ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 26 : PALI ROMAN U.A. (paramatthadi.)

page183.

Kilesakamehi ca kayena ceva cittena ca vupakattho. Appamattoti kammatthane satim avijahanto. Atapiti kayikacetasikaviriyatapena atapava, atapeti kileseti atapo, viriyam. Pahitattoti kaye ceva 1- jivite ca anapekkhataya pesitatto vissatthaattabhavo, nibbane va pesitacitto. Na cirassevati kammatthanarambhato nacireneva. Yassatthayati yassa atthaya. Kulaputtati duvidha kulaputta jatikulaputta ca acarakulaputta ca, ayampana ubhayathapi kulaputto. Sammadevati hetuna ca karanena ca. Agarasmati gharato. Anagariyanti pabbajjam. Kasivanijjadikammam hi agarassa hitanti agariyam nama, tam ettha natthiti pabbajja anagariyati vuccati. Pabbajantiti upagacchanti. Tadanuttaranti tam anuttaram. Brahmacariyapariyosananti maggabrahmacariyassa pariyosanabhutam arahattaphalam, tassa hi atthaya kulaputta idha pabbajanti. Dittheva dhammeti tasmimyeva attabhave. Sayam abhinna sacchikatvati attanayeva pannaya paccakkham katva, aparapaccayena natvati attho. Upasampajja vihasiti papunitva sampadetva va vihasi. Evam viharantova khina jati .pe. Abbhannasiti. Imina assa paccavekkhanabhumi dassita. 2- Tattha khina jatiti na tavassa atita jati khina pubbeva khinatta, na anagata anagatatta eva, 3- na paccuppanna vijjamanatta. Maggassa pana abhavitatta ya ekacatupancavokarabhavesu ekacatupancakkhandhappabheda jati uppajjeyya, sa maggassa bhavitatta anuppadadhammatam apajjanena khina. Tam so maggabhavanaya pahinakilese paccavekkhitva kilesabhavena vijjamanampi kammam ayatim appatisandhikam hotiti jananena abbhannasi. Vusitanti vuttham @Footnote: 1 cha.Ma. kaye ca 2 ka. paccavekkhanabhumim dasseti @3 Si. pubbe ceva etarahi ca anagatatta eva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page184.

Parivuttham 1- katam caritam, nitthapitanti 2- attho. Brahmacariyanti maggabrahmacariyam. Puthujjanakalyanakena hi saddhim satta sekkha brahmacariyavasam vasanti nama, khinasavo vutthavaso, 3- tasma so attano brahmacariyavasam paccavekkhanto "vusitam brahmacariyan"ti abbhannasi. Katam karaniyanti catusu saccesu catuhi maggehi parinnapahanasacchikiriyabhavanavasena solasavidhampi kiccam nitthapitam. Puthujjanakalyanakadayo hi tam kiccam karonti nama, khinasavo katakaraniyo, tasma so attano karaniyam paccavekkhanto "katam karaniyan"ti abbhannasi. Naparam itthattayati "idani puna itthabhavaya evam solasakiccabhavaya kilesakkhayaya va maggabhavanakiccam me natthi"ti abbhannasi. Naparam itthattayati va "itthabhavato imasma evampakara vattamanakkhandhasantana aparam khandhasantanam mayham natthi, ime pana pancakkhandha parinnata titthanti chinnamulaka viya rukkha, te carimakacittanirodhena anupadano viya jatavedo nibbayissanti, apannattikabhavam gamissanti"ti abbhannasi. Annataroti eko. Arahatanti bhagavato savakanam arahantanam abbhantaro eko mahasavako ahositi attho. Annatara devatati adhigatamagga eka brahmadevata. Sa hi sayam asekkhatta asekkhavisayam abbhannasi. Sekkha hi tam tam sekkhavisayam, puthujjana ca attano puthujjanavisayameva jananti. Abhikkantaya rattiyati parikkhinaya rattiya, majjhimayameti attho. Abhikkantavannati atiuttamavanna. Kevalakappanti anavasesena samantato. Obhasetvati attano pabhaya cando viya suriyo viya ca jetavanam ekobhasam katva. Tenupasankamiti ayasmato nandassa arahattappattim viditva pitisomanassajata "tam bhagavato pativedessami"ti upasankami. @Footnote: 1 ka. vuttham parivuttham @2 ka. nitthitanti 3 ka. vutthavaso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page185.

Asavanam khayati ettha asavantiti asava, cakkhudvaradihi pavattantiti attho. Athava agotrabhum abhavaggam va savantiti asava, ete dhamme etanca okasam anto karitva pavattantiti atatho. Ciraparivasiyatthena madiradiasava viyati asava. "purima bhikkhave koti na pannayati avijjaya"tiadivacanehi 1- tesam ciraparivasiyata veditabba. Atha va ayatim 2- samsaradukkham savanti pasavantitipi asava. Purimo cettha attho kilesesu yujjati, pacchimo kammepi. Na kevalanca kammakilesa eva asava, atha kho nanappakara upaddavapi. Tatha hi "naham cunda ditthadhammikanamyeva asavanam samvaraya dhammam desemi"ti 3- ettha vivadamulabhuta kilesa asavati agata. "yena devupapatyassa gandhabbo va vihangamo yakkhattam yena gaccheyya manussattanca abbaje te mayham asava khina viddhasta vinalikata"ti 4- ettha tebhumikam kammam avasesa ca akusala dhamma asavati agata. "ditthadhammikanam asavanam samvaraya samparayikanam asavanam patighataya"ti 5- parupaghatavippatisaravadhabandhadayo ceva apayadukkhabhuta ca nanappakara upaddava. Te panete asava vinaye "ditthadhammikanam asavanam samvaraya samparayikanam asavanam patighataya"ti 5- dvidha agata. Salayatane "tayome avuso asava kamasavo bhavasavo avijjasavo"ti 6- tidha agata, tatha annesu ca suttantesu. Abhidhamme teyeva ditthasavena saddhim catudha 7- agata. Nibbedhikapariyaye "atthi @Footnote: 1 an.dasaka. 24/61/90 2 cha.Ma. ayatam 3 di. pa. 11/182/112 @4 an. catukka. 21/36/43 5 vi. mahavi. 1/39/26 6 di. pa. 11/305/194 @7 khu.pati. 31/214, 263/141, 172, abhi. san. 34/1465/322

--------------------------------------------------------------------------------------------- page186.

Bhikkhave asava nirayagaminiya"tiadina 1- pancadha agata. Chakkanipate "atthi bhikkhave asava samvaraya pahatabba"tiadina 2- nayena chadha agata. Sabbasavapariyaye 3- teyeva dassanapahatabbehi saddhim sattadha agata. Idha pana abhidhammanayena cattaro asava veditabba. Khayati ettha pana "yo asavanam khayo bhedo paribhedo"tiadisu asavanam sarasabhedo asavakkhayoti vutto. "janato aham bhikkhave passato asavanam khayam vadami"tiadisu 4- asavanam ayatim anuppado asavakkhayoti vutto. "sekkhassa sikkhamanassa ujumagganusarino khayasmim pathamam nanam tato anna anantara"tiadisu 5- maggo asavakkhayoti vutto. "asavanam khaya samano hoti"tiadisu 6- phalam "paravajjanupassissa niccam ujjhanasannino asava tassa vaddhanti ara so asavakkhaya"tiadisu 7- nibbanam. Idha pana asavanam accantakkhayo anuppado va maggo va "asavanam khayo"ti vutto. Anasavanti patippassaddhivasena sabbaso pahinasavam. Cetovimuttinti arahattaphalasamadhim. Pannavimuttinti arahattaphalapannam. Ubhayavacanam magge viya phalepi samathavipassananam yuganandhabhavadassanattham. Nananti sabbannutananam. Devataya vacanasamanantarameva "katham nu kho"ti avajjentassa paccavekkhato bhagavato nanam uppajji "nandena arahattam sacchikatan"ti. So hi @Footnote: 1 ana. chakka. 22/334(63)/463 (sya) @2 Ma.mu. 12/22/13, an. chakka. 22/329(58)/434 (sya) @3 Ma.mu. 12/17-21/10-13 @4 Ma.mu. 12/15/10 5 khu.iti. 25/62/279 @6 Ma.mu. 12/438/386 7 khu.dha. 25/253/60

--------------------------------------------------------------------------------------------- page187.

Ayasma sahayakabhikkhuhi tatha uppandiyamano 1- "bhariyam vata katam, yoham evam svakkhate dhammavinaye pabbajitva accharanam patilabhaya sattharam patibhogam akasin"ti uppannasamvego hirottappam paccupatthapetva ghatento vayamanto arahattam patva cintesi "yannunaham bhagavantam etasma patissava moceyyan"ti. So bhagavantam upasankamitva attano adhippayam satthu arocesi. Tena vuttam "atha kho ayasma nando .pe. Etasma patissava"ti. Tattha patissavati patibhogapatissava, "accharanam patilabhaya aham patibhuto"ti patinnaya. Athassa bhagava "yasma taya anna aradhitati natametam maya, devatapi me arocesi, tasma naham patissava idani mocetabbo arahattappattiyava mocitatta"ti aha. Tena vuttam "yadeva kho te nanda"tiadi. Tattha yadevati yada eva. Teti tava. Muttoti pamutto. Idam vuttam hoti:- yasmimyeva kale asavehi tava cittam vimuttam, atha anantaramevaham tato patibhogato muttoti. Sopi ayasma vipassanakaleyeva "yadevaham indriyasamvaram nissaya imam vippakaram patto, tameva sutthu niggahessami"ti ussahajato balavahirottappo tattha ca katadhikaratta indriyasamvare ukkatthapatipadampi 2- agamasi. Vuttanhetam:- "sace bhikkhave nandassa puratthima disa aloketabba hoti, sabbam cetaso samannaharitva nando puratthimam disam aloketi `evam me puratthimam disam alokayato na abhijjhadomanassa papaka akusala dhamma anvassaveyyun"ti, itiha tattha sampajano hoti. Sace bhikkhave nandassa pacchima .pe. UttaRa. Dakkhina. Uddham adho. Anudisa aloketabba hoti, sabbam cetaso @Footnote: 1 ka. upphandiyamano 2 Si.,Ma. ukkamsaparamim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page188.

Samannaharitva nando anudisam aloketi `evam me .pe. Sampajano hoti"ti 1- teneva tam ayasmantam sattha "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam indriyesu guttadvaranam yadidam nando"ti 2- etadagge thapesi. Etamattham viditvati etam ayasmato nandassa sabbasave khepetva sukhadisu tadibhavappattisankhatamattham sabbakarato viditva. Imam udananti tadatthavibhavanam imam udanam udanesi. Tattha yassa tinno kamapankoti 3- yena ariyapuggalena ariyamaggasetuna sabbo ditthipanko samsarapanko eva va nibbanaparagamanena tinno. Maddito kamakantakoti yena sattanam vijjhanato "kamakantako"ti laddhanamo sabbo kilesakamo sabbo kamavisuko aggananadandena maddito bhaggo anavasesato mathito. Mohakkhayamanuppattoti evambhuto ca dukkhadivisayassa sabbassa sammohassa khepanena mohakkhayam patto, arahattaphalam nibbananca anuppatto. Sukhadukkhesu na vedhati sa bhikkhuti so bhinnakileso bhikkhu ittharammanasamayogato uppannesu sukhesu anittharammanasamayogato uppannesu dukkhesu ca na vedhati na kampati, tannimittam cittavikaram napajjati. "sukhadukkhesu"ti ca desanamattam, sabbesupi lokadhammesu na vedhatiti veditabbam. Dutiyasuttavannana nitthita. ------------- @Footnote: 1 an. atthaka. 23/99(9)/168 2 an. ekaka. 20/230/25 @3 cha.Ma. nittinno pankoti


             The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 183-188. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=26&A=4099&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=4099&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=67              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=2066              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=2078              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=2078              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]