ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 14 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.1)

page425.

3. Tatiyavaggavannana [308] Tatiyassa pathame micchaditthikoti na yathavaditthiko. 1- Viparitadassanoti tayeva micchaditthiya viparitadassano. Saddhamma vutthapetvati dasakusalakammapathadhammato vutthapetva. Asaddhamme patitthapetiti dasakusalakammapathasankhate asaddhamme patitthapeti. Ekapuggaloti cettha chahi sattharehi saddhim devadatto ca anne ca evarupa veditabba. [309] Dutiye sammaditthikoti yathavaditthiko. Aviparitadassanoti tayeva sammaditthiya aviparitadassano. Asaddhammati dasaakusalakammapathato. Saddhammeti dasakusalakammapathasankhate saddhamme. Ekapuggaloti cettha anuppanne buddhe cakkavattiraja sabbannubodhisattoti evamadayo labbhanti, uppanne buddhe buddha 2- ceva buddhasavaka [310] Tatiye micchaditthiparamaniti micchaditthi parama etesanti micchaditthiparamani. Panca hi anantariyakammani mahasavajjani nama, tehipi micchaditthiyeva mahasavajjatarati adhippayo. Kasma? tesam hi paricchedo atthi. Cattari hi anantariyakammani niraye nibbattapentiti vuttani. Samghabhedakammampi niraye kappatthitikameva hoti. Evameva tesam 3- paricchedo atthi, koti pannayati, niyatamicchaditthiya pana paricchedo natthi. Sa hi vattassa mulam, taya samannagatassa bhavato vutthanam natthi. Ye tassa sotabbam mannanti, tepi vippatipadenti. 4- Taya ca samannagatassa neva saggo atthi na maggo. Kappavinase mahajane brahmaloke nibbattentepi 5- niyatamicchaditthiko tattha anibbattitva pitthicakkavale nibbattati. Kim pana pitthicakkavalam najjhayatiti? jhayati, tasmim hi 6- jhayamanepi esa akase ekasmim okase paccatiyevati vadanti. @Footnote: 1 cha.Ma. ayathavaditthiko 2 cha.Ma. buddho 3 cha.Ma. evametesam 4 Ma. vippatisarenti, @cha. vippatipadeti 5 cha.Ma. nibbattepi 6 cha.Ma. ayam saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page426.

[311] Catutthe makkhaliti "ma khali"ti vacanam upadaya evamladdhanamo titthakaro. Nadimukheti dvinnam nadinam samagatatthane. Desanamattamevetam, dvinnam kandaranam, dvinnam udakanam, samuddassa ca, loniya ca, nadiyati 1- etesampi yassa kassaci samagatatthanam annampi tatharupam udakam. Khipanti 2- kuminam. Uddeyyati 3- oddeyya. Manussa hi nalehi va ucchuhi va veluhi va palasindhisalakaya 4- va ekam dve tayo va kumbhe ganhanappamanam kuminam katva mukhavattiya yottena bandhitva nadimukham netva dvisu passesu khanuke kottetva yottehi tattha bandhanti, tam sandhayetam vuttam. Tasmim hi pavitthassa khuddakamacchassapi mokkho natthi. Anayayati avuddhiya. Byasanayati vinasaya. Makkhali moghapurisoti ayam makkhaligosalo tucchapuriso. Manussakhipam 5- manne loke uppannoti mahajanassa saggamokkhagamanamagge 6- tattha gamananivaranattham manussakuminam viya loke uppanno. [312] Pancamadisu durakkhate bhikkhave dhammavinayeti durakkhatadhammavinayo nama bahirakassa sasanam. Tattha hi satthapi asabbannu hoti, dhammopi durakkhato, ganopi duppatipanno. Yo ca samadapetiti yo acariyapuggalo samadapeti. Yanca samadapetiti yam antevasikam samadapeti. Yo ca samadapito tathattaya patipajjatiti yo antevasiko acariyena samadapito tassa vacanam karonto tathabhavaya patipajjati. Bahum apunnam pasavantiti samadapento 7- hi panatipatadisu janasatam 8- samadapento tesam sabbesampi akusalena samakameva akusalam papunati. Tenaha "sabbe te bahum apunnam pasavanti"ti. [313] Svakkhateti sutthu akkhate sudesite. Evarupe hi dhammavinaye sattha ca sabbannu hoti, dhammo ca svakkhato, gano ca supatipanno. Sabbe te @Footnote: 1 Si.,cha.Ma. samuddassa ca nadiya cati 2 cha.Ma. khippanti 3 Si. oddeyya @4 Si.....sinnusalakaya, cha.Ma. palasantisalakaya 5 cha.Ma. manussakhippam @6 Ma. saggamokkhagamanamaggo 7 cha.Ma. samadapako 8 cha.Ma. janghasatam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page427.

Bahum punnam pasavantiti samadapito 1- hi bhikkhu pindaya pavitthe disva yagubhattadini samadapento sabbesampi dayakanam kusalena samakam kusalam papunati. Tena vuttam "bahum punnam pasavanti"ti. [314] Dayakena matta janitabbati dayakapuggalena pamanam janitabbam, pamanena databbam, puretva atirekam na databbam. Na databbanti hi avatva 2- pamanavasena thokam thokam databbanti vuttam. Kasma? puretva atireke dinnepi hi atireka manussasampatti va dibbasampatti va nibbanasampatti va natthi. No patiggahakenati patiggahakassa pana mattam janitva patiggahanakiccam nama natthi. Kasma? tassa hi mattam natva puretva 3- mattapatiggahanamulika appicchapatipada Nama natthi. Yattakam pana labhati, tattakam gahetabbam. Atirekagahanamulam hissa puttadaragahanam 4- bhavissati. [315] Patiggahakena matta janitabbati patiggahakapuggalena pamanam janitabbam. Katham? ganhantena 5- hi dayakassa vaso veditabbo, deyyadhammassa vaso veditabbo, attano thamo veditabbo. Yadi hi deyyadhammo bahuko 6- hoti, dayako appam datukamo, dayakassa vasena appam ganhitabbam. Deyyadhammo appo, dayako bahum datukamo, deyyadhammassa vasena appam ganhitabbam. Deyyadhammopi bahu, dayakopi bahum datukamo hoti, 7- attano thamam natva pamaneneva ganhitabbam. Evam mattam natva patigganhanto hi appicchapatipadam pureti. Anuppannassa labho uppajjati, uppanno labho thavarova hoti. Appasanna pasidanti, pasannapi bhiyyo pasidanti, 8- mahajanassa cakkhubhuto hoti, sasanam ciratthitikam karoti. @Footnote: 1 cha.Ma. samadapako 2 Ma. databbam na databbanti avatva 3 cha. puretabba @4 cha.Ma. puttadarabharanam 5 cha.Ma. tena 6 cha.Ma. bahu 7 cha.Ma. ayam patho na dissati @8 cha.Ma. pasadamapajjanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page428.

Tatrimani vatthuni:- rohanajanapade kira kulumariyavihare 1- eko daharo dubbhikkhasamaye tasmim game ekassa lambakannassa 2- gehe bhunjanatthaya katacchubhattam gahetva gamanatthaya ca katacchubhattameva labhati. So ekadivasam tasmim gehe ekam agantukam disva ekameva katacchubhattam ganhi. Athassa tena karanena 3- so kulaputto pasiditva "amhakam kulupakabhadanto evarupo nama"ti rajadvare mittamaccanam kathesi. Te sabbepi tassa appicchagune pasanna ekadivaseneva satthi dhuvabhattani patthapesum. 4- Evamdhammova 5- appiccho anuppannam labham uppadeti. Saddhatissamaharajapi culupatthakam 6- tissamaccam vimamsitva tena ekam tittiram pacapetva aharapesi. Atha paribhogasamaye "aggam datva paribhunjissami"ti kassatthasalaparivene 7- mahatherassa bhandakagahasamanerassa 8- tittiramamsam dento tasmim thokamyeva patigganhante tassa appicchagune pasiditva "pasannosmi tata, attha te dhuvabhattani 9- demi"ti aha. Tani 10- maharaja upajjhayassa demiti. Aparanipi attha demiti. Tani amhakam acariyassa demiti. Aparanipi attha te demiti. 11- Tani samanupajjhayanam dammiti. Aparanipi attha dammiti. Tani bhikkhusamghassa dammiti. Aparanipi attha dammiti. So 12- samanero adhivasesiti. Evamassa uppanno labho thavaro hoti. Appasanna pasidantiti etthapi:- dighabrahmano kira brahmane bhojento panca panca bhattasarakani datva santappetum nasakkhi. Athekadivasam "samana kira nama appiccha"ti katham sutva vimamsanatthaya bhattam gahapetva bhikkhusamghassa bhattakiccakaranavelaya viharam gantva timsamatte bhikkhu bhojanasalayam bhunjanteva 13- disva ekabhattasarakam gahetva samghattherassa santikam agamasi. Thero angulim caletva thokameva @Footnote: 1 Si.,cha.Ma. rohanajanapade kira kutumbariyavihare 2 Si. lambakannakassa, @cha.Ma. kammakarassa 3 cha.Ma. "kena karanena"ti vutte tamattham @vatva... 4 cha.Ma. dhurabhattani thapesum 5 Ma. evam dhammo ca, cha. evam @6 Si. culhaupatthakam 7 Si. kanthakasalaparivene, cha.Ma. atthakasalaparivene @8 Si. bhandagahakasamanerassa, cha.Ma. bhandaggahasamanerassa 9 cha.Ma. dhurabhattani @10 cha.Ma. ayam patho na dissati 11 cha.Ma. attha dammiti 12 cha.Ma. ayam patho na dissati @13 cha.Ma. bhunjante

--------------------------------------------------------------------------------------------- page429.

Aggahesi. Eteneva niyamena ekabhattasarakam sabbesam sampapuni. Tato brahmano "sabboyeva kira etesam 1- samananam guno"ti appicchataya pasanno sahassam vissajjetva tasmimyeva vihare cetiyam karesi. Evam appasanna pasidanti. Pasanna bhiyyo pasidantiti ettha vatthuna kiccam natthi. Pasannanam hi appiccham disva pasado bhiyyo vaddhatiyeva. Majjhantikatissattheradisadise 2- pana appicche disva mahajano appiccho bhavitum mannatiti appiccho mahajanassa cakkhubhuto nama hoti. "appicchata bhikkhave saddhammassa thitiya asammosaya anantaradhanaya samvattati"ti 3- vacanato pana appiccho sasanam ciratthitikam karoti nama. No dayakenati svakkhate dhammavinaye pana dayakassa pamanam natva databbakiccam nama natthi. Yattako deyyadhammo atthi, tattakam avattharitva datum vattatiti. Avattharitva dinnakarana hi esa manussasampattim dibbasampattim nibbanasampattim ca avattharitva uttaruttarim panitappanitameva 4- labhati. [316] Yo araddhaviriyo, so dukkham viharatiti pancatapamarupapatappadhanaadiccanu- parivattitaukkutikappadhanadini 5- anuyunjanto dittheva 6- dhamme dukkham vaharatiti, 7- tasseva bahirasamaye samadinnassa 8- tapacaranassa vipakena niraye uppajjitva samparayepi dukkham viharati. [317] Yo kusito, so dukkham viharatiti ayampi ditthadhamme ceva samparaye ca dukkham viharatiti. 9- Katham? yassa hi pabbajitakalato patthaya yoniso manasikaro @Footnote: 1 cha.Ma. saccoyeva etesam 2 cha.Ma. majjhantikatissattherasadise @3 an.ekaka. 20/119/18 dutiyapamadadivagga 4 cha.Ma. uttaruttari panitapanitameva @5 Si. pancatapatappana..., @cha.Ma. pancatapatappanamaruppapatapatanadiccanuparivattanaukkutikappadhanadini @6 cha.Ma. ditthe ceva 7 cha.Ma. viharati 8 ka. samadinnassa 9 cha.Ma. viharati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page430.

Natthi, buddhavacanam na ugganhati, acariyupajjhayavattam na karoti, cetiyangana- bodhiyanganavattam na karoti. Janassa pana saddhadeyyam apaccavekkhanaparibhogena 1- paribhunjitva divasam seyyasukham 2- anuyunjitva pabuddhakale tayo vitakke vitakketi. So katipaheneva bhikkhubhava cavati. Evam ditthadhammeva 3- dukkham viharati. Pabbajitva pana samanadhammassa samma akatatta ca:- kuso yatha duggahito hatthamevanukantati samannam dupparamattham nirayayupakaddhatiti 4- apayasmimyeva patisandhim ganhati. Evam samparayepi dukkham viharatiti. [318] Yo kusito, so sukham viharatiti kalena kalam vuttappakare tapacarane kinci kinci tapacaranam katva kalena kalam odatavatthavasano malagandhavilepanadharo madhuram bhojanam bhunjanto mudukasu seyyasu sayanto ditthadhamme ceva sukham viharati samparaye ca. So hi tassa tapacaranassa agalham agahitatta natibahum niraye dukkham anubhavati. Tasma samparaye sukham viharati nama. [319] Yo araddhaviriyo, so sukham viharatiti araddhaviriyo hi pabbajitakalato patthaya vattesu paripurakari hoti, buddhavacanam ugganhati, yoniso manasikare kammam karoti. Athassa vattapurananceva uggahitabuddhavacananca samanadhammakiriyanca avajjentassa cittam pasidatiti. 5- Evam dittheva dhamme sukham viharati. Ditthadhamme pana arahattam papunitum asakkonto nibbattabhave khippabhinno hotiti samparayepi sukham viharati nama. [320] Seyyathapi bhikkhave appamattakopi gutho duggandho hotiti idam @Footnote: 1 cha.Ma. apaccavekkhitaparibhogena 2 Si. phassasukham, cha.Ma. seyyasukham passasukham @3 cha.Ma. ditthadhamme ca 4 khu.dha. 25/311/70 dubbacabhikkhuvatthu 5 cha.Ma. pasidati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page431.

Suttam atthuppattiyam vuttam. Kataraatthuppattiyanti? navakanipate 1- satuppada- suttaatthuppattiyam. 2- Tathagato hi tam attham 3- kathento "nava puggala nirayato mutta, tiracchanayonito mutta, pittivisayato mutta"ti 4- kathesi. Athassa etadahosi "sace kho pana me putta idam dhammadesanam sutva khinanirayamha khinatiracchanayonika khinapittivisaya khinapayaduggativinipatati mannamana uparimaggaphalatthaya vayamitum na manneyyum, tesam samvegam janessami"ti samvegajananattham "seyyathapi bhikkhave"ti imam suttamarabhi. Tattha appamattakoti thokamattako parittappamano, antamaso kusaggenapi gahetva upasinghiyamano duggandhova hoti. Appamattakampi bhavam na vannemiti appamattakampi kalam bhave patisandhim na vanneyyami. 5- Idani saupamam 6- dassento aha antamaso accharasanghatamattampiti. Ettha 7- sabbantimena paricchedena dve anguliyo ekato katva paharanamattampi kalanti vuttam hoti. Sesam sabbattha uttanatthamevati. Tatiyavaggavannana. ---------- @Footnote: 1 an.navaka. 23/216(12)/391 saupadisesasutta (sya) 2 navakanipate ca @saupadisesasuttanti patho dissati 3 Si. suttam @4 an.navaka. 23/216/395 5 cha.Ma. vannayami 6 cha.Ma. idanissa upamam 7 cha.Ma. ayam @patho na dissati


             The Pali Atthakatha in Roman Book 14 page 425-431. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=14&A=10152&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=14&A=10152&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=191              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=950              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=887              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=887              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]