อตีตํ ขนฺธาติกถา
[๓๘๙] อตีตํ ขนฺธาติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ อายตนนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ อตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ ธาตูติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ
@เชิงอรรถ: ๑ สํ. นิ. ๑๒๒ ฯ
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ ขนฺธธาตุอายตนนฺติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตีตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๐] อนาคตํ ขนฺธาติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ อตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตํ อายตนนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตํ ธาตูติ ฯ อามนฺตา ฯ
อนาคตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตํ ขนฺธธาตุอายตนนฺติ ฯ
อามนฺตา ฯ อนาคตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๑] ปจฺจุปฺปนฺนํ ขนฺธา ปจฺจุปฺปนฺนํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตีตํ ขนฺธา อตีตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ
อายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ อายตนํ อตีตํ
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ ธาตุ ปจฺจุปฺปนฺนํ
อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ ธาตุ อตีตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตีตํ ขนฺธธาตุอายตนํ อตีตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๒] ปจฺจุปฺปนฺนํ ขนฺธา ปจฺจุปฺปนฺนํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อนาคตํ ขนฺธา อนาคตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
ปจฺจุปฺปนฺนํ อายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ
อายตนํ อนาคตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ
ธาตุ ปจฺจุปฺปนฺนํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ ธาตุ อนาคตํ
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ ขนฺธธาตุอายตนํ
ปจฺจุปฺปนฺนํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ ขนฺธธาตุอายตนํ
อนาคตํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๓] อตีตํ ขนฺธา อตีตํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ
ขนฺธา ปจฺจุปฺปนฺนํ นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ
อายตนํ อตีตํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ อายตนํ
ปจฺจุปฺปนฺนํ นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ ธาตุ อตีตํ
นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ ธาตุ ปจฺจุปฺปนฺนํ นตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ ขนฺธธาตุอายตนํ อตีตํ นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ นตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๔] อนาคตํ ขนฺธา อนาคตํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
ปจฺจุปฺปนฺนํ ขนฺธา ปจฺจุปฺปนฺนํ นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ อนาคตํ อายตนํ ฯเปฯ อนาคตํ ธาตุ ฯเปฯ อนาคตํ
ขนฺธธาตุอายตนํ อนาคตํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ
ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๕] อตีตํ รูปํ ขนฺโธติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ รูปํ อตฺถีติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ รูปํ อายตนนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ รูปํ
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ รูปํ ธาตูติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ
รูปํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ รูปํ ขนฺธธาตุอายตนนฺติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตีตํ รูปํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๖] อนาคตํ รูปํ ขนฺโธติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ รูปํ
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตํ รูปํ อายตนํ ฯเปฯ
อนาคตํ รูปํ ธาตุ ฯเปฯ อนาคตํ รูปํ ขนฺธธาตุอายตนนฺติ ฯ
อามนฺตา ฯ อนาคตํ รูปํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๗] ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ ขนฺโธ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตีตํ รูปํ ขนฺโธ อตีตํ รูปํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ อายตนํ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ
รูปํ ธาตุ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ
รูปํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ รูปํ ขนฺธธาตุอายตนํ อตีตํ
รูปํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๘] ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ ขนฺโธ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อนาคตํ รูปํ ขนฺโธ อนาคตํ รูปํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ อายตนํ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ
รูปํ ธาตุ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ
รูปํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ รูปํ ขนฺธธาตุอายตนํ อนาคตํ
รูปํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๓๙๙] อตีตํ รูปํ ขนฺโธ อตีตํ รูปํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ ขนฺโธ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ อตีตํ รูปํ อายตนํ ฯเปฯ อตีตํ รูปํ ธาตุ ฯเปฯ อตีตํ
รูปํ ขนฺธธาตุอายตนํ อตีตํ รูปํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ
รูปํ ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ นตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตํ รูปํ ขนฺโธ อนาคตํ รูปํ นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ ขนฺโธ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ นตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตํ รูปํ อายตนํ ฯเปฯ อนาคตํ
รูปํ ธาตุ ฯเปฯ อนาคตํ รูปํ ขนฺธธาตุอายตนํ อนาคตํ รูปํ นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ รูปํ
นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตา เวทนา ฯเปฯ อตีตา
สญฺญา ฯเปฯ อตีตา สงฺขารา ฯเปฯ
[๔๐๐] อตีตํ วิญฺญาณํ ขนฺโธติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ วิญฺญาณํ
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ วิญฺญาณํ อายตนํ
ฯเปฯ อตีตํ วิญฺญาณํ ธาตุ ฯเปฯ อตีตํ วิญฺญาณํ
ขนฺธธาตุอายตนนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ วิญฺญาณํ อตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๐๑] อนาคตํ วิญฺญาณํ ขนฺโธติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ
วิญฺญาณํ อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตํ วิญฺญาณํ
อายตนํ ฯเปฯ อนาคตํ วิญฺญาณํ ธาตุ ฯเปฯ อนาคตํ วิญฺญาณํ
ขนฺธธาตุอายตนนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ วิญฺญาณํ อตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๐๒] ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ ขนฺโธ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ
อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตํ วิญฺญาณํ ขนฺโธ อตีตํ วิญฺญาณํ
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ อายตนํ
ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ ธาตุ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ
ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตีตํ วิญฺญาณํ ขนฺธธาตุอายตนํ อตีตํ วิญฺญาณํ อตฺถีติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๐๓] ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ ขนฺโธ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ
อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตํ วิญฺญาณํ ขนฺโธ อนาคตํ วิญฺญาณํ
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ อายตนํ
ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ ธาตุ ฯเปฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ
ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อนาคตํ วิญฺญาณํ ขนฺธธาตุอายตนํ อนาคตํ วิญฺญาณํ อตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๐๔] อตีตํ วิญฺญาณํ ขนฺโธ อตีตํ วิญฺญาณํ นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ ขนฺโธ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ
นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตํ วิญฺญาณํ อายตนํ ฯเปฯ
อตีตํ วิญฺญาณํ ธาตุ ฯเปฯ อตีตํ วิญฺญาณํ ขนฺธธาตุอายตนํ
อตีตํ วิญฺญาณํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ
ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ
[๔๐๕] อนาคตํ วิญฺญาณํ ขนฺโธ อนาคตํ วิญฺญาณํ นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ ขนฺโธ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ
นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตํ วิญฺญาณํ อายตนํ
ฯเปฯ อนาคตํ วิญฺญาณํ ธาตุ ฯเปฯ อนาคตํ วิญฺญาณํ
ขนฺธธาตุอายตนํ อนาคตํ วิญฺญาณํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ ขนฺธธาตุอายตนํ ปจฺจุปฺปนฺนํ วิญฺญาณํ
นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๐๖] น วตฺตพฺพํ อตีตานาคตา ขนฺธา ธาตุ อายตนํ นตฺถิ
เจเตติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา ตโยเม ภิกฺขเว
นิรุตฺติปถา อธิวจนปถา ปญฺญตฺติปถา ฯเปฯ วิญฺญูหีติ อตฺเถว
สุตฺตนฺโตติ ฯ อามนฺตา ฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ อตีตานาคตา
ขนฺธา ธาตุ อายตนํ นตฺถิ เจเตติ ฯ
[๔๐๗] อตีตานาคตา ขนฺธา ธาตุ อายตนํ นตฺถิ เจเตติ ฯ
อามนฺตา ฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา ยํ กิญฺจิ ภิกฺขเว รูปํ อตีตานาคต-
ปจฺจุปฺปนฺนํ ฯเปฯ อยํ วุจฺจติ รูปกฺขนฺโธ ยา กาจิ เวทนา ฯเปฯ
ยา กาจิ สญฺญา ฯเปฯ เย เกจิ สงฺขารา ฯเปฯ ยํ กิญฺจิ วิญฺญาณํ
อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ ฯเปฯ อยํ วุจฺจติ วิญฺญาณกฺขนฺโธติ
อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ ฯ อามนฺตา ฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ อตีตานาคตา
ขนฺธา ธาตุ อายตนํ นตฺถิ เจเตติ ฯ
อตีตํ ขนฺธาติกถา ฯ
-------
เอกจฺจมตฺถีติกถา
[๔๐๘] อตีตํ อตฺถีติ ฯ เอกจฺจํ อตฺถิ เอกจฺจํ นตฺถีติ ฯ
เอกจฺจํ นิรุทฺธํ เอกจฺจํ น นิรุทฺธํ เอกจฺจํ วิคตํ เอกจฺจํ
อวิคตํ เอกจฺจํ อตฺถงฺคตํ เอกจฺจํ น อตฺถงฺคตํ เอกจฺจํ
อพฺภตฺถงฺคตํ เอกจฺจํ น อพฺภตฺถงฺคตนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๐๙] อตีตํ เอกจฺจํ อตฺถิ เอกจฺจํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา เอกจฺเจ อตฺถิ เอกจฺเจ นตฺถีติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๑๐] อตีตํ เอกจฺจํ อตฺถิ เอกจฺจํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตีตา วิปกฺกวิปากา ธมฺมา เอกจฺเจ อตฺถิ เอกจฺเจ นตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๑๑] อตีตํ เอกจฺจํ อตฺถิ เอกจฺจํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตีตา อวิปากา ธมฺมา เอกจฺเจ อตฺถิ เอกจฺเจ นตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๑๒] อตีตํ เอกจฺจํ อตฺถิ เอกจฺจํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
กึ อตฺถิ กึ นตฺถีติ ฯ อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต
อตฺถิ อตีตา วิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต นตฺถีติ ฯ
[๔๑๓] อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตีตา วิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๑๔] อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตีตา อวิปากา ๑- ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ ๒- น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๑๕] อตีตา วิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ
ฯเปฯ อตีตา วิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตีตา อวิปากา ๓- ธมฺมา เต นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๑๖] อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
นนุ อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา นิรุทฺธาติ ฯ อามนฺตา ฯ
หญฺจิ อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา นิรุทฺธา โน [๔]- วต เร วตฺตพฺเพ
อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา นิรุทฺธา เต อตฺถีติ ฯ
[๔๑๗] อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา นิรุทฺธา เต อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตีตา วิปกฺกวิปากา ธมฺมา นิรุทฺธา เต อตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา นิรุทฺธา
เต อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตา อวิปากา ๕- ธมฺมา นิรุทฺธา เต
อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตา วิปกฺกวิปากา ธมฺมา
นิรุทฺธา เต นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตา อวิปกฺกวิปากา
ธมฺมา นิรุทฺธา เต นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อตีตา
วิปกฺกวิปากา ๖- ธมฺมา นิรุทฺธา เต นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตีตา
@เชิงอรรถ: ๑ ๓ ๕ ๖ ม. อวิปกฺกวิปากา ๒ ม. นตฺถีติ ๔ ม. สพฺพตฺถ เอตฺถนฺตเร จสทฺโท อตฺถิ
อวิปากา ๑- ธมฺมา นิรุทฺธา เต นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๑๘] อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา นิรุทฺธา เต อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตีตา วิปกฺกวิปากา ธมฺมา นิรุทฺธา เต นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตีตา เอกเทสํ วิปกฺกวิปากา ธมฺมา เอกเทสํ
อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา นิรุทฺธา เต เอกจฺเจ อตฺถิ เอกจฺเจ
นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๑๙] น วตฺตพฺพํ อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ นนุ อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา วิปจฺจิสฺสนฺตีติ ฯ
อามนฺตา ฯ หญฺจิ อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา วิปจฺจิสฺสนฺติ ฯ
เตน วต เร วตฺตพฺเพ อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ
อตีตา อวิปกฺกวิปากา ธมฺมา วิปจฺจิสฺสนฺตีติ กตฺวา เต อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ วิปจฺจิสฺสนฺตีติ กตฺวา ปจฺจุปฺปนฺนาติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ วิปจฺจิสฺสนฺตีติ กตฺวา ปจฺจุปฺปนฺนาติ ฯ อามนฺตา ฯ
ปจฺจุปฺปนฺนา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ กตฺวา เต นตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๒๐] อนาคตํ อตฺถีติ ฯ เอกจฺจํ อตฺถิ เอกจฺจํ นตฺถีติ ฯ
เอกจฺจํ ชาตํ เอกจฺจํ อชาตํ เอกจฺจํ สญฺชาตํ เอกจฺจํ อสญฺชาตํ ฯ
เอกจฺจํ นิพฺพตฺตํ เอกจฺจํ อนิพฺพตฺตํ ฯ เอกจฺจํ ปาตุภูตํ เอกจฺจํ
อปาตุภูตนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๒๑] อนาคตํ เอกจฺจํ อตฺถิ เอกจฺจํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อวิปกฺกวิปากา
อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา เอกจฺเจ อตฺถิ เอกจฺเจ นตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตํ เอกจฺจํ ฯเปฯ อนุปฺปาทิโน ธมฺมา ฯเปฯ
[๔๒๒] อนาคตํ เอกจฺจํ อตฺถิ เอกจฺจํ นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
กึ อตฺถิ กึ นตฺถีติ ฯ อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา เต อตฺถิ
อนาคตา อนุปฺปาทิโน ธมฺมา เต นตฺถีติ ฯ อนาคตา อุปฺปาทิโน
ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตา อนุปฺปาทิโน ธมฺมา
เต อตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตา อนุปฺปาทิโน
ธมฺมา เต นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา
เต นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตา อุปฺปาทิโน
ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ อนาคตา อุปฺปาทิโน
ธมฺมา อชาตาติ ฯ อามนฺตา ฯ หญฺจิ อนาคตา อุปฺปาทิโน
ธมฺมา อชาตา ฯ โน วต เร วตฺตพฺเพ อนาคตา อุปฺปาทิโน
ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ
[๔๒๓] อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา อชาตา เต อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อนาคตา อนุปฺปาทิโน ธมฺมา อชาตา เต อตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อนาคตา อนุปฺปาทิโน ธมฺมา อชาตา
เต นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา อชาตา
เต นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๒๔] น วตฺตพฺพํ อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ นนุ อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ ฯ
อามนฺตา ฯ หญฺจิ อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺติ ฯ
เตน วต เร วตฺตพฺเพ อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา เต อตฺถีติ ฯ
[๔๒๕] อนาคตา อุปฺปาทิโน ธมฺมา อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ ฯ กตฺวา
เต อตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ กตฺวา ปจฺจุปฺปนฺนาติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อุปฺปชฺชิสฺสนฺตีติ กตฺวา ปจฺจุปฺปนฺนาติ ฯ
อามนฺตา ฯ ปจฺจุปฺปนฺนา ธมฺมา นิรุชฺฌิสฺสนฺตีติ กตฺวา เต นตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
เอกจฺจมตฺถีติกถา ฯ
------
สติปฏฺฐานกถา
[๔๒๖] สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ สพฺเพ
ธมฺมา สติ สตินฺทฺริยํ สติพลํ สมฺมาสติ สติสมฺโพชฺฌงฺโค
เอกายนมคฺโค ขยคามี โพธคามี อปจยคามี อนาสวา อสญฺโญชนิยา
อคนฺถนิยา อโนฆนิยา อโยคนิยา อนีวรณิยา อปรามฏฺฐา
อนุปาทานิยา อสงฺกิเลสิกา สพฺเพ ธมฺมา พุทฺธานุสฺสติ ธมฺมานุสฺสติ
สงฺฆานุสฺสติ สีลานุสฺสติ จาคานุสฺสติ เทวตานุสฺสติ อานาปานสฺสติ
มรณานุสฺสติ กายคตาสติ อุปสมานุสฺสตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๒๗] สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ จกฺขายตนํ
สติปฏฺฐานนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ จกฺขายตนํ สติปฏฺฐานนฺติ ฯ
อามนฺตา ฯ จกฺขายตนํ สติ สตินฺทฺริยํ สติพลํ สมฺมาสติ
สติสมฺโพชฺฌงฺโค เอกายนมคฺโค ขยคามี โพธคามี อปจยคามี
อนาสวํ อสญฺโญชนิยํ ฯเปฯ อสงฺกิเลสิกํ จกฺขายตนํ พุทฺธานุสฺสติ
ธมฺมานุสฺสติ สงฺฆานุสฺสติ สีลานุสฺสติ จาคานุสฺสติ เทวตานุสฺสติ
อานาปานสฺสติ มรณานุสฺสติ กายคตาสติ อุปสมานุสฺสตีติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ โสตายตนํ ฯเปฯ ฆานายตนํ ชิวฺหายตนํ
กายายตนํ ฯเปฯ รูปายตนํ สทฺทายตนํ คนฺธายตนํ รสายตนํ
โผฏฺฐพฺพายตนํ ฯเปฯ ราโค ฯเปฯ โทโส โมโห มาโน ทิฏฺฐิ
วิจิกิจฺฉา ถีนํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ ฯเปฯ อโนตฺตปฺปํ สติปฏฺฐานนฺติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ อโนตฺตปฺปํ สติปฏฺฐานนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ
อโนตฺตปฺปํ สติ สตินฺทฺริยํ สติพลํ สมฺมาสติ ฯเปฯ กายคตาสติ
อุปสมานุสฺสตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๒๘] สติ สติปฏฺฐานา สา จ สตีติ ฯ อามนฺตา ฯ จกฺขายตนํ
สติปฏฺฐานํ ตญฺจ สตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ สติ สติปฏฺฐานา
สา จ สตีติ ฯ อามนฺตา ฯ โสตายตนํ ฯเปฯ กายายตนํ รูปายตนํ
ฯเปฯ โผฏฺฐพฺพายตนํ ราโค โทโส โมโห มาโน ฯเปฯ อโนตฺตปฺปํ
สติปฏฺฐานํ ตญฺจ สตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๒๙] จกฺขายตนํ สติปฏฺฐานํ ตญฺจ น สตีติ ฯ อามนฺตา ฯ
สติ สติปฏฺฐานา สา จ น สตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
โสตายตนํ ฯเปฯ กายายตนํ รูปายตนํ ฯเปฯ โผฏฺฐพฺพายตนํ
ราโค โทโส โมโห ฯเปฯ อโนตฺตปฺปํ สติปฏฺฐานํ ตญฺจ น สตีติ ฯ
อามนฺตา ฯ สติ สติปฏฺฐานา สา จ น สตีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๓๐] น วตฺตพฺพํ สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ
นนุ สพฺเพ ธมฺเม อารพฺภ สติ สนฺติฏฺฐตีติ ฯ อามนฺตา ฯ หญฺจิ
สพฺเพ ธมฺเม อารพฺภ สติ สนฺติฏฺฐติ ๑- เตน วต เร วตฺตพฺเพ
สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺฐานาติ ฯ
[๔๓๑] สพฺพํ ธมฺมํ อารพฺภ สติ สนฺติฏฺฐตีติ สพฺเพ ธมฺมา
สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ สพฺพํ ธมฺมํ อารพฺภ ผสฺโส สนฺติฏฺฐตีติ
สพฺเพ ธมฺมา ผสฺสปฏฺฐานาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๓๒] สพฺพํ ธมฺมํ อารพฺภ สติ สนฺติฏฺฐตีติ สพฺเพ ธมฺมา
สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ สพฺพํ ธมฺมํ อารพฺภ เวทนา สนฺติฏฺฐติ
ฯเปฯ สญฺญา สนฺติฏฺฐติ ฯเปฯ เจตนา สนฺติฏฺฐติ ฯเปฯ จิตฺตํ
สนฺติฏฺฐตีติ สพฺเพ ธมฺมา จิตฺตปฏฺฐานาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๓๓] สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ สพฺเพ
สตฺตา อุปฏฺฐิตสติโน สติยา สมนฺนาคตา สติยา สโมหิตา สพฺเพสํ
สตฺตานํ สติ ปจฺจุปฏฺฐิตาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๓๔] สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ วุตฺตํ
ภควตา อมตนฺเต ภิกฺขเว น ปริภุญฺชนฺติ เย กายคตาสตึ น
ปริภุญฺชนฺติ อมตนฺเต ภิกฺขเว ปริภุญฺชนฺติ เย กายคตาสตึ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สนฺติฏฺฐตีติ.
ปริภุญฺชนฺตีติ ๑- อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ ฯ อามนฺตา ฯ สพฺเพ สตฺตา
กายคตาสตึ ปริภุญฺชนฺติ ปฏิลภนฺติ อาเสวนฺติ ภาเวนฺติ พหุลีกโรนฺตีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๓๕] สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ วุตฺตํ
ภควตา เอกายโน อยํ ภิกฺขเว มคฺโค สตฺตานํ วิสุทฺธิยา โสกปริเทวานํ
สมติกฺกมาย ทุกฺขโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมาย ญายสฺส อธิคมาย
นิพฺพานสฺส สจฺฉิกิริยาย ยทิทํ จตฺตาโร สติปฏฺฐานาติ ๒- อตฺเถว
สุตฺตนฺโตติ ฯ อามนฺตา ฯ สพฺเพ ธมฺมา เอกายนมคฺโคติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๓๖] สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ วุตฺตํ
ภควตา รญฺโญ ภิกฺขเว จกฺกวตฺติสฺส ปาตุภาวา สตฺตนฺนํ รตนานํ
ปาตุภาโว โหติ ฯ กตเมสํ สตฺตนฺนํ ฯ จกฺกรตนสฺส ปาตุภาโว โหติ
หตฺถิรตนสฺส ปาตุภาโว โหติ อสฺสรตนสฺส ปาตุภาโว โหติ มณิรตนสฺส
ปาตุภาโว โหติ อิตฺถีรตนสฺส ปาตุภาโว โหติ คหปติรตนสฺส
ปาตุภาโว โหติ ปริณายกรตนสฺส ปาตุภาโว โหติ รญฺโญ ภิกฺขเว
จกฺกวตฺติสฺส ปาตุภาวา อิเมสํ สตฺตนฺนํ รตนานํ ปาตุภาโว โหติ
ตถาคตสฺส ภิกฺขเว ปาตุภาวา อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
สตฺตนฺนํ โพชฺฌงฺครตนานํ ปาตุภาโว โหติ ฯ กตเมสํ สตฺตนฺนํ ฯ
สติสมฺโพชฺฌงฺครตนสฺส ปาตุภาโว โหติ ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺครตนสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ อํ. เอก. ๕๙ ฯ ๒ ม. มู. ๑๐๓ ฯ
ปาตุภาโว โหติ วิริยสมฺโพชฺฌงฺครตนสฺส ปาตุภาโว โหติ
ปีติสมฺโพชฺฌงฺครตนสฺส ปาตุภาโว โหติ ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺครตนสฺส
ปาตุภาโว โหติ สมาธิสมฺโพชฺฌงฺครตนสฺส ปาตุภาโว โหติ
อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺครตนสฺส ปาตุภาโว โหติ ตถาคตสฺส
ภิกฺขเว ปาตุภาวา อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส อิเมสํ สตฺตนฺนํ
โพชฺฌงฺครตนานํ ปาตุภาโว โหตีติ ๑- อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ ฯ
อามนฺตา ฯ ตถาคตสฺส ปาตุภาวา อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส สพฺเพ
ธมฺมา สติสมฺโพชฺฌงฺครตนา โหนฺตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
สพฺเพ ธมฺมา สติปฏฺฐานาติ ฯ อามนฺตา ฯ สพฺเพ ธมฺมา สมฺมปฺปธานา
ฯเปฯ อิทฺธิปาทา ฯเปฯ อินฺทฺริยา ฯเปฯ พลา ฯเปฯ โพชฺฌงฺคาติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
สติปฏฺฐานกถา ฯ
------
เหวตฺถีติกถา
[๔๓๗] อตีตํ อตฺถีติ ฯ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ เสวตฺถิ
เสว นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ อตฺถฏฺโฐ อตฺถิภาโว
นตฺถิภาโว นตฺถิภาโว อตฺถิภาโว อตฺถีติ วา นตฺถีติ วา นตฺถีติ
@เชิงอรรถ: ๑ สํ. ม. ๑๑๘ ฯ
วา อตฺถีติ วา เอเส เส เอกฏฺเฐ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๓๘] อนาคตํ อตฺถีติ ฯ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ เสวตฺถิ
เสว นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ อตฺถฏฺโฐ อตฺถิภาโว
นตฺถิภาโว นตฺถิภาโว อตฺถิภาโว อตฺถีติ วา นตฺถีติ วา นตฺถีติ
วา อตฺถีติ วา เอเส เส เอกฏฺเฐ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๓๙] ปจฺจุปฺปนฺนํ อตฺถีติ ฯ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ เสวตฺถิ
เสว นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ ฯเปฯ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๔๐] อตีตํ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ กินฺตตฺถิ
กินฺติ นตฺถีติ ฯ อตีตํ อตีตนฺติ เหวตฺถิ อตีตํ อนาคตนฺติ เหว
นตฺถิ อตีตํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหว นตฺถีติ ฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ อตฺถฏฺโฐ อตฺถิภาโว นตฺถิภาโว
นตฺถิภาโว อตฺถิภาโว อตฺถีติ วา นตฺถีติ วา นตฺถีติ วา
อตฺถีติ วา เอเส เส เอกฏฺเฐ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๔๑] อนาคตํ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ กินฺตตฺถิ
กินฺติ นตฺถีติ ฯ อนาคตํ อนาคตนฺติ เหวตฺถิ อนาคตํ อตีตนฺติ
เหว นตฺถิ ๑- อนาคตํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหว นตฺถีติ ฯ เสวตฺถิ เสว
นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ อตฺถฏฺโฐ ฯเปฯ สเม สมภาเค
ตชฺชาเตติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๔๒] ปจฺจุปฺปนฺนํ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
กินฺตตฺถิ กินฺติ นตฺถีติ ฯ ปจฺจุปฺปนฺนํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหวตฺถิ
ปจฺจุปฺปนฺนํ อตีตนฺติ เหว นตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนํ อนาคตนฺติ เหว
นตฺถีติ ฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสวตฺถิ
เสว นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ ฯเปฯ สเม
สมภาเค ตชฺชาเตติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๔๓] น วตฺตพฺพํ อตีตํ เหวตฺถิ เหว นตฺถิ อนาคตํ เหวตฺถิ
เหว นตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนํ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตีตํ อนาคตนฺติ เหวตฺถิ อตีตํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหวตฺถิ อนาคตํ
อตีตนฺติ เหวตฺถิ อนาคตํ ปจฺจุปฺปนฺนนฺติ เหวตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนํ
อตีตนฺติ เหวตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนํ อนาคตนฺติ เหวตฺถีติ ฯ น เหวํ
วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เตน หิ อตีตํ เหวตฺถิ เหว นตฺถิ อนาคตํ
เหวตฺถิ เหว นตฺถิ ปจฺจุปฺปนฺนํ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ
[๔๔๔] รูปํ อตฺถีติ ฯ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ เสวตฺถิ เสว
@เชิงอรรถ: ๑. ม. เหวตฺถิ.
นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ อตฺถฏฺโฐ อตฺถิภาโว
นตฺถิภาโว นตฺถิภาโว อตฺถิภาโว อตฺถีติ วา นตฺถีติ วา นตฺถีติ
วา อตฺถีติ วา เอเส เส เอกฏฺเฐ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เวทนา ฯเปฯ สญฺญา ฯเปฯ สงฺขารา
ฯเปฯ วิญฺญาณํ อตฺถีติ ฯ เหวตฺถิ ๑- เหว นตฺถีติ ฯ เสวตฺถิ เสว
นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ ฯเปฯ สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ รูปํ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ กินฺตตฺถิ กินฺติ นตฺถีติ ฯ รูปํ รูปนฺติ เหวตฺถิ รูปํ
เวทนาติ เหว นตฺถิ ฯเปฯ รูปํ สญฺญาติ เหว นตฺถิ ฯเปฯ
รูปํ สงฺขาราติ เหว นตฺถิ ฯเปฯ รูปํ วิญฺญาณนฺติ เหว นตฺถีติ ฯ
เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เสวตฺถิ เสว
นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ ฯเปฯ สเม สมภาเค
ตชฺชาเตติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เวทนา ฯเปฯ สญฺญา
ฯเปฯ สงฺขารา ฯเปฯ วิญฺญาณํ เสวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ
กินฺตตฺถิ กินฺติ นตฺถีติ ฯ วิญฺญาณํ วิญฺญาณนฺติ เหวตฺถิ ๒- วิญฺญาณํ
รูปนฺติ เหว นตฺถิ ฯเปฯ วิญฺญาณํ เวทนาติ เหว นตฺถิ ฯเปฯ
วิญฺญาณํ สญฺญาติ เหว นตฺถิ ฯเปฯ วิญฺญาณํ สงฺขาราติ เหว
นตฺถีติ ฯ เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
@เชิงอรรถ: ๑. ม. น เหวตฺถิ. ๒. ม. เสวตฺถิ.
เสวตฺถิ เสว นตฺถีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตฺถฏฺโฐ นตฺถฏฺโฐ ฯเปฯ
สเม สมภาเค ตชฺชาเตติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๔๕] น วตฺตพฺพํ รูปํ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ เวทนา ฯเปฯ
สญฺญา ฯเปฯ สงฺขารา ฯเปฯ วิญฺญาณํ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ
อามนฺตา ฯ รูปํ เวทนาติ เหวตฺถิ ฯเปฯ รูปํ สญฺญาติ เหวตฺถิ
ฯเปฯ รูปํ สงฺขาราติ เหวตฺถิ ฯเปฯ รูปํ วิญฺญาณนฺติ เหวตฺถิ
เวทนา สญฺญา สงฺขารา วิญฺญาณํ รูปนฺติ เหวตฺถิ วิญฺญาณํ
เวทนาติ เหวตฺถิ ฯเปฯ วิญฺญาณํ สงฺขาราติ เหวตฺถีติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ เตน หิ รูปํ เหวตฺถิ เหว นตฺถิ เวทนา
สญฺญา สงฺขารา วิญฺญาณํ เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ
เหวตฺถีติกถา ฯ
ปฐโม มหาวคฺโค ฯ
ตสฺส อุทฺทานํ
อุปลพฺโภ ปริหานํ พฺรหฺมจริยวาโส
โอธิโส ปริญฺญากามราคปฺปหานํ
สพฺพตฺถิวาโท อายตนํ
อตีตานาคเตสุ ภาโค สพฺเพ ธมฺมา
สติปฏฺฐานา เหวตฺถิ เหว นตฺถีติ ฯ
--------
ปรูปหารกถา
[๔๔๖] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตฺถิ
อรหโต ราโค กามราโค กามราคปริยุฏฺฐานํ กามราคสญฺโญชนํ
กาโมโฆ กามโยโค กามจฺฉนฺทนีวรณนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๔๗] นตฺถิ อรหโต ราโค กามราโค กามราคปริยุฏฺฐานํ
กามราคสญฺโญชนํ กาโมโฆ กามโยโค กามจฺฉนฺทนีวรณนฺติ ฯ
อามนฺตา ฯ หญฺจิ นตฺถิ อรหโต ราโค กามราโค กามราคปริยุฏฺฐานํ
กามราคสญฺโญชนํ กาโมโฆ กามโยโค กามจฺฉนฺทนีวรณํ
โน วต เร วตฺตพฺเพ อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ
[๔๔๘] อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ อตฺถิ ตสฺส ราโค
กามราโค กามราคปริยุฏฺฐานํ กามราคสญฺโญชนํ กาโมโฆ
กามโยโค กามจฺฉนฺทนีวรณนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ อตฺถิ อรหโต
อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ อตฺถิ ตสฺส ราโค กามราโค กามราคปริยุฏฺฐานํ
ฯเปฯ กามจฺฉนฺทนีวรณนฺติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๔๙] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ นตฺถิ ตสฺส ราโค
กามราโค กามราคปริยุฏฺฐานํ ฯเปฯ กามจฺฉนฺทนีวรณนฺติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ นตฺถิ ตสฺส ราโค
กามราโค กามราคปริยุฏฺฐานํ ฯเปฯ กามจฺฉนฺทนีวรณนฺติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๕๐] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ เกนฏฺเฐนาติ ฯ
หนฺท หิ มารกายิกา เทวตา อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ อุปสํหรนฺตีติ ฯ
[๔๕๑] มารกายิกา เทวตา อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ อุปสํหรนฺตีติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตฺถิ มารกายิกานํ เทวตานํ อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๕๒] นตฺถิ มารกายิกานํ เทวตานํ อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ
อามนฺตา ฯ หญฺจิ นตฺถิ มารกายิกานํ เทวตานํ อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ
โน วต เร วตฺตพฺเพ มารกายิกา เทวตา อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ
อุปสํหรนฺตีติ ฯ
[๔๕๓] มารกายิกา เทวตา อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ อุปสํหรนฺตีติ ฯ
อามนฺตา ฯ มารกายิกา เทวตา อตฺตโน อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ
อุปสํหรนฺติ อญฺเญสํ อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ อุปสํหรนฺติ ตสฺส
อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ อุปสํหรนฺตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๕๔] มารกายิกา เทวตา เนว อตฺตโน น อญฺเญสํ น
ตสฺส อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ อุปสํหรนฺตีติ ฯ อามนฺตา ฯ หญฺจิ มารกายิกา
เทวตา เนว อตฺตโน น อญฺเญสํ น ตสฺส อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ
อุปสํหรนฺติ โน วต เร วตฺตพฺเพ มารกายิกา เทวตา อรหโต
อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ อุปสํหรนฺตีติ ฯ
[๔๕๕] มารกายิกา เทวตา อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ อุปสํหรนฺตีติ ฯ
อามนฺตา ฯ โลมกูเปหิ อุปสํหรนฺตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๕๖] มารกายิกา เทวตา อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐึ อุปสํหรนฺตีติ ฯ
อามนฺตา ฯ กึการณาติ ฯ หนฺท หิ วิมตึ คาหยิสฺสามาติ ฯ
อตฺถิ อรหโต วิมตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๕๗] อตฺถิ อรหโต วิมตีติ ฯ อามนฺตา ฯ อตฺถิ อรหโต
สตฺถริ วิมติ ธมฺเม วิมติ สงฺเฆ วิมติ สิกฺขาย วิมติ ปุพฺพนฺเต
วิมติ อปรนฺเต วิมติ ปุพฺพนฺตาปรนฺเต วิมติ อิทปฺปจฺจยตา-
ปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ วิมตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๕๘] นตฺถิ อรหโต สตฺถริ วิมติ ธมฺเม วิมติ สงฺเฆ
วิมติ สิกฺขาย วิมติ ปุพฺพนฺเต วิมติ อปรนฺเต วิมติ ปุพฺพนฺตาปรนฺเต
วิมติ อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ วิมตีติ ฯ
อามนฺตา ฯ หญฺจิ นตฺถิ อรหโต สตฺถริ วิมติ ฯเปฯ อิทปฺปจฺจยตา-
ปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ วิมติ โน วต เร วตฺตพฺเพ
อตฺถิ อรหโต วิมตีติ ฯ
[๔๕๙] อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส วิมติ อตฺถิ ตสฺส สตฺถริ วิมติ
ฯเปฯ อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ วิมตีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตฺถิ อรหโต วิมติ อตฺถิ ตสฺส สตฺถริ วิมติ ฯเปฯ อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจ-
สมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ วิมตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๐] อตฺถิ อรหโต วิมติ นตฺถิ ตสฺส สตฺถริ วิมติ
ฯเปฯ อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ วิมตีติ ฯ อามนฺตา ฯ
อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส วิมติ นตฺถิ ตสฺส สตฺถริ วิมติ ฯเปฯ
อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ วิมตีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๑] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ อรหโต
อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ กิสฺส นิสฺสนฺโทติ ฯ อสิตปีตขายิตสายิตสฺส นิสฺสนฺโทติ ฯ
อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ อสิตปีตขายิตสายิตสฺส นิสฺสนฺโทติ ฯ
อามนฺตา ฯ เย เกจิ อสนฺติ ปิวนฺติ ขาทนฺติ ๑- สายนฺติ
สพฺเพสญฺเญว อตฺถิ อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๒] เย เกจิ อสนฺติ ปิวนฺติ ขาทนฺติ สายนฺติ สพฺเพสญฺเญว
อตฺถิ อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ ทารกา อสนฺติ
ปิวนฺติ ขาทนฺติ สายนฺติ อตฺถิ ทารกานํ อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๓] ปณฺฑกา อสนฺติ ปิวนฺติ ขาทนฺติ สายนฺติ อตฺถิ
ปณฺฑกานํ อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๔] เทวา อสนฺติ ปิวนฺติ ขาทนฺติ สายนฺติ อตฺถิ เทวตานํ
อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๕] อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ อสิตปีตขายิตสายิตสฺส นิสฺสนฺโทติ ฯ
อามนฺตา ฯ อตฺถิ ตสฺส อาสโยติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๖] อรหโต อุจฺจารปสฺสาโว อสิตปีตขายิตสายิตสฺส นิสฺสนฺโท
อตฺถิ ตสฺส อาสโยติ ฯ อามนฺตา ฯ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ
@เชิงอรรถ: ๑. ยุ. สพฺพตฺถ ขายนฺติ.
อสิตปีตขายิตสายิตสฺส นิสฺสนฺโท อตฺถิ ตสฺส อาสโยติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๗] อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ อสิตปีตขายิตสายิตสฺส นิสฺสนฺโท
นตฺถิ ตสฺส อาสโยติ ฯ อามนฺตา ฯ อรหโต อุจฺจารปสฺสาโว
อสิตปีตขายิตสายิตสฺส นิสฺสนฺโท นตฺถิ ตสฺส อาสโยติ ฯ น
เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๘] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ อรหา
เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺย เมถุนํ ธมฺมํ อุปฺปาเทยฺย ปุตฺตสมฺพาธสยนํ
อชฺฌาวเสยฺย กาสิกจนฺทนํ ปจฺจนุภเวยฺย มาลาคนฺธวิเลปนํ
ธาเรยฺย ชาตรูปรชตํ สาทิเยยฺยาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๖๙] อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ ปุถุชฺชโน เมถุนํ
ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺย เมถุนํ ธมฺมํ อุปฺปาเทยฺย ฯเปฯ ชาตรูปรชตํ
สาทิเยยฺยาติ ฯ อามนฺตา ฯ อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ อรหา
เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺย เมถุนํ ธมฺมํ อุปฺปาเทยฺย ฯเปฯ
ชาตรูปรชตํ สาทิเยยฺยาติ ฯ น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๗๐] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ น จ อรหา เมถุนํ
ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺย เมถุนํ ธมฺมํ อุปฺปาเทยฺย ฯเปฯ ชาตรูปรชตํ
สาทิเยยฺยาติ ฯ อามนฺตา ฯ อตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐิ
น จ ปุถุชฺชโน เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺย เมถุนํ ธมฺมํ
อุปฺปาเทยฺย ปุตฺตสมฺพาธสยนํ อชฺฌาวเสยฺย กาสิกจนฺทนํ ปจฺจนุภเวยฺย
มาลาคนฺธวิเลปนํ ธาเรยฺย ชาตรูปรชตํ สาทิเยยฺยาติ ฯ
น เหวํ วตฺตพฺเพ ฯเปฯ
[๔๗๑] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ
อรหโต ราโค ปหีโน อุจฺฉินฺนมูโล ตาลาวตฺถุกโต อนภาวํ กโต
อายตึอนุปฺปาทธมฺโมติ ฯ อามนฺตา ฯ หญฺจิ อรหโต ราโค ปหีโน
อุจฺฉินฺนมูโล ตาลาวตฺถุกโต อนภาวํ กโต อายตึอนุปฺปาทธมฺโม
โน วต เร วตฺตพฺเพ อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ
[๔๗๒] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ
อรหโต โทโส ปหีโน ฯเปฯ โมโห ปหีโน มาโน ปหีโน ทิฏฺฐิ
ปหีนา วิจิกิจฺฉา ปหีนา ถีนํ ปหีนํ อุทฺธจฺจํ ปหีนํ อหิริกํ ปหีนํ
ฯเปฯ อโนตฺตปฺปํ ปหีนํ อุจฺฉินฺนมูลํ ตาลาวตฺถุ กตํ อนภาวํ กตํ
อายตึอนุปฺปาทธมฺมนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ หญฺจิ อรหโต อโนตฺตปฺปํ
ปหีนํ อุจฺฉินฺนมูลํ ตาลาวตฺถุกตํ อนภาวํ กตํ อายตึอนุปฺปาทธมฺมํ
โน วต เร วตฺตพฺเพ อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ
[๔๗๓] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ
อรหโต ราคปฺปหานาย มคฺโค ภาวิโตติ ฯ อามนฺตา ฯ หญฺจิ
อรหโต ราคปฺปหานาย มคฺโค ภาวิโต โน วต เร วตฺตพฺเพ
อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ
[๔๗๔] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ
อรหโต ราคปฺปหานาย สติปฏฺฐานา ภาวิตา ฯเปฯ สมฺมปฺปธานา
ภาวิตา อิทฺธิปาทา ภาวิตา อินฺทฺริยา ภาวิตา พลา ภาวิตา
ฯเปฯ โพชฺฌงฺคา ภาวิตาติ ฯ อามนฺตา ฯ หญฺจิ อรหโต
ราคปฺปหานาย โพชฺฌงฺคา ภาวิตา โน วต เร วตฺตพฺเพ อตฺถิ
อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ
[๔๗๕] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ
อรหโต โทสปฺปหานาย ฯเปฯ โมหปฺปหานาย ฯเปฯ
อโนตฺตปฺปปฺปหานาย มคฺโค ภาวิโต ฯเปฯ โพชฺฌงฺคา ภาวิตาติ ฯ
อามนฺตา ฯ หญฺจิ อรหโต อโนตฺตปฺปปฺปหานาย โพชฺฌงฺคา
ภาวิตา โน วต เร วตฺตพฺเพ อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ
[๔๗๖] อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ อามนฺตา ฯ นนุ อรหา
วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห กตกรณีโย โอหิตภาโร อนุปฺปตฺตสทตฺโถ
ปริกฺขีณภวสญฺโญชโน สมฺมทญฺญาวิมุตฺโต อุกฺขิตฺตปลิโฆ
สงฺกิณฺณปริโข อพฺพุฬฺเหสิโก นิรคฺคโฬ อริโย ปนฺนทฺธโช
ปนฺนภาโร วิสญฺญุตฺโต สุวิชิตวิชโย ๑- ทุกฺขนฺตสฺส ปริญฺญาตํ
สมุทโย ปหีโน นิโรโธ สจฺฉิกโต มคฺโค ภาวิโต อภิญฺเญยฺยํ
อภิญฺญาตํ ปริญฺเญยฺยํ ปริญฺญาตํ ปหาตพฺพํ ปหีนํ ภาเวตพฺพํ
ภาวิตํ สจฺฉิกาตพฺพํ สจฺฉิกตนฺติ ฯ อามนฺตา ฯ หญฺจิ อรหา
วีตราโค วีตโทโส วีตโมโห กตกรณีโย ฯเปฯ สจฺฉิกาตพฺพํ
@เชิงอรรถ: ๑. ม. สุวิชิตวิชยี.
สจฺฉิกตํ โน วต เร วตฺตพฺเพ อตฺถิ อรหโต อสุจิสุกฺกวิสฏฺฐีติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้าที่ ๑๖๒-๑๘๙.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=37&item=389&items=88
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=37&item=389&items=88&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=37&item=389&items=88
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=37&item=389&items=88
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=37&i=389
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๗
https://84000.org/tipitaka/read/?index_37
https://84000.org/tipitaka/english/?index_37
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
