ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

page381.

9. Magandiyasuttavannana [842] Disvana tanhanti magandiyasuttam. 1- Ka upapatti? ekam samayam bhagava savatthiyam viharanto paccusasamaye buddhacakkhuna lokam olokento kurusu kammasadhammanigamavasino 2- magandiyassa nama brahmanassa sapajapatikassa arahattupanissayam disva tavadeva savatthito tattha gantva kammasadhammassa 3- avidure annatarasmim vanasande nisidi suvannobhasam muncamano. Magandiyopi tamkhanam tattha mukhadhovanattham gato suvannobhasam disva "kim idan"ti ito cito ca pekkhanto 4- bhagavantam disva attamano ahosi. Tassa kira dhita suvannavanna, tam bahu khattiyakumaradayo varayanta na labhanti. Brahmano evamladdhiko hoti "samanasseva nam suvannavannassa dassami"ti. So bhagavantam disva "ayam me dhitaya samanavanno, imassa nam dassami"ti cittam uppadesi. Tasma disvava attamano ahosi. So vegena gharam gantva brahmanim aha "bhoti bhoti maya dhitaya samanavanno puriso dittho, alankarohi darikam, tassa nam dassama"ti. Brahmaniya darikam gandhodakena nhapetva vatthapupphalankaradihi alankarontiya eva bhagavato bhikkhacaravela sampatta. Atha bhagava kammasadhammam pindaya pavisi. Tepi kho dhitaram gahetva bhagavato nisinnokasam agamamsu, tattha bhagavantam adisva brahmani ito cito ca vilokenti bhagavato nisajjatthanam tinasantharakam addasa. Buddhananca adhitthanabalena nisinnokaso padanikkhepo ca abyakula honti. Sa brahmanam aha. "esa brahmana tassa tinasantharo"ti, ama bhotiti. Tenahi brahmana amhakam agamanakammam na sampajjissatiti. Kasma @Footnote: 1 cha.Ma. magandiyasuttam 2 Si.,i. kammassadamMa... @3 Si. kammassadhammassa 4 cha.Ma.,i. pekkhamano

--------------------------------------------------------------------------------------------- page382.

Bhotiti? passa brahmana abyakulo tinasantharo, neso kamabhogino 1- paribhuttoti. Brahmano "ma bhoti mangale pariyesiyamane avamangalamabhani"ti aha. Punapi brahmani ito cito ca vicaranti bhagavato padanikkhepam disva brahmanam aha 2- "ayam tassa padanikkhepo"ti ama bhotiti. Passa brahmana padanikkhepam, nayam satto kamesu gadhito"ti 2- "katham tvam bhoti janasi"ti ca vutta attano pannabalam dassenti aha:- "rattassa hi ukkutikam padam bhave dutthassa hoti anukaddhitam padam mulhassa hoti sahasanupilitam vivatacchadassa idamidisam padan"ti. 3- Ayam hi 4- tesam katha vippakata, atha bhagava katabhattakicco tameva vanasandam agato. Brahmani bhagavato varalakkhanakhacitam byamappabhaparikkhittam rupam disva brahmanam aha "esa taya brahmana dittho"ti. Ama bhotiti. 5- Ayam kame na paribhunjissati, 5- agatakammam na sampajjissateva, evarupo nama kame paribhunjissatiti netam thanam vijjatiti. Tesam evam vadantananneva bhagava tinasantharake nisidi. Atha brahmano dhitaram vamena hatthena gahetva kamandalum dakkhinena hatthena gahetva bhagavantam upasankamitva "bho pabbajita tvanca suvannavanno ayanca darika, anucchavika esa tava, imaham bhoto bhariyam posavanatthaya dammi"ti vatva bhagavato santikam gantva datukamo 6- atthasi. Bhagava brahmanam analapitva annena saddhim sallapamano viya "disvana tanhan"ti imam gatham abhasi. @Footnote: 1 Si.,i. tinasantharako, kamabhibhuna sattena 2-2 ka. yassesa padanikkhepo na so @kamesu gadhitoti 3 dhammapada.A. 2/40, visuddhi 1/132 (sya), mano.pu. 1/382 @4 cha.Ma.,i. ayancarahi 5-5 cha.Ma. ime patha na dissanti @6 Si. dammi, patigganha udakupasattham darikanti vatva datukamo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page383.

Tassattho:- ajapalanigrodhamule nanarupani nimminitva abhikamamagatam maradhitaram disvana tanham aratim raganca chandamattampi me methunasmim nahosi, kimevidam imissa darikaya muttakarisapunnam rupam disva labhissati 1- sabbattha padani nam samphusitum na icche, kutonena samvasitunti. [843] Tato magandiyo "pabbajita nama manusake kame pahaya dibbakamatthaya pabbajanti, ayanca dibbepi kame na icchati, idampi itthiratanam, ka nussa ditthi"ti pucchitum dutiyagathamaha. Tattha etadisam ce ratananti dibbitthiratanam sandhaya bhanati, narinti attano dhitaram sandhaya. Ditthigatam silavatam nu jivitanti 2- ditthinca silanca vatanca jivitanca. Bhavupapattinca vadesi kidisanti attano bhavupapattinca kidisam vadasiti. [844] Ito para dve gatha vissajjanapucchanayena pavattatta pakatasambandhayeva. Tasu pathamagathaya sankhepattho:- tassa mayham magandiya dvasatthiditthigatadhammesu vinicchinitva "idameva saccam moghamannan"ti evam idam vadamiti samuggahitam na hoti natthi na vijjati. Kimkarana? ahanhi passanto ditthisu adinavam kanci ditthim aggahetva saccani ca vicinanto ajjhattam 3- ragadinam santibhavena ajjhattasantisankhatam nibbanameva addasanti. [845] Dutiyagathaya sankhepattho:- yanimani ditthigatani tehi tehi sattehi vinicchinitva gahitatta vinicchayati ca attano paccayehi abhisankhatabhavadina nayena pakappitani cati vuccanti, te tvam muni ditthigatadhamme aggahetva ajjhattasantiti yametamattham brusi, acikkha me, katham nu dhirehi paveditam katham 4- pakasitam dhirehi tam padanti. 5- @Footnote: 1 ka. gadhissati 2 Si.,i. silavatanujivitanti @3 Si.,ka. ajjhattanam 4 ka. paveditantam 5 ka. vadatam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page384.

[846] Athassa bhagava yatha yena upayena tam padam dhirehi pakasitam, tam upayam sappatipakkham dassento "na ditthiya"ti gathamaha. Tattha "na ditthiya"tiadihi atthasamapattinanabahirasilabbatani 1- patikkhipati. "suddhimaha"ti ettha vuttam ahasaddam sabbattha nakarena saddhim yojetva purisabyatyam katva "ditthiya suddhim naham kathemi"ti evamattho veditabbo. Yatha cettha, evam uttarapadesupi. Tattha ca aditthiya nahati dasavatthukam sammaditthim vina na kathemi. Tatha asutiyati navangam savanam vina. Annanati kammassakatasaccanulomikananam vina. Asilatati patimokkhasamvaram vina. Abbatati dhutangavatam vina. Nopi tenapi tesu ekamekena ditthiadimattakenapi 2- no kathemiti evamattho veditabbo. Ete ca nissajjaanuggahayati ete ca purime ditthiadibhede kanhapakkhiye dhamme samugghatakaranena nissajja pacchime aditthiadibhede sukkapakkhiye atammayatapajjanena anuggahaya. Santo anissaya bhavam na jappeti imaya patipattiya kilesavupasamena 3- santo cakkhvadisu kanci dhammam anissaya ekampi bhavam apihetum apatthetum samattho siya, ayamasseva 4- ajjhattasantiti adhippayo. [847] Evam vutte vacanatthamasallakkhento magandiyo "no ce kira"ti gathamaha. Tattha ditthadini vuttanayaneva. Kanhapakkhiyaniyeva pana sandhaya ubhayatrapi aha. Ahasaddam pana no ce kirasaddena yojetva "no ce kiraha no ce kira kathesi"ti evam attho datthabbo. Momuhanti atimulham, mohanam va. Paccentiti jananti. @Footnote: 1 cha.Ma. ditthisutiatthasamapatti......i. ditthisutisamapatti...... @2 cha.Ma.,i. ditthiadimattenapi 3 cha.Ma.,i.ragadivupasamena 4 cha.Ma.,i. ayamassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page385.

[848] Athassa bhagava tam ditthim nissaya puccham patikkhipanto "ditthinca nissaya"ti gathamaha. 1- Tassattho:- tvam magandiya ditthim nissaya punappunam pucchamano yani te ditthigatani samuggahitani, tesveva samuggahitesu evam pamoham agato, tato 2- ca maya vuttaajjhattasantito patipattito dhammadesanato va anumpi 3- yuttasannam na passasi, tena karanena tvam imam dhammam momuhato passasiti. [849] Evam samuggahitesu pamohena 4- magandiyassa vivadapattim dassetva idani tesu annesu ca dhammesu vigatappamohassa attano nibbivadatam dassento "samo visesi"ti gathamaha. Tassattho:- yo evam tividhamanena va ditthiya va mannati, so tena manena taya ditthiya tena va puggalena vivadeyya, yo pana amhadiso imasu tisu vidhasu avikampamano, samo visesiti na tassa hoti, na ca hinoti pathaseso. [850] Kinca bhiyyo:- saccanti soti gatha. Tassattho:- so evarupo pahinamanaditthiko madiso 5- bahitapapattadina nayena brahmano "idameva saccan"ti kim vadeyya kim vatthum 6- bhaneyya, kena va karanena bhaneyya, "mayham saccam, tuyham musa"ti va kena manena ditthiya puggalena va vivadeyya. Yasmim madise khinasave "sadisohamasmi"ti pavattiya samam va, itaradvayabhavena pavattiya visamam va mannitam natthi, so samanadisu kena vadam patisamyujeyya patipphareyyati. Nanu ekamseneva evarupo puggalo:- okam pahayati gatha. @Footnote: 1 ka. evamaha 2 ka. tvam 3 ka. anunti @4 ka. sammohantassa @5 ka. tadiso 6 ka. kimattham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page386.

[851] Tattha okam pahayati rupavatthadivinnanassokasam tatra chandaragappahanena chaddetva. Aniketasariti tani 1- rupanimittaniketadini, tanhavasena asaranto. Game akubbam muni santhavaniti game gihisanthavani akaronto. Kamehi rittoti kamesu chandaragabhavena sabbakamehi puthubhuto. Apurekkharanoti ayatim attabhavam anabhinibbattento. Katham na viggayha janena kayirati janena saddhim viggahikakatham na katheyya. So evarupo:- yehi vivittoti gatha. [852] Tattha yehiti yehi ditthigatehi. 2- Vivitto vicareyyati ritto careyya. Na tani uggayha vadeyya nagoti "agum na karoti"tiadina 3- nayena nago tani ditthigatani uggahetva na vadeyya. Elambujanti jalasannite 4- ambumhi jatam kantakanalam varijam, padumanti vuttam hoti. Yatha jalena pankena canupalittanti tam padumam yatha jalena ca pankena ca anupalittam hoti, evam muni santivado agiddhoti evam ajjhattasantivado muni gedhabhavena agiddho. Kame ca loke ca anupalittoti duvidhepi kame apayadike ca loke dvihipi lepehi 5- anupalitto hoti. [853] Kinca bhiyyo:- na vedaguti gatha. Tattha na vedagu ditthiyayakoti 6- catumaggavedagu madiso ditthiyayako na hoti, ditthiya gacchanto va, 7- tam sarato paccento va na hoti, tattha vacanattho:- yayatiti yayako, 8- karanavacanena ditthiya yatitipi ditthiyayako. 9- Upayogatthe samivacanenapi ditthiya 10- yatitipi ditthiyayako. Na mutiya sa manametiti mutarupadibhedaya mutiyapi so manam na @Footnote: 1 cha.Ma. ayam patho na dissati 2 ka. ditthigatadihi @3 khu. cula. 30/417,574/200,280 (sya) 4 ka. elasannake @5 ka. kamehi 6 ka. ditthiyati 7 ka. tam @8 ka. yatiti ya, tato tato 9 Si.,ka. ditthiya 10 Si. ditthi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page387.

Eti. Na hi tammayo soti tanhaditthivasena tammayo hoti tapparayano, ayam pana na tadiso. Na kammuna nopi sutena neyyati punnabhisankharadina kammuna va sutasuddhiadina sutena va so netabbo na hoti. Anupanito sa nivesanesuti so dvinnampi upayanam pahinatta sabbesu tanhaditthinivesanesu anupanito. Tassa ca evam vidhassa:- sannavirattassati gatha. [854] Tattha sannavirattassati nekkhammasannapubbangamaya bhavanaya pahinakamadisannassa. Imina padena ubhatobhagavimutto samathayaniko adhippeto. Pannavimuttassati vipassanapubbangamaya bhavanaya sabbakilesehi vimuttassa imina sukkhavipassako adhippeto. Sannanca ditthinca ye aggahesum, te ghattamana 1- vicaranti loketi ye pana 2- kamasannadikam sannam aggahesum, te visesato gahattha kamadhikaranam, ye ca ditthim aggahesum, te visesato pabbajita dhammadhikaranam annamannam ghattenta vicarantiti. Sesamettha yam avuttam, tam vuttanusareneva veditabbam. Desanapariyosane brahmano ca brahmani ca pabbajitva arahattam papunimsuti. Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya suttanipatatthakathaya magandiyasuttavannana nitthita. ---------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 381-387. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=8561&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=8561&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=416              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=10222              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=10329              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=10329              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]