ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 30 : PALI ROMAN Vimana.A. (paramatthadi.)

page213.

44. 6. Viharavimanavannana abhikkantena vannenati viharavimanam. Tassa ka uppatti? bhagava savatthiyam viharati jetavane. Tena samayena visakha mahaupasika annatarasmim ussavadivase uyyane vicaranattham sahayikahi parijanena ca ussahita sunhatanulitta subhojanam bhunjitva mahalatapasadhanam pilandhitva pancamattehi sahayikasatehi parivarita mahantena issariyena mahata paricchedena 1- gehato nikkhamitva 2- uyyanam uddissa gacchanti cintesi "baladarikaya viya kim me moghakilitena, handaham viharam gantva bhagavantam manobhavaniye ca ayye vandissami, dhammanca sossami"ti viharam gantva ekamante thatva mahalatapilandhanam omuncitva tam dasiya hatthe datva bhagavantam vanditva ekamantam nisidi. Tassa bhagava dhammam desesi. Sa dhammam sutva bhagavantam vanditva padakkhinam katva manobhavaniye ca bhikkhu vanditva viharato nikkhamitva thokam gantva dasim aha "handa je abharanam pilandhissami"ti. Sa tam bhandikam katva bandhitva vihare thapetva taham taham vicaritva gamanakale vissaritva gatatta "vissaritam maya, tittha ayye aharissami"ti nivattitukama ahosi. Visakha "sace je tam vihare thapetva vissaritam tassa viharasseva atthaya tam pariccajissami"ti viharam gantva bhagavantam upasankamitva vanditva attano adhippayam pavedenti "viharam bhante karessami, adhivasetu me bhagava anukampam upadaya"ti aha. Adhivasesi bhagava tunhibhavena. Sa tam pilandhanam satasahassadhikanavakotiagghanakam vissajjetva ayasmata mahamoggallanattherena navakammadhitthayakena @Footnote: 1 Ma. parivarena 2 cha.Ma. nikkhamma

--------------------------------------------------------------------------------------------- page214.

Suvibhattabhittithambhatulagopanasikannika dvarabahavatapanasopanadigehavayavam manoharam suvikappitakatthakammaramaniyam suparikammakatasudhakammam manunnam suviracitamalakammalata- kammadicittakammavicittam suparinitthitamanikuttimasadisabhumitalam 1- devavimanasadisam hetthabhumiyam panca gabbhasatani, uparibhumiyam panca gabbhasataniti gabbhasahassapatimanditam buddhassa bhagavato ca bhikkhusamghassa ca vasananucchavikam mahantam pasadam tassa parivarapasada- sahassanca tesam parivarabhavena kutimandapacankamanadini ca karenti navahi masehi viharam nitthapesi. Parinitthite ca vihare navaheva hirannakotihi viharamaham karenti pancamattehi sahayikasatehi saddhim pasadam abhiruhitva tassa sampattim disva somanassajata sahayika aha "imam evarupam pasadam karentiya yam maya punnam pasutam, tam anumodatha, pattidanam vo dammi"ti. "aho sadhu aho sadhu"ti pasannacitta sabbapi anumodimsu. tattha annatara 2- upasikapi visesato tam pattidanam manasakasi, sa na cirasseva kalam katva tavatimsesu nibbatti. Tassa punnanubhavena anekakutagara- pakarauyyanapokkharaniadipatimanditam solasayojanayamavittharubbedham attano pabhaya yojanasatam pharantam akasacarim mahantam vimanam paturahosi. Sa gacchantipi acchara- sahassaparivara saha vimanena gacchati. Visakha pana mahaupasika vipulapariccagataya saddhasampattiya ca nimmanaratisu nibbattitva sunimmitadevarajassa aggamahesibhavam sampapuni. Athayasma anuruddho devacarikam caranto tam visakhaya sahayikam tavatimsa- bhavane uppannam 3- disva imahi gathahi pucchi:- [729] "abhikkantena vannena ya tvam titthasi devate obhasenti disa sabba osadhi viya taraka. [730] Tassa te naccamanaya angamangehi sabbaso dibba sadda niccharanti savaniya manorama. @Footnote: 1 Si. maniphalaka... 2 Si. tatrannatara itthi 3 Si. tavatimsesu nibbattam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page215.

[731] Tassa te naccamanaya angamangehi sabbaso dibba gandha pavayanti sucigandha manorama. [732] Vivattamana kayena ya venisu pilandhana tesam suyyati nigghoso turiye pancangike yatha. [733] Vatamsaka vatadhuta vatena sampakampita tesam suyyati nigghoso turiye pancangike yatha. [734] Yapi te sirasmim mala sucigandha manorama vati gandho disa sabba rukkho manjusako yatha. [735] Ghayase tam sucigandham rupam passasi amanusam devate pucchitacikkha kissa kammassidam phalan"ti. Sapi tassa evam byakasi:- [736] "savatthiyam mayham sakhi bhadante samghassa karesi mahaviharam tatthappasanna ahamanumodim disva agaranca piyanca metam. [737] Tayeva me suddhanumodanaya laddham vimana'bbhutadassaneyyam samantato solasayojanani vehayasam gacchati iddhiya mama. [738] Kutagara nivesa me vibhatta bhagaso mita daddallamana abhanti samanta satayojanam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page216.

[739] Pokkharanno ca me ettha puthulomanisevita acchodaka vippasanna sonnavalukasanthata. [740] Nanapadumasanchanna pundarikasamotata surabhi sampavayanti manunna maluterita. [741] Jambuyo panasa tala nalikeravanani ca antonivesane jata nanarukkha aropima. [742] Nanaturiyasanghuttham accharaganaghositam yopi mam supine passe sopi vitto siya naro. [743] Etadisam abbhutadassaneyyam vimanam sabbaso pabham mama kamme hi nibbattam alam punnani katave"ti. #[736] Tattha savatthiyam mayham sakhi bhadante, samghassa karesi mahaviharanti bhante anuruddha savatthiya samipe pacinapasse mayham mama sakhi sahayika visakha mahaupasika agatagatam catuddisam bhikkhusamgham uddissa navahirannakotipariccagena pubbaramam nama mahantam viharam karesi. Tatthappasanna ahamanumodinti tasmim vihare katapariyosite samghassa niyyadiyamane taya kate pattidane "aho thane vata pariccago kato"ti pasanna ratanattaye kammaphale ca sanjatapasada aham anumodim. Vatthuvasena tassa anumodanaya ularabhavam dassetum "disva agaranca piyanca metan"ti aha. Sahassagabbham ativiya ramaniyam devavimanasadisam tanca agaram mahantam pasadam piyanca me buddhappamukham samgham uddissa tadisam mahantam dhanapariccagam disva anumodinti yojana. #[737] Tayeva me suddhanumodanayati yathavuttaya deyyadhamma- pariccagabhavena suddhaya kevalaya anumodanayeva. Laddham vimana'bbhutadassaneyyanti mayham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page217.

Pubbe idisassa abhutapubbataya abbhutam samantabhaddakabhavena ativiya surupataya 1- ca dassaneyyam imam vimanam laddham adhigatam. Evam vimanassa abhirupatam dassetva idani pamanamahattanca pabhavamahattanca upabhogavatthumahattanca dassetum "samantato solasayojanani"tiadi vuttam. Tattha iddhiya mamati mama punniddhiya. #[739] Pokkharannoti pokkharaniyo. Puthulomanisevitati dibbamacchehi upasevita. #[740] Nanapadumasanchannati satapattasahassapattadibhedehi nanavidhehi rattapadumehi rattakamalehi ca sanchadita. Pundarikasamotatati nanavidhehi setakamalehi samantato avatata, nanarukkha aropima surabhi sampavayantiti yojana. #[742] Sopiti so supinadassavipi. Vittoti tuttho. #[743] Sabbaso pabhanti samantato obhasamanam. Kamme hiti kammanimittam. Hiti nipatamattam. Cetananam va aparaparuppattiya bahubhavato "kammehi"ti vuttam. Alanti yuttam. Kataveti katum. Idani anuruddhatthero 1- visakhaya nibbattatthanam kathapetukamo imam gathamaha:- [744] "tayeva te suddhanumodanaya laddham vimana'bbhutadassaneyyam ya ceva sa danamadasi nari tassa gatim bruhi kuhim uppanna sa"ti. @Footnote: 1 cha.Ma. thero

--------------------------------------------------------------------------------------------- page218.

#[744] Tattha ya ceva sa danamadasi nariti yassa danassa anumodanaya tvam idisam sampattim patilabhi, tam danam ya ceva sa nari adasiti visakham mahaupasikam sandhaya vadati. Taya eva devataya tassa sampattim kathapetukamo aha 1- "tassa gatim bruhi kuhim uppanna sa"ti. Tassa gatinti taya nibbattadevagatim. Idani therena pucchitamattham dassenti aha:- [745] "ya sa ahu mayham sakhi bhadante samghassa karesi mahaviharam vinnatadhamma sa adasi danam uppanna nimmanaratisu devesu. [746] Pajapati tassa sunimmitassa acintiyo kammavipaka tassa yametam pucchasi `kuhim uppanna sa'ti tam te viyakasim anannatha ahan"ti. #[745] Tattha vinnatadhammati vinnatasasanadhamma, patividdhacatusaccadhammati attho. #[746] Sunimmitassati sunimmitassa devarajassa. Acintiyo kammavipaka tassati vibhattilopam katva niddeso, tassa mama sakhiya nimmanaratisu nibbattaya kammavipako punnakammassa vipakabhuta dibbasampatti acintiya appameyyati attho. Anannathati aviparitam yathasabhavato. Katham panayam tassa sampattim annasiti? Subhadda viya bhaddaya, visakhapi devadhita imissa santikam agamasi. @Footnote: 1 Si. tenaha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page219.

Idani devadhita theram annesampi danasamadapane niyojenti imahi gathahi dhammam desesi:- [747] "tena ha'nnepi samadapetha samghassa danani dadatha vitta dhammanca sunatha pasannamanasa sudullabho laddho manussalabho. [748] Yam maggam maggadhipati adesayi 1- brahmassaro kancanasannibhattaco samghassa danani dadatha vitta mahapphala yattha bhavanti dakkhina. [749] Ye puggala attha satam pasattha cattari etani yugani honti te dakkhineyya sugatassa savaka etesu dinnani mahapphalani. 2- [750] Cattaro ca patipanna cattaro ca phale thita esa samgho ujubhuto pannasilasamahito. [751] Yajamananam manussanam punnapekkhana paninam karotam opadhikam punnam samghe dinnam mahapphalam. [752] Eso hi samgho vipulo mahaggato esa'ppameyyo udadhiva sagaro @Footnote: 1 Si. maggadhipantudesayi 2 khu.khu. 25/6/6, khu.su 25/229/377

--------------------------------------------------------------------------------------------- page220.

Ete hi settha naraviriyasavaka pabhankara dhammamudirayanti. [753] Tesam sudinnam suhutam suyittham ye samghamuddissa dadanti danam sa dakkhina samghagata patitthita mahapphala lokaviduna 1- vannita. [754] Etadisam punnamanussaranta ye vedajata vicaranti loke vineyya maccheramalam samulam anindita saggamupenti thanan"ti. #[747] Tattha tena ha'nneti tena hi annepi. Tenati ca tena karanena, hiti nipatamattam. "samadapetha"ti vatva samadapanakaram dassetum "samghassa danani dadatha"tiadi vuttam. Atthahi akkhanehi vajjitam manussabhavam sandhayaha "sudullabho laddho manussalabho"ti. Tattha attha akkhana nama tayo apaya arupa asannasatta paccantadeso indriyanam vekallam niyatamicchaditthikata apatubhavo buddhassati. #[748] Yam magganti yam khettavisese katam danam, tam ekantena sugatisampapanato sugatigamimaggam apayamaggato ca janghamaggadito ca ativiya setthabhavena maggadhipatinti 2- katva. Danampi hi saddhahiriyo viya "devalokagamimaggo"ti vuccati. Yathaha:- @Footnote: 1 Ma. lokaviduhi 2 Ma. maggadhipanti, maggadhipatiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page221.

"saddha hiriyam kusalanca danam dhamma ete sappurisanuyata etam hi maggam diviyam vadanti etena hi gacchati devalokan"ti. 1- "maggadhipati"ti va patho, tassa ariyamaggena sadevakassa lokassa adhipatibhuto satthati attho datthabbo. Samghassa danani dadathatiadina punapi dakkhineyyesu danasamvibhage niyojenti aha. #[749] Idani tam dakkhineyyam ariyasamgham sarupato dassenti "ye puggala attha satam pasattha"ti gathamaha. Tattha yeti aniyamito niddeso. Puggalati satta. Atthati tesam gananaparicchedo. Te hi cattaro ca patipanna cattaro ca phale thitati attha honti. Satam pasatthati sappurisehi buddhapaccekabuddhasavakehi annehi ca devamanussehi pasattha. Kasma? sahajatasiladigunayogato. Tesam hi campakabakulakusumadinam viya sahajatavannagandhadayo sahajatasilasamadhiadayo guna, tena te vannagandhakadisampannani viya pupphani devamanussanam satam piya manapa pasamsiya ca honti. Tena vuttam "ye puggala attha satam pasattha"ti. Te pana sankhepato sotapattimaggattho phalatthoti ekam yugam, evam yava arahattamaggattho phalatthoti ekam yuganti cattari yugani honti. Tenaha "cattari etani yugani honti te dikkhineyya"ti. Teti pubbe aniyamato udditthanam niyametva dassanam. Te hi sabbepi kammam kammaphalanca saddahitva databbadeyyadhammasankhatam dakkhinam arahantiti dakkhineyya gunavisesayogena danassa mahapphalabhavasadhanato. Sugatassa savakati sammasambuddhassa dhammassavanante ariyaya jatiya jatataya @Footnote: 1 an.atthaka. 23/122/240 (sya.), abhi.ka. 37/480/289

--------------------------------------------------------------------------------------------- page222.

Tam dhammam sunantiti savaka. Etesu dinnani mahapphalaniti etesu sugatassa savakesu appakanipi danani dinnani patiggahakato dakkhinavisuddhiya mahapphalani honti. Tenaha bhagava "yavata bhikkhave samgha va gana va, tathagatasavakasamgho tesam aggamakkhayati"tiadi. 1- #[750] Cattaro ca patipannatiadi hettha vuttatthameva. Idha pana ayasma anuruddho attana devataya ca vuttamattham manussalokam agantva bhagavato arocesi. Bhagava tamattham atthuppattim katva sampattaparisaya dhammam desesi, sa desana mahajanassa satthika ahositi. Viharavimanavannana nitthita. -------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 30 page 213-222. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=4483&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=4483&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=44              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=1507              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=1494              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=1494              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]