บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕

หน้าที่ ๕๒๙.

ทฺวาวีสติโม กุกฺกุสนฺธพุทฺธวํโส ^๑- [๒๓] |๒๓.๑| เวสฺสภุสฺส อปเรน สมฺพุทฺโธ ทิปทุตฺตโม กุกฺกุสนฺโธ นาม นาเมน อปฺปเมยฺโย ทุราสโท ฯ |๒๓.๒| อุคฺฆาเฏตฺวา สพฺพภวํ จริยาย ปารมิงฺคโต สีโหว ปญฺชรํ เภตฺวา ปตฺโต สมฺโพธิมุตฺตมํ ฯ |๒๓.๓| ธมฺมจกฺกํ ปวตฺเตนฺเต กุกฺกุสนฺเธ โลกนายเก จตฺตาฬีสโกฏิสหสฺสานํ ปฐมาภิสมโย อหุ ฯ |๒๓.๔| อนฺตลิกฺขมฺหิ อากาเส ยมกํ กตฺวา วิกุพฺพนํ ตึสโกฏิสหสฺสานํ โพเธสิ เทวมานุเส ฯ |๒๓.๕| นรเทวสฺส ยกฺขสฺส จตุสจฺจปฺปกาสเน ธมฺมาภิสมโย ตสฺส คณนาโต อสงฺขิโย ฯ |๒๓.๖| กุกฺกุสนฺธสฺส ภควโต เอโก อาสิ สมาคโม ขีณาสวานํ วิมลานํ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ |๒๓.๗| จตฺตาฬีสสหสฺสานํ ตทา อาสิ สมาคโม ทนฺตภูมิมนุปฺปตฺตานํ อาสวาทิคณกฺขยา ฯ |๒๓.๘| อหนฺเตน สมเยน เขโม นามาสิ ขตฺติโย ตถาคเต ชินปุตฺเต ทานํ ทตฺวา อนปฺปกํ ฯ |๒๓.๙| ปตฺตญฺจ จีวรํ ทตฺวา อญฺชนํ มธุลฏฺฐิกํ อิเมตํ ปตฺถิตํ สพฺพํ ปฏิยาเทมิ วรํ วรํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. กกุสนฺธ ... ฯ สพฺพตฺถ อีทิสเมว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๐.

|๒๓.๑๐| โสปิ มํ มุนิ ^๑- พฺยากาสิ กุกฺกุสนฺโธ วินายโก อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสติ ฯ |๒๓.๑๑| อหุ กปิลวฺหยา รมฺมา นิกฺขมิตฺวา ตถาคโต ปธานํ ปทหิตฺวาน กตฺวา ทุกฺกรการิกํ ฯ |๒๓.๑๒| อชปาลรุกฺขมูลสฺมึ นิสีทิตฺวา ตถาคโต ตตฺถ ปายาสํ ปคฺคยฺห เนรญฺชรมุเปหิติ ฯ |๒๓.๑๓| เนรญฺชราย ตีรมฺหิ ปายาสํ อทิ โส ชิโน ปฏิยตฺตวรมคฺเคน โพธิมูลมฺหิ เอหิติ ฯ |๒๓.๑๔| ตโต ปทกฺขิณํ กตฺวา โพธิมณฺฑํ อนุตฺตรํ อสฺสตฺถรุกฺขมูลมฺหิ พุชฺฌิสฺสติ มหายโส ฯ |๒๓.๑๕| อิมสฺส ชนิกา มาตา มายา นาม ภวิสฺสติ ปิตา สุทฺโธทโน นาม อยํ เหสฺสติ โคตโม ฯ |๒๓.๑๖| โกลิโต อุปติสฺโส จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา อานนฺโท นามุปฏฺฐาโก อุปฏฺฐิสฺสติมํ ชินํ ฯ |๒๓.๑๗| เขมา อุปฺปลวณฺณา จ อคฺคา เหสฺสนฺติ สาวิกา อนาสวา วีตราคา สนฺตจิตฺตา สมาหิตา ฯ |๒๓.๑๘| โพธิ ตสฺส ภควโต อสฺสตฺโถติ ปวุจฺจติ จิตฺโต จ หตฺถาฬวโก อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐกา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. พุทฺโธ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๑.

|๒๓.๑๙| นนฺทมาตา จ อุตฺตรา อคฺคา เหสฺสนฺตุปฏฺฐิกา อายุ วสฺสสตํ ตสฺส โคตมสฺส ยสสฺสิโน ฯ |๒๓.๒๐| อิทํ สุตฺวาน วจนํ อสมสฺส มเหสิโน อาโมทิตา นรมรู พุทฺธวีชงฺกุโร อยํ ฯ |๒๓.๒๑| อุกฺกุฏฺฐิสทฺทา วตฺตนฺติ อปฺโผเฏนฺติ หสนฺติ จ กตญฺชลี นมสฺสนฺติ ทสสหสฺสี สเทวกา ฯ |๒๓.๒๒| ยทิมสฺส โลกนาถสฺส วิรชฺฌิสฺสาม สาสนํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๓.๒๓| ยถา มนุสฺสา นทึ ตรนฺตา ปฏิติตฺถํ วิรชฺฌิย เหฏฺฐาติตฺถํ คเหตฺวาน อุตฺตรนฺติ มหานทึ ฯ |๒๓.๒๔| เอวเมว มยํ สพฺเพ ยทิ มุญฺจามิมํ ชินํ อนาคตมฺหิ อทฺธาเน เหสฺสาม สมฺมุขา อิมํ ฯ |๒๓.๒๕| ตสฺสาปิ วจนํ สุตฺวา ภิยฺโย จิตฺตํ ปสาทยึ อุตฺตรึ วตฺตมธิฏฺฐาสึ ทสปารมิปูริยา ฯ |๒๓.๒๖| นครํ เขมวตี นาม เขโม นามาสหํ ตทา สพฺพญฺญุตํ คเวสนฺโต ปพฺพชึ ตสฺส สนฺติเก ฯ |๒๓.๒๗| พฺราหฺมโณ อคฺคิทตฺโต จ อาสิ พุทฺธสฺส โส ปิตา วิสาขา นาม ชนิกา กุกฺกุสนฺธสฺส มเหสิโน ^๑- ฯ |๒๓.๒๘| วสติ ตตฺถ เขมปุเร สมฺพุทฺธสฺส มหากุลํ นรานํ ปวรํ เสฏฺฐํ ชาติมนฺตํ มหายสํ ฯ |๒๓.๒๙| จตุวสฺสสหสฺสานิ อคารํ อชฺฌาวสิ โส @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สตฺถุโน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๒.

กามวฑฺฒกามสุทฺธิรติวฑฺฒโน ^๑- ตโย ปาสาทมุตฺตมา ฯ |๒๓.๓๐| สมตึสสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา โรปินี ^๒- นาม สา นารี อุตฺตโร นาม อตฺรโช ฯ |๒๓.๓๑| นิมิตฺเต จตุโร ทิสฺวา รถยาเนน นิกฺขมิ อนูนกํ อฏฺฐมาสํ ^๓- ปธานํ ปทหี ชิโน ฯ |๒๓.๓๒| พฺรหฺมุนา ยาจิโต สนฺโต กุกฺกุสนฺโธ โลกนายโก ^๔- วตฺตจกฺโก มหาวีโร มิคทาเย นรุตฺตโม ฯ |๒๓.๓๓| วิธุโร สญฺชีวนาโม ^๕- จ อเหสุํ อคฺคสาวกา พุทฺธิโช นามุปฏฺฐาโก กุกฺกุสนฺธสฺส มเหสิโน ^๖- ฯ |๒๓.๓๔| สามา จ จมฺปนามา ^๗- จ อเหสุํ อคฺคสาวิกา โพธิ ตสฺส ภควโต สิริโสติ ปวุจฺจติ ฯ |๒๓.๓๕| อจฺจุคฺคโต จ สุมโน อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐกา นนฺทา เจว สุนฺนทา จ อเหสุํ อคฺคุปฏฺฐิกา ฯ |๒๓.๓๖| จตฺตาฬีสรตนานิ อจฺจุคฺคโต มหามุนิ กนกปฺปภา นิจฺฉรติ ^๘- สมนฺตา ทสโยชนํ ^๙- ฯ |๒๓.๓๗| จตฺตาฬีสวสฺสสหสฺสานิ อายุ ตสฺส มเหสิโน ตาวตา ติฏฺฐมาโน โส ตาเรสิ ชนตํ พหุํ ฯ |๒๓.๓๘| ธมฺมาปณํ ปสาเรตฺวา นรนารีนํ สเทวเก @เชิงอรรถ: ^๑ สี. รุจิ สุรุจิ รติวทฺธนนามกา ฯ ม. กามกามวณฺณกามสุทฺธินามา ฯ ยุ. รุจิ สุรุจิ @วฑฺฒนา ฯ ^๒ ม. โรจีนี ฯ ยุ. วิโรจมานา ฯ ^๓ ม. อนูนอฏฺฐมาสานิ ฯ ^๔ ม. วินายโก ฯ @^๕ ม. วิธุโร จ สญฺชีโว จ ฯ ^๖ ม. ยุ. สตฺถุโน ฯ ^๗ ม. สามา จ จมฺปา นามา จ ฯ @^๘ ยุ. นิจฺฉรนฺติ ฯ ^๙ ยุ. ทฺวาทสโยชนํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๓.

นทิตฺวา สีหนาทํว ^๑- นิพฺพุโต โส สสาวโก ฯ |๒๓.๓๙| อฏฺฐงฺควจนสมฺปนฺโน อจฺฉิทฺทานิ นิรนฺตรํ สพฺพํ สมนฺตรหิตํ นนุ ริตฺตา สพฺพสงฺขาราติ ฯ |๒๓.๔๐| กุกฺกุสนฺโธ ชินวโร เขมารามมฺหิ นิพฺพุโต ตตฺเถว ตสฺส ถูปวโร คาวุตนภมุคฺคโตติ ฯ กุกฺกุสนฺธพุทฺธวํโส ทฺวาวีสติโม ฯ