| |
    
อรรถกถา วิภังคปกรณ์มรรควิภังค์ ปัญหาปุจฉกะ วรรณนาปัญหาปุจฉกะ
ในปัญหาปุจฉกะ บัณฑิตพึงทราบความที่มัคคังคะเป็นกุศลเป็นต้น โดยทำนองพระบาลีนั่นแหละ. แต่ในอารัมมณติกะ มรรคเหล่านี้ทั้งหมด เป็นอัปปมาณารัมมณะอย่างเดียว ไม่เป็นมัคคารัมมณะ เพราะปรารภพระนิพพานอันเป็นอัปปมาณธรรมเป็นไป.
เพราะมรรค ย่อมไม่ทำผลให้เป็นอารมณ์แต่ว่าด้วยสามารถแห่งสหชาตเหตุในที่นี้ กุสลทั้งหลายเป็นมัคคเหตุกะ. ในกาลเจริญมรรค ชื่อว่าเป็นมัคคาธิปติ เพราะทำวิริยะ หรือวิมังสาให้เป็นประธาน.
แม้ในกาลแห่งผลจิต ก็ไม่พึงกล่าวนั่นแหละ. ถึงว่าด้วยความเป็นเอการัมมณะในอตีตะเป็นต้น ก็ไม่พึงกล่าว. แต่ย่อมชื่อว่า เป็นพหิทธารัมมณะได้ เพราะความที่พระนิพพานเป็นพหิทธาธรรม ดังนี้. แม้ในปัญหาปุจฉกะนี้ ท่านก็กล่าวว่า เป็นมัคคังคะ เป็นโลกุตตระที่เกิดขึ้นแล้วเหมือนกัน.
สำหรับมัคคังคะซึ่งเป็นโลกิยะและโลกุตตระ พระสัมมาสัมพุทธะตรัสไว้ในสุตตันตภาชนีย์เท่านั้น ส่วนในอภิธรรมภาชนีย์และปัญหาปุจฉกะ ตรัสว่า เป็นโลกุตตระอย่างเดียว. แม้มัคควิภังค์นี้ พระองค์ก็ทรงนำออกจำแนกแสดงแล้ว ๓ ปริวัฎ ฉะนี้แล.
วรรณนาปัญหาปุจฉกะ จบ
อรรถกถามัคควิภังค์ จบ.
----------------------------------------------------- .. อรรถกถา วิภังคปกรณ์ มรรควิภังค์ ปัญหาปุจฉกะ จบ.
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=35&A=7751&Z=7825
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=8191
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=8191
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก ๒๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๗
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
|
