| |
อ่าน อรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑]     อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท โลกวรรคที่ ๑๓หน้าต่างที่ ๘ / ๑๑. ๘. เรื่องภิกษุ ๓๐ รูป [๑๔๔]
ข้อความเบื้องต้น
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภภิกษุ ๓๐ รูป ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "หํสา อาทิจฺจปเถ ยนฺติ" เป็นต้น.
ผู้เจริญอิทธิบาทย่อมเหาะไปได้
ความพิสดารว่า ในวันหนึ่ง ภิกษุผู้มีปกติอยู่ในทิศประมาณ ๓๐ รูป เข้าไปเฝ้าพระศาสดา.
พระอานนทเถระมาในเวลาที่ทำวัตรแด่พระศาสดา เห็นภิกษุเหล่านั้นแล้วคิดว่า "เมื่อพระศาสดาทรงทำปฏิสันถารกับด้วยภิกษุเหล่านี้แล้ว, เราจักทำวัตร" ดังนี้แล้ว จึงได้ยืนอยู่ที่ซุ้มประตู.
แม้พระศาสดาทรงทำปฏิสันถารกับด้วยภิกษุเหล่านั้นแล้ว ก็ตรัสกถาอันปรารภธรรมซึ่งเป็นเครื่องให้ระลึกถึงกันแก่ภิกษุเหล่านั้น. ภิกษุเหล่านั้น แม้ทั้งหมดฟังธรรมกถานั้นแล้ว บรรลุพระอรหัต ได้เหาะไปทางอากาศ.
พระอานนทเถระ เมื่อภิกษุเหล่านั้นชักช้าอยู่ จึงเข้าไปเฝ้าพระศาสดา ทูลถามว่า "พระเจ้าข้า ภิกษุมีประมาณ ๓๐ รูปมาแล้ว ณ ที่นี้ ภิกษุเหล่านั้นไปไหน?"
พระศาสดา. ไปแล้ว อานนท์.
พระอานนท์. ไปโดยทางไหน? พระเจ้าข้า.
พระศาสดา. ทางอากาศ อานนท์.
พระอานนท์. ก็ภิกษุเหล่านั้นเป็นพระขีณาสพหรือ? พระเจ้าข้า.
พระศาสดา. อย่างนั้น อานนท์, ภิกษุเหล่านั้นฟังธรรมในสำนักเรา บรรลุพระอรหัตแล้ว.
ก็ในขณะนั้น หงส์ทั้งหลายไปโดยอากาศแล้ว. พระศาสดาตรัสว่า "อานนท์ อิทธิบาท ๔ อันผู้ใดแลเจริญดีแล้ว ผู้นั้นย่อมไปโดยอากาศ ดุจหงส์ฉะนั้น"
ดังนี้แล้ว จึงตรัสพระคาถานี้ว่า :-
| ๘. | หํสา อาทิจฺจปเถ ยนฺติ | อากาเส ยนฺติ อิทฺธิยา
| | | นียนฺติ ธีรา โลกมฺหา | เชตฺวา มารํ สวาหนํ.
| | | หงส์ทั้งหลาย ย่อมไปในทางแห่งดวงอาทิตย์.
| | | ท่านผู้มีฤทธิ์ทั้งหลายย่อมไปในอากาศด้วยฤทธิ์,
| | | ธีรชนชนะมารพร้อมทั้งพาหนะแล้ว ย่อมออกไป
| | | จากโลกได้. |
แก้อรรถ
บัณฑิตพึงทราบเนื้อความแห่งพระคาถานั้นว่า :-
"หงส์เหล่านี้ย่อมไปในทางแห่งดวงอาทิตย์ คือในอากาศ. ก็อิทธิบาทอันชนเหล่าใดเจริญดีแล้ว ชนแม้เหล่านั้น ย่อมไปในอากาศด้วยฤทธิ์.
แม้ธีรชนทั้งหลายคือบัณฑิต ชนะมารพร้อมทั้งพาหนะแล้ว ย่อมออกไป คือย่อมสลัดออกจากโลกคือวัฏฏะนี้ ได้แก่ถึงพระนิพพาน."
ในเวลาจบเทศนา ชนเป็นอันมากบรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น ดังนี้แล.
เรื่องภิกษุ ๓๐ รูป จบ.
----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท โลกวรรคที่ ๑๓
อ่านอรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑]
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=25&A=721&Z=747
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=23&A=542
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=23&A=542
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๘
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
|
