ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 30 : PALI ROMAN Vimana.A. (paramatthadi.)

                      52. 2. Revativimanavannana
     utthehi revate supapadhammeti revativimanam. Tassa ka uppatti? bhagava
baranasiyam viharati isipatane migadaye. Tena samayena baranasiyam saddhasampannassa
kulassa putto nandiyo nama upasako ahosi saddhasampanno dayako danapati
samghupatthako. Athassa matapitaro sammukhagehato  matuladhitaram revatim nama kannam
anetukama ahesum. Sa pana assaddha adanasila, nandiyo tam na
icchi. Tassa mata revatim aha "amma tvam imam geham 1- agantva bhikkhusamghassa
nisidanatthanam haritena gomayena upalimpetva asanani pannapehi, adharake
thapehi, bhikkhunam agatakale vanditva pattam gahetva nisidapetva dhamakarakena 2-
paniyam parissavetva bhuttakale pattani dhovahi, evam me puttassa aradhika
@Footnote: 1 Ma. salam  2 cha.Ma. dhamakaranena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page254.

Bhavissasi"ti. Sa tatha akasi. Atha nam "ovadakkhama jata"ti puttassa arocetva tena "sadhu"ti sampaticchite divasam thapetva avaham karimsu. Atha nam nandiyo aha "sace hi bhikkhusamgham matapitaro ca me upatthahissasi, evam imasmim gehe vasitum labhissasi, appamatta hohi"ti. Sa "sadhu"ti patissunitva kinci kalam saddha viya hutva bhattaram anuvattenti dve putte vijayi. Nandiyassa matapitaro kalamakamsu. Gehe sabbissariyam tassa eva ahosi. Nandiyopi mahadanapati hutva bhikkhusamghassa danam patthapesi, kapanaddhikadinampi gehadvare pakavattam patthapesi. Isipatanamahavihare catuhi gabbhehi patimanditam catusalam karetva mancapithadini attharapetva buddhappamukhassa bhikkhusamghassa mahadanam datva tathagatassa hatthe dakkhinodakam patetva niyyadesi, saha dakkhinodakadanena tavatimsabhavane ayamato ca vittharato ca samanta dvadasayojaniko yojanasatubbedho sattaratanamayo accharaganasahassasanghuttho dibbapasado ugganchi. Athayasma mahamoggallano devacarikam caranto tam pasadam disva attanam vanditum agate devaputte pucchi "kassayam pasado"ti. "imassa bhante pasadassa samiko manussaloke baranasiyam nandiyo nama kutumbiyaputto samghassa isipatana- mahavihare catusalam karesi, tassayam nibbatto pasado"ti ahamsu. Pasade nibbattadevaccharayopi theram vanditva "bhante mayam baranasiyam nandiyassa nama upasakassa paricarika bhavitum idha nibbatta, tassa evam vadetha `tuyham paricarika bhavitum nibbatta devatayo tayi cirayante ukkanthita, devalokasampatti nama mattikabhajanam bhinditva suvannabhajanassa gahanam viya atimanapan'ti vatva idhagamanatthaya tassa vadetha"ti ahamsu. Thero "sadhu"ti patissunitva sahasa devalokato agantva catuparisamajjhe bhagavantam pucchi "nibbattati nu kho bhante

--------------------------------------------------------------------------------------------- page255.

Katapunnanam manussaloke thitanamyeva dibbasampatti"ti. Nanu te moggallana nandiyassa devaloke nibbatta dibbasampatti samam dittha, kasma mam pucchasiti. Evam bhante nibbattatiti. Athassa sattha "yatha ciram vippavasitva agatam purisam mittabandhava abhinandanti sampaticchanti, evam katapunnam puggalam ito paralokam gatam sakani punnani sampattihatthehi sampaticchanti patigganhanti"ti dassento:- [861] "cirappavasim purisam durato sotthimagatam natimitta suhajja ca abhinandanti agatam. [862] Tatheva katapunnampi asma loka param gatam punnani patigganhanti piyam nativa agatan"ti gatha abhasi. Nandiyo tam sutva bhiyyoso mattaya danani deti, punnani karoti, so vanijjaya gacchanto revatim aha "bhadde maya patthapitam samghassa danam anathanam pakavattanca tvam appamatta pavatteyyasi"ti. Sa "sadhu"ti patissuni. So pavasagatopi yattha yattha vasam kappeti, tattha tattha bhikkhunam anathananca yathavibhavam danam detiyeva. Tassa anukampaya khinasava duratopi agantva danam sampaticchanti. Revati pana tasmim gate katipahameva danam pavattetva anathanam bhattam upacchindi, bhikkhunampi bhattam kanajakam bilangadutiyam adasi. Bhikkhunam bhuttatthane attana bhuttavasesani sitthani macchamamsakhandamissakani calakatthikani ca pakiritva 1- manussanam dasseti "passatha samananam kammam, saddhadeyyam nama evam chaddenti"ti. @Footnote: 1 Si. vikiritva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page256.

Atha nandiyo voharakasiddhi yathalabho 1- agantva tam pavattim sutva revatim gehato niharitva geham pavisi. Dutiyadivase buddhappamukhassa bhikkhusamghassa mahadanam pavattetva niccabhattanca anathabhattanca sammadeva pavattesi, attano sahayehi upanitam revatim ghasacchadanaparamataya thapesi. So aparena samayena kalam katva tavatimsabhavane attano vimaneyeva nibbatti. Revati pana sabbam danam pacchinditva "imesam vasena mayham labhasakkaro parihayi"ti bhikkhusamgham 2- akkosenti paribhasenti vicarati. Atha vessavano dve yakkhe anapesi "gacchatha bhane baranasinagare ugghosatha `ito sattame divase revati jivantiyeva niraye pakkhipiyati"ti. Tam sutva mahajano samvegajato bhitatasito ahosi. Atha revati pana pasadam abhiruhitva dvaram thaketva nisidi. Sattame divase tassa papakammasancoditena vessavanena ranna anatta jalitakapilakesamassuka 3- cipitavirupanasika parinatadatha lohitakkha sajaladharasamanavanna ativiya bhayanakarupa dve yakkha upagantva "utthehi revate supapadhamme"tiadini vadanta nanabahasu gahetva "mahajano passatu"ti sakalanagare vithito vithim paribbhamapetva akasam abbhuggantva tavatimsabhavanam netva nandiyassa vimanam sampattincassa dassetva tam vilapantimyeva ussadanirayasamipam papesum. Tam yamapurisa ussadaniraye khipimsu. Tenaha:- [863] "utthehi revate supapadhamme aparutadvare adanasile nessama tam yattha thunanti duggata samappita 4- nerayika dukkhena"ti. @Footnote: 1 Si. atha nandiko siddhiya tatropaladdhalabho 2 ka. bhikkhusamghassa @3 Ma. jalitasisakesamassuka 4 Si. samajjata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page257.

Tattha utthehiti utthaha, na danesa pasado tam nirayabhayato rakkhitum sakkoti, tasma sigham utthahitva agacchahiti attho. Revateti tam namena alapati. Supapadhammetiadina utthanassa karanam vadati. Yasma tvam ariyanam akkosana- paribhasanadina sutthu lamakapapadhamma, yasma ca aparutam dvaram nirayassa tava pavesanattham, tasma utthehiti. Adanasileti kassaci kinci na danasile kadariye maccharini, idampi utthanasseva karanavacanam. Yasma danasilanam amaccharinam tava samikasadisanam sugatiyam nivaso, tadisanam pana adanasilanam maccharinam niraye nivaso, tasma utthehi, muhuttamattampi tava idha thatum na dassamiti adhippayo. Yattha thunanti duggatati dukkhagatatta 1- duggata. Nerayikati nirayadukkhena samappita samangibhuta yasmim niraye thunanti, yava papakammam na byanti hoti, tava nikkhamitum alabhanta nitthunanti, tattha tam nessama nayissama khipissamati yojana. [864] "icceva vatvana yamassa duta te dve yakkha lohitakkha brahanta paccekabahasu gahetva revatam pakkamayum devaganassa santike"ti idam sangitikaravacanam. Tattha icceva vatvanati iti eva "utthehi"tiadina vatva, vacana- samanantaramevati attho. Yamassa dutati appatisedhaniyatassa yamassa ranno dutasadisa. Vessavanena hi te pesita. Tatha hi te tavatimsabhavanam nayimsu. Keci "na yamassa duta"ti nakaram "yamassa"ti padena sambandhitva "vessavanassa duta"ti attham vadanti, tam na yujjati. Na hi na yamadutataya 2- vessavanassa dutati 3- @Footnote: 1 Si. dukkham gatim gatatta, i. duggatigatatta 2 i. na hi yamadutataya, Ma. na hi @ayamadutataya 3 i. dutata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page258.

Sijjhati. Yajanti tattha balim upaharantiti yakkha. Lohitakkhati rattanayana. Yakkhanam hi nettani atilohitani honti. Brahantati mahanta. Paccekabahasuti eko ekabahayam, itaro itarabahayanti paccekam bahasu. Revatanti revatim. Revatatipi tassa namameva. Tatha hi "revate"ti vuttam. Pakkamayunti pakkamesum, upanesunti attho. Devaganassati tavatimsabhavane devasamghassa. Evam tehi yakkhehi tavatimsabhavanam netva nandiyavimanassa avidure thapita revati tam suriyamandalasadisam ativiya pabhassaram disva:- [865] "adiccavannam ruciram pabhassaram byamham subham kancanajalachannam kasseta'makinnajanam vimanam suriyassa ramsiriva jotamanam. [866] Narigana candanasaralitta ubhato vimanam upasobhayanti tam dissati suriyasamanavannam ko modati saggapatto vimane"ti te yakkhe pucchi. Tepi tassa:- [867] "baranasiyam nandiyo namasi upasako amacchari danapati vadannu tassetamakinnajanam vimanam suriyassa ramsiriva jotamanam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page259.

[868] Narigana candanasaralitta ubhato vimanam upasobhayanti tam dissati suriyasamanavannam so modati saggappatto vimane"ti acikkhimsu. #[868] Tattha candanasaralittati sarabhutena candanagandhena anulittasariRa. Ubhato vimananti vimanam ubhato anto ceva bahi ca sangitadihi upecca sobhayanti. Atha revati:- [869] "nandiyassaham bhariya agarini sabbakulassa issara bhattu vimane ramissami dana'ham na patthaye nirayam dassanaya"ti aha. Tattha agariniti gehasamini. "bhariya sagamini"tipi pathanti, bhariya sahagaminiti attho. Sabbakulassa issara bhattuti mama bhattu nandiyassa sabbakutumbikassa issara samini ahosim, tasma idanipi vimane issara bhavissamiti aha. Vimane ramissami dana'hanti evam palobhetumeva hi tam te tattha nesum. Na patthaye nirayam dassanayati yam pana nirayam mam tumhe netukama, tam nirayam dassanayapi na patthaye, kuto pavisitunti vadati. Evam vadantimeva "tvam tam patthehi va ma va, kim tava patthanaya"ti nirayasamipam netva:-

--------------------------------------------------------------------------------------------- page260.

[870] "eseva 1- te nirayo supapadhamme punnam taya akatam jivaloke na hi macchari rosako papadhammo saggupaganam labhati sahabyatan"ti gathamahamsu. Tassattho:- eseva tava nirayo, taya digharattam mahadukkham anubhavitabbatthanabhuto. Kasma? punnam taya akatam jivaloke, yasma manussaloke appamattakampi Taya punnam nama na katam, evam akatapunno pana tadiso satto macchari attano sampattiniguhanalakkhanena maccherena samannagato, paresam rosuppadanena rosako, lobhadihi papadhammehi samangibhavato papadhammo saggupaganam devanam sahabyatam sahabhavam na labhatiti yojana. Evam pana vatva te dve yakkha tattheva antaradhayimsu. Tamsadise pana dve nirayapale samsavake nama guthaniraye pakkhipitum akaddhante passitva:- [871] "kim nu guthanca muttanca asuci patidissati duggandham kimidam milham kimetam upavayati"ti tam nirayam pucchi. [872] "esa samsavako nama gambhiro sataporiso yattha vassasahassani tuvam paccasi revate"ti tasmim kathite tattha attano nibbattihetubhutam kammam pucchanti:- @Footnote: 1 cha.Ma. eso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page261.

[873] "kim nu kayena vacaya manasa dukkatam katam kena samsavako laddho gambhiro sataporiso"ti aha. [874] "samane brahmane capi anne vapi 1- vanibbake musavadena vancesi tam papam pakatam taya"ti tassa tam kammam kathetva puna te:- [875] "tena samsavako laddho gambhiro sataporiso tattha vassasahassani tuvam paccasi revate"ti ahamsu. Tattha samsavako namati niccakalam guthamuttadiasucissa samsavanato paggharanato 2- samsavako nama. Na kevalam tuyham idha samsavakalabho eva, atha kho tattha 3- anekani vassasahassani paccitva uttinnaya hatthacchedadilabhopiti dassetum:- [876] "hatthepi chindanti athopi pade kannepi chindanti athopi nasam athopi kakolagana samecca sangamma khadanti viphandamanan"ti tattha laddhabbakaranam ahamsu. @Footnote: 1 ka. vapi. 2 Si. pharanato 3 cha.Ma. ettha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page262.

Tattha kakolaganati kakasamgha. Te kirassa tigavutappamane sarire anekasatani anekasahassani patitva talakkhandhaparimanehi sunisitaggehi ayomayehi mukhatundehi vijjhitva vijjhitva khadanti, mamsam gahitagahitatthane kammabalena purateva. Tenaha "kakolagana samecca, sangamma khadanti viphandamanan"ti. Puna sa manussalokam paccanayanaya yacanadivasena tam tam vippalapi. Tena vuttam:- [877] "sadhu kho mam patinetha kahami kusalam bahum danena samacariyaya sannamena damena ca yam katva sukhita honti na ca pacchanutappare"ti. Puna nirayapala:- [878] "pure tuvam pamajjitva idani paridevasi sayam katanam kammanam vipakam anubhossasi"ti ahamsu. Puna sa aha:- [879] "ko devalokato manussalokam gantvana puttho me evam vadeyya nikkhittadandesu dadatha danam acchadanam seyyamathannapanam 1- na hi macchari rosako papadhammo saggupaganam labhati sahabyatam. @Footnote: 1 Si. sayanamathannapanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

[880] Saham nuna ito gantva yonim laddhana manusim vadannu silasampanna kahami kusalam bahum danena samacariyaya sannamena damena ca. [881] Aramani ca ropissam dugge sankamanani ca papanca udapananca vippasannena cetasa. [882] Catuddasim pancadasim ya ca pakkhassa atthami patihariyapakkhanca atthangasusamagatam. [883] Uposatham upavasissam sada silesu samvuta na ca dane pamajjissam samam ditthamidam maya"ti. [884] "iccevam vippalapantim phandamanam tato tato khipimsu niraye ghore uddhampadam avamsiran"ti idam sangagitikaravacanam. Puna sa:- [885] "aham pure maccharini ahosim paribhasika samanabrahmananam vitathena ca samikam vancayitva paccamaham niraye ghorarupe"ti osanagathamaha. Tattha "aham pure maccharini"ti ayam 1- gatha niraye nibbattaya vutta, itara anibbattaya evati veditabba. Sesam suvinneyyamevati. @Footnote: 1 cha.Ma. ayam patho na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

Bhikkhu revatiya yakkhehi gahetva nitabhavam bhagavato arocesum. Tam sutva bhagava adito patthaya imam vatthum kathetva upari vittharena dhammam desesi, desanapariyosane bahu sotapattiphaladini papunimsu. 1- Kamancetam revatipatibaddhaya kathaya yebhuyyabhavato "revativimanan"ti vohariyati, yasma pana revati vimanadevata na hoti, nandiyassa pana devaputtassa vimanadisampattipatisamyuttancetam. Tasma purisavimanesveva sangaham aropitanti datthabbam. Revativimanavannana nitthita. -------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 30 page 253-264. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=5339&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=5339&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=52              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=1817              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=1814              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=1814              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]