[๒๓๔] เตนหิ ภวํ มหาโควินฺโท สตฺต วสฺสานิ อาคเมตุ
สตฺตนฺนํ วสฺสานํ อจฺจเยน มยมฺปิ อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสาม
อถ ยา เต คติ สา โน คติ ภวิสฺสตีติ ฯ อติจิรํ โข โภ
สตฺต วสฺสานิ นาหํ สกฺโกมิ ภวนฺเต สตฺต วสฺสานิ อาคเมตุํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โภสทฺโท นตฺถิ ฯ ๒ ม. ยุ. อานียตนฺติ ฯ ๓ ม. มมปิตา ฯ ๔ สี.
@ตาปหํ ฯ ม. ยุ. ตาปาหํ ฯ
โก นุ โข ปน โภ ชานาติ ชีวิตานํ คมนีโย สมฺปราโย
มนฺตาย โวฏฺฐพฺพํ ๑- กตฺตพฺพํ กุสลํ จริตพฺพํ พฺรหฺมจริยํ นตฺถิ
ชาตสฺส อมรณํ ยถา โข ปน เม สุตํ พฺรหฺมุโน อามคนฺเธ
ภาสมานสฺส เต น สุนิมฺมทยา อคารํ อชฺฌาวสตา ปพฺพชิสฺสามหํ
โภ อคารสฺมา อนคาริยนฺติ ฯ เตนหิ ภวํ โควินฺโท ฉ วสฺสานิ
อาคเมตุ ฯเปฯ ปญฺจ วสฺสานิ อาคเมตุ ฯ จตฺตาริ วสฺสานิ
อาคเมตุ ฯ ตีณิ วสฺสานิ อาคเมตุ ฯ เทฺว วสฺสานิ อาคเมตุ ฯ
เอกํ วสฺสํ อาคเมตุ เอกสฺส วสฺสสฺส อจฺจเยน มยมฺปิ อคารสฺมา
อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสาม อถ ยา เต คติ สา โน คติ ภวิสฺสตีติ ฯ
{๒๓๔.๑} อติจิรํ โข โภ เอกํ วสฺสํ นาหํ สกฺโกมิ ภวนฺเต เอกํ
วสฺสํ อาคเมตุํ โก นุ โข ปน โภ ชานามิ ชีวิตานํ คมนีโย สมฺปราโย
มนฺตาย โวฏฺฐพฺพํ กตฺตพฺพํ กุสลํ จริตพฺพํ พฺรหฺมจริยํ นตฺถิ ชาตสฺส
อมรณํ ยถา โข ปน เม สุตํ พฺรหฺมุโน อามคนฺเธ ภาสมานสฺส เต
น สุนิมฺมทยา อคารํ อชฺฌาวสตา ปพฺพชิสฺสามหํ โภ อคารสฺมา
อนคาริยนฺติ ฯ เตนหิ ภวํ โควินฺโท สตฺต มาสานิ อาคเมตุ สตฺตนฺนํ
มาสานํ อจฺจเยน มยมฺปิ อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสาม อถ ยา
เต คติ สา โน คติ ภวิสฺสตีติ ฯ
{๒๓๔.๒} อติจิรํ โข โภ สตฺต มาสานิ นาหํ สกฺโกมิ ภวนฺเต สตฺต มาสานิ
อาคเมตุํ โก นุ โข ปน โภ ชานาติ ชีวิตานํ คมนีโย สมฺปราโย มนฺตาย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มนฺตายํ โพทฺธพฺพํ ฯ ยุ. โพธพฺพํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
โวฏฺฐพฺพํ กตฺตพฺพํ กุสลํ จริตพฺพํ พฺรหฺมจริยํ นตฺถิ ชาตสฺส
อมรณํ ยถา โข ปน เม สุตํ พฺรหฺมุโน อามคนฺเธ ภาสมานสฺส
เต น สุนิมฺมทยา อคารํ อชฺฌาวสตา ปพฺพชิสฺสามหํ โภ อคารสฺมา
อนคาริยนฺติ ฯ
{๒๓๔.๓} เตนหิ ภวํ โควินฺโท ฉ มาสานิ อาคเมตุ ฯ ปญฺจ
มาสานิ อาคเมตุ ฯ จตฺตาริ มาสานิ อาคเมตุ ฯ ตีณิ มาสานิ
อาคเมตุ ฯ เทฺว มาสานิ อาคเมตุ ฯ เอกํ มาสํ อาคเมตุ ฯ
อทฺธมาสํ ๑- อาคเมตุ อทฺธมาสสฺส อจฺจเยน มยมฺปิ อคารสฺมา
อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสาม อถ ยา เต คติ สา โน คติ ภวิสฺสตีติ ฯ
{๒๓๔.๔} อติจิรํ โข โภ อทฺธมาโส นาหํ สกฺโกมิ ภวนฺเต
อทฺธมาสํ อาคเมตุํ โก นุ โข ปน โภ ชานาติ ชีวิตานํ คมนีโย
สมฺปราโย มนฺตาย โวฏฺฐพฺพํ กตฺตพฺพํ กุสลํ จริตพฺพํ พฺรหฺมจริยํ
นตฺถิ ชาตสฺส อมรณํ ยถา โข ปน เม สุตํ พฺรหฺมุโน อามคนฺเธ
ภาสมานสฺส เต น สุนิมฺมทยา อคารํ อชฺฌาวสตา ปพฺพชิสฺสามหํ
โภ อคารสฺมา อนคาริยนฺติ ฯ เตนหิ ภวํ โควินฺโท สตฺตาหํ อาคเมตุ
ยาว มยํ สเก ปุตฺตภาตโร รชฺเช อนุสาสิสฺสาม สตฺตาหสฺส อจฺจเยน
มยมฺปิ อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสาม อถ ยา เต คติ สา โน
คติ ภวิสฺสตีติ ฯ น จิรํ โข โภ สตฺตาหํ อาคมิสฺสามหํ ภวนฺเต
สตฺตาหนฺติ ฯ
{๒๓๔.๕} อถโข โภ มหาโควินฺโท พฺราหฺมโณ
เยน เต สตฺต จ พฺราหฺมณมหาสาลา
@เชิงอรรถ: ๑ อฑฺฒมาสนฺติปิ ปาโฐ ฯ
สตฺต จ นฺหาตกสตานิ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
สตฺต จ พฺราหฺมณมหาสาเล สตฺต จ นฺหาตกสตานิ เอตทโวจ
อญฺญํทานิ ภวนฺโต อาจริยํ ปริเยสนฺตุ โย ภวนฺตานํ มนฺเต
วาเจสฺสติ อิจฺฉามหํ โภ อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตุํ ยถา
โข ปน เม สุตํ พฺรหฺมุโน อามคนฺเธ ภาสมานสฺส เต น
สุนิมฺมทยา อคารํ อชฺฌาวสตา ปพฺพชิสฺสามหํ โภ อคารสฺมา
อนคาริยนฺติ ฯ มา ภวํ โควินฺโท อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิ
ปพฺพชฺชา โภ อปฺเปสกฺขา จ อปฺปลาภา จ พฺรหฺมญฺญํ
มเหสกฺขญฺจ มหาลาภญฺจาติ ฯ มา ภวนฺโต เอวํ อวจุตฺถ
มา ภวนฺโต เอวํ อวจุตฺถ ปพฺพชฺชา อปฺเปสกฺขา จ อปฺปลาภา จ
พฺรหฺมญฺญํ มเหสกฺขญฺจ มหาลาภญฺจาติ โก นุ โข โภ อญฺญตฺร ๑-
มยา มเหสกฺขตโร วา มหาลาภตโร วา อหํ โว วา ๒- เอตรหิ
ราชาว ๓- รญฺญํ พฺรหฺมาว ๔- พฺราหฺมณานํ เทวตาว ๕- คหปติกานํ
ตมหํ สพฺพํ ปหาย อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสามิ ยถา โข
ปน เม สุตํ พฺรหฺมุโน อามคนฺเธ ภาสมานสฺส เต น สุนิมฺมทยา
อคารํ อชฺฌาวสตา ปพฺพชิสฺสามหํ โภ อคารสฺมา อนคาริยนฺติ ฯ
สเจ ภวํ โควินฺโท อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสติ มยมฺปิ
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสาม อถ ยา เต คติ สา โน คติ
ภวิสฺสตีติ ฯ
{๒๓๔.๖} อถโข โภ มหาโควินฺโท พฺราหฺมโณ เยน จตฺตารีสา
@เชิงอรรถ: ๑ อญฺโญติ วา ปาโฐ ฯ ๒ สี. ม. ยุ. อหํ หิ โภ ฯ ๓-๔-๕ ยุ. ... จ ฯ
ภริยา สาทิสิโย เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา จตฺตารีสา ภริยา
สาทิสิโย เอตทโวจ ยา โภติ นํ อิจฺฉติ สกานิ วา ญาติกุลานิ
คจฺฉนฺตุ ๑- อญฺญํ วา ภตฺตารํ ปริเยสนฺตุ ๒- อิจฺฉามหํ โภติ
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตุํ ยถา โข ปน เม สุตํ พฺรหฺมุโน
อามคนฺเธ ภาสมานสฺส เต น สุนิมฺมทยา อคารํ อชฺฌาวสตา
ปพฺพชิสฺสามหํ โภติ อคารสฺมา อนคาริยนฺติ ฯ ตฺวญฺเญว โน
ญาติ ญาติกามานํ ตฺวํ ปน ภตฺตา ภตฺตุกามานํ สเจ ภวํ
โภ ๓- โควินฺโท อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสติ มยมฺปิ โภ ๔-
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิสฺสาม อถ ยา เต คติ สา โน
คติ ภวิสฺสตีติ ฯ
{๒๓๔.๗} อถโข โภ มหาโควินฺโท พฺราหฺมโณ ตสฺส สตฺตาหสฺส
อจฺจเยน เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา
อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิ ฯ ปพฺพชิตญฺจ ปน มหาโควินฺทํ
พฺราหฺมณํ สตฺต จ ราชาโน ขตฺติยา มุทฺธาวสิตฺตา สตฺต จ
พฺราหฺมณมหาสาลา สตฺต จ นฺหาตกสตานิ จตฺตารีสา จ ภริยา
สาทิสิโย อเนกานิ จ ขตฺติยสหสฺสานิ อเนกานิ จ พฺราหฺมณสหสฺสานิ
อเนกานิ จ คหปติสหสฺสานิ อเนกา ๕- จ อิตฺถาคารา อิตฺถิโย
เกสมสฺสุํ โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา มหาโควินฺทํ
พฺราหฺมณํ อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตํ อนุปพฺพชึสุ ฯ ตาย สุทํ
โภ ปริสาย ปริวุโต มหาโควินฺโท พฺราหฺมโณ คามนิคมราชธานีสุ
จาริกํ จรติ ฯ ยํ โข ปน โภ เตน สมเยน มหาโควินฺโท
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. คจฺฉตุ ฯ ๒ ม. ยุ. ปริเยสตุ ฯ ๓-๔ ม. ยุ. โภสทฺโท นตฺถิ ฯ ๕ ม.
@อเนเกหิ อิตฺถาคาเรหิ ฯ
พฺราหฺมโณ คามํ วา นิคมํ วา อุปสงฺกมติ ตตฺถ ราชาว โหติ
รญฺญํ พฺรหฺมาว พฺราหฺมณานํ เทวตาว คหปติกานํ ฯ เย [๑]- โข
ปน โภ เตน สมเยน มนุสฺสา ขิปนฺติ วา อุปกฺขลนฺติ วา เต
เอวมาหํสุ นมตฺถุ มหาโควินฺทสฺส พฺราหฺมณสฺส นมตฺถุ สตฺตปุโรหิตสฺสาติ ฯ
{๒๓๔.๘} มหาโควินฺโท [๒]- พฺราหฺมโณ เมตฺตาสหคเตน เจตสา
อเวเรน อพฺยาปชฺเฌน เอกํ ทิสํ ผริตฺวา วิหาสิ ตถา ทุติยํ ตถา
ตติยํ ตถา จตุตฺถํ อิติ อุทฺธมโธ ติริยํ สพฺพธิ สพฺพตฺตตาย
สพฺพาวนฺตํ โลกํ เมตฺตาสหคเตน เจตสา วิปุเลน มหคฺคเตน
อปฺปมาเณน อเวเรน อพฺยาปชฺเฌน ผริตฺวา วิหาสิ กรุณาสหคเตน
เจตสา ฯเปฯ มุทิตาสหคเตน เจตสา ฯเปฯ อุเปกฺขาสหคเตน
เจตสา ฯเปฯ สาวกานญฺจ พฺรหฺมโลกสหพฺยตาย มคฺคํ เทเสสิ ฯ
{๒๓๔.๙} เย โข ปน โภ เตน สมเยน มหาโควินฺทสฺส พฺราหฺมณสฺส
สาวกา สพฺเพน สพฺพํ สาสนํ อาชานึสุ เต กายสฺส เภทา ปรํ
มรณา สุคตึ พฺรหฺมโลกํ อุปปชฺชึสุ ฯ เย น สพฺเพน สพฺพํ สาสนํ
อาชานึสุ เต กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปฺเปกจฺเจ ปรนิมฺมิตวสวตฺตีนํ
เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชึสุ อปฺเปกจฺเจ นิมฺมานรตีนํ เทวานํ
สหพฺยตํ อุปปชฺชึสุ อปฺเปกจฺเจ ตุสิตานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชึสุ
อปฺเปกจฺเจ ยามานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชึสุ อปฺเปกจฺเจ
ตาวตึสานํ เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชึสุ อปฺเปกจฺเจ จาตุมฺมหาราชิกานํ
เทวานํ สหพฺยตํ อุปปชฺชึสุ ฯ เย [๓]- สพฺพนิหีนกายํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เย จ โข ปน ฯ ม. เย โข ปน โภติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ ๒ ม. ยุ. โภ ฯ
@๓ ยุ. สพฺเพ ฯ
ปริปูเรสุํ เต คนฺธพฺพกายํ ปริปูเรสุํ ฯ อิติ โข ปน ๑- สพฺเพสํเยว
เตสํ กุลปุตฺตานํ อโมฆา ปพฺพชฺชา อโหสิ อวชฺชา ๒- สผลา
สอุทฺรยาติ ๓- ฯ
{๒๓๔.๑๐} สรติ ตํ ภควาติ ฯ สรามหํ โภ ปญฺจสิข
อหนฺเตน สมเยน มหาโควินฺโท พฺราหฺมโณ อโหสึ อหํ ตํ ๔-
สาวกานํ พฺรหฺมโลกสหพฺยตาย มคฺคํ เทเสสึ ตํ โข ปน
ปญฺจสิข พฺรหฺมจริยํ น นิพฺพิทาย น วิราคาย น นิโรธาย น
อุปสมาย น อภิญฺญาย น สมฺโพธาย น นิพฺพานาย สํวตฺตติ
ยาวเทว พฺรหฺมโลกูปปตฺติยา อิทํ โข ปน เม ปญฺจสิข พฺรหฺมจริยํ
เอกนฺตนิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย
สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ ฯ
{๒๓๔.๑๑} กตมญฺจ ๕- ตํ ปญฺจสิข พฺรหฺมจริยํ เอกนฺตนิพฺพิทาย
วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ
อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค เสยฺยถีทํ สมฺมาทิฏฺฐิ สมฺมาสงฺกปฺโป
สมฺมาวาจา สมฺมากมฺมนฺโต สมฺมาอาชีโว สมฺมาวายาโม สมฺมาสติ
สมฺมาสมาธิ อิทํ โข ตํ ปน ปญฺจสิข พฺรหฺมจริยํ เอกนฺตนิพฺพิทาย
วิราคาย นิโรธาย อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย
สํวตฺตติ ฯ
{๒๓๔.๑๒} เย โข ปน เม ปญฺจสิข สาวกา สพฺเพน สพฺพํ สาสนํ
อาชานนฺติ เต อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตึ ทิฏฺเฐ
ว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรนฺติ ฯ เย น
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โภ ฯ ๒ อวญฺฌาติ วา อวชฺฌาติ วา ปาโฐ ฯ ๓ ยุ. สอุทฺทิสาติ ฯ
@๔ ม. ยุ. เตสํ ฯ ๕ ยุ. กตมญฺจ ... สํวตฺตตีติ อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ
สพฺเพน สพฺพํ สาสนํ อาชานนฺติ เต ๑- ปญฺจนฺนํ โอรมฺภาคิยานํ
สญฺโญชนานํ ปริกฺขยา โอปปาติกา โหนฺติ ตตฺถ ปรินิพฺพายิโน
อนาวตฺติธมฺมา ตสฺมา โลกา ฯ เย น สพฺเพน สพฺพํ สาสนํ
อาชานนฺติ อปฺเปกจฺเจ ติณฺณํ สญฺโญชนานํ ปริกฺขยา ราคโทสโมหานํ
ตนุตฺตา สกทาคามิโน โหนฺติ สกิเทว อิมํ โลกํ อาคนฺตฺวา
ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสนฺติ ๒- ฯ เย น สพฺเพน สพฺพํ สาสนํ อาชานนฺติ
อปฺเปกจฺเจ ติณฺณํ สญฺโญชนานํ ปริกฺขยา โสตาปนฺนา โหนฺติ
อวินิปาตธมฺมา นิยตา สมฺโพธิปรายนา ฯ อิติ โข ปญฺจสิข
สพฺเพสญฺเญว อิเมสํ กุลปุตฺตานํ อโมฆา ปพฺพชฺชา อวชฺชา
สผลา สอุทฺรยาติ ๓- ฯ อิทมโวจ ภควา ฯ อตฺตมโน ปญฺจสิโข
คนฺธพฺพปุตฺโต ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา ภควนฺตํ
อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายีติ ฯ
มหาโควินฺทสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ฉฏฺฐํ ฯ
--------------
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อปฺเปกจฺเจ ฯ ๒ ยุ. กโรนฺติ ฯ ๓ ยุ. สอุทฺทิสาติ ฯ
มหาสมยสุตฺตํ
[๒๓๕] เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ
กปิลวตฺถุสฺมึ มหาวเน มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน สทฺธึ ปญฺจมตฺเตหิ
ภิกฺขุสเตหิ สพฺเพเหว อรหนฺเตหิ ฯ ทสหิ จ โลกธาตูหิ เทวตา
เยภุยฺเยน สนฺนิปติตา โหนฺติ ภควนฺตํ ทสฺสนาย ภิกฺขุสงฺฆญฺจ ฯ
อถโข จตุนฺนํ สุทฺธาวาสกายิกานํ เทวานํ ๑- เอตทโหสิ อยํ โข
ภควา สกฺเกสุ วิหรติ กปิลวตฺถุสฺมึ มหาวเน มหตา ภิกฺขุสงฺเฆน
สทฺธึ ปญฺจมตฺเตหิ ภิกฺขุสเตหิ สพฺเพเหว อรหนฺเตหิ ทสหิ จ
โลกธาตูหิ เทวตา เยภุยฺเยน สนฺนิปติตา โหนฺติ ภควนฺตํ ทสฺสนาย
ภิกฺขุสงฺฆญฺจ ยนฺนูน มยมฺปิ เยน ภควา เตนุปสงฺกเมยฺยาม
อุปสงฺกมิตฺวา ภควโต สนฺติเก ปจฺเจกคาถํ ๒- ภาเสยฺยามาติ ฯ
{๒๓๕.๑} อถโข ตา เทวตา เสยฺยถาปิ นาม พลวา ปุริโส
สมฺมิญฺชิตํ วา พาหํ ปสาเรยฺย ปสาริตํ วา พาหํ สมฺมิญฺเชยฺย เอวเมว
สุทฺธาวาเสสุ เทเวสุ อนฺตรหิตา ภควโต ปุรโต ปาตุรหํสุ ฯ อถโข
ตา เทวตา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐํสุ ฯ เอกมนฺตํ
ฐิตา โข เอกา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ
[๒๓๖] มหาสมโย ปวนสฺมึ
เทวกายา สมาคตา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เทวตานํ ฯ ๒ ปายโต เอวํ ฯ ปจฺเจกคาถาติปิ ปาเฐน ปน ภวิตพฺพํ ฯ ม.
@ปจฺเจกํ คาถํ ฯ
อาคตมฺห อิมํ ธมฺมสมยํ
ทกฺขิตาเยว ๑- อปราชิตสงฺฆนฺติ ฯ
[๒๓๗] อถโข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ
ตตฺร ภิกฺขโว สมาทหํสุ
จิตฺตํ อตฺตโน อุชุกมกํสุ
สารถีว เนตฺตานิ คเหตฺวา
อินฺทฺริยานิ รกฺขนฺติ ปณฺฑิตาติ ฯ
[๒๓๘] อถโข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ
เฉตฺวา ขีลํ เฉตฺวา ปลีฆํ
อินฺทขีลํ โอหจฺจมเนชา ๒-
เต จรนฺติ สุทฺธา วิมลา
จกฺขุมตา สุทนฺตา สุสูนาคาติ ๓- ฯ
[๒๓๙] อถโข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ
เย เกจิ พุทฺธํ สรณํ คตาเส
น เต คมิสฺสนฺติ อปายภูมึ ๔-
ปหาย มานุสํ เทหํ
เทวกายํ ปริปูเรสฺสนฺตีติ ฯ
[๒๔๐] อถโข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ เยภุยฺเยน ภิกฺขเว
ทสสุ โลกธาตูสุ เทวตา สนฺนิปติตา โหนฺติ ตถาคตํ ทสฺสนาย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ทกฺขิตาเย ฯ ๒ ม. ยุ. อูหจฺจมเนชา ฯ ๓ ม. ยุ. สุสุนาคาติ ฯ
@๔ สพฺพตฺถ ปายโต อปายนฺติ ปาโฐ ทิสฺสติ ฯ
ภิกฺขุสงฺฆญฺจ เยปิ เต ภิกฺขเว อเหสุํ อตีตมทฺธานํ อรหนฺโต
สมฺมาสมฺพุทฺธา เตสมฺปิ ภควนฺตานํ เอตปรมาเยว ๑- เทวตา
สนฺนิปติตา อเหสุํ เสยฺยถาปิ มยฺหํ เอตรหิ เยปิ เต ภิกฺขเว
ภวิสฺสนฺติ อนาคตมทฺธานํ อรหนฺโต สมฺมาสมฺพุทฺธา เตสมฺปิ
ภควนฺตานํ เอตปรมาเยว ๒- เทวตา สนฺนิปติตา ภวิสฺสนฺติ
เสยฺยถาปิ มยฺหํ เอตรหิ อาจิกฺขิสฺสามิ ภิกฺขเว เทวกายานํ นามานิ
กิตฺตยิสฺสามิ ภิกฺขเว เทวกายานํ นามานิ เทสิสฺสามิ ภิกฺขเว
เทวกายานํ นามานิ ตํ สุณาถ สาธุกํ มนสิกโรถ ภาสิสฺสามีติ ฯ
เอวมฺภนฺเตติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํ ฯ ภควา เอตทโวจ
[๒๔๑] สิโลกมนุกสฺสามิ ยตฺถ ภุมฺมา ตทสฺสิตา
เย สิตา คิริคพฺภรํ ปหิตตฺตา สมาหิตา ฯ
ปุถู สีหาว สลฺลีนา โลมหํสาภิสมฺภุโน
โอทาตมนสา สุทฺธา วิปฺปสนฺนมนาวิลา ๓- ฯ
ภิยฺโย ปญฺจสเต ญตฺวา วเน กาปิลวตฺถเว
ตโต อามนฺตยิ สตฺถา สาวเก สาสเน รเต
เทวกายา อภิกฺกนฺตา เต วิชานาถ ภิกฺขโว
เต จ อาตปฺปมกรุํ สุตฺวา พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
เตสมฺปาตุรหุ ญาณํ อมนุสฺสาน ทสฺสนํ
อปฺเปเก สตมทฺทกฺขุํ สหสฺสํ อถ สตฺตรึ ฯ
สตํ เอเก สหสฺสานํ อมนุสฺสานมทฺทสุํ
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. เอตํปรมาเยว ฯ ๓ ยุ. วิปฺปสนฺนามนาวิลา ฯ
อปฺเปเกนนฺตมทฺทกฺขุํ ทิสา สพฺพา ผุฏา อหุํ ฯ
ตญฺจ สพฺพํ อภิญฺญาย ววกฺขิตฺวาน ๑- จกฺขุมา
ตโต อามนฺตยิ สตฺถา สาวเก สาสเน รเต
เทวกายา อภิกฺกนฺตา เต วิชานาถ ภิกฺขโว
เย โวหํ กิตฺตยิสฺสามิ คิราหิ อนุปุพฺพโส ฯ
สตฺตสหสฺสา ว ๒- ยกฺขา ภุมฺมา กาปิลวตฺถวา
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต ๓- วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
ฉสหสฺสา เหมวตา ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
สาตาคิรา ติสหสฺสา ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
อิจฺเจเต โสฬสสหสฺสา ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
เวสฺสามิตฺตา ปญฺจสตา ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
@เชิงอรรถ: ๑ ววตฺถิตฺวานาติ วา ปาโฐ ฯ ๒ ม. เต ฯ ๓ สี. ยุ. สพฺพตฺถ ชุตีมนฺโต ฯ
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
กุมฺภีโร ราชคหิโก เวปุลฺลสฺส นิเวสนํ
ภิยฺโย ๑- นํ สตสหสฺสํ ยกฺขานํ ปยิรุปาสติ ฯ
กุมฺภีโร ราชคหิโก โสปาค สมิตึ วนํ ฯ
[๒๔๒] ปุริมญฺจ ทิสํ ราชา ธตรฏฺโฐ ปสาสติ
คนฺธพฺพานํ อาธิปติ มหาราชา ยสสฺสิ โส ฯ
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว อินฺทนามา มหพฺพลา ๒-
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
ทกฺขิณญฺจ ทิสํ ราชา วิรูโฬฺห ตปฺปสาสติ ๓-
กุมฺภณฺฑานํ อาธิปติ มหาราชา ยสสฺสิ โส ฯ
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว อินฺทนามา มหพฺพลา
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
ปจฺฉิมญฺจ ทิสํ ราชา วิรูปกฺโข ปสาสติ
นาคานํ อาธิปติ มหาราชา ยสสฺสิ โส ฯ
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว อินฺทนามา มหพฺพลา
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
@เชิงอรรถ: ๑ ภีโยติปิ ปาโฐ ฯ ๒ อฏฺฐกถายํ สพฺพวาเรสุ มหาพลาติ ปาโฐ ฯ ๓ ม. ยุ. ตํ
@ปสาสติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
อุตฺตรญฺจ ทิสํ ราชา กุเวโร ตปฺปสาสติ
ยกฺขานํ อาธิปติ มหาราชา ยสสฺสิ โส ฯ
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว อินฺทนามา มหพฺพลา
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทนานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
ปุริมทิสํ ธตรฏฺโฐ ทกฺขิเณน วิรูฬฺหโก
ปจฺฉิเมน วิรูปกฺโข กุเวโร อุตฺตรํ ทิสํ
จตฺตาโร เต มหาราชา สมนฺตา จตุโร ทิสา
ททฺทลฺลมานา ๑- อฏฺฐํสุ วเน กาปิลวตฺถเว ฯ
[๒๔๓] เตสํ มายาวิโน ทาสา อาคู ๒- วญฺจนิกา สฐา
มายา กุเฏณฺฑุ เวเฏณฺฑุ ๓- วิฏู ๔- จ วิฏุโฏ ๕- สห
จนฺทโน กามเสฏฺโฐ จ กินฺนุฆณฺฑุ ๖- นิฆณฺฑุ จ ฯ
ปนาโท โอปมญฺโญ จ เทวสุโต จ มาตลิ
จิตฺตเสโน จ คนฺธพฺโพ นโฬราชา ชโนสโภ ๗-
อาคู ๘- ปญฺจสิโข เจว ติมฺพรู สุริยวจฺฉสา ๙- ฯ
เอเต จญฺเญ จ ราชาโน คนฺธพฺพา สห ราชุภิ
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
อถาคู ๑๐- นาภสา นาคา เวสาลา สห ตจฺฉกา
@เชิงอรรถ: ๑ ททฬฺหมานาติปิ ปาโฐ ฯ ๒ ม. อาคุํ ฯ สี. ยุ. อาคุํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
@๓ มา. วิเฏณฺฑุ ฯ ๔ ม. ยุ. วิฏุจฺจ ฯ ๕ ยุ. วิฏุจฺโจ ฯ ๖ ม. กินฺนิ ฆณฺฑุ ฯ
@๗ ม. ยุ. ชเนสฺสโภ ฯ ๘ ม. อาคา ฯ ยุ. อาคุ ฯ ๙ สี. ยุ. สุริยวจฺจสา ฯ
@๑๐ ม. อถาคุํ ฯ ยุ. อถาคุ ฯ เอวมีทิเสสุ ปเทสุ ฯ
กมฺพลสฺสตรา อาคู ปายาคา สห ญาติภิ
ยามุนา ธตรฏฺฐา จ อาคู นาคา ยสสฺสิโน
เอราวโณ มหานาโค โสปาค สมิตึ วนํ ฯ
[๒๔๔] เย นาคราเช สหสา หรนฺติ
ทิพฺพา ทิชา ปกฺขิ วิสุทฺธจกฺขู
เวหายสา ๑- เต วนมชฺฌปตฺตา
จิตฺรา สุปณฺณา อิติ เตส นามํ
อภยนฺตทา นาคราชานมาสี
สุปณฺณโต เขมมกาสิ พุทฺโธ
สณฺหาหิ วาจาหิ อุปวฺหยนฺตา
นาคา สุปณฺณา สรณมกํสุ พุทฺธํ ฯ
ชิตา วชิรหตฺเถน สมุทฺทํ อสุรา สิตา
ภาตโร วาสวสฺเสเต อิทฺธิมนฺโต ยสสฺสิโน ฯ
กาลกญฺชา มหาภิสฺมา ๒- อสุรา ทานเวฆสา
เวปจิตฺติ สุจิตฺติ จ ปหาราโท นมุจี สห ฯ
สตญฺจ พลิปุตฺตานํ สพฺเพ เวโรจนามกา
สนฺนยฺหิตฺวา พลึ เสนํ ๓- ราหุภทฺทมุปาคมุํ
สมโยทานิ ภทฺทนฺเต ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
[๒๔๕] อาโป จ เทวา ปฐวี จ เตโช วาโย ตทาคมุํ
วรุณา วารุณา ๔- เทวา โสโม จ ยสสา สห ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. เวหาสยา ฯ ๒ สี. ยุ. มหาภึสา ฯ ๓ ม. พลิเสนํ ฯ
@๔ ม. วารณา วารณา เทวา ฯ
เมตฺตากรุณากายิกา อาคู เทวา ยสสฺสิโน
ทเสเต ทสธา กายา สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
เวณฺฑู ๑- จ เทวา สหลี จ อสมา จ ทุเว ยมา
จนฺทสฺสูปนิสา เทวา จนฺทมาคู ปุรกฺขิตา ฯ
สุริยสฺสูปนิสา เทวา สุริยมาคู ปุรกฺขิตา
นกฺขตฺตานิ ปุรกฺขตฺวา อาคู มนฺทวลาหกา
วสูนํ วาสโว เสฏฺโฐ สกฺโก ปาค ๒- ปุรินฺทโท ฯ
ทเสเต ทสธา กายา สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
อถาคู สหภู เทวา ชลมคฺคิสิขาริว
อริฏฺฐกา จ โรชา จ อุมฺมาปุปฺผนิภาสิโน
วรุณา สหธมฺมา จ อจฺจุตา จ อเนชกา
สูเลยฺยรุจิรา อาคู อาคู วาสวเนสิโน ฯ
ทเสเต ทสธา กายา สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
สมานา มหาสมานา มานุสา มานุสุตฺตมา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เวณฺฑุ เทวา สหลิ จ ฯ ๒ ม. ปาคา ฯ
ขิฑฺฑาปทูสิกา ๑- อาคู อาคู มโนปทูสิกา ๒-
อถาคู หรโย เทวา เย จ โลหิตวาสิโน
ปารคา มหาปารคา อาคู เทวา ยสสฺสิโน ฯ
ทเสเต ทสธา กายา สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
สุกฺกา กรุมฺหา ๓- อรุณา อาคู เวฆนสา สห ฯ
โอทาตคยฺหา ปาโมกฺขา อาคู เทวา วิจกฺขณา
สทามตฺตา หารคชา มิสฺสกา จ ยสสฺสิโน
ถนยํ อาคา ๔- ปชุนฺโน โย ทิสา อภิวสฺสติ ฯ
ทเสเต ทสธา กายา สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
เขมิยา ตุสิตา ยามา กฏฺฐกา จ ยสสฺสิโน
ลมฺพิตกา ๕- ลามเสฏฺฐา โชตินามา จ อาสวา
นิมฺมานรติโน อาคู อถาคู ปรนิมฺมิตา ฯ
ทเสเต ทสธา กายา สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน
อิทฺธิมนฺโต ชุติมนฺโต วณฺณวนฺโต ยสสฺสิโน
โมทมานา อภิกฺกามุํ ภิกฺขูนํ สมิตึ วนํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ขิฑฺฑาปโทสิกา ฯ ๒ ม. มโนปโทสิกา ฯ ๓ ม. กรุมฺภา ฯ ๔ เยภุยฺเยน อาคูติ
@ปาโฐ ทิสฺสติ ฯ ๕ ม. ยุ. ลมฺพีตกา ฯ
สฏฺเฐเต เทวนิกายา สพฺเพ นานตฺตวณฺณิโน
นามนฺวเยน อาคญฺฉุํ เย จญฺเญ สทิสา สห
ปวุตฺถชาติมกฺขีลํ ๑- โอฆติณฺณมนาสวํ
ทกฺเขโมฆตรํ นาคํ จนฺทํว อสิตาติตํ ๒- ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๗๙-๒๙๖.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=10&item=234&items=12
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=10&item=234&items=12&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=10&item=234&items=12
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=10&item=234&items=12
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=234
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๐
https://84000.org/tipitaka/read/?index_10
https://84000.org/tipitaka/english/?index_10
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
