ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

page165.

[346] Anomapannanti omam vuccati parittam lamakam, na omapannam anomapannam, mahapannanti attho. Dittheva dhammeti paccakkhameva, imasmimyeva attabhaveti va attho. Vicikicchananti evarupanam parivitakkanam. Natoti pakato. Yasassiti labhaparivarasampanno. Abhinibbutattoti guttacitto aparidayhamanacitto va. [347] Taya katanti nigrodhamule nisinnatta "nigrodhakappo"ti vadata taya katanti yatha attana upalakkheti, tatha bhanati. Bhagava pana na nisinnatta eva tam tatha alapi, apica kho tattha arahattappattatta. Brahmanassati jatim sandhaya bhanti. So kira brahmanamahasalakula pabbajito. Namassam acariti 1- namassamano vihasi. Mutyapekkhoti nibbanasankhatam vimuttim apekkhamano, nibbanam patthentoti vuttam hoti. Dalhadhammadassiti bhagavantam alapati. Dalhadhammo 2- hi nibbanam abhijjanatthena, tanca bhagava dasseti. Tasma tam "dalhadhammadassi"ti aha. [348] Sakkatipi 3- bhagavantameva kunanamena alapati. Mayampi sabbeti niravasesaparisam 4- sanganhitva attanam dassento bhanati. Samantacakkhutipi bhagavantameva sabbannutannanenalapati. Samavatthitati samma avatthita abhogam katva thita. Noti amhakam. Savanayati imassa panhassa veyyakaranasavanatthaya. Sotati sotindriyani. Tuvam no sattha tavamanuttarositi thutivacanamattamevetam. [349] Chindeva no vicikicchanti akusalavicikicchaya nibbicikiccho so, vicikicchapatirupakam pana tam parivitakkam sandhayevamaha. Bruhi metanti bruhi me @Footnote: 1 ka. acarinti 2 Si.,i. dalhadhammanti @3 cha.Ma. sakyatipi 4 Si.,ka. avasesaparisam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page166.

Etam, yam maya yacitosi "tam savakam sakka 1- mayampi sabbe annatumicchama"ti, bruhanto 2- ca tam brahmanam parinibbutam vedaya bhuripanna majjheva no bhasa, parinibbutam natva mahapanna bhagava majjheva amhakam sabbesam bhasa, yatha sabbeva mayam janeyyama. Sakkova devana sahassanettoti idam pana thutivacanameva. Apicassa ayam adhippayo:- yatha sakko sahassanetto devanam majjhe tehi sakkaccam sampaticchitavacano bhasati, evam amhakam majjhe amhehi sampaticchitavacano bhasati. [350] Ye keciti imampi gatham bhagavantam thunantoyeva vattukamatam janetum bhanati. Tassattho:- ye keci abhijjhadayo gantha tesam appahane mohavicikicchanam pahanabhavato "mohamagga"ti ca "annanapakkha"ti ca "vicikicchatthana"ti ca vuccanti, sabbe te tathagatam patva tathagatassa desanabalena viddhamsita na bhavanti 3- nassanti. Kimkaranam? cakkhunhi etam paramam narananti, 4- yasma tathagato sabbaganthavidhamanapannacakkhujananato naranam paramam cakkhunti vuttam hoti. [351] No ce hi jatuti imampi gatham thunantoyeva vattukamatam janentova bhanati. Tattha jatuti ekamsavacanam. Purisoti bhagavantam sandhayaha. Jotimantoti pannajotisamannagata sariputtadayo. Idam vuttam hoti:- yadi bhagava yatha puratthimadibhedo vato abbhaghanam vihanati, evam desanavegena kilese na 5- vihaneyya, tatha yatha abbhaghanena nivuto loko tamova hoti ekandhakaro, evam annananivutopi tamovassa. Yepi ime dani jotimanto khayanti sariputtadayo, tepi nara na tapeyyunti. @Footnote: 1 cha.Ma. sakya 2 cha.Ma.,i. bruvanto 3 ka. honti @4 cha.Ma.,i. naranam 5 Si.,ka. na-saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page167.

[352] Dhira cati imampi gatham purimanayeneva bhanati. Tassattho:- dhira ca pandita purisa pajjotakara bhavanti, pannapajjotam uppadenti, tasma ahantam vira padhanaviriyasamannagata bhagava tatheva manne dhiroti ca, pajjotakarotveva ca mannami. Mayam hi vipassinam sabbadhamme yathabhutam passantam bhagavantam jananta eva 1- eva upagamamha, tasma parisasu no avikarohi kappam, nigrodhakappam acikkha pakasehiti. [353] Khippanti imampi gatham purimanayeneva bhanati. Tassattho:- khippam giram eraya lahum acirayamano vacanam bhasa vaggum manoramam bhagava. Yatha suvannahamso gocarapatikkanto jatassaravanasandam disva givam paggayha uccaretva rattatundena sanikam ataramano vaggum giram nikujati 2- nicchareti, evameva tvampi sanikam nikuja 3- imina mahapurisalakkhanannatarena bindussarena suvikappitena sutthu vikappitena abhisankhatena, ete mayam sabbeva ujugata avikkhittamanasa hutva tava nikujitam sunomati. [354] Pahinajatimarananti imampi gatham purimanayeneva bhanati. Tattha na sesetiti aseso, tam asesam. Sotapannadayo viya kinci asesetva pahinajatimarananti vuttam hoti. Niggayhati sutthu yacitva nibandhitva. Dhonanti dhutasabbapapam. Vadessamiti kathapessami dhammam. Na kamakaro hi puthujjanananti puthujjananameva hi kamakaro natthi, yam patthenti natum va vattum va, tam na sakkonti. Sankhyeyyakaro ca tathagatananti tathagatanam pana vimamsakaro pannapubbangama kiriya. Te yam patthenti natum va vattum va, tam sakkontiti adhippayo. @Footnote: 1 Si.,ka. evam 2 ka. nikkujjeti 3 ka. nikkujja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

[355] Idani tam sankhyeyyakaram pakasento "sampannaveyyakaranan"ti gathamaha. Tassattho:- tatha hi tava bhagava idam samujjapannassa 1- tattha tattha samuggahitam vuttam pavattitam sampannaveyyakaranam, "santatimahamatto sattatalamattam abbhuggantva parinibbayissati, suppabuddho sakko sattame divase pathavim pavisissati"ti evamadisu aviparitam dittham, tato pana sutthutaram anjalim panametva aha:- ayamanjali pacchimo suppanamito, ayamaparopi anjali sutthutaram panamito. Ma mohayiti ma no akathanena mohayi janam jananto kappassa gatim. Anomapannati bhagavantam alapati. [356] Parovaranti 2- imam pana gatham aparenapi pariyayena amohanameva yacanto aha. Tattha parovaranti lokiyalokuttaravasena sundarasundaram duresantikam va. Ariyadhammanti catusaccadhammam. Viditvati pativijjhitva. Jananti sabbam neyyadhammam jananto. Vacabhikankhamiti yatha ghammani ghammatatto puriso kilanto tasito varim, evam te vacam abhikankhami. Sutampavassati sutasankhatam saddayatanam pavassa pagghara munca pavattehi. "sutassam vassa"tipi patho, vuttappakarassa saddayatanassa 3- vutthim vassati attho. [357] Idani yadisam vacam abhikankhati, tam pakasento:- "yadatthikam brahmacariyam acari kappayano kaccissa tam amogham nibbayi so adu saupadiseso yatha vimutto ahu tam sunoma"ti gathamaha. Tattha kappayanoti kappameva pujavasena bhanati. Yatha vimuttoti "kim anupadisesaya nibbanadhatuya yatha asekkha, udahu upadisesaya yatha sekkha"ti pucchati. Sesamettha pakatameva. @Footnote: 1 cha.Ma.,i. samujjupannassa 2 Ma. varavaranti 3 ka. salayatanassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

[358] Evam dvadasahi gathahi yacito bhagava tam viyakaronto:- "acchecchi tanham idha namarupe (iti bhagava) kanhassa sotam digharattanusayitam atari jatim maranam asesam iccabravi bhagava pancasettho"ti gathamaha. Tattha purimapadassa tava attho:- yapi imasmim namarupe kamatanhadibheda tanha digharattam appahinatthena anusayita kanhanamakassa marassa "sotan"tipi vuccati, tam kanhassa sotabhutam digharattanusayitam idha namarupe tanham kappayano chinditi. Iti bhagavati idam panettha sangitikaranam vacanam. Atari jatim maranam asesanti so tam tanham chetva asesam jatimaranam atari, anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbayiti dasseti. Iccabravi bhagava pancasetthoti vangisena puttho bhagava evam avoca 1- pancannam pathamasissanam pancavaggiyanam settho pancahi va saddhadihi indriyehi, siladihi va dhammakkhandhehi ativiya setthehi 2- cakkhuhi ca setthoti sangitikaranamevidam vacanam. [359] Evam vutte bhagavato bhasitamabhinandamanaso vangiso "esa sutva"tiadigathayo aha. Tattha pathamagathaya isisattamati bhagava isi ca sattamo ca uttamatthena, vipassisikhivessabhukakusandhakonagamanakassapanamake cha isayo attana saha satta karonto patubhutotipi isisattamo, tam alapanto aha. Na mam vancesiti yasma parinibbuto, tasma tassa parinibbutabhavam icchantam mam na vancesi, na visamvadesiti attho. Sesamettha pakatameva. [360] Dutiyagathaya yasma mutyapekkho vihasi, tasma tam sandhayaha "yathavadi tathakari, ahu buddhassa savako"ti. Maccuno jalam tatanti tam 3- @Footnote: 1 cha.Ma. etadavoca 2 cha.Ma.,i. ativisitthehi 3 cha.Ma. ayam patho na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Tebhumakavatte vitthatam marassa tanhajalam. Mayavinoti bahumayassa. "tatha mayavino"tipi keci vadanti, 1- tesam yo anekahi mayahi anekakkhattumpi bhagavantam upasankami, tassa tatha mayavinoti adhippayo. [361] Tatiyagathaya aditi karanam. Upadanassati vattassa. Vattam hi upadatabbatthena idha "upadanan"ti vuttam, tasseva upadanassa adim avijjatanhadibhedam karanam addasa kappoti evam vattum vattati bhagavati adhippayena vadati. Accaga vatati atikkanto vata. Maccudheyyanti maccu ettha dhiyatiti maccudheyyam, tebhumakavattassetam adhivacanam. Tam suduttaram maccudheyyam accaga vatati vedajato bhanati. Sesamettha pakatamevati. Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya suttanipatatthakathaya nigrodhakappasuttavannana nitthita. --------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 165-170. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=29&A=3704&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=29&A=3704&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=329              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=8135              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=8110              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=8110              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]