|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |||||||||||||||||||||||||||||||
อ่าน อรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐]      หน้าต่างที่ ๑๐ / ๑๐. ข้อความเบื้องต้น ตรัสพระ ไม่มีใครต้านทานมัจจุได้ ผู้ใดไม่เห็นความเกิดและความเสื่อม พึงเป็นอยู่ สิ้น ๑๐๐ ปี, ความเป็นอยู่วันเดียวของผู้เห็นความเกิด และความเสื่อม ยังประเสริฐกว่าความเป็นอยู่ของผู้นั้น. ก็ในกาลนั้น พระศาสดาทรงทราบนางปฏาจาราว่า มีความโศกเบาบางแล้ว จึงตรัสว่า "ปฏาจารา ชื่อว่าปิยชนทั้งหลายมีบุตรเป็นต้น ย่อมไม่สามารถเป็นผู้ต้านทาน หรือป้องกันของ เมื่อจะทรงแสดงธรรม ได้ทรงภาษิตพระคาถาเหล่านี้ว่า :-
แก้อรรถ ญาติและเพื่อนผู้ใจดีที่เหลือเว้นบุตรและมารดาบิดาเสีย ชื่อว่าพวกพ้อง. บทว่า อนฺตเกนาธิปนฺนสฺส คือ ผู้ถูกความตายครอบงำ. จริงอยู่ ในปัจจุบันกาล ปิยชนทั้งหลายมีบุตรเป็นต้น แม้เป็นผู้ต้านทานได้ ด้วยการให้ข้าวและน้ำเป็นต้น และด้วยการช่วยกิจที่เกิดขึ้นแล้ว (แต่) ในเวลาตาย ชื่อว่าย่อมไม่มีประโยชน์แก่การต้านทาน คือเพื่อประโยชน์แก่การป้องกัน เพราะความเป็นผู้ไม่สามารถเพื่อกางกั้นความตาย โดยอุบายอะไรๆ ได้ เพราะเหตุนั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสว่า "นตฺถิ ญาตีสุ ตาณตา." บทว่า เอตมตฺถวสํ ความว่า บัณฑิตทราบเหตุนั้น กล่าวคือความที่ชนเหล่านั้นเป็นผู้ไม่สามารถ เพื่อจะเป็นผู้ต้านทานแก่กันและกันแล้ว เป็นผู้สำรวม คือรักษา ได้แก่คุ้มครองด้วยปาริสุทธิศีล ๔ พึงชำระทางมีองค์ ๘ เป็นที่ไปพระนิพพานให้หมดจดโดยรีบด่วน. ในเวลาจบเทศนา นางปฏาจาราตั้งอยู่ในโสดาปัตติผลแล้ว ชนแม้เหล่าอื่นเป็นอันมาก บรรลุอริยผลทั้งหลายมีโสดาปัตติผลเป็นต้นแล้วดังนี้แล. เรื่องนางปฏาจารา จบ. มรรควรรควรรณนา จบ. วรรคที่ ๒๐ จบ. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท มรรควรรคที่ ๒๐ จบ. | ||||||||||||||||||||||||||||||||