|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |
    
บทว่า อสิจมฺมํ คเหตฺวา ได้แก่ ถือดาบและโล่. บทว่า ธนุกลาปํ สนฺนยฺหิตฺวา ได้แก่ สอดธนูและแล่งธนู. บทว่า วิยุฬฺหํ ได้แก่ ตั้งอยู่โดยการเผชิญหน้าพร้อมรบ [ประชิด]. บทว่า สงฺคามํ โอตรติ ได้แก่ เข้ารบใหญ่. บทว่า อุสฺสหติ วายมติ ได้แก่ ทำความอุตสาหะพยายาม. บทว่า หนนฺติ แปลว่า ฆ่า. บทว่า ปริยาเทนฺติ ได้แก่ ยื้อยุด. บทว่า อุปลิกฺขนฺติ ได้แก่ แทง. บทว่า อปเนนฺติ ได้แก่ พาทหารฝ่ายตนไป. บทว่า อปเนตฺวา ญาตกานํ เนนฺติ ได้แก่ นำทหารฝ่ายตนไปส่งให้ญาติ. บทว่า นียมาโน ได้แก่ นำไปสู่เรือนตน หรือสำนักญาติที่เหลือ. บทว่า อุปฏฐหนฺติ ปริจรนฺติ ได้แก่ กระทำความสะอาดเครื่องประหาร และสมานแผลเป็นต้น บำรุงคุ้มครอง. บทว่า อรกฺขิเตเนว กาเยน ได้แก่ มีกายทวารอันมิได้รักษา. บทว่า อรกฺขิตาย วาจาย ได้แก่ มีวจีทหารอันมิได้รักษา. บทว่า อรกฺขิเตน จิตฺเตน ได้แก่ มีมโนทวารอันมิได้รักษา. บทว่า อนุปฏฺฐิตาย สติยา ได้แก่ ไม่ทำสติให้ตั้งด้วยดี. บทว่า อสํวุเตหิ อินฺทฺริเยหิ ได้แก่ มีอินทรีย์ที่มีใจเป็นที่ ๖ อันมิได้ระวังมิได้คุ้มครองแล้ว. บทว่า ราโค จิตฺตํ อนุทฺธํเสติ ได้แก่ ราคะเมื่อเกิดขึ้น ย่อมกำจัดจิตในสมถะและวิปัสสนา คือเหวี่ยงไปเสียไกล. บทว่า ราคายิโตมฺหิ อาวุโส ราคปเรโต ความว่า ผู้มีอายุ ผมถูกราคะย้อมแล้ว ถูกราคะตามถึงแล้ว. ในบทว่า อฏฺฐิกงฺกสูปมา เป็นต้น กามทั้งหลายเปรียบเหมือนท่อนกระดูก เพราะอรรถว่ามีความอร่อยน้อย เปรียบเหมือนชิ้นเนื้อ เพราะอรรถว่าทั่วไปแก่คนจำนวนมาก เปรียบเหมือนคบเพลิงหญ้า เพราะอรรถว่าตามเผาผลาญ เปรียบเหมือนหลุมถ่านเพลิง เพราะอรรถว่าทำความเร่าร้อนมาก เปรียบเหมือนความฝัน เพราะอรรถว่าปรากฏขึ้นนิดหน่อย เปรียบเหมือนของยืมเขามา เพราะอรรถว่าอยู่ได้ชั่วคราว เปรียบเหมือนผลไม้ เพราะอรรถว่าการหักหมดทั้งต้น เปรียบเหมือนเขียงสับเนื้อ เพราะอรรถว่าเป็นที่รองมีดสับ เปรียบเหมือนปลายหอก เพราะอรรถว่าทิ่มแทง เปรียบเหมือนหัวงู เพราะอรรถว่าน่าสงสัยน่ามีภัย. บทว่า อุสฺสหิสฺสามิ ได้แก่ จักทำอุตสาหะ. บทว่า ธารยิสฺสามิ ได้แก่ จักทรงความเป็นสมณะไว้. บทว่า อภิรมิสฺสามิ ได้แก่ จักทำความยินดียิ่ง [ในพรหมจรรย์] ให้เกิดขึ้น. อธิบายว่า จักไม่กระสันอีก. คำที่เหลือในสูตรนี้ง่ายทั้งนั้น ในพระสูตรนี้ตรัสทั้งวัฏฏะทั้งวิวัฏฏะแล. จบอรรถกถาทุติยโยธาชีวสูตรที่ ๖ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต ทุติยปัณณาสก์ โยธาชีววรรคที่ ๓ ๖. โยธาชีวสูตรที่ ๒ จบ. |