ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 43 : PALI ROMAN Ja.A.9 mahanipat (1)

page161.

Mahanipata vannana ------------- nemirajajatakam accheram vata lokasminti idam sattha mithilam upanissaya maghadevassa ambavane viharanto sitapatukammam arabbha kathesi. Ekadivasamhi sattha sayanhasamaye sambahulehi bhikkhuhi saddhim tasmim ambavane carikancaramano ekam rammaniyam bhumippadesam disva attano pubbacariyam kathetukamo hutva sitapatukammam katva ayasmata anandattherena sitakaranam puttho ananda ayam bhumippadeso pubbe maya maghadevarajakale jhanakilam kilantena ajjhavutthapubboti vatva tunhi ahosi tehi yacito pannattapavarabuddhasane nisiditva atitam ahari. Atite bhikkhave videharatthe mithilanagare maghadevo nama raja ahosi. So caturasitivassasahassani kumarakilam kili. Caturasitivassasahassani uparajjam karesi. Caturasitivassasahassani rajjam karento yada me samma kappaka sirasmim palitani passeyyasi tada me aroceyyasiti aha. Aparabhage kappako palitani disva ranno arocesi. So suvannasandasena uddharapetva hatthe patitthapetva palitam oloketva agantva nalatante laggam viya maranam sampassamano idani me pabbajitakaloti kappakassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page162.

Gamavaram datva jetthaputtam pakkosapetva tata rajjam sampaticcha aham pabbajissamiti vatva kim karana devati vutte rajaputtassa karanam acikkhanto imam gathamaha uttamangaruha mayham ime jata vayohara patubhuta devaduta pabbajjasamayo mamanti. Vatva puttam rajje abhisincitva tavampi evarupam palitam disvava pabbajeyyasiti ovaditva nagara nikkhamitva isipabbajjam pabbajitva caturasitivassasahassani cattaro brahmavihare bhavetva brahmaloke nibbatti. Puttopissa teneva upayena pabbajitva brahlokaparayano ahosi. Tatha tassa putto tatha tassa puttoti evam davihi unani caturasiti khattiyasahassani sise palitam disva imasmim ambavane pabbajitva cattaro brahmavihare bhavetva brahmaloke nibbattimsu. Tesam sabbapathamam nibbatto maghadevo nama raja brahmaloke thitova attano vamsam olokento davihi unani caturasiti khattiyasahassani pabbajitani disva tutthamanaso hutva ito nukho param pavattissati na pavattissatiti vamsam olokentova appavattanabhavam natva mama vamsam ahameva ghatessamiti cintetva tato cavitva mithilanagare ranno aggamahesiya kucchimhi patisandhim ganhitva dasamasaccayena matukucchito nikkhami. Raja tassa namaggahanadivase nemittake brahmane pakkosapetva pucchi. Lakkhanani oloketva maharaja ayam kumaro tumhakam vamsam ghatento

--------------------------------------------------------------------------------------------- page163.

Uppanno tumhakam vamso hi pabbajitavamso imassa kumarassa purato neva gamissatiti vadimsu. Tam sutva raja ayam rathacakkanemi viya mama vamsam ghatento jato tasma tassa nemikumaroti namam karessamiti nemikumarotissa namam akasi. So daharakalato patthaya dane ca sile ca uposathakamme ca abhirato ahosi. Athassa pita purimanayeneva sise palitam disva kappakassa gamavaram datva puttassa rajjam niyyadetva tasmimyeva ambavane pabbajitva brahmalokaparayano ahosi. Nemiraja pana danajjhasayataya catusu nagaradvaresu nagaramajjhe cati panca danasalayo karetva mahadanam pavattesi. Ekekaya danasalaya satasahassam datva devasikam devasikam panca panca kahapanasatasahassani dhanani pariccaji niccam panca silani rakkhati pakkhadivasesu uposatham samadayi mahajanampi danadisu punnesu samadapesi saggamaggam acikkhi nirayabhayena mahajane tajjetva dhammam desesi. Tassovade thatva danadini punnani katva tato cuta devaloke nibbattimsu. Devaloko paripuri. Nirayo tuccho viya ahosi. Tada tavatimsabhavane devasamgha sudhammaya devasabhayam sannipatitva aho vata amhakam acariyo nemiraja tam nissaya mayam imam buddhananenapi aparicchindiyam dibbasampattim anubhavamati vatva mahasattassa gune vannayimsu. Manussalokepissa vannayimsu mahasamuddapitthe asittatelam viya gunakatha patthari. Sattha tamattham avibhutam katva bhikkhusamghassa kathento aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page164.

Accheram vata lokasmim uppajjanti vicakkhana yada ahu nemiraja pandito kusalatthiko raja sabbavidehanam ada danam arindamo tassa tam dadato danam sankappo upapajjatha danam va brahmacariyam va katamam su mahapphalanti. Tattha yada ahuti bhikkhave yada pandito attano ca paresanca kusalatthiko nemiraja ahosi tada devamanussa accheram vata bho evarupapi nama anuppanne buddhanane mahajanassa buddhakiccam sadhiyamana lokasmim vicakkhana uppajjantiti evam tassa gunakatham kathesunti attho. Yatha ahutipi patho. Tassattho yatha ahu nemiraja pandito kusalatthikoyeva tatharupa mahajanassa buddhakiccam sadhiyamana uppajjanti vicakkhana yam tesam uppajjanam tam accheram vata lokassaminti. Iti sattha sayameva acchariyajato evamaha. Sabbavidehananti sabbesam videharatthavasinam. Katamam suti etesu davisu katamam nukho mahapphalam. So kira pannarasiuposathadivase uposathikova omuttasabbabharano sirisayanapitthe nipanno dve yame niddam okkamitva pacchimayame pabuddho pallankam abhujitva aham mahajanassa apparimanam danampi demi silampi rakkhami danassa nukho phalam mahantam udahu brahmacariyavasassa phalanti cintetva attano kankham chinditum nasakkhi. Tasmim khane sakkassa bhavanam unhakaram dassesi. Sakko

--------------------------------------------------------------------------------------------- page165.

Tam karanam avajjento tam tatha vitakkentam disva kankhamassa chindissamiti ekakova sigham agantva sakalanivesanam ekobhasam katva sirisayanagabbham pavisitva obhasam pharitva akase thatva tena puttho byakasi. Tamattham pakasento sattha aha tassa sankappamannaya maghava devakunjaro sahassanetto paturahu vannena vihatam tamam salomahattho manujindo vasavam avaca nimi devata nusi gandhabbo adu sakko purindado na ca me tadiso vanno dittho va yadiva suto acikkha me tam bhaddante yatha janemu tam mayam salomahattham natvana vasavo avaca nimim sakko hamasmi devindo agatosmi tavantike alomahattho manujinda puccha panham yamicchasi so ca tena katokaso vasavam avaca nimi pucchami tam devaraja sabbabhutanamissara danam va brahmacariyam va katamam su mahapphalam so puttho naradevena vasavo avaca nimim vipakam brahmacariyassa janam akkhasijanato hinena brahmacariyena khattiye upapajjati majjhimena ca devattam uttamena visujjhati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page166.

Na hete sulabbha kaya yacayogena kenaci ye kaye upapajjanti anagara tapassinoti. Tattha salomahatthoti bhikkhave so nimiraja obhasam disva akasam olokento tam dibbabharanapatimanditam disva bhayena pahatthalomo hutva devata nusiti adi pucchi. Alomahatthoti nibbhayo ahatthalomo hutva puccha maharajati. Vasavam avacati tutthamanaso hutva avoca. Janam akkhasijanatoti bhikkhave so sakko atitabhave attana paccakkham ditthapubbam brahmacariyassa vipakam jananto tassa ajanantassa akkhasi. Hinenati adisu puthutitthayatanesu methunaviratimattam silam hinam nama. Tena khattiyakule upapajjati. Jhanassa upacaramattam majjhimam nama. Tena devattam upapajjati. Atthasamapattinibbattanam pana uttamam nama. Tena brahmaloke nibbattati. Tam bahiraka nibbananti kathenti. Tena visujjhatiti. Imasmim pana buddhasasane parisuddhasilassa bhikkhuno annataram devanikayam patthentassa brahmacariyam cetanaya hinataya hinam nama. Tena yatha patthitena devaloke nibbatti parisuddhasilassa pana atthasamapattinibbattanam majjhimam nama. Tena brahmaloke nibbattati. Parisuddhasilassa vipassanam vaddhetva arahattamagganibbattanam uttamam nama. Tena visujjhatiti. Kayati brahmagana yacayogenati yacanayuttakena yacayogena va. Yannayuttakena vati attho. Ubhayathapi dayakassevetam namam. Tapassinoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page167.

Tapanissitaka. Iti sakko maharaja danato satagunena sahassagunena satasahassagunena brahmacariyavaso mahapphaloti vannesi. Imayapi gathaya brahmacariyavasasseva mahapphalabhavam dipetva idani ye atite mahanda datva kamavacarampi atikkamitum nasakkhimsu te rajano dassento aha dudipo sagaro selo bhujagindo 1- bhangiraso 2- usinnaro atthako ca assako ca puthuddhano ete canne ca rajano khattiya brahmana bahu puthuyannam yajitvana petattam nativattimsuti. Tassattho maharaja pubbe baranasiyam dudipo nama raja mahadanam datva maranacakkena chinno kamavacareyeva nibbatti tatha sagaradayo atthati ete pana anne ca bahu rajano ceva khattiya brahmana ca puthuyannam yajitva anekappakaram danam datva imam kamavacarabhumisamkhatam petattam nativattimsu. Kamavacaradeva hi rupadino kilesavatthussa karana param paccasimsanato kappanataya petati vuccanti. Vuttampi cetam ye adutiya na ramanti ekika vivekajam ye na labhanti pitim kincapi te indasamanabhoga @Footnote: 1. mucalindo 2. bhagiraso itipi patho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

Te ve paradhinasukhavarakati. Evampi danaphalato brahmacariyaphalasseva mahantabhavam dassetva idani brahmacariyavasena petabhavanam atikkamitva brahmaloke nibbatti te tapase dassento aha addhayime ativattimsu anagara tapassino sattisayo yamahanu somayago manojavo samuddo magho bharato isi kalapurakkhito angiraso kassapo ca kisavaccho akanti cati. Tattha ativattimsuti kamavacaram atikkamimsu. Tapassinoti silatapanceva atthasamapattitapanca nissita. Sattisayoti yama hanuadayo sattabharato ca sandhayaha. Angirasadihi pana catuhi saddhim ekadaseteti evam tava sutavaseneva brahmacariyavasassa mahapphalabhavam vannetva idani attana ditthapubbam aharanto aha uttarena nadi sida gambhira duratikkama nilaggivanna jotanti sada kancanapabbata parulhagaccha tagara parulhagaccha vana naga tatrasum dasasahassa porana isayo pure aham setthosmi danena sannamena damena ca anuttaram vattam katva pakiracari samahite jatimantam ajaccanca ahamujugatam naram

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

Ativelam namassissam kammabandhu hi manava sabbe vanna adhammattha patanti nirayam adho sabbe vanna visujjhanti caritva dhammamuttamanti. Tattha uttarenati maharaja atite uttarahimavante dvinnam suvannapabbatanam antare pavatta sida nama nadi gambhira navadihipi duratikkama ahosi. Kim karana. Sa hi atisukhumodaka sukhumatta udakassa antamaso morapinjamattampi tattha patitam na santhati osiditva talameva gacchati. Tenevassa sidati namam ahosi. Te pana tassa tiresu kancanapabbata sada nilaggivanna hutva jotanti obhasanti. Parulhagaccha tagarati tassa pana nadiya tire gaccha parulhatagara ahesum. Tagara gandhi sugandhino. Parulhagaccha vana nagati ye tattha annepi pabbata tesampi gaccha parulhavana ahesum. Pupphaphaladhararukkhasanchannati attho. Tatrasunti tasmim evam rammaniye bhumibhage dasasahassa isayo ahesum. Sabbepi pancabhinnaatthasamapattilabhinova. Tesu bhikkhacaravelayam keci uttarakurum gacchanti. Keci mahajambuphalam aharanti. Keci himavante madhuraphalaphalani aharitva khadanti. Keci jambudipatale tam tam nagaram gacchanti. Ekopi rasatanhaya abhibhuto natthi. Jhanasukheneva kalam vitinamenti. Tada eko tapaso akasena baranasim gantva sunivattho suparuto pindaya caranto purohitassa gehadvaram papuni. So tassa upasame pasiditva tam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Attano nivesanam anetva bhojetva katipaham patijagganto vissase uppanne bhante tumhe kuhim vasathati pucchi. Asukatthane namavusoti. Kim pana bhante tumhe ekakava tattha viharatha udahu annepi atthiti. Avuso kim vadesi tasmim padese dasasahassa isayo vasanti sabbepi pancabhinnaatthasamapattilabhinovati. Tassa tesam gunam sutva pabbajjaya cittam nami. Atha nam bhante mampi tattha netva pabbajethati aha. Avuso tvam rajapuriso na sakka tam maya pabbajetunti aha. Tena hi bhante ajja aham rajanam apucchissami tumhe svepi idhagaccheyyathati. So adhivasesi. Itaropi bhuttapataraso rajanam upasankamitva icchamaham deva pabbajitunti. Tam sutva kim karana acariya pabbajissasiti. Deva kamesu adinavam nekkhamme anisamsam disvati. Tenahi pabbajahi pabbajitopi mam olokeyyasiti. So sadhuti sampaticchitva rajanam vanditva attano geham gantva puttadaram anusasitva sabbam sapateyyam dassetva attano pabbajitaparikkharam gahetva tapasassagamanam olokento nisidi. Tapasopi tatheva akasenagantava antonagaram pavisitva tassa geham pavisi. So sakkaccam tam parivisitva bhante katham maya kattabbanti aha. So tam bahinagaram netva hatthena adaya attano anubhavena tattheva netva pabbajetva puna divase brahmanam pabbajitam tattheva thapetva bhattam aharitva datva kasinaparikammam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page171.

Acikkhi. So katipahaccayena abhinna ca atthasamapattiyo ca nibbattetva sayameva pindaya carati. So aparabhage aham ranno attanam dassetum patinnam adasim dassissami attananti cintetva tapase vanditva akasena baranasim gantva bhikkham caranto rajadvaram sampapuni. Raja tam disva sanjanitva antoni vesanam pavesetva sakkaram katva bhante kuhim vasathati pucchi. Uttarahimavantappadese kancanapabbatantare pavattaya sidaya nadiya tire maharajati. Kim pana tumhe ekakava tattha viharatha udahu annepi tattha atthiti. Kim vadesi maharaja dasasahassa isayo tattha vasanti te sabbe ca pancaabhinnaatthasamapattilabhino vati. Raja tesam gunam sutva sabbesam bhikkham datukamo ahosi. Atha nam raja aha bhante aham tesam isinam datumomhi idha te anethati. Maharaja te isayo jivhavinneyye rase agiddha na sakka idhanetunti. Bhante tumhe nissaya te bhojessami upayam me acikkhathati. Maharaja sace tesam danam datukamosi ito nikkhamitva sidanaditire vasanto tesam danam dehiti. So sadhuti sampaticchitva sabbupakaranani gahapetva caturanginiya senaya saddhim nagara nikhamitva attano rajjasimam sampapuni. Atha nam tapaso attano anubhavena saddhim senaya sidanaditare netva naditire khandhavaram karetva appamatto hohi maharajati akasena attano vasanatthanam gantava puna

--------------------------------------------------------------------------------------------- page172.

Divase paccagami. Atha nam raja sakkaccam bhojetva sve bhante dasasahassa isayo adaya idheva agacchathati aha. So sadhuti sampaticchitva gantva puna divase bhikkhacaravelaya isinam arocesi marisa baranasiraja tumhakam bhikkham datukamoagantva sidanaditire nisinno so vo nimantesi tassa anukampaya khandhavaram gantva bhikkham ganhathati. Te sadhuti sampaticchitva akasenagantva khandhavarassavidure otarimsu. Atha tesam raja paccuggamanam katva khandhavaram pavesetva pannattasane nisidapetva isiganam panitenaharena santappetva tesam iriyapathe pasanno svatanaya nimantesi. Etenupayena dasannam tapasasahassanam dasavassahassani danam adasi. Dadanto ca pana tasmimyeva padese nagaram mapetva kasikammam karesi. Na kho pana maharaja tada so raja anno ahanneva ahosi. Atha khoham setthosmi danena ahameva hi tada danena settho hutva tam mahadanam datva imam petalokam atikkamitva brahmaloke nibbattetum nasikkhim. Maya dinnam pana danam bhunjitva sabbeva te isayo kamavacaram atikkamitva brahmaloke nibbattimsu. Imina cetam veditabbam yatha brahmacariyavasova mahapphalo hoti. Evam danena attano setthabhavam pakasetva itarehi tihi padehi tesam isinam gunam pakaseti. Tattha sannamenati silena. Damenati indriyadamanena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page173.

Anuttaranti etehi gunehi nirantaram uttamam vattasamadanam caritva. Pakiracariti ganam vikiritva khipitva pahaya ekacarike ekibhavam gateti attho. Samahiteti upacarappanasamadhihi samahitacitte evarupe tapase aham tapassino upatthahinti dasseti. Ahamujugatanti aham maharaja tesam dasasahassanam isinam antare kayavankadinam abhavena ujugatam ekampi naram hinajacco va hotu jatisampanno vati jatim avicaretva tesam gunesu pasannamanaso hutva sabbepime ativelam namassissam niccakalameva namassissanti vadati. Kim karana. Kammabandhu hi manavati macca hi namete kammabandhu kammapatissarana. Teneva karanena sabbe vannati veditabbam. Evanca pana vatva kincapi maharaja danato brahmacariyavasova mahapphalo dvepi panete mahaparisavitakkava tasma dvisupi appamatto hutva dananca dehi silanca rakkhahiti tam ovaditva sakatthanameva gato. Tamattham pakasento sattha aha idam vatvana maghava devaraja sujampati vedehamanusasitva saggakayam apakkamiti. Tattha apakkamiti pakkami. Sudhammaya devasabhayam dvinnam devasanghanam nisinnanameva attanam dassetiti attho. Atha nam devagana ahamsu maharaja nanu tumhe na pannayittha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page174.

Kuhim gatatthati. Marisa mithilayam nemiranno eka kankha uppajji aham panham kathetva tam rajanam nikkankham katva agatomhiti. Evanca pana vatva puna tam karanam gathaya kathetumaha imam bhonto nisametha yavantettha samagata dhammikanam manussanam vannam uccavacam bahum yatha ayam nemiraja pandito kusalatthiko raja sabbavidehanam ada danam arindamo tassa tam dadato danam sankappo upapajjatha danam va brahmacariyam va katamam su mahapphalanti. Tattha imanti imam dhammikanam kalyanadhammanam manussanam maya vuccamanam silavasena uccam danavasena avacam bahum vannam nisametha sunathati attho. Yatha ayanti ayam nemiraja yatha pandito ativiya panditoti. Iti so devaraja aparihapetva ranno vannam kathesi. Tam sutva devagana rajanam datthukama hutva maharaja amhakam nemiraja acariyo tassovade thatva tam nissaya amhehi ayam dibbasampatti laddha tam datthukamamha tam pakkosapehi maharajati vadimsu. Sakko sadhuti sampaticchitva matalim pakkosapetva samma matali vejayantaratham yojetva mithilanagaram gantva nemirajanam dibbayane aropetva idhanehiti aha. So sadhuti sampaticchitva ratham yojetva payasi. Sakkassa pana devehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page175.

Saddhim kathentassa ca matalim pakkosapetva anapentassa ca matalissa ratham yojentassa ca manussagananaya maso atikkanto. Iti nemiranno punnamayam uposathikassa pacinasihapanjaram vivaritva mahatale nisiditva amaccaganaparivutassa silam paccavekkhantassa pacinalokadhatuto uggacchantena candamandalena saddhimyeva so ratho pannayi. Manussa bhuttasayamasa attano attano gharadvaresu nisiditva sukhakatham kathenta ajja dve canda uggatati ahamsu. Atha nesam sallapantananneva so ratho pakato ahosi. Mahajano nayam cando rathoti vatva tasmim khane anukkamena sindhavasahassayutte matalisangahake vejayantarethe pakate jate kassa nukho idam dibbayanam agacchatiti cintetva na kassaci annassa amhakam raja dhammiko tasseva sakkena vejayantaratho pesito bhavissati amhakamyeva ranno anucchavikoti tutthahattho gathamaha abbhuto vata lokasmim uppajji lomahamsano dibbo ratho paturahu vedehassa yasassinoti. Tattha abbhutoti abbhutapubbo. Acchariyoti va vimhayenevamahamsu. Tassa pana mahajanassa evam kathentasseva matali vegenagantva ratham nivattetva sihapanjarummare pacchabhagam thapetva arohanasajjam katva arohanatthaya rajanam nimantesi. Tamattham pakasento sattha aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page176.

Devaputto mahiddhiko matali devasarathi nimantayittha rajanam vedeham mithilaggaham ehimam rathamaruyha rajasettha disampati deva dassanakama te tavatimsa saindaka saramana hi te deva sudhammaya samacchareti. Tattha mithilaggahanti mithilayam patitthitapasadam catuhi sangahavatthuhi mithilayam sangahakam. Samacchareti tava gunakatham kathenta nisidimsu. Raja tam sutva aditthapubbam devalokam passissami matalissa ca me sangaho kato bhavissati gamissamiti cintetva antepuranca mahajananca amantetva aham na cirasseva agamissami tumhe appamatta danadini punnani karothati vatva dibbaratham abhiruhi. Tamattham pakasento sattha aha tato raja taramano vedeho mithilaggaho asana vutthahitvana pamukho rathamaruhi abhirulham ratham dibbam matali etadabravi kena tam nemi maggena rajasettha disampati yena va papakammanta punnakamma ca yena vati 1-. Tattha pamukhoti uttamo abhimukho va mahajanassa pitthim datva arulhoti attho. Yena vati yena maggena gantva yattha papakammanta vasanti tam thanam sakka datthum yena va maggena @Footnote: 1 ye nara.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page177.

Gantva yattha punnakammanta ca yena va vasanti te sakka 1- datthunti etesu maggesu kena maggena tam pathamam nemi idam so sakkena ananattopi attano dutavisesam dassanattham aha. Atha nam raja maya dvepi thanani aditthapubbani dvepi passissamiti cintetva aha ubhayeneva mam nehi matali dvesarathi yena va papakammanta punnakamma ca yena vati. Tato matali dvepi thanani ekappahareneva na sakka maya dassetum pucchissami nanti pucchanto gathamaha kena tam pathamam nemi raja settha disampati yena va papakammanta punnakamma ca yena vati. Tato raja aham avassam devalokam gamissami nirayam tava passissamiti cintetva anantaram gathamaha nirayam tava passami avasam papakamminam thanani luddakammanam dussilananca ya gatiti. Tattha dussilananti dasaakusalakammapathavasena papakarinam gihidussilanam samanadussilanam. Ya gatiti ya etesam nibbatti tanca passissamiti. Athassa vetaranim nadim tava dassesi. Tamattham pakasento sattha aha @Footnote: 1 yena va gantva ye punnakamma nara te sakka iti katthaci pakato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page178.

Dassesi matali ranno duggam vetaranim nadim kutthitam kharasamyuttam tattam aggisikhupamanti. Tattha vetaraninti bhikkhave matali ranno katham sutva nirayabhimukham ratham pesetva pathamam kammapaccayena utuna samutthitam vetaranim nadim dassesi. Tattha nirayapala jalitani asisattitomarabhindivalamuggaradini avudhani gahetva nerayikasatte paharanti vijjhanti pothenti. Te tam dukkham asahanta vetaraniyam patanti. Sa nadi uparijalitahi bhindivalappamanahi sakantakahi vettalatahi sanchanna. Te tattha bahuni vassasahassani titthanta pajjalitesu khuradharatikkhinesu kantakesu khandakhandika honti. Tesam hettha talappamanani jalitaayasulani utthahanti. Nerayikasatta bahuaddhanam vitinametva vettalatahi galitva sulesu patitva viddhasarira sulesu avunitamaccha viya ciram pacanti. Sulani pajjalitani khuradharatikkhinani ayapokkharapattani santi. Te sulehi galitva ayapokkharapattesu patitva ciram dukkhavedanam anubhavanti. Tato kharudake patanti udakampi jalati nerayikasattapi jalanti dhumapi utthahanti udakassa pana hettha naditalam khuradharahi sanchannam. Te hettha nukho kidisanti udake nimujjitva khuradharasu khandakhandika honti te tam mahadukkham adhivasetum asakkonta mahantam bhayabheravam ravanta vicaranti. Kadaci anusotam vuyhanti kadaci

--------------------------------------------------------------------------------------------- page179.

Patisotam. Atha te tire thita nirayapala ususattitomarabhindivalani khipitva te macche viya vijjhanti. Te dukkhavedanappatta mahaviravam viravanti. Atha te jalitehi ayabalisehi uddharitva akaddhitva pajjalitaayapathaviyam nipajjapetva mukhe tattam ayogulam pakkhipanti. Iti raja vetaraniyam mahadukkhapilite satte disva bhitatasito hutva kinnama ime satta papakammam akamsuti matalim pucchi. Sopissa byakasi. Tamattham pakasento sattha aha nemi have matalimajjhabhasi disva janam patamanam vidugge bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana vetaranim patanti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato ye dubbale balavanto jivaloke himsenti rosenti supapakamma te luddakamma pasavetva papam teme jana vetaranim patantiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page180.

Tattha vindatiti aham attano anissaro hutva bhayasantako viya jatoti. Disvati patamane disva te nerayikasatte vetaranim patante disva. Jananti bhikkhave so matali sayam jananto tassa ajanato akkhasi. Dubbaleti sarirabalabhogabalaanabalavirahite. Balavantoti tehi balehi samannagata. Himsentiti panippaharadihi kilamenti. Rosentiti nanappakarehi akkosenta ghattenti. Pasavetvati janetva katvati attho. Evam matali tassa panham byakaritva ranna vetaraniniraye ditthe tam padesam antaradhapetva purato ratham pesetva sunakhadihi khadanatthanam dassetva tam disva bhitena ranna panham puttho byakasi. Tamattham pakasento sattha aha sama ca sona savala ca gijjha kakolusangha ca adenti bherava bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jane kakolusangha adenti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato ye kecime maccharino kadariya paribhasaka samanabrahmananam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page181.

Himsenti rosenti supapadhamma te ludadakamma pasavetva papam teme jane kakolusangha adentiti. Ito paresu panhesu ceva byakaranesu ca eseva nayo. Tattha samati rattavanna. Sonati sunakha. Savalati kavaravanna ca setakalapitavanna cati attho. Evam pancavannepi sunakhe dassesi. Te kira mahahatthippamana jalitaya ayapathaviya nerayikasatte mige viya anudhavitva pindamamse damsitva tesam tigavutappamanam sariram jalitaayapathaviyam patetva maharavam ravantanam dvihi purimapadehi uram akkamitva supapadhammanam jananam atthiminjam sesetva mamsam luncitva khadanti. Gijjhati mahanta bhandasakatappamana rohatunda gijjha. Te tesam kanayaggasadisehi tundehi atthini bhinditva atthiminjam khadanti. Kakolusanghati lohatunda kakagana. Te atibhayanaka ditthaditthe khadanti. Yeme janeti ye ime nerayikasatte kakolusangha khadanti ime nu macca kim nama papakammam akamsuti pucchi. Maccharinoti annesam adayaka maccharino nama. Kadariyati pare dentepi patisedhaka thaddhamacchariya. Samanabrahmanananti samitabahitapapanam. Tato matali tam padesam antaradhapetva purato ratham pesetva pajjalitam navayojanam ayapathavim akkamanta nerayikasatta nirayapalehi anubandhitva talappamanehi jalitaayakhandhehi janghasu paharitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page182.

Patita teheva ayakkhandhehi pothayanti cunnavicunnam vikiriyanti. Te disva raja bhitatasito hutva matalim pucchamato gathamaha sanjotibhuta pathavim kamanti tattehi khandhehi ca pothayanti bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana khandhahata sayanti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato ye jivalokasmim supapadhammino naranca narinca apapadhammam himsenti rosenti supapadhamma te luddakamma pasavetava papam teme jana khandhahata sayantiti. Tattha sanjotikutati jalitasarira. Pathavinti jalitanavayojanam ayapathavim kamanti akkamanti. Khandhehi ca pothayantiti nirayapalehi anubandhitva talappamanehi jalitaayakkhandhehi janghasu paharitva patita nerayikasatta jalitasarira vajam apavisantiyo gavo viya samparivaretva teheva khandhehi pothayanti cunnavicunnam vikiriyanti. Supapadhamminoti attano sutthupapadhamma hutva. Apapadhammanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page183.

Silacaradigunasampannam niraparadham va. Purato matali ratham pesetva nirayapalehi jalitavudhehi kottiyamana angarakasum patanti. Tattheva nesam yava katiya nimugganam mahatihi ayapacchihi adaya upari angare okiranti. Atha te angaram sampaticchitum asakkonta rodanta paridaddhagatta thunanti. Tam disva raja gathamaha angarakasum apare thunanti nara rudanta paridaddhagatta bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana angarakasum thunanti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato yekeci pugaya dhanassa hetu sakkhim karitva inam japayanti te japayitva janatam janinda te luddakamma pasavetva papam teme jana angarakasum thunantiti. Tattha angarakasunti samma matali ke namete apare vajam apavisantiyo gavo viya samparivaretva nirayapalehi jalitavudhehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page184.

Kottiyamana angarakasum patanti. Tattha ca nesam yava katito nimugganam mahatihi ayapacchihi adaya upari angare okiranti. Atha te angare sampaticchitum asakkonta rodanta paridaddhagatta thunanti vipphandanti. Kammabalena va attana va attano sise angare phunanti okirantiti attho. Pugaya dhanassati okase sati danam va dassama pujam va karissama viharam va karessamati dhanam samkaddhitva thapitassa pugasantakassa dhanassa hetu. Japayantiti tam dhanam yatha rucim khaditva ganajetthakanam lancam datva asukatthane ettakam veyyavaccakaranam katam asukatthane amhehi ettakam dinnanti kutasakkhim karitva tam dhanam japayanti vinasenti. Matali purato ratham pesetva bhayanakehi nirayapalehi uddhampada adhosira katva khipiyamana tattam lohakumbhim patanti. Tam disva raja gathamaha sanjotibhuta jalita paditta padissati mahati lohakumbhi bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana (avamsira) lohakumbhim patanti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page185.

Yesilavam samanam brahmanam va himsenti rosenti supapadhamma te luddakamma pasavetva papam teme jana (avamsira) lohakumbhim patantiti. Tattha padittati aditta. Mahatiti pabbatappamana kappena santhita loharasapunna. Avamsirati bhayanakehi nirayapalehi uddhampada adhosira katva khipiyamana tamtam lohakumbhim patanti. Silavanti silavantam acaragunasampannam. Matali purato ratham pesetva jalitaayayottehi givam vethetva adhomukham katva te uggahetva givam luncitva unhodakasmim pakiledayitva pothenti. Tam disva raja gathamaha luncanti givam atha vethayitva unhodakasmim pakiledayitva bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali dvesarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana luttasira sayanti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato ye jivalokasmim supapadhammino pakkhi gahetvana vihethayanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page186.

Te hethayitva sakunam janinda te luddakamma pasavetva papam teme jana luttasira sayantiti. Tattha luncantiti uppatenti. Atha vethayitvati jalitalohayottehi givam vethetva adhomukham katva. Unhodakasminti kappena santhitalohaudakasmim. Pakiledayitvati temetva khipitva. Idam vuttam hoti samma matali yesam ime nirayapala jalitaayayottehi givam vethetva tigavutappamanam sariram onametva tam givam samparivattakam luncitva jalitaayadandakehi adaya ekasmim jalitaloharase pakkhipitva tutthahattha honti taya ca givaya luncitaya itara tesam puna sisena saddhim giva uppajjatiyeva kinnamete kammam karimsu etehi me disva bhayam uppajjatiti. Pakkhi gahetvana vihethayantiti maharaja ye jivalokasmim sakune gahetva pakkhe luncitva givam vethetva jivitakkhayam papetva khadanti va vikkinanti va te ime jana idha luttasira sayantiti. Matali purato ratham pesetva tasmim kira padese bahutasalila rammaniya nadi sandati. Narayikasatta aggisantapatatta pipasam sandharetum asakkonta jalitalohapathavim maddanta tam nadim otaranti. Tam khananneva tirani pajjalanti. Paniyam thusapalasabhavam apajjitva pajjalati. Te pipasam santharetum asakkonta jalitam thusapalasam khadanti pivanti. Tam thusapalasam sakalasariram jhapetva adhobhagena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page187.

Nikkhamati. Tam dukkham adhivasetum asakkonta baha paggayha kandanti. Tam disva raja gathamaha bahutatoya anikhatakula nadi ayam sandati supatittha ghammabhitatta manuja pivanti pivatanca tesam thusam hoti pani bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam pivatanca tesam thusam hoti pani tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato ye suddhadhannam palasena missam asuddhakamma kayino dadanti ghammabhitattana pipasitanam pivatanca tesam thusam hoti paniti. Tattha anikhatakulati agambhiratira. Supatitthati sobhanehi titthehi upeta. Thusam hotiti vihinam thusam sampajjati. Paniti paniyam. Tasmim kira padese bahutasalila rammaniya nadi sandati. Nerayikasatta aggisantapena tatta pipasam santharetum asakkonta jalitalohapatthavim maddanta tam nadim otaranti. Tam khananneva tirani pajjalanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page188.

Paniyam thusapalasabhavam apajjitva pajjalati. Te pipasam santharetum asakkonta tam jalitam thusapalasam khadanti. Tam tesam sakalasariram jhapentam pajjalantam adhobhagena nikkhamati. Te tam dukkham adhivasetum asakkonta baha paggayha kandanti. Tattha suddhadhannanti vihiadisattavidham parisuddhadhannam. Palasena missanti palasena va thusena va balukamattikadihi va missakam katva. Asuddhakammati kilitthakayavacimanokamma. Kayinoti suddhadhannam te dassamiti kayikassa hatthato mulam gahetva tatharupam asuddhadhannam dadanti. Matali purato ratham pesetva tattha nirayapala aranne luddaka mige viya samparivaretva usuppaharadihi nanavudhehi dve passani tudanti. Tesam sariram chiddavachiddam puranapannam viya khayati. Tam disva raja matalim pucchanto gathamaha usuhi sattihi ca tomarehi ubhayani passani tudanti kandatam bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana sattihata sayanti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page189.

Ye jivalokasmim asadhukammino adinnamadaya karonti jivitam dhannam dhanam rajatam jatarupam ajelakancapi pasum mahisam te luddakamma pasavetva papam teme jana sattihata sayanti. Tattha ubhayaniti ubhayani passani. Tudantiti vijjhanti. Kandatanti rodantanam. Pharusa nirayapala aranne luddaka mige viya samparivaretva usuadihi nanavudhehi dve passani tudanti. Sariram chiddavachiddam puranapannam viya khayati. Adinnamadayati parasantakam savinnanakavinnanakam. Sandhicchedadihi ceva nanappakaravancanaya ca tam gahetva jivitam kappenti. Matali purato ratham pesetva aparam dassesi. Tattha nirayapala mahantehi jalitaayayottehi givayam bandhitva akaddhitva jalitaayapathaviyam patetva nanavudhehi kottiyamana vicaranti. Tam raja matalim pucchanto gathamaha givaya bandha kissime puneke anne vikanta vilakata sayanti bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page190.

Yeme jana vilakata sayanti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato orabbhika sukarika ca macchika pasum mahisanca ajelakanca hantavana sunesu pasarayimsu te luddakamma pasavetva papam teme jana vilakata sayantiti. Tattha givaya bandhati mahantehi jalitaayayottehi givayam bandhitva akaddhitva ayapathaviyam patetva jalitehi nanavudhehi kottiyamana te raja disva pucchati. Anne vikantati anne pana khandakhandikam sanchinna. Vilakatati anne jalitesu ayaphalakesu thapetva mamsam viya potthaniya kottetva punjapunjakata hutva sayanti. Macchikati macchaghataka. Pasunti gavim. Sunesu pasarayimsuti mamsam vikkinitva jivitakappanatthaya sunapanesu thapesum. Matali purato ratham pesetva aparam dassesi. Ime nerayikasatte muttakarimsabhakkhe disva raja matalim pucchanto gathamaha rahado ayamuttakarisapuro duggandharupo asuci puti vayati khudapareta manuja adenti bhayam hi mam vindati suta disva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page191.

Pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana muttakarisabhakkha. Tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato yekecime karanika virosika paresam vihimsaya sada nivittha te luddakamma pasavetva papam mittaddano milhamadenti balati. Tattha khudapareta manuja adentiti ete nerayikasatta chatakena phuttha khudam sahitum asakkonta pakutthitam dhumayantam pajjalantam kappena santhitam puranamilham pindapindam katva khadanti. Karanikati dukkhakaraka. Virosikati mittasuhajjadinampi vihethaka. Mittaddanoti ye bala etesanneva gehe khaditva bhunjitva pannattasane nisiditva sayitva puna masakakahapanam nama aharapetva lancam ganhanti te mittadusaka bala evarupam pindam katva khadanti maharajati. Matali purato ratham pesesi. Aparasmim niraye ete nerayikasatta chatakena phuttha khudam sahitum asakkonta lohitapubbam pindapindam katva khadanti. Tam disva raja gathamaha rahado ayam lohitapubbapuro

--------------------------------------------------------------------------------------------- page192.

Duggandharupo asuci puti vayati ghammabhitatta manuja pivanti bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana lohitapubbabhakkha tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato ye mataram pitaram va jivaloke parajika arahante hananti te luddakamma pasavetva papam teme jana lohitapubbabhakkhati. Tattha ghammabhitattati santapena pilita. Parajikati parajita matapitaro ghatetva gihibhaveyeva parajikam patta. Arahanteti pujavisesassa anucchavike. Hanantiti dukkarakarake matapitaro marenti. Apica arahanteti padena buddhasavakepi sanganhanteva. Matali purato ratham pesesi. Aparasmim ussudaniraye nirayapala nerayikanam talappamanena jalitaayabalisena jivham vijjhitva akaddhitva te satte jalitalohapathaviyam patetva usabhacammam viya pattharitva ayasamkusakena cammam hananti te thale khittamaccha viya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page193.

Phandanti te tanca dukkham sahitum asakkonta rodanta mukhena khelam muncanti. Tassa raja matalino dassento aha jivhanca passa balisena viddham vihatam yatha sankusakena cammam phandanti macchava thalamhi khitta muncanti khelam rudamana kimete bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana vankaghasta sayanti. Tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato ye keci santhanagata manussa agghena aggham kayam hapayanti kutena kutam dhanalobhahetu channam yatha varicaram vadhaya na hi kutakarissa bhavanti tana sakehi kammehi purakkhitassa te luddakamma pasavetva papam teme jana vankaghasta sayantiti. Tattha kimeteti kim karana ete. Vankaghastati gilabalisa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page194.

Santhanagatati santhanam mariyadam gata agghapanatthane thitati attho. Agghena agghanti tamtam aggham lancam gahetva hatthiassadinam va jataruparajatadinam va tesam tesam vinnanakavinnanakanam aggham hapenti. Kayanti tamtam hapenta kayikanam tamha aggha kayam hapenti. Sate davatabbe pannasam dapenti. Pannase databbe pancavisati dapenti. Itare pana tehi saddhim vibhajitva tam ganhanti. Kutena kutanti tulakutadisu tamtam kutam. Dhanalobhahetuti dhanalobhena hetu etam kutakammam karonti. Channam yatha varicaram vadhayati tam pana kammam karontapi madhuravacaya tassa tatha katabhavam paticchannam katva yatha varicaram maccham vadhaya upagacchanta valisam amisena paticchannam katva tam vadhenti evam paticchannam katva tam kammam karonti. Na hi kutakarissati paticchannam mama kammam na tam koci janatiti mannamanassapi na hi kutakarissa tana nama honti. Sakehi kammehi purakkhitassati na so sakehi kammehi purakkhito patittham labhati. Purato ratham pesesi. Tattha nerayikasatta jalitaangarapunne mahaavate thita. Te kira vajam apavisantiyo gavo viya nirayapalehi nanavudhani gahetva vijjhiyamana tatha tam narakam upapajjanti. Atha ne nirayapala uddham pade gahetva tattha khipanti. Evam patiyamane disva raja matalim pucchanto gathamaha nari ima samparibhinnagatta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page195.

Paggayha kandanti bhuja rujacca 1- samakkhita lohitapubbalitta gavo yatha aghatane vikanta ta bhumibhagasmim sada nikhata khandhativattanti sajotibhuta bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ima nu nari kimakamsu papam ya bhumibhagasmim sada nikhata khandhativattanti sajotibhuta tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato kolitthiyayo idha jivaloke asuddhakamma ayuttam acarum ta dhuttarupa pati vippahaya annam acarum ratikhiddahetu ta jivalokasmim ramapayitva khandhativattanti sajotibhutati. Tattha nariti itthiyo. Samparibhinnagattati sutthu samantato bhinnagatta chinnasarira. Rujaccati dujjatika virupa jegucchati @Footnote: 1 dujacca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page196.

Attho. Vikantati chinnasisa gavo viya pubbalohitalittagatta hutva. Sada nikhatati niccam jalitaayapathaviyam katippamanam pavisitva nikkhanitva thapita viya thita. Khandhativattantiti samma matali ta nariyo ete pabbatakhandha atikkamanti. Tasam kira evam katippamanam pavisitva thitakale puratthimadisaya jalito ayapabbato samutthahitva asani viya viravanto agantva sariram sanhakaraniyam pimsento viya gacchati. Tasmim ativattitva gate pacchimapasse thite puna tasam sariram patubhavati. Ta tam dukkham adhivasetum asakkontiyo baha paggayha kandanti. Sesadisasu utthitapabbatesupi eseva nayo. Dve pabbata samutthaya ucchughatikam viya tasam sariram pimsenti . lohitam paggharantam sandati. Kadaci tayo kadaci cattaro pabbata utthaya tasam sariram pimsenti. Tenaha khandhativattantiti. Kolitthiyayoti kule patitthita kuladhitaro. Ayuttam acarunti asannitam kammam karimsu. Dhuttarupati asadhurupa duttharupa dhuttajatika hutva. Pati vippahayati attano patim jahitva. Acarunti annam purisam agamamsu. Ratikhiddahetuti panca kamagunahetu ceva kilahetu ca. Ramapayitvati parapurisehi saddhim attano cittam ramapetva idha uppanna. Athevam tasam sariram ime khandhativattanti sajotibhutati attho. Purato ratham pesesi. Tattha nerayikasatta jalitaangarapunne mahaavate thita. Te kira vajam apavisantiyo gavo viya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page197.

Nirayapalehi nanavudhani gahetva vijjhiyamana tatha tam narakam upapajjanti. Atha ne nirayapala uddham pade gahetva tattha khipanti. Evam patiyamane disva raja matalim pucchanto gathamaha pade gahetva kissime puneke avamsira narake patayanti bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana (avamsira) narake papayanti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato ye jivalokasmim asadhukammino parassa darani atikkamanti te tadisa uttamabhandathena teme jana (avamsira) narake patayanti te vassapugani bahuni tattha nirayesu dukkham vedanam vedayanti na hi papakarissa bhavanti tana sakehi kammehi purakkhitassa te luddakamma pasavetva papam teme jana (avamsira) narake patayantiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page198.

Tattha naraketi jalitaangarapunne mahaavate. Te kira vajam apavisantiyo gavo viya nirayapalehi nanavudhani gahetva vijjhiyamana pothiyamana tatharupam tam narakam upapajjanti. Atha ne nirayapala uddhampade adhosire katva tattha khipanti. Evam patiyamane disva raja pucchanto evamaha. Uttamabhandathenati manussehi piyayitabbassa varabhandassa thenaka. Evanca pana vatva matali sangahako tam nirayam antaradhayitva purato ratham pesetva micchaditthikanam pacananirayam dassetva tena puttho byakasi. Uccavacame vividha upakkama nirayesu dissanti sughorarupa bhayam hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu papam yeme jana adhimatta dukkha tippa khara katka vedana vedayanti tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam papakammanam janam akkhasijanato ye jivalokasmim supapaditthino vissasakammani karonti moha paranca ditthisu samadapenti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page199.

Te papaditthi pasavetva papam teme jana adhimatta dukkha tippa khara katuka vedana vedayanti. Tattha uccavacameti ucavaca ime khuddaka ca mahanta catiattho. Upakkamati karanappayoga. Supapaditthinoti natthi dinnam natthi yittham natthi hutam natthi sukatadukkatanam kammanam phalavipako natthi mata natthi pita natthipi samanabrahmana natthi satta opapatika natthi ayam loko natthi paralokoti dasavatthukaya micchaditthiya sutthu papadhammino. Vissasakammaniti taya micchaditthiya vissasena katakammanissita hutva nanavidhani papakammani karonti. Temeti te ime jana evarupam dukkham anubhavanti. Evam matali ranno micchaditthikanam pacananirayam acikkhi. Devalokepi devagana ranno agamanam olokiyamana sudhammaya devasabhayameva nisidimsuyeva. Sakkopi kim nukho matali aticirayatiti upadharento tam karanam natva matali attano dutavisesam dassetum maharaja asukakammam katva asukaniraye nama nibbattati niraye dassento vicarati nemiranno pana appameva ayu khiyetha nirayadassanassa pariyantam nam na gaccheyyati cintetva ekam mahajavanam devaputtam pesesi sigham rajanam gahetva agacchatuti matalissa vadehiti. So javenagantva arocesi. Matali tassa vacanam sutva maharaja na sakka cirayitunti ranne ekappahareneva catusu disasu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page200.

Bahuniraye dassetva gathamaha viditani te maharaja avasam papakamminam thanani luddakammanam dussilananca ya gati uyyahidani rajisi devarajassa santiketi. Tassattho maharaja amam papakamminam sattanam avasam disva luddakammanam thanani taya viditani. Dussilananca ya gatiti ya nipphatti sapi te vidita. Idani devarajassa santike dibbasampattim dassanattham uyyahi gacchassu maharajati attho. Nirayakandam nitthitam. Evanca pana vatva matali devalokabhimukham ratham pesesi. Raja devalokam gacchanto dvadasayojanikam manimayam pancathupikam sabbalankarapatimanditam uyyanapokkharanisampannam kapparukkhaparivutam varuniya nama devadhitaya akasatthakavimanam disva tanca devadhitaram antokutagare sayanapitthe nisinnam accharaganasahassaparivutam manisihapanjaram vivaritva bahi olokentim disva matalim pucchanto gathaha. Itaro pissa bayakasi. Pancathupam dissatidam vimanam malapilandha sayanassa majjhe tatthacchati nari mahanubhava uccavacam iddhivikubbamana vitti hi mam vindati suta disva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page201.

Pucchami tam matali devasarathi ayam nu nari kimakasi sadhum ya modati saggappatta vimane tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato yadi te suta varuni jivaloke amayadasi ahu brahmanassa sa pattakalam atithim viditva matava puttam sakimabhinandati sannama samvibhaga ca sa vimanasmim modatiti. Tattha panca thupanti pancahi kutagarehi samannagatam. Malapilandhati pilandhamaladihi sabbabharanehi patimanditati attho. Tatthacchatiti tasmim vimane acchati. Uccavacam iddhivikubbamanati nanappakaram deviddhim dassiyamana. Disvati etam disva thitam mam. Vittiti tutthi. Vindatiti patilabhati. Vitti santako viya homi tutthiya abhibhutotyattho. Amayadasiti gehadasiya kucchismim jatadasi. Ahu brahmanassati sa kassapadasabalassa kale ekassa brahmanassa dasi ahosi. Sa pattakalanti tena brahmanena atthasalakabhattani samghassa pariccattani ahesum. So geham gantva bhariyam amantetva etadavoca bhoti sve pato utthaya ekekassa bhikkhuno kahapanagghanikam katva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page202.

Atthasalakabhattani sampadeyyasiti. Brahmani sami bhikkhu nama dhutta naham sakkhissamiti patikkhipi. Dhitaro panassa tatheva patikkhipimsu. So dasim sakkhissasi anmati aha. Sa sakkhissami ayyati sampaticchitva sakkaccam yagukhajjakabhattadini sampadetva salakam labhitva agatam pattakalam atithim viditva gehe haritagomayupalitte katapupphupahare pannattasane nisidapetva. Matava puttanti yatha nama cirappavasim agatam puttam mata sakim abhinandati tatha sa niccakalam abhinandati sakkaccam parivisitva attano santakam kinci adasi. Sannama samvibhaga cati sa silavati ca cagavati ca ahosi. Tasma tena silena ceva cagena ca imasmim vimane modati. Athava sannamati indriyadamanena samannagata. Evanca pana vatva matali ratham purato pesetva sonadinnadevaputtassa sattakanakavimanani dassesi. Raja tani ca tasseva ca sirisampattim disva tena katakammam pucchi. Itaropissa acikkhi. Daddalhamana abhenti vimana satta nimmita tattha yakkho mahiddhiko sabbabharanabhusito samanta anupariyayati nariganapurakkhito vitti hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasathi ayam nu macco kimakasi sadhum

--------------------------------------------------------------------------------------------- page203.

Yo modati saggappatto vimane tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato sonadinno gahapati esa danapati ahu esa pabbajituddissa vihare satta karayi sakkaccante upatthasi bhikkhavo tattha asaye acchadananca bhattanca senasanam padipayam adasi ujubhutesu vippasannena cetasa catuddasi pancadasi yaca pakkhassa atthami patihariyapakkhanca atthamgasusamahitam uposatham upavasi sada silesu samvuto sannamo samvibhago ca so vimanasmim modatiti. Tattha daddalhamanati jajjalamana. Abhentiti tarunasuriyo viya obhasenti. Tatthati tesu patipatiya thitesu sattasu vimanesu eko devaputto sonadinno nama. Maharaja ayam pubbe kassapadasabalassa kale kasikaratthe annatarasmim nigame sonadinno nama gahapati danapati ahosi. So pabbajite uddissa sattaviharakutiyo karetva tattha vasikepi bhikkhu catuhi paccayehi sakkaccam upatthahi. So uposathanca upavasi niccam silesu samvuto ahosi. So tato cavitva idhuppanno modatiti attho. Tattha ca patihariyapakkhancati idam pana atthamiuposathassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page204.

Paccuggamananugamanavasena sattaminavamiyo catuddasipannarasinam paccuggamananugamanavasena terasipatipade ca sandhaya vuttam. Evam sonadinnassa kammam kathetva matali purato ratham pesetva phalikavimanam dassesi. Tam ubbedhato pancavisatiyojanam anekasatehi sattaratanamayathambhehi samannagatam anekasatakutagarehi patimanditam kimkinikajalaparikkhittam samussitasuvannarajatamayadhajam nanapupphavicittauyyanavanavibhusitam rammaniyapokkharaniya samannagatam rammaniyavedikaya samannagatam naccagitavaditadisu cheka hi accharahi samparikinnam. Tam disva raja tutthamanaso hutva tasam accharanam kusalakammam pucchi. Ittaropissa acikkhi . Pabhasatimidam byamham phalikasu sunimmitam narivaraganakinnam kutagaravirocitam upetam annapanehi naccagitehi cubhayam vitti hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ima nu nari kimakamsu sadhum ya modare saggappatta vimane tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato yakaci nari idha jivaloke silavantiyo upasika

--------------------------------------------------------------------------------------------- page205.

Dane rata niccapasannacitta sacce thita uposathe appamatta sannama samvibhaga ca ta vimanasmim modareti. Tattha byamhanti vimanam pasadoti vuttam hoti. Phalikasuti phalikabhittisu setamanimayasu bhittisu. Narivaraganakinnanti varanariganehi akinnam. Kutagaravirocitanti varakutagarehi ocitam samocitam vaddhitanti attho. Ubhayanti ubhayehi naccagitehi sobhitam. Ya kaciti idam kincapi aniyametva tena vuttam. Ta pana kassapabuddhakale baranasiyam upasika hutva ganabandhena etani hetthavuttappakarani punnani katva tam sampattim pattati veditabba. Athassa so purato ratham pesetva ekam manivimanam dassesi. Tam same bhumibhage patitthitam ubbedhasampannam manipabbatam viya obhasamanam naccagitavaditaninnaditam bahuhi devaputtehi samparikinnam. Tam disva raja tesam devaputtanam kusalakammam pucchi. Itaropissa acikkhi. Pabhasatimidam byamham veruliyasu nimmitam upetam bhumibhagehi vibhattam bhagaso mitam alambara mudinga ca naccagita suvadita dibba sadda niccharanti savaniya manorama naham evam gatam jatu evam suruciram pure saddam samabhijanami dittham va yadi va sutam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page206.

Vitti hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu sadhum ye modare saggappatta vimane tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato ye keci macca idha jivaloke silavanta upasaka arame udapaneca papate sankamanani ca arahante sitabhute sakkaccam patipadayum civaram pindapatanca paccayam sayanasanam adamsu ujubhutesu vippasannena cetasa catuddasi pancadasi yava pakkhassa atthami patiharikapakkhanca atthangasusamahitam uposatham upavasum sada silesu samvuta sannama samvibhaga ca te vimanasmi modareti. Tattha veluriyasuti veluriyabhittisu. Upetam bhumibhagehiti rammaniyehi bhumibhagehi upetam. Alambara mudinga cati ete ettha vijjanti. Naccagita suvaditati nanappakarani naccani ceva gitani ca aparesampi turiyanam suvaditani cettha pavattanti. Evam gatanti evam manoramabhavagatam. Ye keciti idampi kamam aniyamato vuttam. Te pana kassapasammasambuddhakale baranasivasino

--------------------------------------------------------------------------------------------- page207.

Upasaka ganabandhena etani punnani katva tam dibbasampattim pattati veditabba. Tattha patipadayunti papayimsu tesam adamsuti attho. Paccayanti gilanapaccayam. Adamsuti evam nanappakaram danam adamsu. Iti so tesam kammam tassa acikkhitva matali purato ratham pesetva aparam phalikavimanam dassesi. Tam anekakutagarapatimanditam nanakusumasanchannam tarunavanapatimanaditam giraya vividhavihagagananinnaditaya nimmalasalilaya nadiya parakkhitam accharaganaparivutam tassevekasseva punnavato nivasanabhutam. Tam disva raja tutthamanaso hutva tassa kusalakammam pucchi. Itaropissa acikkhi. Pabhasatimidam byamham phalikasu sunimmitam narivaraganakinnam kutagaravirocitam lupetam annapanehi naccagitehi cubhayam najjo anupariyayati nanapupphadumayuta vitti hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ayam nu macco kimakasi sadhum yo modati saggappatto vimane tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato mithilayam gahapati esa danapati ahu arame udapane ca papate sankamanani ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page208.

Arahante sitabhute sakkaccam patipadayi civaram pindapatanca paccayam sayanasanam adasi ujubhutesu vippasannena cetasa catuddasi pancadasi yava pakkhassa atthami patihariyapakkhan ca atthangasusamahitam uposatham upavasi sada silesu samvuto sannamo samvibhagoca so vimanasmim modatiti. Tattha najjoti vacanavipallaso. Eka nadi vimanam parikkhipitva gatati attho. Dumayutati sa nadi nanapupphehi dumehi ayutta. Mithilayanti esa maharaja kassapabuddhakale mithilanagare eko gahapati danapati ahosi. So etani aramaropanadini katva imam dibbasampattim pattoti. Evamassa tena katam kammam acikkhitva purato ratham pesetva aparampi phalikavimanam dassesi. Tam purimavimanato atirekataram nanapupphaphalasanchannaya tarunavanaghataya samannagatam. Tam disva raja taya sampattiya samannagatasseva devaputtassa pubbakammam pucchi. Itaropissa acikkhi. Pabhasatimidam byamham phalikasu sunimmitam narivaraganakinnam kutagaravirocitam upetam annapanehi naccagitehi cubhayam najjo anupariyayati nanapupphadumayuta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page209.

Rajayatana kapittha ca amba sala ca jambuyo tinduka ca piyala ca duma nicca phala bahu vitti hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ayam nu macco kimakasi sadhum yo modati saggappatto vimane tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato mithilayam gahapati esa danapati ahu arame udapane ca papate sankamanani ca arahante sitabhute sakkaccam patipadayi civaram pindapatanca paccayam sayanasanam adasi ujubhutesu vippasannena cetasa catuddasi pancadasi ya ca pakkhassa atthami patiharikapakkhanca atthangasusamahitam uposatham upavasi sada silesu samvuto sannamo samvibhago ca so vimanasmi modatiti. Tattha najjoti eka nadi tam vimanam parikkhipitva gatati attho. Dumayutati sa nadi nanapupphehi dumehi ayutta. Mithilayanti esa maharaja kassapabuddhakale videharatthe mithilanagare eko gahapati danapati ahosi. So etani punnakammani katva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page210.

Imam dibbasampattim pattoti. Evamassa tenapi katakammam acikkhitva purato ratham pesetva purimasadisameva aparam veluriyavimanam dassesi. Raja tattha dibbasampattim anubhavantassa devaputtassa katakammam pucchi. Itaropissa acikkhi. Pabhasatimidam byamham veluriyasu nimmitam upetam bhumibhagehi vibhattam bhagaso mitam alambara mudinga ca naccagita suvadita dibba sadda niccharanti savaniya manorama naham evam gatam jatu evam suruciram pure saddam samabhijanami dittham va yadiva sutam vitti hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ayam nu macco kimakasi sadhum yo modati saggappatto vimane tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato baranasiyam gahapati esa danapati ahu arame udapane ca papate sankamanani ca arahante sitabhute sakkaccam patipadayi civaram pindapatanca paccayam sayanasanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page211.

Adasi ujubhutesu vippasannena cetasa catuddasi pancadasi ya ca pakkhassa atthami patihariyapakkhanca atthangasusamahitam uposatham upavasi sada silesu samvuto sannamo samvibhago ca so vimanasmi modatiti. So evamassa kusalakammam acikkhitva purato ratham pesetva balasuriyasannibham kanakavimanam dassesi. Tattha nivasino devaputtassa sampattim disva raja tutthamanaso hutva tena katam kammam pucchi. Itaropissa acikkhi. Yatha udayamadicco hoti lohitako maha tathupamam idam byamham jatarupam sunimmitam vitti hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ayam nu macco kimakasi sadhum yo modati saggappatto vimane tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato savatthiyam gahapati esa danapati ahu arame udapane ca papate sankamanani ca arahante sitabhute sakkaccam patipadayi civaram pindapatanca paccayam sayanasanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page212.

Adasi ujubhutesu vippasannena cetasa catuddasi pancadasi ya ca pakkhassa atthami patihariyapakkhanca atthangasusamahitam uposatham upavasi sada silesu samvuto sannamo samvibhago ca so vimanasmi modatiti. Tattha udayamadiccoti udento adicco. Savatthiyanti so kassapabuddhakale savatthinagare danapati ahosi. Evantena imesam atthannam vimananam kathitakale sakko devaraja matali aticirayatiti cintetva aparampi javanadevaputtam pesesi sakko devaraja tam pakkosatiti matalissa acikkhahiti. So javenagantva tassa arocesi. So tassa vacanam sutva na sakka maya idani cirayitunti ekappahareneva bahuni vimanani dassesi. So ranna tattha sampattim anubhavantanam devaputtanam kammam puttho acikkhi. Vehayasame bahuka jatarupa sunimmita daddalhamana abhenti vijjuvabbhaghanantare tattha yakkha mahiddhika sabbabharanabhusita samanta anupariyayanti nariganaparivuta vitti hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi ime nu macca kimakamsu sadhum ye modare saggappatta vimane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page213.

Tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato saddhaya sunivitthaya saddhammesu pavedite akamsu satthu vacanam sammasambuddhasavaka tesam etani thanani yani tvam raja passasiti. Tattha vehayasameti vehayasa ime. Akaseyeva sunthita akasatthakavimana imeti vadati. Vijjuvabbhaghanantareti ghanavalahakantare caramana vijju viya. Suvinitthayati maggena agatatta supatitthaya. Idam vuttam hoti maharaja ete pure niyyanike kassapabuddhasasane pabbajitva parisuddhasila samanadhammam karonta sotapattiphalam sacchikatva arahattam nibbattetum asakkonta tato cuta imesu kanakavimanesu uppanna etesam kassapabuddhasavakanam etani thanani yani tvam raja passasiti passetani 1- maharajati. So evamassa akasatthakavimanani dassetva sakkassa santikam gamanatthaya ussaham karonto aha viditani te maharaja avasam papakamminam atho kalyanakammanam thanani viditani te uyyahidani rajisi devarajassa santiketi. Tattha avasanti maharaja taya pathamameva nerayikanam avasam disva papakamminam thanani viditani imani pana akasatthakavimanani @Footnote: 1 passasi passetani itipi veditabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page214.

Passantena atho kalyanakammanam thanani viditani te idani devarajassa santike sampattim datthum uyyahiti. Evanca pana vatva matali purato ratham pesetva sinerum parivaretva thite sattaparibhandapabbate dassesi. Te disva ranna matalissa pucchitabhavam avikaronto sattha aha sahassayuttam hayavahim dibbayanamadhitthito yayamano maharaja adda sidantare nage disvanamantayi dutam ime ke nama pabbatati. Tattha sahassayuttanti sindhavasahassehi yojitam. Hayavahinti hayehi niyamanam. Dibbayanamadhitthitoti dibbayane thito hutva yayamano gacchanto. Addati addasa. Sidantareti sidantaramahasamuddassa antare. Tasmim kira samudde udakam sukhumam hoti antamaso morapicchamattam pakkhittam patitthatum na sakkoti sidateva tasma so sidantaramahasamuddoti vuccati. Tassa antare. Nageti pabbate. Ke namati ke nama ime pabbatati. Evam nemiranna puttho matali devaputto aha sudassano karaviko isindharo 1- yugandharo nemindharo vinatako assakanno giribraha ete sidantare naga anupubbasamuggata maharajanamavasa yani tavam raja passasiti. @Footnote: 1 isadharotipipa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page215.

Tattha sudassanoti ayam maharaja etesam pabbatanam sabbabahiro sudassanapabbato nama. Tadantare karaviko nama. So sudassanato uccataro hoti ubhinnam pana tesam antare eko sidantarasamuddo. Karavikassa antare isindharonama. So karavikato uccataro tesam pana antare eko sidantarasamuddo. Isindharassa antare yugandharo nama. So isindharato uccataro. Tesampi antare eko sidantarasamuddo. Yugandharassa antare nemindharo nama. So yugandharato uccataro. Tesampi antare eko sidantarasamuddo. Nemindharassa antare vinatako nama. So nemindharato uccataro. Tesampi antare eko sidantarasamuddo. Vinatakassa antare assakanno nama. So vinatakato uccataro. Tesampi antare eko sidantarasamuddo. Anupubbasamuggatati ete sidantarasamudde satta pabbata anupatipatiya samuggata sopanasadisa hutva thita. Yaniti ye tavam maharaja ime pabbate passasi ete catunnam maharajanam avasati. Evamassa catummahajikadevalokam dassetva matali purato ratham pesetva tavatimsabhavanassa cittakutadvarakotthakam parivaretva thita indapatima dassesi. Tam disva raja pucchi. Itaropissa acikkhi. Anekarupam ruciram nanacittam pakasati akinnam indasadisehi bayaggheheva surakkhitam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page216.

Vitti hi mam vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi imam nu dvaram kimabhannamahu manoramam dissati duratova tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato cittakutoti yam ahu devarajappavesanam sudassanassa girino dvaram hetam pakasati anekarupam ruciram nanacittam pakasati akinnam indasadisehi byaggheheva surakkhitam pavisetena rajisi arujam bhumi pakkamati. Tattha anekarupanti anekajatikam. Nanacittanti nanaratanacitram. Pakasatiti kinnametam pannayati. Akinnanti samparivaritam. Byaggheheva surakkhitanti yatha nama byagghehi va sihehi va mahavanam surakkhitam evam indasadiseheva surakkhitam tasam pana indapatimanam arakkhanatthaya thapitabhavo ekanipate kulavakajatake kathetabbo. Kimabhannamahuti kim namam vadanti. Pavesananti nikkhamanapavesanatthaya sunimmitam. Sudassanassati sobhanadassanassa sinerugirino. Dvaram hetanti etam sanerumatthake patitthitassa dasasahassayojanikassa devanagarassa dvaram. Pakasatiti dvarakotthako pannayatiti attho. Pavisetenati etena dvarena nagaram pavisa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page217.

Arujam bhumi pakkamati arogam suvannam rajatamanimayam nanapupphasamakinnam dibbabhumim dibbayanena akkama maharajati. Evanca pana vatva matali devanagaram rajanam pavesesi. Tena vuttam sahassayuttam hayavahim dibbayanamadhitthito yayamano maharaja adda devasabham idanti. So dibbayane thitova gacchanto sudhammadevasabham disva matalim pucchi. Sopissa acikkhi. Yatha sarade akaso nilobhaso padissati tathupamam idam byamham veluriyasu nimmitam vitti hi vindati suta disva pucchami tam matali devasarathi imam nu byamham kimabhannamahu tassa puttho viyakasi matali devasarathi vipakam punnakammanam janam akkhasijanato sudhammati ca yam ahu esesa dissate sabha veluriyarucira citra dharayanti sunimmita atthamsa sukata thambha sabbe veluriyamaya yattha deva tavatimsa sabbe indapurohita attham devamanussanam cintayanta samacchare pavisetena rajisi devanam anumodananti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page218.

Tattha idanti nipatamattam. Devasabham addasati attho. Esesati sa esa vimana. Veluriyarucirati ruciraveluriya. Citrati nanaratanacitra. Dharayantiti imam sabham ete atthamsadibheda sukata thambha dharenti. Indapurohitati indam purecarikam katva parivaretva devamanusnsanam attham cintenta acchanti. Pavisetenati imina maggena yattha deva annamannam anumodanta acchanti tam thanam devanam anumodanam pavisa. Devapi kho tassagamanam olokentava nisidimsu. Te raja agatoti sutva dibbagandhadhupavasapupphahattha yava cittam kutadvarakotthaka patimaggam gantva mahasattam gandhamaladihi pujetva sudhammadevasabham anayimsu. Raja ratha otaritva devasabham pavisi. Tattha nam deva asanena nimantayimsu. Sakko asanena ceva kamehi ca nimantesi. Tamattham pakasento sattha aha tam deva patinandimsu disva rajanamagatam svagatante maharaja atho te aduragatam nisidadani rajisi devarajassa santike sakko tam patinandittha vedeham mithilaggaham nimantayittha kamehi asanena ca vasavo sadhu khosi anuppatto avasam vasavattinam vasa devesu rajisi sabbakamasamiddhisu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page219.

Tavatimsesu devesu bhunja kame amanuseti. Tattha patinandimsuti sampiyayimsu tutthahatthava hutva sampaticchimsu. Sabbakamasamiddhisuti sabbesam dibbakamanam samiddhiyuttesu. Evam sakkena dibbakamehi ceva asanena ca nimantito tam sutva raja patikkhipanto aha yatha yacitakam yanam yatha yacitakam dhanam evam sampadamevetam yam parato danapaccaya nacahametam icchami yam parato danapaccaya sayam katani punnani tam me aveniyam 1- dhanam soham gantva manussesu kahami kusalam bahum danena samacariyaya sannamena damena ca yam katva sukhito homi na ca pacchanutappamiti tattha yam parato danapaccayati yam parato tassa parassa danapaccaya tena dinnatta labhati tam yacitakasadisam hoti tasma naham etam icchami. Sayam kataniti yani pana maya attana katani punnani tadeva mama parehi asadharanam. Aveniyam dhananti anugamikadhanam. Samacariyayati tihi dvarehi samacariyaya sannamenati silarakkhanena. Damenati indriyadamanena. Evam mahasatto devanam madhurassarena dhammam desesi. Desentoyeva manussagananaya sattadivasani thatva devaganam tosetva @Footnote: 1 avenikantipi patho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page220.

Devaganamajjhe thitova matalissa gunam kathento aha bahupakaro no bhavam matali devasarathi yo me kalyanakammanam papanam patidassayiti. Tattha yo me kalyanakammanam papanam patidassayiti yo esa mayham kalyanakammanam devananca vasanatthanani papakammanam nerayikananca thanani dassesiti attho. Attha raja sakkam devarajanam amantetva icchamaham maharaja manussalokam gantunti aha. Sakko tena hi samma matali nemirajanam puna tattheva mithilanagare nehiti aha. So sadhuti sampaticchitva ratham upatthapesi. Raja devaganehi saddhim sammoditva deve nivattetva apucchitva rathamabhiruhi. Matali ratham pesento pacinadisabhagena mithilam sampapuni. Mahajano dibbaratham disva rajano agacchatiti pamuditacitto ahosi. Matali mithilanagaram padakkhinam katva tasmimyeva sihapanjare mahasattam otaretva gacchamaham maharajati apucchitva sakatthanameva gato. Mahajanopi rajanam parivaretva kidiso devaloko maharajati pucchi. Raja devananca sakkassa ca devaranno sampattim vannetva tumhepi danadini punnani karotha evam tasmim devaloke nibbattissathati mahajanassa dhammam desesi. So aparabhage kappakena palitassa jatabhave arocite suvannasandasena palitam uddharapetva hatthe thapetva tam disva samvegam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page221.

Uppadetva kappakassa gamavaram datva pabbajitukamo hutva puttassa rajjam paticchadetva tena kasma deva pabbajissasiti vutte puttassa karanam acikkhanto gathamaha uttamangaruha mayham ime jata vayohara patubhuta devaduta pabbajja samayo mamanti. Raja imam gatham vatva purimarajano viya pabbajitva tasmimyeva ambavane viharanto cattaro brahmavihare bhavetva aparihinajjhano brahmalokupago ahosi. Tasseva pabbajitabhavam avikaronto sattha osanagathamaha idam vatva nimiraja vedeho mithilaggaho puthuyannam yajitvana sannamam ajjhupagamiti. Tattha idam vatvati uttamangaruha mayhanti idam gatham vatva. Puthuyannam yajitvanati mahadanam datva. Sannamam ajjhupagamiti silasannamam upagato. Putto panassa kalarajjako nama tam vamsam upacchindatiti. Sattha imam dhammadesanam aharitva na bhikkhave idaneva pubbepi tathagato mahabhinikkhamanam nikkhantoyevati vatva saccani pakasetva jatakam samodhanesi. Tada sakko anuruddho ahosi matali anando ahosi caturasiti khattiyasahassani buddhaparisa ahesum nemiraja pana ahameva sammasambuddhoti. Nemirajajatakam catuttham nitthitam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page222.

@Footnote: @*** hanranir m+mikhramula ***


             The Pali Atthakatha in Roman Book 43 page 161-222. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=43&A=3284&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=43&A=3284&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=525              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=3442              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=4107              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=4107              Contents of The Tipitaka Volume 28 http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]