ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 1 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.1)

     Idani sikkhapadavibhangassa attham vannayissama. Yam vuttam
yo panati yo yadisotiadi ettha yo panati vibhajitabbapadam.
Yo yadisotiadini tassa vibhajanapadani. Ettha ca yasma
panati nipatamattam yoti atthapadam tanca aniyamena puggalam
dipeti tasma tassa attham dassento aniyamena puggaladipakam
yosaddameva aha. Tasma ettha evamattho veditabbo. Yo
panati yokociti vuttam hoti. Yasma pana yo so yokoci
nameso avassam lingayuttajatinamagottasilaviharagocaravayesu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page282.

Ekenakarena pannayati tasma tam tatha napetum tam pabhedam pakasento yadisotiadimaha. Tattha yadisoti lingavasena yadiso va tadiso va hotu digho va rasso va kalo va odato va manguracchavi va kiso va thulo vati attho. Yathayuttoti yogavasena yena va tena va yutto hotu navakammayutto va uddesayutto va vasadhurayutto vati attho. Yathajaccoti jativasena yamjacco va tam jacco va hotu khattiyo va brahmano va vesso va sudo vati attho. Yathanamoti namavasena yathanamo va tathanamo va hotu buddharakkhito va dhammarakkhito va sangharakkhito vati attho. Yathagottoti gottavasena yathagotto va tathagotto va yena va tena va gottena hotu kaccano va vasettho va kosiyo vati attho. Yathasiloti silesu yathasilo va tathasilo va hotu navakammasilo va uddesasilo va vasadhurasilo vati attho. Yathavihariti viharesupi yathavihari va tathavihari va hotu navakammavihari va uddesavihari va vasadhuravihari vati attho. Yathagocaroti gocaresupi yathagocaro va tathagocaro va hotu navakammagocaro va uddesagocaro va vasadhuragocaro vati attho. Thero vatiadisu ca vayovuddhadisu yo va so va hotu paripunnadasavassataya thero va unapancavassataya navo va atirekapancavassataya majjhimo vati attho. Athakho sabbova

--------------------------------------------------------------------------------------------- page283.

Imasmim atthe eso vuccati yo panati. Bhikkhuniddese bhikkhatiti bhikkhako. Labhanto va alabhanto va ariyaya yacanaya yacatiti attho. Buddhadihi ajjhupagatam bhikkhacariyam ajjhupagatatta bhikkhacariyam ajjhupagato nama. Yo hi koci appam va mahantam va bhogakkhandham pahaya agarasma anagariyam pabbajito so kasigorakkhadihi jivitakappanam hitva lingasampaticchaneneva bhikkhacariyam ajjhupagatoti bhikkhu. Parapatibaddhajivikatta va viharamajjhe kajabhattam bhunjamanopi bhikkhacariyam ajjhupagatoti bhikkhu. Pindiyalopabhojanam nissaya pabbajjaya ussahajatatta va bhikkhacariyam ajjhupagatoti bhikkhu. Agghaphassavannabhedena bhinnam patam dharetiti bhinnapatadharo. Tattha satthakacchedanena agghabhedo veditabbo. Sahassagghanakopi hi pato satthakena khandakhandikam chinno bhinnaggho hoti purimagghato upaddhampi na agghati. Suttasamsibbanena phassabhedo veditabbo. Sukhasamphassopi hi pato suttehi samsibbito bhinnaphasso hoti kharasamphassatam papunati. Sucimaladihi vannabhedo veditabbo. Suparisuddhopi hi pato sucikammato patthaya sucimalena hatthasedamalajalikahi avasane rajanakappakaranehi ca bhinnavanno hoti pakativannam vijahati. Evam tihakarehi bhinnam patam dharanato bhinnapatadharoti bhikkhu. Gihivatthavisabhaganam kasavanam va dharanamatteneva bhinnapatadharoti bhikkhu. Samannayati pannattiya voharenati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page284.

Attho. Samannaya eva hi ekacco bhikkhuti pannayati. Tatha hi nimantanadimhi bhikkhusu ganiyamanesu samanerepi gahetva satam bhikkhu sahassam bhikkhuti vadanti. Patinnayati attano patijananena. Patinnayapi hi ekacco bhikkhuti pannayati. Tassa ko etthati aham avuso bhikkhutievamadisu sambhavo datthabbo. Ayam pana anandattherena vutta dhammika patinna. Rattibhagena pana dussilapi patipatham agacchanta ko etthati vutte adhammikaya patinnaya abhutatthaya mayam bhikkhuti vadanti. Ehibhikkhuti bhikkhu nama bhagavato ehi bhikkhuti evam vacanamattena bhikkhubhavam ehibhikkhupasampadam patto. Bhagava hi ehibhikkhubhavaya upanissayasampannam puggalam disva rattapamsukulantarato suvannavannam dakkhinahattham niharitva brahmaghosam niccharento ehi bhikkhu cara brahamcariyam samma dukkhassa antakiriyayati vadati. Tassa saheva bhagavato vacanena gihilingam antaradhayati pabbajja ca upasampada ca ruhati bhandu kasavavasano hoti ekam nivasetva ekam parupitva ekam amse thapetva vamamsakute alagganiluppalavannamattikapatto. Ticivaranca patto ca vasi suci ca bandhanam parissavanenatthete yuttayogassa bhikkhunoti evam vuttehi atthahi parikkharehi sarire patimukkehiyeva vassasatikatthero viya iriyapathasampanno buddhacariyako buddhupajjhayako sammasambuddham vandamanoyeva titthati. Bhagava hi pathamabodhiyam ekasmim kale

--------------------------------------------------------------------------------------------- page285.

Ehibhikkhuupasampadayaeva upasampadeti. Evam upasampannani ca sahassupari ekacattalisuttarani tini bhikkhusatani ahesum. Seyyathidam. Panca pancavaggiyatthera yaso kulaputto tassa parivara catuppannasa sahayaka timsabhaddavaggiya sahassapuranajatila saddhim dvihi aggasavakehi addhateyyasata paribbajaka eko angulimalattheroti. Vuttancetam atthakathayam tini satam sahassanca cattalisam punapare eko ca thero sappanno sabbe te ehibhikkhukati. Na kevalanca ete annepi bahu santi. Seyyathidam. Tisataparivaro selo brahmano sahassaparivaro mahakappino dasasahassa kapilavatthuvasino kulaputta solasasahassa parayanikabrahmanatievamadayo. Te pana vinayapitake paliyam na nidditthatta na vutta. Ime tattha nidditthatta vutta. Sattavisasahassani tiniyeva satani ca etepi sabbe sankhata sabbe te ehibhikkhukati. Tihi saranagamanehi upasampannoti buddham saranam gacchamitiadina nayena tikkhattum vacam bhindatva vuttehi tihi saranagamanehi upasampanno. Ayam hi upasampada nama atthavidha ehibhikkhuupasampada saranagamanaupasampada ovadapatiggahanaupasampada panhabyakaranaupasampada garudhammapatiggahanaupasampada dutenaupasampada

--------------------------------------------------------------------------------------------- page286.

Atthavacika upasampada natticatutthakammaupasampada. Tattha ehibhikkhuupasampada saranagamanaupasampada ca vutta eva. Ovadapatiggahanaupasampada nama tasma tiha te kassapa evam sikkhitabbam tibbam me hirottappam paccupatthitam bhavissati theresu navesu majjhimesu cati evam hi te kassapa sikkhitabbam tasma tiha te kassapa evam sikkhitabbam yankinci dhammam sossami kusalupasamhitam sabbantam atthikatva manasikatva sabbam cetaso samannaharitva ohitasoto dhammam sossamiti evam hi te kassapa sikkhitabbam tasma tiha te kassapa evam sikkhitabbam satasahagata ca me kayagatasati mam na vijahissatiti evam hi te kassapa sikkhitabbanti imina ovadapatiggahanena mahakassapattherassa anunnataupasampada. Panhabyakaranaupasampada nama sopakassa anunnataupasampada. Bhagava kira pubbarame anucankamantam sopakam samaneram uddhumatakasannati va sopaka rupasannati va ime dhamma nanattha nanabyanjana udahu ekattha byanjanameva nananti dasaasubhanissite panhe pucchi. So te byakasi. Bhagava tassa sadhukaram datva kativassosi tvam sopakati pucchi. Sattavassoham bhagavati. Sopaka tvam mama sabbannutannanena saddhim samsandetva panhe byakasiti araddhacitto 1- upasampadam anujanati. Ayam panhabyakaranaupasampada. Garudhammapatiggahanaupasampada nama mahapajapatiya atthagarudhammapatiggahanena anunnataupasampada. Dutena @Footnote: 1. araddham sopakena aradhitam cittam etassati araddhacittoti yojanaviggaho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page287.

Upasampada nama addhakasiya ganikaya anunnataupasampada. Atthavacika upasampada nama bhikkhuniya bhikkhunisanghato natticatutthena bhikkhusanghato natticatutthenati imehi dvihi kammehi upasampada. Natticatutthakammaupasampada nama bhikkhunam etarahi upasampada. Imasu atthasu upasampadasu ya ayam anujanami bhikkhave imehi tihi saranagamanehi pabbajjam upasampadanti 1- evam anunnata imaya upasampadaya upasampannoti vuttam hoti. Bhadroti apapako. Kalyanaputhujjanadayo hi yava araha tava bhadrena silena samadhina pannaya vimuttiya vamuttinnanadassanena ca samannagatatta bhadro bhikkhuti sankhyam gacchanti. Saroti tehiyeva silasaradihi samannagatatta nilavannasamannagamena nilo pato viya saro bhikkhuti veditabbo. Vigatakkilesapheggubhavato va khinasavova saroti veditabbo. Sekkhoti puthujjanakalyanakena saddhim satta ariya tisso sikkha sikkhantiti sekkha. Tesu yokoci sekkho bhikkhuti veditabbo. Na sikkhatiti asekkho. Sekkhadhamme atikkamma aggaphale thito tato uttarim sikkhitabbabhavato khinasavo asekkhoti vuccati. Samaggena sanghenati sabbantimena pariyayena pancavaggakaraniye kamme yavatika bhikkhu kammappatta tesam agatatta chandarahanam chandassa ahatatta sammukhibhutananca apatikkosanato ekasmim kamme samaggabhavam upagatena @Footnote: 1. vi. mahavagga. 4/42.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page288.

Sanghena. Natticatutthenati tihi anussavanahi ekaya nattiya kattabbena. Kammenati dhammikena vinayakammena. Akuppenati vatthunattianussavanasimaparisasampattisampannatta akopetabbatam apatikkositabbatam upagatena. Thanarahenati karanarahena satthusasanarahena. Upasampanno nama uparibhavam samapanno pattoti attho. Bhikkhubhavo hi uparibhavo. Tancesa yathavuttena kammena samapannatta upasampannoti vuccati. Ettha ca natticatutthakammam ekameva agatam. Imasmim pana thane thatva cattari sanghakammani niharitva vittharato kathetabbani. Tam sabbam atthakathasu vuttam. Tani ca apalokanakammam nattikammam nattidutiyakammam natticatutthakammanti patipatiya thapetva vittharena khandhakato parivaravasane kammavibhangato ca palim aharitva kathitani. Tani mayam parivaravasane kammavibhangeyeva vannayissama. Evam hi sati pathamaparajikavannana na bhariya bhavissati. Yathathitaya ca paliya vannana suvinneyya bhavissati. Tani ca thanani asunnani bhavissanti. Tasma anupadavannanameva karoma. Tatrati tesu bhikkhakotiadina nayena vuttesu bhikkhusu. Yvayam bhikkhuti yo ayam bhikkhu. Samaggena sanghena .pe. Upasampannoti atthasu upasampadasu natticatuttheneva kammena upasampanno. Ayam imasmim atthe adhippeto bhikkhuti ayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page289.

Imasmim methunam dhammam patisevitva parajiko hotiti atthe bhikkhuti adhippeto. Itare pana bhikkhakotiadayo atthuddharavasena vutta. Tesu ca bhikkhakotiadayo niruttivasena vutta. Samannaya bhikkhu patinnaya bhikkhuti ime dve abhilapavasena vutta. Ehibhikkhuti buddhena upajjhayena patiladdhaupasampadavasena vutta. Saranagamanabhikkhu anuppannaya kammavacaya upasampannavasena vutto. Bhadrotiadayo gunavasena vuttati veditabba. Idani bhikkhunanti imam padam visesatthabhavato avibhajitvava yam sikkhanca sajivanca samapannatta bhikkhunam sikkhasajivasamapanno hoti tam dassento sikkhatiadimaha. Tattha sikkhitabbati sikkha. Tissoti gananaparicchedo. Adhisilasikkhati adhikam uttamam silanti adhisilam. Adhisilanca tam sikkhitabbato sikkha cati adhisilasikkha. Esa nayo adhicittaadhipannasikkhasu. Katamam panettha silam katamam adhisilam katamam cittam katamam adhicittam katama panna katama adhippannati. Vuccate. Pancangadasangasilantava silameva. Tam hi buddhe uppannepi anuppannepi loke pavattati. Uppanne buddhe tasmim sile buddhapi savakapi mahajanam samadapenti. Anuppanne buddhe paccekabuddha ca kammavadino dhammika samanabrahmana ca cakkavatti ca maharaja mahabodhisatta ca samadapenti. Samampi pandita samanabrahmana samadiyanti. Te tam kusalakammam paripuretva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page290.

Devesu ca manussesu ca sampattim anubhonti. Patimokkhasamvarasilam pana adhisilanti vuccati. Tam hi suriyo viya pajjotanam sineru viya pabbatanam sabbalokiyasilanam adhikanceva uttamanca buddhuppade eva ca pavattati na vina buddhuppada. Na hi tam pannattim uddharitva anno satto thapetum sakkoti. Buddha eva pana sabbaso kayavacidvaraajjhacarasotam chinditva tassa tassa vitikkamassa anucchavikam tam silasamvaram pannapentiti. Patimokkhasamvaratopica maggaphalasampayuttameva silam adhisilam. Tam pana idha anadhippetam. Na hi tamsamapanno bhikkhu methunam dhammam patisevati. Kamavacarani attha kusalacittani lokiyaatthasamapatticittani ca ekajjham katva cittamevati veditabbani. Buddhuppadanuppade cassa pavatti samadapanam samadananca sile vuttanayeneva veditabbam. Vipassanapadakam atthasamapatticittam pana adhicittanti vuccati. Tam hi adhisilam viya silanam sabbalokiyacittanam adhikanceva uttamanca buddhuppade eva ca hoti na vina buddhuppada. Tatopi ca maggaphalacittameva adhicittam. Tam pana idha anadhippetam. Na hi tamsamapanno bhikkhu methunam dhammam patisevati. Atthi dinnam atthi yitthantiadinayappavattam pana kammassakatananam panna. Sa hi buddhe uppannepi anuppannepi loke pavattati. Uppanne buddhe tassa pannaya buddhapi savakapi mahajanam samadapenti. Anuppanne buddhe paccekabuddha kammavadino ca dhammika samanabrahmana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page291.

Cakkavatti ca maharaja mahabodhisatta ca samadapenti. Samampi pandita satta samadiyanti. Tatha hi ankuro dasavassasahassani mahadanam adasi. Velamo vessantaro anne ca bahu panditamanussa mahadanani adamsu. Te tam kusaladhammam paripuretva devesu ca manussesu ca sampattim anubhavimsu. Tilakkhanakaraparicchedakam pana vipassanananam adhippannati vuccati. Sa hi adhisilaadhicittani viya silacittanam sabbalokiyappannanam adhikaceva uttama ca na vina buddhuppada loke pavattati. Tatopi ca maggaphalappannava adhippanna. Sa pana idha anadhippeta. Na hi tamsamapanno bhikkhu methunam dhammam patisevatiti. Tatrati tasu tisu sikkhasu. Ya ayam adhisilasikkhati ya ayam patimokkhasilasankhata adhisilasikkha. Etam sajivannamati etam sabbampi bhagavata vinaye thapitam sikkhapadam yasma ettha nanadesajatigottadibhedabhinna bhikkhu saha jivanti ekajivika sabhagajivika sabhagavuttino honti tasma sajivanti vuccati. Tasmim sikkhatiti tam sikkhapadam cittassa adhikaranam katva yathasikkhapadam nukho sikkhami na sikkhamiti cittena olokento sikkhati. Na kevalancayametasmim sajivasankhate sikkhapadeyeva sikkhati sikkhayapi sikkhati. Etam sajivannamati imassa pana anantarassa padassa vasena tasmim sikkhatiti vuttam. Kincapi tam evam vuttam athakho evamettha attho datthabbo tassa ca sikkhaya sikkham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page292.

Paripurento sikkhati tasminca sikkhapade avitikkamanto sikkhatiti. Tena vuccati sajivasamapannoti idampi anantarassa sajivapadasseva vasena vuttam. Yasma pana so sikkhampi samapanno tasma sikkhasamapannotipi atthato veditabbo. Evam hi sati sikkhasajivasamapannoti etassa padassa padabhajanam paripunnam hoti.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 1 page 281-292. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=1&A=5920&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=1&A=5920&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=25              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=782              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=796              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=796              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]