อ่าน อรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑] [๑๒] [๑๓] [๑๔] [๑๕] [๑๖] [๑๗] [๑๘] [๑๙] [๒๐] [๒๑] [๒๒] [๒๓] [๒๔] [๒๕] [๒๖] [๒๗] [๒๘] [๒๙] [๓๐] [๓๑] [๓๒] [๓๓] [๓๔] [๓๕] [๓๖] [๓๗] [๓๘] [๓๙]     อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท พราหมณวรรคที่ ๒๖หน้าต่างที่ ๒ / ๓๙. ๒. เรื่องภิกษุมากรูป [๒๖๕]
ข้อความเบื้องต้น
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภภิกษุมากรูป
ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "ยทา ทฺวเยสุ ธมฺเมสุ" เป็นต้น.
พระสารีบุตรทูลถามปัญหาเพื่อพวกภิกษุ
ในวันหนึ่ง ภิกษุผู้อยู่ในทิศประมาณ ๓๐ รูป มาถวายบังคมพระศาสดาแล้วนั่ง.
พระสารีบุตรเถระเล็งเห็นอุปนิสัยแห่งพระอรหัตของภิกษุเหล่านั้นแล้ว เข้าไปเฝ้าพระศาสดา ยืนอยู่เทียว ทูลถามปัญหานี้ว่า
"พระเจ้าข้า ธรรมทั้งหลายที่พระองค์ตรัสเรียกว่า ธรรม ๒ ประการๆ ดังนี้ ธรรม ๒ ประการนี้เป็นไฉนหนอแล?"
ทีนั้น พระศาสดาตรัสกะท่านว่า "สารีบุตร สมถะและวิปัสสนา เรียกว่าธรรม ๒ ประการแล."
ดังนี้แล้ว ตรัสพระคาถานี้ว่า :-
| ๒. | ยทา ทฺวเยสุ ธมฺเมสุ | ปารคู โหติ พรฺาหฺมโณ
| | | อถสฺส สพฺเพ สํโยคา | อตฺถํ คจฺฉนฺติ ชานโต.
| | | ในกาลใด พราหมณ์เป็นผู้ถึงฝั่งในธรรมสอง
| | | ในกาลนั้น กิเลสเครื่องประกอบทั้งปวงของพราหมณ์
| | | ผู้รู้อยู่ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้. |
แก้อรรถ
บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า ยทา เป็นต้น ความว่า ในกาลใด พระขีณาสพนี้เป็นผู้ถึงฝั่งในธรรม คือสมถะและวิปัสสนา อันตั้งอยู่โดยส่วน ๒ ด้วยอำนาจแห่งการถึงฝั่งคืออภิญญาเป็นต้น
ในกาลนั้น กิเลสเครื่องประกอบทั้งหลาย มีกิเลสเครื่องประกอบคือกามเป็นต้นทั้งปวง ซึ่งสามารถเพื่อประกอบไว้ในวัฏฏะของพระขีณาสพนั้นผู้รู้อยู่อย่างนี้ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ คือความสิ้นไป.
ในกาลจบเทศนา ภิกษุเหล่านั้นแม้ทั้งหมดตั้งอยู่ในพระอรหัตแล้ว ดังนี้แล.
เรื่องภิกษุมากรูป จบ.
----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท พราหมณวรรคที่ ๒๖
อ่านอรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] [๑๑] [๑๒] [๑๓] [๑๔] [๑๕] [๑๖] [๑๗] [๑๘] [๑๙] [๒๐] [๒๑] [๒๒] [๒๓] [๒๔] [๒๕] [๒๖] [๒๗] [๒๘] [๒๙] [๓๐] [๓๑] [๓๒] [๓๓] [๓๔] [๓๕] [๓๖] [๓๗] [๓๘] [๓๙]
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=25&A=1301&Z=1424
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=25&A=2016
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=25&A=2016
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก ๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๘
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
| 
