พระไตรปิฎกเล่มที่ ๘ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๘
ปริวาร

องค์ของภิกษุผู้โง่แท้
             [๑๒๐๙] อุ. ภิกษุประกอบด้วยองค์เท่าไรหนอแล ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้
พระพุทธเจ้าข้า?
             พ. ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้. องค์ ๕ อะไร
บ้าง? คือ:-
                          ๑. ไม่รู้สุตตะ
                          ๒. ไม่รู้สุตตานุโลม
                          ๓. ไม่รู้วินัย
                          ๔. ไม่รู้วินยานุโลม
                          ๕. ไม่ฉลาดในฐานะและอฐานะ
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้.
องค์ของภิกษุผู้ฉลาดแท้
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้ฉลาดแท้. องค์ ๕
อะไรบ้าง? คือ:-
                          ๑. รู้สุตตะ
                          ๒. รู้สุตตานุโลม
                          ๓. รู้วินัย
                          ๔. รู้วินยานุโลม
                          ๕. ฉลาดในฐานะและอฐานะ
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้ฉลาดแท้.
องค์ของภิกษุผู้โง่แท้อีกนัยหนึ่ง
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์แม้อื่นอีก ๕ ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้. องค์ ๕
อะไรบ้าง? คือ:-
                          ๑. ไม่รู้ธรรม
                          ๒. ไม่รู้ธรรมานุโลม
                          ๓. ไม่รู้วินัย
                          ๔. ไม่รู้วินยานุโลม
                          ๕. ไม่ฉลาดในคำต้นและคำหลัง
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้.
องค์ของภิกษุผู้ฉลาดแท้
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ ถึงความนับว่าเป็นผู้ฉลาดแท้. องค์ ๕ อะไร
บ้าง? คือ:-
                          ๑. รู้ธรรม
                          ๒. รู้ธรรมานุโลม
                          ๓. รู้วินัย
                          ๔. รู้วินยานุโลม
                          ๕. ฉลาดในคำต้นและคำหลัง
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้ฉลาดแท้.
องค์ของภิกษุผู้โง่แท้อีกนัยหนึ่ง
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ แม้อื่นอีก ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้. องค์ ๕
อะไรบ้าง? คือ:-
                          ๑. ไม่รู้วัตถุ
                          ๒. ไม่รู้นิทาน
                          ๓. ไม่รู้บัญญัติ
                          ๔. ไม่รู้บทอันตกหล่นภายหลัง
                          ๕. ไม่รู้ทางถ้อยคำอันเข้าสนธิกันได้
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้.
องค์ของภิกษุผู้ฉลาดแท้
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ ถึงความนับว่าเป็นผู้ฉลาดแท้. องค์ ๕ อะไร
บ้าง? คือ:-
                          ๑. รู้วัตถุ
                          ๒. รู้นิทาน
                          ๓. รู้บัญญัติ
                          ๔. รู้บทอันตกหล่นภายหลัง
                          ๕. รู้ทางถ้อยคำอันเข้าสนธิกันได้
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้ฉลาดแท้.
องค์ของภิกษุผู้โง่แท้อีกนัยหนึ่ง
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ แม้อื่นอีก ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้. องค์ ๕
อะไรบ้าง? คือ:-
                          ๑. ไม่รู้อาบัติ
                          ๒. ไม่รู้สมุฏฐานอาบัติ
                          ๓. ไม่รู้ประโยคอาบัติ
                          ๔. ไม่รู้ความระงับอาบัติ
                          ๕. ไม่ฉลาดในการวินิจฉัยอาบัติ
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้.
องค์ของภิกษุผู้ฉลาดแท้
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ ถึงความนับว่าเป็นผู้ฉลาดแท้. องค์ ๕ อะไร
บ้าง? คือ:-
                          ๑. รู้อาบัติ
                          ๒. รู้สมุฏฐานอาบัติ
                          ๓. รู้ประโยคอาบัติ
                          ๔. รู้การระงับอาบัติ
                          ๕. ฉลาดในการวินิจฉัยอาบัติ
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้ฉลาดแท้.
องค์ของภิกษุผู้โง่แท้อีกนัยหนึ่ง
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ แม้อื่นอีก ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้. องค์ ๕
อะไรบ้าง? คือ:-
                          ๑. ไม่รู้อธิกรณ์
                          ๒. ไม่รู้สมุฏฐานอธิกรณ์
                          ๓. ไม่รู้ประโยคอธิกรณ์
                          ๔. ไม่รู้ความระงับอธิกรณ์
                          ๕. ไม่ฉลาดในการวินิจฉัยอธิกรณ์
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้โง่แท้.
องค์ของภิกษุผู้ฉลาดแท้
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ ถึงความนับว่า เป็นผู้ฉลาดแท้. องค์ ๕ อะไร
บ้าง? คือ:-
                          ๑. รู้อธิกรณ์
                          ๒. รู้สมุฏฐานอธิกรณ์
                          ๓. รู้ประโยคอธิกรณ์
                          ๔. รู้ความระงับอธิกรณ์
                          ๕. ฉลาดในการวินิจฉัยอธิกรณ์
             ดูกรอุบาลี ภิกษุประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ถึงความนับว่าเป็นผู้ฉลาดแท้.
อุพพาหิกวรรคที่ ๙ จบ
-----------------------------------------------------

             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๘ บรรทัดที่ ๑๑๘๔๕-๑๑๙๓๘ หน้าที่ ๔๕๕-๔๕๙.
https://84000.org/tipitaka/pitaka1/v.php?B=8&A=11845&Z=11938&pagebreak=0
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [คลิกเพื่อฟัง]
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka1/m_siri.php?B=8&siri=114
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=8&i=1208
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
[1209] https://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=8&item=1209&items=1
             The Pali Tipitaka in Roman :-
[1209] https://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=8&item=1209&items=1
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๘
https://84000.org/tipitaka/read/?index_8
             อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :-
https://suttacentral.net/pli-tv-pvr17/en/brahmali#pli-tv-pvr17:169.0
https://suttacentral.net/pli-tv-pvr17/en/horner-brahmali#Prv.17.9