริยา   อาสววิปฺปยุตฺตสาสวา   ตีณินฺทฺริยา
อาสววิปฺปยุตฺตอนาสวา        โทมนสฺสินฺทฺริยํ        น       วตฺตพฺพํ
อาสววิปฺปยุตฺตสาสวนฺติปิ      อาสววิปฺปยุตฺตอนาสวนฺติปิ       ตีณินฺทฺริยา
สิยา     อาสววิปฺปยุตฺตสาสวา    สิยา    อาสววิปฺปยุตฺตอนาสวา    ฉ
อินฺทฺริยา     สิยา    อาสววิปฺปยุตฺตสาสวา    สิยา    อาสววิปฺปยุตฺต-
อนาสวา      สิยา     น     วตฺตพฺพา     อาสววิปฺปยุตฺตสาสวาติปิ
อาสววิปฺปยุตฺตอนาสวาติปิ ฯ
     [๒๔๗]   โน  สญฺโญชนา  ฯ  ทสินฺทฺริยา  สญฺโญชนิยา  ตีณินฺทฺริยา
อสญฺโญชนิยา   นวินฺทฺริยา   สิยา   สญฺโญชนิยา  สิยา  อสญฺโญชนิยา  ฯ
ปณฺณรสินฺทฺริยา    สญฺโญชนวิปฺปยุตฺตา   โทมนสฺสินฺทฺริยํ   สญฺโญชนสมฺปยุตฺตํ
ฉ   อินฺทฺริยา   สิยา   สญฺโญชนสมฺปยุตฺตา  สิยา  สญฺโญชนวิปฺปยุตฺตา  ฯ
ทสินฺทฺริยา    น    วตฺตพฺพา   สญฺโญชนา   เจว   สญฺโญชนิยา   จาติ
สญฺโญชนิยา   เจว   โน   จ   สญฺโญชนา   ตีณินฺทฺริยา   น  วตฺตพฺพา
สญฺโญชนา   เจว   สญฺโญชนิยา   จาติปิ   สญฺโญนิชยา   เจว  โน  จ
สญฺโญชนาติปิ     นวินฺทฺริยา     น    วตฺตพฺพา    สญฺโญชนา    เจว
สญฺโญชนิยา   จาติ   สิยา   สญฺโญชนิยา   เจว   โน   จ  สญฺโญชนา
สิยา น วตฺตพฺพา สญฺโญชนิยา เจว โน จ สญฺโญชนาติ ฯ
     {๒๔๗.๑}   ปณฺณรสินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา   สญฺโญชนา   เจว
สญฺโญชนสมฺปยุตฺตา    จาติปิ    สญฺโญชนสมฺปยุตฺตา    เจว    โน   จ
สญฺโญชนาติปิ     โทมนสฺสินฺทฺริยํ     น     วตฺตพฺพํ     สญฺโญชนญฺเจว
สญฺโญชนสมฺปยุตฺตญฺจาติ       สญฺโญชนสมฺปยุตฺตญฺเจว       โน      จ
สญฺโญชนํ   ฉ   อินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา  สญฺโญชนา  เจว  สญฺโญชน-
สมฺปยุตฺตา   จาติ  สิยา  สญฺโญชนสมฺปยุตฺตา  เจว  โน  จ  สญฺโญชนา
สิยา น วตฺตพฺพา สญฺโญชนสมฺปยุตฺตา เจว โน จ สญฺโญชนาติ ฯ
     {๒๔๗.๒}   นวินฺทฺริยา   สญฺโญชนวิปฺปยุตฺตสญฺโญชนิยา   ตีณินฺทฺริยา
สญฺโญชนวิปฺปยุตฺตอสญฺโญชนิยา      โทมนสฺสินฺทฺริยํ      น      วตฺตพฺพํ
สญฺโญชนวิปฺปยุตฺตสญฺโญชนิยนฺติปิ สญฺโญชนวิปฺปยุตฺต-
อสญฺโญชนิยนฺติปิ       ตีณินฺทฺริยา       สิยา      สญฺโญชนวิปฺปยุตฺต-
สญฺโญชนิยา    สิยา    สญฺโญชนวิปฺปยุตฺตอสญฺโญชนิยา    ฉ   อินฺทฺริยา
สิยา      สญฺโญชนวิปฺปยุตฺตสญฺโญชนิยา     สิยา     สญฺโญชนวิปฺปยุตฺต-
อสญฺโญชนิยา    สิยา   น   วตฺตพฺพา   สญฺโญชนวิปฺปยุตฺตสญฺโญชนิยาติปิ
สญฺโญชนวิปฺปยุตฺตอสญฺโญชนิยาติปิ ฯ
     [๒๔๘]   โน   คนฺถา   ฯ   ทสินฺทฺริยา   คนฺถนิยา   ตีณินฺทฺริยา
อคนฺถนิยา    นวินฺทฺริยา    สิยา    คนฺถนิยา   สิยา   อคนฺถนิยา   ฯ
ปณฺณรสินฺทฺริยา      คนฺถวิปฺปยุตฺตา     โทมนสฺสินฺทฺริยํ     คนฺถสมฺปยุตฺตํ
ฉ    อินฺทฺริยา    สิยา    คนฺถสมฺปยุตฺตา   สิยา   คนฺถวิปฺปยุตฺตา   ฯ
ทสินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา   คนฺถา   เจว   คนฺถนิยา  จาติ  คนฺถนิยา
เจว   โน   จ   คนฺถา   ตีณินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา   คนฺถา   เจว
คนฺถนิยา   จาติปิ   คนฺถนิยา   เจว   โน   จ   คนฺถาติปิ  นวินฺทฺริยา
น  วตฺตพฺพา  คนฺถา  เจว  คนฺถนิยา  จาติ  สิยา  คนฺถนิยา  เจว  โน
จ คนฺถา สิยา น วตฺตพฺพา คนฺถนิยา เจว โน จ คนฺถาติ ฯ
     {๒๔๘.๑}   ปณฺณรสินฺทฺริยา    น    วตฺตพฺพา    คนฺถา   เจว
คนฺถสมฺปยุตฺตา    จาติปิ   คนฺถสมฺปยุตฺตา   เจว   โน   จ   คนฺถาติปิ
โทมนสฺสินฺทฺริยํ    น    วตฺตพฺพํ    คนฺโถ    เจว   คนฺถสมฺปยุตฺตญฺจาติ
คนฺถสมฺปยุตฺตญฺเจว   โน   จ   คนฺโถ   ฉ   อินฺทฺริยา   น   วตฺตพฺพา
คนฺถา    เจว   คนฺถสมฺปยุตฺตา   จาติ   สิยา   คนฺถสมฺปยุตฺตา   เจว
โน   จ   คนฺถา   สิยา   น  วตฺตพฺพา  คนฺถสมฺปยุตฺตา  เจว  โน  จ
คนฺถาติ     ฯ     นวินฺทฺริยา     คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยา     ตีณินฺทฺริยา
คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิยา        โทมนสฺสินฺทฺริยํ        น       วตฺตพฺพํ
คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยนฺติปิ คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิยนฺติปิ
ตีณินฺทฺริยา         สิยา         คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยา         สิยา
คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิยา     ฉ     อินฺทฺริยา     สิยา    คนฺถวิปฺปยุตฺต-
คนฺถนิยา       สิยา      คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิยา      สิยา      น
วตฺตพฺพา คนฺถวิปฺปยุตฺตคนฺถนิยาติปิ คนฺถวิปฺปยุตฺตอคนฺถนิยาติปิ ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้าที่ ๑๖๑-๑๗๔.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=35&item=236&items=13
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=35&item=236&items=13&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=35&item=236&items=13
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=35&item=236&items=13
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=236
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕
https://84000.org/tipitaka/read/?index_35
https://84000.org/tipitaka/english/?index_35