|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |
    
บทว่า อุทกูปมา ความว่า บุคคล ท่านเปรียบด้วยน้ำ เพราะถือเอาอาการมีการดำลงเป็นต้น. สองบทว่า สกึ นิมุคฺโค ได้แก่ ดำลงคราวเดียว. บทว่า เอกนฺตกาฬเกหิ พระองค์ตรัสหมายถึงนิยตมิจฉาทิฏฐิ. บทว่า อุมฺมุชฺชติ แปลว่า ผุดขึ้น. บทว่า สาธุ ความว่า งาม คือดี. บทว่า หายติเยว ความว่า ย่อมเสื่อมไปหมดทีเดียว เหมือนน้ำที่บุคคลรดลงในเครื่องกรองน้ำฉะนั้น. หลายบทว่า อุมฺมุชฺชิตฺวา วิปสฺสติ วิโลเกติ ความว่า บุคคลที่โผล่ขึ้นได้แล้ว พิจารณาเหลียวแลดูทิศทางที่ควรจะไป. บทว่า ปตรติ ความว่า ชื่อว่าเป็นผู้บ่ายหน้าต่อทิศที่ควรไปข้ามไปอยู่. สองบทว่า ปติคาธปฺปตฺโต โหติ บุคคลโผล่ขึ้นมาแล้วเหลียวดูข้ามไป ชื่อว่าย่อมประสบที่พึ่ง คือย่อมยืนอยู่ในแห่งหนึ่ง ไม่หวนกลับมาอีก. บทว่า ติณฺโณ ปารคโต ถเล ติฏฺฐติ ความว่า บุคคลข้ามหวัง คือกิเลสทั้งปวงถึงฝั่งโน้นแล้ว ชื่อว่าย่อมเป็นผู้ยืนอยู่บนบก คือพระนิพพาน วัฏฏะและวิวัฏฏะ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้พระสูตรนี้. จบอรรถกถาอุทกูปสูตรที่ ๕ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต ปฐมปัณณาสก์ อนุสยวรรคที่ ๒ ๕. อุทกูปมสูตร จบ. |