บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
บทว่า นยิทํ๑- เป็นต้น ท่านประกอบด้วยการปฏิเสธตามที่กล่าวแต่ต้น พึงทราบอย่างนี้ว่า สัตว์ทั้งหลายออกไม่ได้ พรากออกไม่ได้ หลุดพ้นไปไม่ได้ มีใจข้ามพ้นจากแดนกิเลสไม่ได้อยู่. ____________________________ ๑- ม. นิสฺสฏาติ. พึงทราบวินิจฉัยในนัยที่ ๒. บทว่า วิมริยาทิกเตน ได้แก่ มีใจไม่มีแดน. ในบทนั้น แดนมี ๒ คือ แดนคือกิเลส แดนคือวัฏฏะ. ก็ในบทเหล่านั้น กิเลสของคนใดอันตนละได้แล้วครึ่งหนึ่ง อีกครึ่งหนึ่งยังละไม่ได้. ก็หรือว่าวัฏฏะครึ่งหนึ่ง ตนละได้แล้ว อีกครึ่งหนึ่งยังละไม่ได้. จิตของคนนั้นข้ามพ้นแดน หมายถึงกิเลสหรือวัฏฏะที่ละได้แล้ว. จิตข้ามพ้นจากแดนไม่ได้ หมายถึงกิเลสหรือวัฏฏะที่ยังละไม่ได้. ส่วนที่นี้ ท่านกล่าวว่า มีใจข้ามพ้นจากแดน ดังนี้ เพราะกิเลสและวัฏฏะแม้ทั้งสองละได้แล้ว. อธิบายว่า มีใจไม่ทำแดนไว้ ข้ามพ้นแดนอยู่. กล่าวสัจจะ ๔ เท่านั้นไว้ใน ๓ สูตรเหล่านี้ ด้วยประการฉะนี้แล. จบอรรถกถาโนเจทสูตรที่ ๔ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา สังยุตตนิกาย นิทานวรรค ธาตุสังยุตต์ จตุตถวรรคที่ ๔ โนเจทสูตร จบ. |