บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
อ่าน อรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑] หน้าต่างที่ ๖ / ๑๑. ข้อความเบื้องต้น ต้นคดปลายตรงใช้ได้ ____________________________ ๑- ม. ม. เล่ม ๑๓/ข้อ ๕๒๑ ก็พระเถระบวชในสำนักของพระศาสดา บรรลุพระอรหัตแล้ว. ครั้งนั้นแล ท่านพระอังคุลิมาลไปแล้วในที่ลับหลีกเร้นอยู่ เสวยวิมุตติสุขแล้ว เปล่งอุทานนี้ในเวลานั้นว่า :- ก็ผู้ใด ประมาทแล้วในก่อน ภายหลังไม่ประมาท, ผู้นั้นย่อมยังโลกนี้ให้สว่าง เหมือนดวงจันทร์พ้น แล้วจากหมอกฉะนั้น ฯ ครั้นเปล่งอุทานแล้ว ก็ปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ. ภิกษุทั้งหลายสนทนากันในโรงธรรมว่า "ผู้มีอายุ พระเถระบังเกิดแล้ว ณ ที่ไหนหนอแล? พระศาสดาเสด็จมาแล้ว ตรัสว่า "ภิกษุทั้งหลาย บัดนี้ พวกเธอเป็นผู้นั่งประชุมกันด้วยถ้อยคำอะไรหนอ?" เมื่อภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า "ด้วยถ้อยคำปรารภถึงที่บังเกิดของพระอังคุลิมาลเถระ พระเจ้าข้า" จึงตรัสว่า "ภิกษุทั้งหลาย บุตรของเราปรินิพพานแล้ว" เมื่อภิกษุทั้งหลายทูลถามว่า "พระอังคุลิมาลเถระฆ่ามนุษย์มีประมาณเท่านี้ ปรินิพพาน จึงตรัสว่า "อย่างนั้น ภิกษุทั้งหลาย เพราะอังคุลิมาลนั้นไม่ได้กัลยาณมิตรสักคนหนึ่ง จึงได้ทำบาปมีประมาณเท่านี้ในกาลก่อน แต่ภายหลังเธอได้กัลยาณมิตรเป็นปัจจัย จึงได้เป็นผู้ไม่ประมาท เหตุนั้น บาปกรรมนั้นอันบุตรของเราละได้แล้วด้วยกุศล" ดังนี้แล้ว จึงตรัสพระคาถานี้ว่า:-
แก้อรรถ คำที่เหลือ มีเนื้อความตื้นทั้งนั้น. ในเวลาจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น. เรื่องพระอังคุลิมาลเถระ จบ. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท โลกวรรคที่ ๑๓ |