|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |
    
พระเถระแม้นี้ได้บำเพ็ญกุศลสมภารในพระพุทธเจ้าองค์ก่อนๆ สั่งสมบุญทั้งหลายอันเป็นอุปนิสัยแก่พระนิพพานในอเนกชาติ ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่าวิปัสสี บังเกิดในเรือนมีตระกูลแห่งหนึ่ง บวชในพระศาสนา ยังพระศาสนาให้งามด้วยวัตรปฏิบัติ เห็นมหาชนพากันบูชาต้นโพธิ์ จึงให้คนถือเอาดอกไม้และของหอมเป็นอันมากบูชา. ด้วยบุญกรรมนั้น ท่านบังเกิดในเทวโลก เสวยกามาพจรสมบัติ ๖ ชั้น. ในพุทธุปบาทกาลนี้ บังเกิดในเรือนมีสกุลแห่งหนึ่ง เจริญวัยแล้ว เกิดศรัทธา บวชแล้วไม่นานนักก็ได้เป็นพระอรหันต์. ท่านเป็นพระอรหันต์แล้ว ให้กาลล่วงไปด้วยสุขอันเกิดแก่ผลแห่งฌาน ระลึกถึง ในคำเหล่านั้นมีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ ชื่อว่าวิปัสสี เพราะเห็นคุณวิเศษ คืออรรถอย่างยิ่ง ได้แก่พระนิพพาน. อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่าวิปัสสี เพราะเห็นชนผู้ควรและไม่ควรแก่การตรัสรู้โดยวิเศษ. อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่าวิปัสสี เพราะเห็นแจ้งชัด คือมีปกติเห็นสัจจะ ๔. เชื่อมความว่า เราได้เป็นผู้บูชาต้นมหาโพธิ์ของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระ ในคาถานั้น ญาณในมรรคทั้ง ๔ ท่านเรียกว่า โพธิ ในบทว่า มหาโพธิ นี้. แม้ในคาถานั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับนั่ง ณ ต้นโพธิ์นั้น ตรัสรู้สัจจะ ๔ นั้น เพราะฉะนั้น แม้ต้น อีกอย่างหนึ่ง ที่ท่านเรียกว่าโพธิ์ เพราะเป็นที่ตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าผู้ยิ่งใหญ่. อธิบายว่า ได้มีการบูชาใหญ่แด่พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น. คำที่เหลือในบททั้งปวงมีอรรถตื้นทั้งนั้นแล. จบอรรถกถาโพธิสิญจกเถราปทาน ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๙. ติมิรปุปผิยวรรค ๙. โพธิสิญจกเถราปทาน (๘๙) จบ. |