ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 31 / 0อ่านอรรถกถา 31 / 77อรรถกถา เล่มที่ 31 ข้อ 79อ่านอรรถกถา 31 / 80อ่านอรรถกถา 31 / 737
อรรถกถา ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค มหาวรรค ๑. ญาณกถา
ลักขณัตติกนิทเทส

               อรรถกถาลักขณัตติกนิทเทส               
               [๗๙] บัดนี้ เพราะโลกิยธรรมแม้อย่างหนึ่งๆ ถูกกำจัดด้วยไตรลักษณ์, ฉะนั้นท่านจึงชี้แจงไตรลักษณ์เป็นอันเดียวกัน.
               ในบทเหล่านั้น บทว่า อนิจฺจํ ขยฏฺเฐน - รูปไม่เที่ยง เพราะอรรถว่าสิ้นไป คือ รูปชื่อว่าไม่เที่ยง เพราะความสิ้นไปในลักษณะนั้นๆ.
               อาจารย์บางพวกกล่าวว่า ชื่อว่าไม่เที่ยง เพราะมีความสิ้นไป เสื่อมไป หมดความยินดี ดับไปเป็นธรรมดา.
               บทว่า ทุกฺขํ ภยฏฺเฐน เป็นทุกข์ เพราะอรรถว่าน่ากลัว คือ ชื่อว่าทุกข์ เพราะความมีภัยเฉพาะหน้า. เพราะสิ่งใดเป็นทุกข์ สิ่งนั้นไม่เที่ยงย่อมนำมาซึ่งความน่ากลัว ดุจความทุกข์ของทวยเทพในสีโหปมสูตร๑- ฉะนั้น.
               อาจารย์บางพวกกล่าวว่า ชื่อว่า ทุกฺขํ ด้วยอรรถว่าชาติ ชรา พยาธิและมรณะ เป็นสิ่งน่ากลัว.
____________________________
๑- สํ. ขนฺธ. เล่ม ๑๗/ข้อ ๑๕๕

               บทว่า อนตฺตา อสารกฏฺเฐน เป็นอนัตตา เพราะอรรถว่าหาแก่นสารมิได้ คือ ชื่อว่าอนัตตา เพราะไม่มีแก่นสารในตนที่กำหนดไว้อย่างนี้ว่า ตัวตน ผู้อยู่อาศัย ผู้กระทำ ผู้รู้ ผู้มีอำนาจเอง เพราะว่าสิ่งใดไม่เที่ยง เป็นทุกข์ สิ่งนั้นไม่สามารถจะดำรงความไม่เที่ยงแม้ของตนหรือความเกิด ความเสื่อมและความบีบคั้นไว้ได้, จะหาความเป็นผู้กระทำเป็นต้นของตนนั้นได้แต่ไหน.
               สมดังที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย หากรูปนี้เป็นตัวตนแล้วไซร้, รูปนี้จะไม่พึงเป็นไปเพื่อความอาพาธเลย.๒-
               อาจารย์บางพวกกล่าวว่า ชื่อว่าอนัตตา เพราะไม่มีแก่นสารในตน ไม่มีแก่นสารเป็นนิจ.
____________________________
๒- วิ. มหา. เล่ม ๔/ข้อ ๒๐

               จบอรรถกถาลักขณัตติกนิทเทส               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค มหาวรรค ๑. ญาณกถา ลักขณัตติกนิทเทส จบ.
อ่านอรรถกถา 31 / 0อ่านอรรถกถา 31 / 77อรรถกถา เล่มที่ 31 ข้อ 79อ่านอรรถกถา 31 / 80อ่านอรรถกถา 31 / 737
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=31&A=800&Z=813
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=47&A=3422
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=47&A=3422
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๑๓  สิงหาคม  พ.ศ.  ๒๕๕๐
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :