ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 1 / 1อ่านอรรถกถา 1 / 631อรรถกถา เล่มที่ 1 ข้อ 644อ่านอรรถกถา 1 / 657อ่านอรรถกถา 1 / 657
อรรถกถา อนิยตกัณฑ์
อนิยต สิกขาบทที่ ๒

               พรรณนาอนิยตสิกขาบทที่ ๒               
               อนิยตสิกขาบทที่ ๒ ว่า เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา เป็นต้น
               ข้าพเจ้าจะขอกล่าวต่อไป :-
               ในอนิยตสิกขาบทที่ ๒ นั้น มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-
               ในคำว่า ภควตา ปฏิกฺขิตฺตํ เป็นต้น ผู้ศึกษาพึงทราบสัมพันธ์อย่างนี้ว่า ภิกษุรูปเดียวพึงสำเร็จการนั่งใด ในที่ลับคืออาสนะกำบังพอจะทำการได้กับมาตุคามผู้เดียว.
               พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงห้ามการสำเร็จการนั่งนั้น.
               จริงอยู่ เมื่อจะถือเอาใจความโดยประการอื่นควรจะตรัสว่า เอกสฺส เอกาย.
               ถามว่า เพราะเหตุไร?
               ตอบว่า เพราะท่านกล่าวคำว่า ทรงห้ามแล้ว.
               อีกอย่างหนึ่ง คำว่า เอโก นี้ พึงทราบว่า เป็นปฐมาวิภัตติลงในอรรถแห่งฉัฏฐีวิภัตติ.

               [อธิบายว่าด้วยสถานที่ลับทำให้ต้องอาบัติ]               
               ก็ในคำว่า น เหว โข ปน ปฏิจฺฉนฺนํ นี้ แม้สถานที่ล้อมในภายนอก ภายในเปิดเผย มีบริเวณสนามเป็นต้น ก็พึงทราบว่า รวมเข้าในภายใน (นับเนื่องในสถานที่ไม่กำบัง). ท่านกล่าวไว้ในมหาปัจจรีว่า สถานที่แม้เห็นปานนี้ นับเข้าในที่ไม่กำบังทีเดียว.
               คำที่เหลือพึงทราบโดยนัยแห่งสิกขาบทที่ ๑ นั่นแล.
               ก็ในสิกขาบทนี้มีความแปลกกันเพียงอย่างเดียวนี้ว่า
               คนรู้เดียงสาผู้หนึ่งผู้ใดเป็นหญิงก็ตาม ชายก็ตาม ไม่เป็นคนตาบอด และหูหนวก ยืนหรือนั่งอยู่ในโอกาสภายใน ๑๒ ศอก มีจิตฟุ้งซ่านไปบ้าง เคลิ้มไปบ้าง ก็คุ้มอาบัติได้. ส่วนคนหูหนวก แม้มีตาดี หรือคนตาบอดแม้หูไม่หนวก ก็คุ้มไม่ได้. และพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงลดอาบัติปาราชิกลงมา ปรับอาบัติเพราะวาจาชั่วหยาบ.
               คำที่เหลือเป็นเช่นกับสิกขาบทก่อนนั่นแล.
               แม้ในสิกขาบททั้งสอง ไม่เป็นอาบัติแก่ภิกษุบ้า และภิกษุผู้เป็นต้นบัญญัติ.
               ในสมุฏฐานเป็นต้น สิกขาบทนี้มีสมุฏฐาน ๓ เกิดจากกายกับจิต วาจากับจิต กายวาจากับจิต เป็นกิริยา เป็นสัญญาวิโมกข์ เป็นสจิตตกะ โลกวัชชะ กายกรรม วจีกรรม อกุศลจิต มีเวทนา ๒ โดยเป็นสุขเวทนาและอุเบกขาเวทนา.
               บทที่เหลือมีอรรถตื้นทั้งนั้นแล.

               อนิยตวรรณนาในอรรถกถาพระวินัย               
               ชื่อสมันตปาสาทิกา จบ               
               ปฐมสมันตปาสาทิกา วินัยวรรณนา จบ.               
               ------------------------------------------------------------               

.. อรรถกถา อนิยตกัณฑ์ อนิยต สิกขาบทที่ ๒ จบ.
อ่านอรรถกถา 1 / 1อ่านอรรถกถา 1 / 631อรรถกถา เล่มที่ 1 ข้อ 644อ่านอรรถกถา 1 / 657อ่านอรรถกถา 1 / 657
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=1&A=19395&Z=19558
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=3239
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=3239
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๑๐  พฤศจิกายน  พ.ศ.  ๒๕๕๕
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :