|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |
    
พระเถระแม้นี้ได้บำเพ็ญบุญสมภารไว้ในพระพุทธเจ้าองค์ก่อนๆ สั่งสมบุญทั้งหลายอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานในภพนั้นๆ ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ บังเกิดในเรือนมีตระกูลแห่งหนึ่ง เจริญวัยแล้ว เลื่อมใสในพระศาสดา ให้กระทำธงด้วยผ้าดีๆ มากมาย คือได้กระทำการบูชาด้วยธง. ด้วยบุญกรรมนั้น ท่านบังเกิดในตระกูลสูง เป็นผู้ควรบูชาแล้ว ในภพที่ตนเกิดแล้วๆ. ครั้นต่อมา ในพุทธุปบาทกาลนี้ ท่านบังเกิดในเรือนมีตระกูลแห่งหนึ่ง เจริญวัยแล้ว เจริญด้วยบุตรและภรรยา เป็นผู้มีโภคะมาก มียศ มีศรัทธาเลื่อมใสในพระศาสดา ละการครองเรือนบวช ไม่นานนักก็ได้เป็นพระอรหันต์. ท่านได้บรรลุพระอรหัตผลแล้ว ระลึกถึงบุพกรรมแล้วเกิดโสมนัส เมื่อจะประกาศปุพพจริตาปทาน จึงกล่าวคำมีอาทิว่า ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺส ดังนี้. ความแห่งคำนั้นมีอรรถดังกล่าวในก่อนนั้นแล. บทว่า หฏฺโฐ หฏฺเฐน จิตฺเตน ความว่า ผู้มีรูปกายอันบริสุทธิ์ชื่อว่าร่าเริง เพราะประกอบด้วยจิตอันเกิดพร้อมด้วยโสมนัส ชื่อว่ามีจิตร่าเริง คือมีจิตยินดี เพราะมีจิตประกอบด้วยศรัทธา. บทว่า ธชมาโรปยึ อหํ ความว่า ชื่อว่าธชะ เพราะอรรถว่าสะบัด คือไหว. เราได้ยกธงนั้นขึ้นคล้องไว้บนปลายไม้ไผ่แล้วบูชา. บทว่า ปติตปตฺตานิ คณฺหิตฺวา ความว่า เราถือเอาใบต้นโพธิ์ที่หล่นแล้วทิ้งเสียภายนอก. บทว่า อนฺโตสุทฺธํ พหิสุทฺธํ ความว่า เราได้ไหว้ คือได้กระทำการ คำเหลือในที่ทั้งปวงมีอรรถตื้นทั้งนั้นแล. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๖. วีชนีวรรค ๘. ธชทายกเถราปทาน (๕๘) จบ. |