|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |||||||||||||||||||||||||||||||
อ่าน อรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐]      หน้าต่างที่ ๗ / ๑๐. ข้อความเบื้องต้น พราหมณ์อยากให้พระศาสดาเรียกตนว่าภิกษุ เขาเข้าไปเฝ้าพระศาสดา ทูลว่า "ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ แม้ข้าพเจ้าก็เที่ยวภิกษาเลี้ยงชีพอยู่, พระองค์จงเรียกแม้ข้าพเจ้าว่า ภิกษุ" ลักษณะภิกษุและผู้มิใช่ภิกษุ "พราหมณ์ เราหาเรียกว่า ภิกษุ เพราะอาการเพียงขอ (เขาไม่), เพราะผู้สมาทานธรรมอันเป็นพิษแล้วประพฤติอยู่ ย่อมเป็นผู้ชื่อว่าภิกษุ หามิได้, ส่วนผู้ใดเที่ยวไปด้วยพิจารณาสังขารทั้งปวง ผู้นั้นชื่อว่าเป็นภิกษุ." ดังนี้แล้ว ได้ตรัสพระคาถาเหล่านี้ว่า :-
แก้อรรถ บทว่า วิสํ๑- เป็นต้น ความว่า ผู้ที่สมาทานธรรมไม่เสมอ หรือธรรมมีกายกรรมเป็นต้น อันมีกลิ่นเป็นพิษ ประพฤติอยู่ หาชื่อว่าเป็นภิกษุไม่. บทว่า โยธ เป็นต้น ความว่า ผู้ใดในศาสนานี้ ลอยคือบรรเทาบุญและบาป แม้ทั้งสองนี้ด้วยมรรคพรหมจรรย์ ชื่อว่าเป็นผู้ประพฤติพรหมจรรย์. บทว่า สงฺขาย คือ ด้วยญาณ. บทว่า โลเก เป็นต้น ความว่า บุคคลรู้ธรรมแม้ทั้งหมดในโลกมีขันธโลกเป็นต้น อย่างนี้ว่า "ขันธ์เหล่านี้เป็นภายใน, ขันธ์เหล่านี้เป็นภายนอก" เที่ยวไป. ผู้นั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเรียกว่า "ภิกษุ" เพราะเป็นผู้ทำลายกิเลสทั้งหลายด้วยญาณนั้นแล้ว. ในกาลจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลายมีโสดาปัตติผลเป็นต้น ดังนี้แล. ____________________________ ๑- บาลีเป็น วิสฺสํ. เรื่องพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง จบ. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ธัมมัฏฐวรรคที่ ๑๙ | ||||||||||||||||||||||||||||||||