บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
อาสวะในกามทั้งหลาย ชื่อว่ากามาสวะ. อีกอย่างหนึ่ง อาสวะกล่าวคือกาม ชื่อว่ากามาสวะ แต่โดยเนื้อความ กามราคะและความยินดียิ่งในรูปเป็นต้น ชื่อว่ากามสวะ. ฉันทราคะในรูปภพและอรูปภพ ความใคร่ในฌาน ราคะอันสหรคตด้วยสัสสตทิฏฐิ และความปรารถนาในภพ ชื่อว่าภวาสวะ. อวิชชานั่นแหละ ชื่อว่าอวิชชาสวะ. ในบทว่า อาสวานญฺจ สมฺภวํ นี้ อโยนิโสมนสิการและกิเลสทั้งหลายมีอวิชชาเป็นต้น ชื่อว่าเป็นเหตุเกิดแห่งอาสวะทั้งหลาย.๑- สมดังคำที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า๒- ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อวิชชาเกิดก่อน ความไม่ละอายแก่ใจ ความไม่เกรงกลัวต่อบาป จะคล้อยตามการถึงพร้อมแห่งอกุศลธรรมทั้งหลาย. ____________________________ ๑- ม. มู. เล่ม ๑๒/ข้อ ๑๑ ๒- ขุ. อิติ. เล่ม ๒๕/ข้อ ๒๑๘ บทว่า มคฺคญฺจ ขยคามินํ ความว่า ซึ่งพระอริยมรรคอันเป็นเหตุให้ถึงธรรมเป็นที่สิ้นไปแห่งอาสวะด้วย. บรรดาอาสวะเหล่านั้น กามาสวะจะละได้ด้วยอนาคามิมรรค ภวาสวะและอวิชชาสวะจะละได้ด้วยอรหัตมรรค. แต่อาจารย์บางพวกกล่าวว่า แม้กามาสวะก็ถูกมรรคเบื้องปลายฆ่า เหมือนกามุปปาทาน. คำที่เหลือมีนัยดังกล่าวทั้งนั้น. จบอรรถกถาปฐมอาสวสูตรที่ ๗ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ ติกนิบาต ปฐมวรรค อาสวสูตรที่ ๑ จบ. |