พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๐ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๗ อภิ. ป.(๑) อนุโลมติกปฏฺฐานํ ปุริมํ

                                อภิธมฺมปิฏเก ปฏฺฐานํ
                                       ปฐโม ภาโค
                                            ------
                  นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ
                                  มาติกานิกฺเขปวาโร ๑-
     [๑]   เหตุปจฺจโย  อารมฺมณปจฺจโย  อธิปติปจฺจโย  อนนฺตรปจฺจโย
สมนนฺตรปจฺจโย     สหชาตปจฺจโย     อญฺญมญฺญปจฺจโย    นิสฺสยปจฺจโย
อุปนิสฺสยปจฺจโย    ปุเรชาตปจฺจโย   ปจฺฉาชาตปจฺจโย   อาเสวนปจฺจโย
กมฺมปจฺจโย      วิปากปจฺจโย      อาหารปจฺจโย      อินฺทฺริยปจฺจโย
ฌานปจฺจโย      มคฺคปจฺจโย      สมฺปยุตฺตปจฺจโย     วิปฺปยุตฺตปจฺจโย
อตฺถิปจฺจโย นตฺถิปจฺจโย วิคตปจฺจโย อวิคตปจฺจโย ฯ
                                     ปจฺจยวิภงฺควาโร ๒-
     [๒]   เหตุปจฺจโยติ     เหตุ    เหตุสมฺปยุตฺตกานํ    ธมฺมานํ
ตํสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๓]   อารมฺมณปจฺจโยติ     รูปายตนํ     จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อารมฺมณปจฺจเยน   ปจฺจโย   สทฺทายตนํ
@เชิงอรรถ: ๑ ปจฺจยุทฺเทโสติปิ ฯ   ๒ ปจฺจยนิทฺเทโสติปิ ฯ
โสตวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อารมฺมณปจฺจเยน
ปจฺจโย      คนฺธายตนํ      ฆานวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    อารมฺมณปจฺจเยน   ปจฺจโย   รสายตนํ   ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ   ธมฺมานํ   อารมฺมณปจฺจเยน   ปจฺจโย  โผฏฺฐพฺพายตนํ
กายวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อารมฺมณปจฺจเยน
ปจฺจโย   รูปายตนํ   สทฺทายตนํ   คนฺธายตนํ   รสายตนํ  โผฏฺฐพฺพายตนํ
มโนธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ   ธมฺมานํ   อารมฺมณปจฺจเยน   ปจฺจโย
สพฺเพ     ธมฺมา    มโนวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ
อารมฺมณปจฺจเยน  ปจฺจโย  ยํ  ยํ  ธมฺมํ อารพฺภ เย เย ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ
จิตฺตเจตสิกา  ธมฺมา  เต  เต ธมฺมา เตสํ เตสํ ธมฺมานํ อารมฺมณปจฺจเยน
ปจฺจโยติ ฯ
     [๔]   อธิปติปจฺจโยติ   ฉนฺทาธิปติ   ฉนฺทสมฺปยุตฺตกานํ   ธมฺมานํ
ตํสมุฏฺฐานานญฺจ     รูปานํ     อธิปติปจฺจเยน    ปจฺจโย    วิริยาธิปติ
วิริยสมฺปยุตฺตกานํ    ธมฺมานํ   ตํสมุฏฺฐานานญฺจ   รูปานํ   อธิปติปจฺจเยน
ปจฺจโย    จิตฺตาธิปติ    จิตฺตสมฺปยุตฺตกานํ    ธมฺมานํ   ตํสมุฏฺฐานานญฺจ
รูปานํ     อธิปติปจฺจเยน    ปจฺจโย    วีมํสาธิปติ    วีมํสสมฺปยุตฺตกานํ
ธมฺมานํ     ตํสมุฏฺฐานานญฺจ     รูปานํ     อธิปติปจฺจเยน     ปจฺจโย
ยํ   ยํ   ธมฺมํ  ครุํ  กตฺวา  เย  เย  ธมฺมา  อุปฺปชฺชนฺติ  จิตฺตเจตสิกา
ธมฺมา เต เต ธมฺมา เตสํ เตสํ ธมฺมานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๕]   อนนฺตรปจฺจโยติ    จกฺขุวิญฺญาณธาตุ    ตํสมฺปยุตฺตกา   จ
ธมฺมา    มโนธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ   อนนฺตรปจฺจเยน
ปจฺจโย    มโนธาตุ    ตํสมฺปยุตฺตกา   จ   ธมฺมา   มโนวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๕.๑}   โสตวิญฺญาณธาตุ   ตํสมฺปยุตฺตกา  จ  ธมฺมา  มโนธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อนนฺตรปจฺจเยน    ปจฺจโย    มโนธาตุ
ตํสมฺปยุตฺตกา    จ    ธมฺมา    มโนวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๕.๒}   ฆานวิญฺญาณธาตุ   ตํสมฺปยุตฺตกา  จ  ธมฺมา  มโนธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อนนฺตรปจฺจเยน    ปจฺจโย    มโนธาตุ
ตํสมฺปยุตฺตกา    จ    ธมฺมา    มโนวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๕.๓}   ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุ  ตํสมฺปยุตฺตกา  จ  ธมฺมา  มโนธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อนนฺตรปจฺจเยน    ปจฺจโย    มโนธาตุ
ตํสมฺปยุตฺตกา    จ    ธมฺมา    มโนวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๕.๔}   กายวิญฺญาณธาตุ   ตํสมฺปยุตฺตกา  จ  ธมฺมา  มโนธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อนนฺตรปจฺจเยน    ปจฺจโย    มโนธาตุ
ตํสมฺปยุตฺตกา    จ    ธมฺมา    มโนวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๕.๕}   ปุริมา  ปุริมา  กุสลา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กุสลานํ
ธมฺมานํ  อนนฺตรปจฺจเยน  ปจฺจโย  ปุริมา  ปุริมา  กุสลา ธมฺมา ปจฺฉิมานํ
ปจฺฉิมานํ อพฺยากตานํ ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๕.๖}   ปุริมา  ปุริมา  อกุสลา ธมฺมา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อกุสลานํ
ธมฺมานํ   อนนฺตรปจฺจเยน   ปจฺจโย   ปุริมา   ปุริมา   อกุสลา  ธมฺมา
ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อพฺยากตานํ ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๕.๗}   ปุริมา   ปุริมา  อพฺยากตา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ  ปจฺฉิมานํ
อพฺยากตานํ    ธมฺมานํ    อนนฺตรปจฺจเยน    ปจฺจโย   ปุริมา   ปุริมา
อพฺยากตา     ธมฺมา     ปจฺฉิมานํ    ปจฺฉิมานํ    กุสลานํ    ธมฺมานํ
อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๕.๘}   ปุริมา   ปุริมา  อพฺยากตา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ  ปจฺฉิมานํ
อกุสลานํ   ธมฺมานํ   อนนฺตรปจฺจเยน   ปจฺจโย   เยสํ   เยสํ  ธมฺมานํ
อนนฺตรา   เย  เย  ธมฺมา  อุปฺปชฺชนฺติ  จิตฺตเจตสิกา  ธมฺมา  เต  เต
ธมฺมา เตสํ เตสํ ธมฺมานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๖]   สมนนฺตรปจฺจโยติ    จกฺขุวิญฺญาณธาตุ   ตํสมฺปยุตฺตกา   จ
ธมฺมา    มโนธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ   ธมฺมานํ   สมนนฺตรปจฺจเยน
ปจฺจโย    มโนธาตุ    ตํสมฺปยุตฺตกา   จ   ธมฺมา   มโนวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๖.๑}   โสตวิญฺญาณธาตุ   ตํสมฺปยุตฺตกา  จ  ธมฺมา  มโนธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    สมนนฺตรปจฺเยน    ปจฺจโย    มโนธาตุ
ตํสมฺปยุตฺตกา    จ    ธมฺมา    มโนวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๖.๒}   ฆานวิญฺญาณธาตุ   ตํสมฺปยุตฺตกา  จ  ธมฺมา  มโนธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ สมนนฺตรปจฺจเยน
ปจฺจโย    มโนธาตุ    ตํสมฺปยุตฺตกา   จ   ธมฺมา   มโนวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๖.๓}   ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุ  ตํสมฺปยุตฺตกา  จ  ธมฺมา  มโนธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    สมนนฺตรปจฺจเยน    ปจฺจโย   มโนธาตุ
ตํสมฺปยุตฺตกา    จ    ธมฺมา    มโนวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๖.๔}   กายวิญฺญาณธาตุ   ตํสมฺปยุตฺตกา  จ  ธมฺมา  มโนธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    สมนนฺตรปจฺจเยน    ปจฺจโย   มโนธาตุ
ตํสมฺปยุตฺตกา    จ    ธมฺมา    มโนวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๖.๕}   ปุริมา  ปุริมา  กุสลา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กุสลานํ
ธมฺมานํ   สมนนฺตรปจฺจเยน   ปจฺจโย   ปุริมา   ปุริมา   กุสลา  ธมฺมา
ปจฺฉิมานํ     ปจฺฉิมานํ     อพฺยากตานํ    ธมฺมานํ    สมนนฺตรปจฺจเยน
ปจฺจโย
     {๖.๖}   ปุริมา   ปุริมา   อกุสลา   ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ  ปจฺฉิมานํ
อกุสลานํ    ธมฺมานํ    สมนนฺตรปจฺจเยน    ปจฺจโย    ปุริมา   ปุริมา
อกุสลา     ธมฺมา    ปจฺฉิมานํ    ปจฺฉิมานํ    อพฺยากตานํ    ธมฺมานํ
สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๖.๗}   ปุริมา   ปุริมา  อพฺยากตา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ  ปจฺฉิมานํ
อพฺยากตานํ    ธมฺมานํ    สมนนฺตรปจฺจเยน   ปจฺจโย   ปุริมา   ปุริมา
อพฺยากตา     ธมฺมา     ปจฺฉิมานํ    ปจฺฉิมานํ    กุสลานํ    ธมฺมานํ
สมนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๖.๘}   ปุริมา   ปุริมา  อพฺยากตา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ  ปจฺฉิมานํ
อกุสลานํ         ธมฺมานํ         สมนนฺตรปจฺจเยน         ปจฺจโย
เยสํ  เยสํ  ธมฺมานํ  สมนนฺตรา  เย  เย ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ จิตฺตเจตสิกา
ธมฺมา   เต   เต   ธมฺมา   เตสํ   เตสํ   ธมฺมานํ  สมนนฺตรปจฺจเยน
ปจฺจโยติ ฯ
     [๗]   สหชาตปจฺจโยติ   จตฺตาโร   ธมฺมา   อรูปิโน   อญฺญมญฺญํ
สหชาตปจฺจเยน      ปจฺจโย     จตฺตาโร     มหาภูตา     อญฺญมญฺญํ
สหชาตปจฺจเยน     ปจฺจโย     โอกฺกนฺติกฺขเณ    นามรูปํ    อญฺญมญฺญํ
สหชาตปจฺจเยน    ปจฺจโย    จิตฺตเจตสิกา    ธมฺมา   จิตฺตสมุฏฺฐานานํ
รูปานํ     สหชาตปจฺจเยน     ปจฺจโย     มหาภูตา     อุปาทารูปานํ
สหชาตปจฺจเยน    ปจฺจโย   รูปิโน   ธมฺมา   อรูปีนํ   ธมฺมานํ   กญฺจิ
กาลํ    สหชาตปจฺจเยน    ปจฺจโย    กญฺจิ   กาลํ   นสหชาตปจฺจเยน
ปจฺจโยติ ฯ
     [๘]   อญฺญมญฺญปจฺจโยติ     จตฺตาโร     ขนฺธา     อรูปิโน
อญฺญมญฺญปจฺจเยน    ปจฺจโย    จตฺตาโร   มหาภูตา   อญฺญมญฺญปจฺจเยน
ปจฺจโย โอกฺกนฺติกฺขเณ นามรูปํ อญฺญมญฺญปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๙]   นิสฺสยปจฺจโยติ   จตฺตาโร   ขนฺธา   อรูปิโน   อญฺญมญฺญํ
นิสฺสยปจฺจเยน      ปจฺจโย      จตฺตาโร     มหาภูตา     อญฺญมญฺญํ
นิสฺสยปจฺจเยน     ปจฺจโย     โอกฺกนฺติกฺขเณ     นามรูปํ    อญฺญมญฺญํ
นิสฺสยปจฺจเยน    ปจฺจโย    จิตฺตเจตสิกา    ธมฺมา    จิตฺตสมุฏฺฐานานํ
รูปานํ   นิสฺสยปจฺจเยน  ปจฺจโย  มหาภูตา  อุปาทารูปานํ  นิสฺสยปจฺจเยน
ปจฺจโย      จกฺขายตนํ      จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    นิสฺสยปจฺจเยน    ปจฺจโย    โสตายตนํ   โสตวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    นิสฺสยปจฺจเยน    ปจฺจโย    ฆานายตนํ
ฆานวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ     นิสฺสยปจฺจเยน
ปจฺจโย      ชิวฺหายตนํ      ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    นิสฺสยปจฺจเยน    ปจฺจโย    กายายตนํ   กายวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ   ธมฺมานํ   นิสฺสยปจฺจเยน   ปจฺจโย  ยํ  รูปํ  นิสฺสาย
  มโนธาตุ   จ   มโนวิญฺญาณธาตุ  จ  วตฺตนฺติ  ตํ  รูปํ  มโนธาตุยา  จ
มโนวิญฺญาณธาตุยา    จ    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ   ธมฺมานํ   นิสฺสยปจฺจเยน
ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๐]   อุปนิสฺสยปจฺจโยติ  ปุริมา  ปุริมา  กุสลา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ
ปจฺฉิมานํ    กุสลานํ    ธมฺมานํ    อุปนิสฺสยปจฺจเยน   ปจฺจโย   ปุริมา
ปุริมา   กุสลา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ  ปจฺฉิมานํ  อกุสลานํ  ธมฺมานํ  เกสญฺจิ
อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๑๐.๑}   ปุริมา   ปุริมา   กุสลา   ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ  ปจฺฉิมานํ
อพฺยากตานํ    ธมฺมานํ    อุปนิสฺสยปจฺจเยน   ปจฺจโย   ปุริมา   ปุริมา
อกุสลา     ธมฺมา     ปจฺฉิมานํ     ปจฺฉิมานํ    อกุสลานํ    ธมฺมานํ
อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๑๐.๒}   ปุริมา   ปุริมา   อกุสลา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ  ปจฺฉิมานํ
กุสลานํ    ธมฺมานํ    เกสญฺจิ    อุปนิสฺสยปจฺจเยน    ปจฺจโย   ปุริมา
ปุริมา   อกุสลา   ธมฺมา   ปจฺฉิมานํ   ปจฺฉิมานํ   อพฺยากตานํ  ธมฺมานํ
อุปนิสฺสยปจฺจเยน    ปจฺจโย    ปุริมา    ปุริมา    อพฺยากตา   ธมฺมา
ปจฺฉิมานํ     ปจฺฉิมานํ     อพฺยากตานํ    ธมฺมานํ    อุปนิสฺสยปจฺจเยน
ปจฺจโย    ปุริมา   ปุริมา   อพฺยากตา   ธมฺมา   ปจฺฉิมานํ   ปจฺฉิมานํ
อกุสลานํ      ธมฺมานํ     อุปนิสฺสยปจฺจเยน     ปจฺจโย     ปุคฺคโลปิ
อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย เสนาสนํปิ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๑]   ปุเรชาตปจฺจโยติ     จกฺขายตนํ    จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    ปุเรชาตปจฺจเยน   ปจฺจโย   โสตายตนํ
โสตวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    ปุเรชาตปจฺจเยน
ปจฺจโย      ฆานายตนํ      ฆานวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ   ปุเรชาตปจฺจเยน   ปจฺจโย   ชิวฺหายตนํ   ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ       ธมฺมานํ       ปุเรชาตปจฺจเยน       ปจฺจโย
กายายตนํ      กายวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ      ธมฺมานํ
ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๑๑.๑}   รูปายตนํ    จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    ปุเรชาตปจฺจเยน   ปจฺจโย   สทฺทายตนํ   โสตวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    ปุเรชาตปจฺจเยน   ปจฺจโย   คนฺธายตนํ
ฆานวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    ปุเรชาตปจฺจเยน
ปจฺจโย      รสายตนํ      ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ   ปุเรชาตปจฺจเยน   ปจฺจโย  โผฏฺฐพฺพายตนํ  กายวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ  ธมฺมานํ  ปุเรชาตปจฺจเยน  ปจฺจโย รูปายตนํ สทฺทายตนํ
คนฺธายตนํ   รสายตนํ   โผฏฺฐพฺพายตนํ   มโนธาตุยา   ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ   ปุเรชาตปจฺจเยน   ปจฺจโย   ยํ   รูปํ  นิสฺสาย  มโนธาตุ  จ
มโนวิญฺญาณธาตุ   จ   วตฺตนฺติ   ตํ  รูปํ  มโนธาตุยา  ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ       ปุเรชาตปจฺจเยน       ปจฺจโย      มโนวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ   ธมฺมานํ   กญฺจิ   กาลํ   ปุเรชาตปจฺจเยน   ปจฺจโย
กญฺจิ กาลํ นปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๒]   ปจฺฉาชาตปจฺจโยติ   ปจฺฉาชาตา   จิตฺตเจตสิกา   ธมฺมา
ปุเรชาตสฺส อิมสฺส กายสฺส ปจฺฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๓]   อาเสวนปจฺจโยติ  ปุริมา  ปุริมา  กุสลา  ธมฺมา  ปจฺฉิมานํ
ปจฺฉิมานํ    กุสลานํ    ธมฺมานํ    อาเสวนปจฺจเยน   ปจฺจโย   ปุริมา
ปุริมา    อกุสลา   ธมฺมา   ปจฺฉิมานํ   ปจฺฉิมานํ   อกุสลานํ   ธมฺมานํ
อาเสวนปจฺจเยน    ปจฺจโย   ปุริมา   ปุริมา   กิริยาพฺยากตา   ธมฺมา
ปจฺฉิมานํ    ปจฺฉิมานํ    กิริยาพฺยากตานํ    ธมฺมานํ   อาเสวนปจฺจเยน
ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๔]   กมฺมปจฺจโยติ   กุสลากุสลํ   กมฺมํ   วิปากานํ   ขนฺธานํ
กฏตฺตา    จ    รูปานํ   กมฺมปจฺจเยน   ปจฺจโย   เจตนาสมฺปยุตฺตกานํ
ธมฺมานํ ตํสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ กมฺมปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๕]   วิปากปจฺจโยติ   วิปากา   จตฺตาโร   ขนฺธา   อรูปิโน
อญฺญมญฺญํ วิปากปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๖]   อาหารปจฺจโยติ กพฬิงฺกาโร อาหาโร อิมสฺส กายสฺส
อาหารปจฺจเยน   ปจฺจโย   อรูปิโน   อาหารา   สมฺปยุตฺตกานํ  ธมฺมานํ
ตํสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ อาหารปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๗]   อินฺทฺริยปจฺจโยติ     จกฺขุนฺทฺริยํ     จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อินฺทฺริยปจฺจเยน    ปจฺจโย   โสตินฺทฺริยํ
โสตวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ    อินฺทฺริยปจฺจเยน
ปจฺจโย      ฆานินฺทฺริยํ      ฆานวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    อินฺทฺริยปจฺจเยน   ปจฺจโย   ชิวฺหินฺทฺริยํ   ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อินฺทฺริยปจฺจเยน    ปจฺจโย   กายินฺทฺริยํ
กายวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ    อินฺทฺริยปจฺจเยน
ปจฺจโย    รูปชีวิตินฺทฺริยํ    กฏตฺตารูปานํ    อินฺทฺริยปจฺจเยน    ปจฺจโย
อรูปิโน   อินฺทฺริยา   สมฺปยุตฺตกานํ   ธมฺมานํ   ตํสมุฏฺฐานานญฺจ   รูปานํ
อินฺทฺริยปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๘]   ฌานปจฺจโยติ   ฌานงฺคานิ   ฌานสมฺปยุตฺตกานํ   ธมฺมานํ
ตํสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ ฌานปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๑๙]   มคฺคปจฺจโยติ   มคฺคงฺคานิ   มคฺคสมฺปยุตฺตกานํ   ธมฺมานํ
ตํสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ มคฺคปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๒๐]   สมฺปยุตฺตปจฺจโยติ     จตฺตาโร     ขนฺธา    อรูปิโน
อญฺญมญฺญํ สมฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๒๑]   วิปฺปยุตฺตปจฺจโยติ    รูปิโน   ธมฺมา   อรูปีนํ   ธมฺมานํ
วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน     ปจฺจโย    อรูปิโน    ธมฺมา    รูปีนํ    ธมฺมานํ
วิปฺปยุตฺตปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๒๒]   อตฺถิปจฺจโยติ   จตฺตาโร   ขนฺธา   อรูปิโน   อญฺญมญฺญํ
อตฺถิปจฺจเยน   ปจฺจโย   จตฺตาโร   มหาภูตา   อญฺญมญฺญํ  อตฺถิปจฺจเยน
ปจฺจโย     โอกฺกนฺติกฺขเณ     นามรูปํ     อญฺญมญฺญํ     อตฺถิปจฺจเยน
ปจฺจโย   จิตฺตเจตสิกา   ธมฺมา   จิตฺตสมุฏฺฐานานํ  รูปานํ  อตฺถิปจฺจเยน
     ปจฺจโย มหาภูตา อุปาทารูปานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๒๒.๑}   จกฺขายตนํ    จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    อตฺถิปจฺจเยน    ปจฺจโย    โสตายตนํ    โสตวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ    อตฺถิปจฺจเยน    ปจฺจโย    ฆานายตนํ
ฆานวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ     อตฺถิปจฺจเยน
ปจฺจโย      ชิวฺหายตนํ      ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    อตฺถิปจฺจเยน    ปจฺจโย    กายายตนํ    กายวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโย
     {๒๒.๒}   รูปายตนํ    จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา    ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    อตฺถิปจฺจเยน    ปจฺจโย    สทฺทายตนํ    โสตวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ    อตฺถิปจฺจเยน    ปจฺจโย    คนฺธายตนํ
ฆานวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ     อตฺถิปจฺจเยน
ปจฺจโย    รสายตนํ   ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา   ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ   ธมฺมานํ
อตฺถิปจฺจเยน      ปจฺจโย      โผฏฺฐพฺพายตนํ      กายวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ   ธมฺมานํ  อตฺถิปจฺจเยน  ปจฺจโย  รูปายตนํ  สทฺทายตนํ
คนฺธายตนํ   รสายตนํ   โผฏฺฐพฺพายตนํ   มโนธาตุยา   ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ   อตฺถิปจฺจเยน   ปจฺจโย   ยํ   รูปํ   นิสฺสาย   มโนธาตุ   จ
มโนวิญฺญาณธาตุ  จ  วตฺตนฺติ  ตํ  รูปํ  มโนธาตุยา  จ มโนวิญฺญาณธาตุยา
จ ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ อตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๒๓]    นตฺถิปจฺจโยติ   สมนนฺตรนิรุทฺธา   จิตฺตเจตสิกา   ธมฺมา
ปฏุปฺปนฺนานํ จิตฺตเจตสิกานํ ธมฺมานํ นตฺถิปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๒๔]   วิคตปจฺจโยติ    สมนนฺตรวิคตา   จิตฺตเจตสิกา   ธมฺมา
ปฏุปฺปนฺนานํ จิตฺตเจตสิกานํ ธมฺมานํ วิคตปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
     [๒๕]   อวิคตปจฺจโยติ   จตฺตาโร   ขนฺธา   อรูปิโน   อญฺญมญฺญํ
อวิคตปจฺจเยน   ปจฺจโย   จตฺตาโร  มหาภูตา  อญฺญมญฺญํ  อวิคตปจฺจเยน
ปจฺจโย   โอกฺกนฺติกฺขเณ   นามรูปํ   อญฺญมญฺญํ   อวิคตปจฺจเยน  ปจฺจโย
จิตฺตเจตสิกา   ธมฺมา   จิตฺตสมุฏฺฐานานํ  รูปานํ  อวิคตปจฺจเยน  ปจฺจโย
มหาภูตา     อุปาทารูปานํ     อวิคตปจฺจเยน    ปจฺจโย    จกฺขายตนํ
จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ     อวิคตปจฺจเยน
ปจฺจโย      โสตายตนํ      โสตวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    อวิคตปจฺจเยน    ปจฺจโย    ฆานายตนํ   ฆานวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ    ธมฺมานํ    อวิคตปจฺจเยน    ปจฺจโย    ชิวฺหายตนํ
ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ    อวิคตปจฺจเยน
ปจฺจโย      กายายตนํ      กายวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
  ธมฺมานํ    อวิคตปจฺจเยน    ปจฺจโย    รูปายตนํ   จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมานํ อวิคตปจฺจเยน
ปจฺจโย      สทฺทายตนํ      โสตวิญฺญาณธาตุยา      ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ    อวิคตปจฺจเยน    ปจฺจโย    คนฺธายตนํ   ฆานวิญฺญาณธาตุยา
ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ    อวิคตปจฺจเยน    ปจฺจโย    รสายตนํ
ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ     ธมฺมานํ    อวิคตปจฺจเยน
ปจฺจโย     โผฏฺฐพฺพายตนํ     กายวิญฺญาณธาตุยา     ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ   อวิคตปจฺจเยน   ปจฺจโย   รูปายตนํ   สทฺทายตนํ   คนฺธายตนํ
รสายตนํ    โผฏฺฐพฺพายตนํ    มโนธาตุยา   ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ   ธมฺมานํ
อวิคตปจฺจเยน  ปจฺจโย  ยํ  รูปํ  นิสฺสาย  มโนธาตุ จ มโนวิญฺญาณธาตุ จ
วตฺตนฺติ  ตํ  รูปํ  มโนธาตุยา  จ  มโนวิญฺญาณธาตุยา จ ตํสมฺปยุตฺตกานญฺจ
ธมฺมานํ อวิคตปจฺจเยน ปจฺจโยติ ฯ
                               ปจฺจยวิภงฺควาโร นิฏฺฐิโต ฯ
                                         ------------
                                    อนุโลมติกปฏฺฐานํ
                                         กุสลตฺติกํ
                                           -------
                                        ปฏิจฺจวาโร
     [๒๖]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา  กุสลํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  อกุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา    ฯ   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   อพฺยากโต   ธมฺโม
อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  จ
อพฺยากโต   จ   ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา  กุสลํ
ธมฺมํ    ปฏิจฺจ   อกุสโล   จ   อพฺยากโต   จ   ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ
เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  จ  อกุสโล  จ
ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ
กุสโล จ อกุสโล จ อพฺยากโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺเชยฺยุํ เหตุปจฺจยา ฯ
     [๒๗]   สิยา  อกุสลํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  อกุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา  อกุสลํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   อกุสลํ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   อพฺยากโต   ธมฺโม
อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา  อกุสลํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  จ
อพฺยากโต   จ   ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา   ฯ  สิยา  อกุสลํ
ธมฺมํ    ปฏิจฺจ   อกุสโล   จ   อพฺยากโต   จ   ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ
เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   อกุสลํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  จ  อกุสโล  จ
ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   อกุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ
กุสโล จ อกุสโล จ อพฺยากโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺเชยฺยุํ เหตุปจฺจยา ฯ
     [๒๘]   สิยา  อพฺยากตํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ อพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา    ฯ   สิยา   อพฺยากตํ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   กุสโล   ธมฺโม
อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา  อพฺยากตํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  อกุสโล
ธมฺโม   อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา  อพฺยากตํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ
กุสโล   จ   อพฺยากโต   จ   ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา   ฯ
สิยา   อพฺยากตํ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   อกุสโล   จ  อพฺยากโต  จ  ธมฺมา
อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   อพฺยากตํ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล
จ   อกุสโล   จ  ธมฺมา  อุปฺปชฺเชยฺยุํ  เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา  อพฺยากตํ
ธมฺมํ    ปฏิจฺจ   กุสโล   จ   อกุสโล   จ   อพฺยากโต   จ   ธมฺมา
อุปฺปชฺเชยฺยุํ เหตุปจฺจยา ฯ
     [๒๙]   สิยา   กุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   กุสโล
ธมฺโม   อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ
ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   อกุสโล   ธมฺโม   อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา
กุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   อพฺยากโต  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา  กุสลญฺจ  อพฺยากตญฺจ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  จ
อพฺยากโต   จ   ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา  กุสลญฺจ
@เชิงอรรถ: ๑ อุทฺเทสวาโรติปิ ปุจฺฉาวาโรติปิ ปณฺณตฺติวาโรติปิ ฯ
อพฺยากตญฺจ    ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   อกุสโล   จ   อพฺยากโต   จ   ธมฺมา
อุปฺปชฺเชยฺยุํ    เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ
ปฏิจฺจ   กุสโล   จ   อกุสโล  จ  ธมฺมา  อุปฺปชฺเชยฺยุํ  เหตุปจฺจยา  ฯ
สิยา   กุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   กุสโล  จ  อกุสโล  จ
อพฺยากโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺเชยฺยุํ เหตุปจฺจยา ฯ
     [๓๐]   สิยา   อกุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   กุสโล
ธมฺโม   อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   อกุสลญฺจ  อพฺยากตญฺจ
ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   อกุสโล   ธมฺโม   อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา
อกุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ  อพฺยากโต  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   อกุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล
จ    อพฺยากโต   จ   ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา
อกุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   อกุสโล   จ   อพฺยากโต  จ
ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   อกุสลญฺจ  อพฺยากตญฺจ
ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  จ  อกุสโล  จ  ธมฺมา  อุปฺปชฺเชยฺยุํ เหตุปจฺจยา ฯ
สิยา      อกุสลญฺจ      อพฺยากตญฺจ     ธมฺมํ     ปฏิจฺจ     กุสโล
จ อกุสโล จ อพฺยากโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺเชยฺยุํ เหตุปจฺจยา ฯ
     [๓๑]   สิยา   กุสลญฺจ   อกุสลญฺจ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม
อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา  กุสลญฺจ  อกุสลญฺจ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ
อกุสโล   ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย  เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา  กุสลญฺจ  อกุสลญฺจ
ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   อพฺยากโต   ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย  เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา
กุสลญฺจ    อกุสลญฺจ    ธมฺมํ    ปฏิจฺจ   กุสโล   จ   อพฺยากโต   จ
ธมฺมา    อุปฺปชฺเชยฺยุํ    เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลญฺจ   อกุสลญฺจ
ธมฺมํ    ปฏิจฺจ   อกุสโล   จ   อพฺยากโต   จ   ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ
เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลญฺจ   อกุสลญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   กุสโล
จ   อกุสโล   จ   ธมฺมา  อุปฺปชฺเชยฺยุํ  เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา  กุสลญฺจ
อกุสลญฺจ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  จ  อกุสโล  จ  อพฺยากโต  จ  ธมฺมา
อุปฺปชฺเชยฺยุํ เหตุปจฺจยา ฯ
     [๓๒]   สิยา   กุสลญฺจ   อกุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ
กุสโล   ธมฺโม   อุปฺปชฺเชยฺย  เหตุปจฺจยา  ฯ  สิยา  กุสลญฺจ  อกุสลญฺจ
อพฺยากตญฺจ     ธมฺมํ     ปฏิจฺจ     อกุสโล    ธมฺโม    อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลญฺจ  อกุสลญฺจ  อพฺยากตญฺจ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ
อพฺยากโต    ธมฺโม   อุปฺปชฺเชยฺย   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลญฺจ
อกุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  จ  อพฺยากโต  จ  ธมฺมา
อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เหตุปจฺจยา   ฯ   สิยา   กุสลญฺจ  อกุสลญฺจ  อพฺยากตญฺจ
ธมฺมํ    ปฏิจฺจ   อกุสโล   จ   อพฺยากโต   จ   ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ
เหตุปจฺจยา    ฯ    สิยา    กุสลญฺจ   อกุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ
ปฏิจฺจ   กุสโล   จ   อกุสโล  จ  ธมฺมา  อุปฺปชฺเชยฺยุํ  เหตุปจฺจยา  ฯ
สิยา   กุสลญฺจ   อกุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   กุสโล   จ
อกุสโล จ อพฺยากโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺเชยฺยุํ เหตุปจฺจยา ฯ
     [๓๓]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
อารมฺมณปจฺจยา  ฯ  ยถา  เหตุปจฺจโย  วิตฺถาริโต เอวํ อารมฺมณปจฺจโยปิ
วิตฺถาเรตพฺโพ วาจนามคฺเคน ฯ
     [๓๔]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
อธิปติปจฺจยา    ฯ    อนนฺตรปจฺจยา   สมนนฺตรปจฺจยา   สหชาตปจฺจยา
อญฺญมญฺญปจฺจยา     นิสฺสยปจฺจยา    อุปนิสฺสยปจฺจยา    ปุเรชาตปจฺจยา
ปจฺฉาชาตปจฺจยา     อาเสวนปจฺจยา     กมฺมปจฺจยา     วิปากปจฺจยา
อาหารปจฺจยา  อินฺทฺริยปจฺจยา  ฌานปจฺจยา  มคฺคปจฺจยา  สมฺปยุตฺตปจฺจยา
วิปฺปยุตฺตปจฺจยา อตฺถิปจฺจยา นตฺถิปจฺจยา วิคตปจฺจยา ฯ
     [๓๕]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
อวิคตปจฺจยา   ฯ   สิยา   อกุสลํ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ  ฯ  อพฺยากตํ  ธมฺมํ
ปฏิจฺจ    ฯ    กุสลญฺจ   อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   ฯ   อกุสลญฺจ
อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   ฯ   กุสลญฺจ  อกุสลญฺจ  ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  ฯ
กุสลญฺจ    อกุสลญฺจ    อพฺยากตญฺจ    ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   กุสโล   ธมฺโม
อุปฺปชฺเชยฺย    อกุสโล    ธมฺโม    อุปฺปชฺเชยฺย    อพฺยากโต   ธมฺโม
อุปฺปชฺเชยฺย   กุสโล   จ   อพฺยากโต  จ  ธมฺมา  อุปฺปชฺเชยฺยุํ  อกุสโล
จ  อพฺยากโต  จ  ธมฺมา  อุปฺปชฺเชยฺยุํ  กุสโล  จ  อกุสโล จ อกุสโล จ
ธมฺมา   อุปฺปชฺเชยฺยุํ   กุสโล   จ   อกุสโล  จ  อพฺยากโต  จ  ธมฺมา
อุปฺปชฺเชยฺยุํ   อวิคตปจฺจยา   ฯ   ยถา   เหตุปจฺจโย  วิตฺถาริโต  เอวํ
อวิคตปจฺจโยปิ วิตฺถาเรตพฺโพ วาจนามคฺเคน ฯ
                                      เอกมูลกํ นิฏฺฐิตํ ฯ
     [๓๖]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา    อารมฺมณปจฺจยา    ฯเปฯ    สิยา   กุสลญฺจ   อกุสลญฺจ
อพฺยากตญฺจ   ธมฺมํ   ปฏิจฺจ   กุสโล   จ   อกุสโล  จ  อพฺยากโต  จ
ธมฺมา อุปฺปชฺเชยฺยุํ เหตุปจฺจยา อารมฺมณปจฺจยา ฯ
     [๓๗]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา   อธิปติปจฺจยา   ฯเปฯ   เหตุปจฺจยา   อนนฺตรปจฺจยา   ฯ
เหตุปจฺจยา สมนนฺตรปจฺจยา ฯเปฯ เหตุปจฺจยา อวิคตปจฺจยา ฯ
                                           ทุมูลกํ ฯ
     [๓๘]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา     อารมฺมณปจฺจยา     อธิปติปจฺจยา    ฯ    เหตุปจฺจยา
อารมฺมณปจฺจยา   อนนฺตรปจฺจยา   ฯเปฯ   เหตุปจฺจยา  อารมฺมณปจฺจยา
อวิคตปจฺจยา ฯ
                                           ติมูลกํ ฯ
     [๓๙]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
เหตุปจฺจยา    อารมฺมณปจฺจยา   อธิปติปจฺจยา   อนนฺตรปจฺจยา   ฯเปฯ
เหตุปจฺจยา อารมฺมณปจฺจยา อธิปติปจฺจยา อวิคตปจฺจยา ฯ
                                          จตุมูลกํ ฯ
     [๔๐]   ปญฺจมูลกาทิกา   สงฺขิตฺตา   ฯ  เอกมูลกํ  ทุมูลกํ  ติมูลกํ
จตุมูลกํ ปญฺจมูลกํ สพฺพมูลกํ อสมฺมูยฺหนฺเตน วิตฺถาเรตพฺพํ ฯ
                                     เหตุมูลกํ นิฏฺฐิตํ ฯ
     [๔๑]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
อารมฺมณปจฺจยา    เหตุปจฺจยา    ฯ    อารมฺมณปจฺจยา   อธิปติปจฺจยา
ฯเปฯ    อารมฺมณปจฺจยา    อวิคตปจฺจยา    ฯ   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ
ปฏิจฺจ    กุสโล   ธมฺโม   อุปฺปชฺเชยฺย   อธิปติปจฺจยา   อนนฺตรปจฺจยา
สมนนฺตรปจฺจยา     สหชาตปจฺจยา     อญฺญมญฺญปจฺจยา     ..     ฯ
อวิคตปจฺจยา    เหตุปจฺจยา   ฯ   อวิคตปจฺจยา   อารมฺมณปจฺจยา   ฯ
อวิคตปจฺจยา อธิปติปจฺจยา ฯ อวิคตปจฺจยา วิคตปจฺจยา ฯ
     [๔๒]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
อวิคตปจฺจยา     เหตุปจฺจยา    อารมฺมณปจฺจยา    ฯ    อวิคตปจฺจยา
เหตุปจฺจยา     อธิปติปจฺจยา     ฯ     อวิคตปจฺจยา     เหตุปจฺจยา
อนนฺตรปจฺจยา ฯ อวิคตปจฺจยา เหตุปจฺจยา วิคตปจฺจยา ฯ
     [๔๓]   สิยา   กุสลํ   ธมฺมํ  ปฏิจฺจ  กุสโล  ธมฺโม  อุปฺปชฺเชยฺย
อวิคตปจฺจยา     เหตุปจฺจยา    อารมฺมณปจฺจยา    อธิปติปจฺจยา    ฯ
อวิคตปจฺจยา   เหตุปจฺจยา   อารมฺมณปจฺจยา   อนนฺตรปจฺจยา   ..  ฯ
วิคตปจฺจยา ฯ
     [๔๔]   เอเกกสฺส   ปทสฺส   เอกมูลกํ   ทุมูลกํ  ติมูลกํ  จตุมูลกํ
ปญฺจมูลกํ สพฺพมูลกํ อสมฺมูยฺหนฺเตน วิตฺถาเรตพฺพํ ฯ
            ติกญฺจ ปฏฺฐานวรํ ทุกุตฺตมํ    ทุกตฺติกญฺเจว ติกทฺทุกญฺจ
            ติกตฺติกญฺเจว ทุกทฺทุกญฺจ     ฉ อนุโลมมฺหิ นยา สุคมฺภิรา ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๐ หน้าที่ ๑-๒๐.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=40&item=1&items=44
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=40&item=1&items=44&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=40&item=1&items=44
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=40&item=1&items=44
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=40&i=1
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๐
https://84000.org/tipitaka/read/?index_40
https://84000.org/tipitaka/english/?index_40