ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 36.2 / 1อ่านอรรถกถา 36.2 / 151อรรถกถา เล่มที่ 36.2 ข้อ 152
อรรถกถา ปุคคลบัญญัติปกรณ์
บุคคลบัญญัติ ทสกนิทเทส

         อรรถกถาทสกนิทเทส         
         อธิบายบุคคล ๑๐ จำพวก         
         คำว่า "อิธ" ได้แก่ ในกามาวจรภูมิ.
         ก็พระอริยบุคคลทั้งหลายมีสัตตักขัตตุปรมบุคคลเป็นต้น ที่อยู่ในกามาวจรภูมิ ท่านย่อมสำเร็จในกามาวจรภูมินี้นั่นแหละ หมายความว่า การบรรลุพระอรหัตก็ดี การบรรลุอนุปาทิเสสนิพพานก็ดี ย่อมมีในอัตภาพที่ท่านเกิดอยู่ในกามาวจรภูมินั่นเทียว.
         บทว่า "อิธ วิหาย" อธิบายว่า พระอนาคามีบุคคล ท่านละอัตภาพในกามาวจรภูมินี้แล้ว จึงสำเร็จเป็นพระอรหันต์ในอัตภาพ ณ ชั้นสุทธาวาสภูมิ.
         ก็พระอนาคามี ๕ ประเภทมีอันตราปรินิพพายีเป็นต้น ท่านบรรลุอนาคามิผลในกามภูมินี้ ครั้นจุติจากกามภูมิแล้วก็บังเกิดขึ้นในสุทธาวาสภูมิ จึงบรรลุพระอรหัต และอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ. เพราะเหตุนั้น พระองค์จึงตรัสว่า "อิเมสํปญฺจนฺนํ วิหาย นิฏฺฐา" เป็นต้น ซึ่งแปลว่า พระอนาคามี ๕ จำพวกเหล่านี้ ละอัตภาพในกามมาวจรภูมินนี้แล้ว จึงจะสำเร็จพระอรหัตในสุทธาวาสภูมิแล.
         อธิบายบุคคล ๑๐ จำพวก จบเท่าเพียงนี้.         

         นิคมคาถา         
               ก็ด้วยคำมีประมาณเท่านี้ พระศาสดาผู้หาบุคคลในโลกเปรียบมิได้
         ทรงแสดงแล้วซึ่งคัมภีร์ปุคคลปัญญัติใดแล โดยมิได้ย่อนัก ในที่อยู่แห่ง
         เทวดาชาวไตรทส.
               ข้าพเจ้าถืออรรถกถาแห่งคัมภีร์นั้น ที่ท่านแต่งย่อไว้ด้วยภาษาชาว
         เกาะสิงหล และอรรถกถาอันมีที่มาทั้งหลายโดยไม่เหลือ.
               เนื้อความใดๆ ที่ท่านจำแนกไว้ดีแล้วไม่กระจัดกระจายมีอยู่ในคัมภีร์
         ใดๆ ข้าพเจ้าละข้อความที่พิศดารเกินไปแล้ว จึงถือเอาเนื้อความนั้นจาก
         คัมภีร์นั้นๆ.
               ก็คำใด ที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้แล้วในปกรณ์วิสุทธิมรรค ข้าพเจ้ามิได้
         นำมากล่าวไว้ในที่นี้อีก และได้แต่งคัมภีร์อรรถกถาปุคคลปัญญัตินี้ไว้
         โดยข้อความที่ไม่ย่อ และไม่พิศดารเกินไป.
               ได้แต่งไว้โดยแบบแผนมีประมาณ ๗ ภาณวาร เพื่อความตั้งมั่น
         แห่งพระสัทธรรมตลอดกาลนาน.
               อนึ่ง กุศลใดที่ข้าพเจ้าบรรลุแล้ว ด้วยเดชะกุศลผลบุญนั้น
         ขอให้สัตว์ทั้งหลายจงแลดูพระสัทธรรมอันสุขุมลึกซึ้ง
         อันเป็นศิริมงคลด้วยธรรมจักษุอันบริสุทธิ์เทอญ.

         จบอรรถกถาแห่งปุคคลปัญญัติปกรณ์.         
         -----------------------------------------------------         

.. อรรถกถา ปุคคลบัญญัติปกรณ์ บุคคลบัญญัติ ทสกนิทเทส จบ.
อ่านอรรถกถา 36.2 / 1อ่านอรรถกถา 36.2 / 151อรรถกถา เล่มที่ 36.2 ข้อ 152
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=36&A=4921&Z=4943
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=2675
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=2675
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๓  เมษายน  พ.ศ.  ๒๕๕๗
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :