ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

page57.

142. 5. Dabbattheragathavannana 1- yo duddamayoti 2- ayasmato dabbattherassa gatha. Ka uppatti? ayampi padumuttarabuddhakale hamsavatinagare kulagehe nibbattitva vayappatto hettha vuttanayeneva dhammadesanam sunanto sattharam ekam bhikkhum senasanapannapakanam aggatthane thapentam disva adhikarakammam katva tam thanantaram patthetva satthara byakato yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaritva kassapadasabalassa sasanosakkanakale 3- pabbaji. Tada tena saddhim apare cha janati satta bhikkhu ekacitta hutva anne sasane agaravam karonte disva "idha kim karoma, ekamante samanadhammam katva dukkhassantam karissama"ti nissenim bandhitva ucca- pabbatasikham 4- aruhitva 5- "attaattacittabalam jananta nissenim patenti, 5- jivite salaya otarantu, ma pacchanutappino ahuvattha"ti vatva sabbe ekacitta hutva nissenim patetva "appamatta hotha avuso"ti annamannam ovaditva cittarucitesu 6- thanesu nisiditva samanadhammam katum arabhimsu. Tattheva 7- thero pancame divase arahattam patva "mama kiccam nipphannam, aham imasmim thane kim karissami"ti iddhiya 8- uttarakuruto pindapatam aharitva "avuso imam pindapatam paribhunjatha, bhikkhacarakiccam mamayattam hotu, tumhe attano kammam karotha"ti aha. Kim nu kho 9- mayam avuso nissenim papetva 10- evam avocumha "yo pathamam dhammam sacchikaroti, so bhikkham aharatu, tenabhatam @Footnote: 1 ka. dabbamallaputtattheragathavannana 2 cha.Ma. duddamiyoti. evamuparipi @3 Si. sasane osakkanakale 4 cha.Ma. uccam pabbatasikharam 5-5 cha.Ma. attano @ cittabalam jananta nissenim nipatentu 6 Ma. cittarucisu 7 cha.Ma. tatreko @8 Si. iddhiya gantva 9 Ma. kho-saddo na dissati 10 cha.Ma. patenta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page58.

Sesa paribhunjitva samanadhammam karissantiti. Natthi avusoti. Tumhe attano pubba hetuna labhittha, mayampi sakkonta dukkhassantam 1- karissama, gacchatha tumheti. Thero te sannapetum asakkonto phasukatthane pindapatam paribhunjitva gato. Aparo thero sattame divase anagamiphalam patva tato cuto suddhavasabrahmaloke nibbatto. Itare thera tato cuta ekabuddhantaram devamanussesu samsaritva imasmim buddhuppade 2- tesu tesu kulesu nibbatta, eko gandhararatthe takkasila- nagare rajagehe nibbatto, eko majjhantikaratthe paribbajikaya kucchimhi nibbatto, eko bahiyaratthe kutumbikagehe 3- nibbatto, eko bhikkhunupassaye jato. Ayam pana dabbatthero mallaratthe anupiyanagare ekassa mallaranno gehe patisandhim ganhi. Tassa mata upavijannakale 4- kalamakasi, matasariram susanam netva darucitakam aropetva aggim adamsu. Tassa aggivegasantatta 5- udarapatalam dvidha ahosi. Darako attano punnabalena uppatitva ekasmim dabbatthambhe nipati. Tam darakam gahetva ayyikaya adamsu. Sa tassa namam ganhanti dabbatthambhe patitva laddhajivitatta "dabbo"tissa namam akasi. Tassa ca sattavassikakale sattha bhikkhusamghaparivaro mallaratthe carikam caramano anupiyambavane viharati. Dabbakumaro sattharam disva dassaneneva pasiditva pabbajitukamo hutva "aham dasabalassa santike pabbajissami"ti ayyikam apucchi. Sa "sadhu tata"ti dabbakumaram adaya satthu santikam gantva "bhante imam kumaram pabbajetha"ti aha. Sattha annatarassa bhikkhuno sannam adasi "bhikkhu imam darakam pabbajehi"ti. So thero satthu vacanam sutva dabbakumaram pabbajento tacapancakakammatthanam acikkhi. Pubbahetusampanno katabhiniharo satto pathamakesavattiyavoropanakkhane sotapattiphale @Footnote: 1 cha.Ma. vattassantam 2 cha.Ma. imasmim buddhuppadeti patha na dissanti 3 cha.Ma. @ kutumbiyagehe 4 ka. upavijanna, Si. upacitajanna 5 cha.Ma. aggivegasantattam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page59.

Patitthahi, dutiyaya kesavattiya oropiyamanaya sakadagamiphale, tatiyaya anagamiphale, sabbakesanam pana oropananca arahattaphalasacchikiriya ca apaccha apure ahosi. Sattha mallaratthe yathabhirantam viharitva rajagaham gantva veluvane vasam kappesi. Tatrayasma dabbamallaputto rahogato attano kiccanipphattim oloketva samghassa veyyavaccakarane kayam yojetukamo cintesi "yannunaham samghassa senasananca pannapeyyam bhattani ca uddiseyyan"ti. So satthu santikam gantva attano parivitakkam arocesi. Sattha tassa sadhukaram datva senasanapannapakattanca bhattuddesakattanca sampaticchi. Atha nam "ayam dabbo daharova samano mahante thane thito"ti sattavassikakaleyeva upasampadesi. Thero upasampannakalato patthaya rajagaham upanissaya viharantanam sabbabhikkhunam senasanani ca pannapeti, bhikkhanca uddisati. Tassa senasanapannapakabhavo sabbadisasu pakato ahosi "dabbo kira mallaputto sabhagasabhaganam bhikkhunam ekatthane senasanani pannapeti, asannepi durepi senasanam pannapeti, gantum asakkonte iddhiya neti"ti. Atha nam bhikkhu kalepi vikalepi "amhakam avuso jivakambavane senasanam pannapehi, amhakam maddhakucchismim migadaye"ti evam senasanam uddisapetva tassa iddhim passanta gacchanti. Sopi iddhiya manomaye kaye abhisankharitva ekekassa therassa ekekam attana sadisam bhikkhum datva anguliya jalamanaya purato gantva "ayam manco idam pithan"tiadini vatva senasanam pannapetva puna attano vasanatthanameva agacchati. Ayamettha sankhepo, vittharato panidam vatthum 1- paliyam 2- agatameva. Sattha idameva karanam atthuppattim katva aparabhage ariyagana- majjhe nisinno theram senasanapannapakanam aggatthane thapesi "etadaggam bhikkhave @Footnote: 1 cha.Ma. vatthu, Ma. kathavatthu 2 vinaYu. mahavi. 1/380/284 pathamadutthadosasikkhapada, @vinaYu. cula. 6/189/222 samathakkhandhaka

--------------------------------------------------------------------------------------------- page60.

Mama savakanam bhikkhunam senasanapannapakanam yadidam dabbo mallaputto"ti. 1- Vuttampi cetam apadane 2-:- "padumuttaro nama jino sabbalokavidu muni ito satasahassamhi kappe uppajji cakkhuma. Ovadako vinnapako tarako sabbapaninam desanakusalo buddho taresi janatam bahum. Anukampako karuniko hitesi sabbapaninam sampatte titthiye sabbe pancasile patitthahi. 3- Evam nirakulam asi sunnatam titthiyehi ca vicittam arahantehi vasibhutehi tadibhi. Ratananatthapannasam uggato so mahamuni kancanagghiyasankaso battimsavaralakkhano. Vassasatasahassani ayu vijjati tavade tavata titthamano so taresi janatam bahum. Tadaham hamsavatiyam setthiputto mahayaso upetva lokapajjotam assosim dhammadesanam. Senasanani bhikkhunam pannapentam sasavakam kittayantassa vacanam sunitva 4- mudito aham. Adhikaram sasamghassa katva tassa mahesino nipacca sirasa pade tam thanam abhipatthayim. Tada hi so 5- mahaviro mama kammam pakittayi 6- @Footnote: 1 an.ekaka. 20/214/24 etadaggavagga: tatiyavagga 2 khu.apa. 33/124/190 @ dabbamallaputtattherapadana (sya) 3 cha.Ma. patitthapi 4 Si. sutvana @5 cha.Ma. tadaha sa, Si. tadabhasi 6 cha.Ma. pakittayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page61.

Yoyam sasamgham bhojesi 1- sattaham lokanayakam. Soyam kamalapattakkho sihamso kanakattaco mama padamule nipati patthayam 2- thanamuttamam. Satasahasse ito 3- kappe okkakakulasambhavo gotamo nama gottena 4- sattha loke bhavissati. Savako tassa buddhassa dabbo namena vissuto senasanapannapako aggo hessatiyam tatha. 5- Tena kammena sukatena cetanapanidhihi ca jahitva manusam deham tavatimsam agacchaham. Satanam tinikkhattunca devarajjamakarayim tatha pancasatakkhattum 6- cakkavatti ahosaham. Padesarajjam vipulam gananato asankhayam 7- sabbattha sukhito asim tassa kammassa vahasa. Ekanavute ito 8- kappe vipassi nama nayako uppajji carunayano 9- sabbadhammavipassako. Dutthacitto upavadim savakam tassa tadino sabbasavaparikkhinam suddhoti 10- ca vijaniya. Tasseva naravirassa savakanam mahesinam salakam ca gahetvana khirodanamadasaham. Imamhi bhaddake kappe brahmabandhu mahayaso kassapo nama gottena 11- uppajji vadatam varo. @Footnote: 1 Si. soham sasamgham bhojesim, Ma. yoham sasamgham bhojemi, cha.Ma. yo sasamghamabhojesi @2 i. patito 3 cha.Ma. satasahassito 4 ka. namena 5 cha.Ma.,i. tada @6 cha.Ma.,i. satanam pancakkhattunca 7 cha.Ma. asankhiyam 8 cha.Ma. ekanavutito @9 cha.Ma. carudassano 10 Si....khino, muttoti 11 ka. namane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page62.

Sasanam jotayitvana abhibhuyya kutitthiye veneyye vinayitvana nibbuto so sasavako. Sasisse nibbute nathe atthamentamhi 1- sasane deva kandimsu samvigga muttakesa rudammukha. Nibbayissati dhammakkho na passissama subbate na sunissama saddhammam aho no appapunnata. Tadayam pathavi sabba acala sa pulapuli 2- sagaro ca sasokova vinadi karunam 3- giram. Catuddisa dundubhiyo nadayimsu amanusa samantato asaniyo patimsu ca bhayavaha. Ukka patimsu nabhasa dhumaketu padissatha 4- sadhuma jalavatta ca 5- ravimsu karunam miga. Uppade 6- darune disva sasanatthangasucake samvigga bhikkhavo satta cintayimha mayam tada. Sasanena vinamhakam jivitena alam mayam pavisitva maharannam yunjama jinasasane. Addasamha tadaranne ubbiddham selapabbatam 7- nisseniya tamaruyha nissenim patayimhase. Tada ovadi no thero buddhuppado sudullabho saddha 8- va 9- dullabha laddha thokam sesanca sasanam. Nipatanti khanatita anante dukkhasagare @Footnote: 1 Si. antapattamhi 2 cha.Ma.,i. calacala, ka. apalasa calacali 3 Ma. darunam @4 cha.Ma.,i. dhumaketu ca dissati 5 Si. sabbathalajasatta ca 6 Si.,Ma. uppate @7 cha.Ma. selamuttamam 8 cha.Ma. saddhatidullabha 9 i. vo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page63.

Tasma payogo kattabbo yava titthati sasanam. 1- Araha asi so thero anagami tadanugo susila itare yutta devalokam agamhase. Nibbuto tinnasamsaro suddhavase ca ekako ahanca pukkusati ca sabhiyo bahiyo tatha. Kumarakassapo ceva tattha tatthupaga mayam samsarabandhana mutta gotamenanukampita. Mallesu kusinarayam jato gabbheva 2- me sato mata mata 3- citakarulha 4- tato nipatito aham. Patito dabbapunjamhi tato dabboti vissuto brahmacariphalenaham vimutto sattavassiko. Khirodanaphalenaham pancangehi upagato 5- khinasavopavadena papehi bahu codito. Ubho punnanca papanca vitivattomhi danaham 6- patvana paramam santim viharami anasavo. Senasanam pannapayim hasayitvana subbate jino tasmim gune tuttho etadagge thapesi mam. Kilesa jhapita mayham bhava sabbe samuhata nagova bandhanam chetva viharami anasavo. Svagatam vata me asi mama buddhassa 7- santike tisso vijja anuppatta katam buddhassa sasanam. @Footnote: 1 cha.Ma., i. yava thati mune matam 2 cha.Ma. gabbhe jatassa 3 i. pita, Si. mata mata @4 cha.Ma. citarulha 5 cha.Ma. pancahangehupagato 6 cha.Ma. daniham 7 cha.Ma. buddhasetthassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page64.

Patisambhida catasso vimokkhapi ca atthime chalabhinna sacchikata katam buddhassa sasanan"ti. Evambhutampi nayena 1- pubbe ekassa khinasavattherassa anuddhamsanavasena katena papakammena bahuni vassasatasahassani niraye pacci, tayaeva kammapilotikaya codiyamana mettiyabhummajaka 2- bhikkhu "imina mayam kalyanabhattiyassa 3- gahapatino antare paribhedita"ti 4- duggahitagahino amulakena parajikena dhammena anuddhamsesum. Tasmim ca adhikarane samghena vinayena 5- vupasamite ayam thero lokanukampaya attano gune vibhavento:- 6- "yo duddamayo damena danto dabbo santusito vitinnakankho vijitavi apetabheravo hi dabbo so parinibbuto thitatto"ti imam gatham abhasi. 6- [5] Tattha yoti aniyamitaniddeso, tassa "so"ti imina niyamatam 7- datthabbam. Ubhayenapi annam viya katva attanameva vadati. Duddamayoti duddamo, dametum asakkuneyyo. Idanca attano puthujjanakale ditthigatanam visukayikanam tam kilesanam 8- madavilepakacittassa 9- vipphanditam 10- indriyanam avupasamananca cintetva vadati. Damenati uttamena aggamaggadamena, tena hi danto puna 11- dametabbatabhavato "danto"ti vattabbatam arahati, na annena. Athava damenati damakena purisadammasarathina damito. @Footnote: 1 cha.Ma. evambhutam pana tam yena, Ma. evambhutam pana yena 2 cha.Ma. mettiyabhumajaka @3 cha.Ma...bhattikassa 4 Si. paribhinnati 5 cha.Ma. sativinayena @6-6 cha.Ma."yo duddamiyo"ti imam gatham abhasi 7 cha.Ma. niyamattam, Ma. niyamitam @8 Ma. visukayikakilesanam, cha.Ma. visukayikanam kilesanam @9 cha.Ma. madalepacittassa 10 Ma. vipannatam 11 Si. tenapi puna

--------------------------------------------------------------------------------------------- page65.

Dabboti drabyo, bhabboti attho. Tenaha bhagava imameva theram sandhaya "na kho dabba dabba evam nibbethenti"ti. 1- Santusitoti yathaladdhapaccaya- santosena jhanasamapattisantosena maggaphalasantosena ca santuttho. Vitinnakankhoti solasavatthukaya atthavatthukaya ca kankhaya pathamamaggeneva samugghatitatta vigatakankho. Vijitaviti purisajaniyena vijetabbassa sabbassapi sankilesapakkhassa vijitatta vidhamitatta vijitavi. Apetabheravoti pancavisatiya bhayanam sabbaso apetatta apagatabheravo abhayuparato. Puna dabboti namakittanam. Parinibbutoti dve parinibbanani kilesaparinibbananca, ya saupadisesanibbanadhatu, khandhapari- nibbananca, ya anupadisesanibbanadhatu. Tesu idha kilesaparinibbanam adhippetam, tasma pahatabbadhammanam maggena sabbaso pahinatta kilesaparinibbanena parinibbutoti attho. Thitattoti thitasabhavo acalo itthadisu tadibhavappattiya lokadhammehi akampaniyo. Hiti ca hetuatthe nipato, tena yo pubbe duddamo hutva thito yasma dabbatta satthara uttamena damena damito santusito vitinnakankho vijitavi apetabheravo, tasma so dabbo parinibbuto tatoyeva ca thitatto, evambhute ca tasmim cittappasadova katabbo, na pasadannathattanti paraneyyabuddhike 2- satte anukampanto thero annam byakasi. Dabbattheragathavannana nitthita. ------------- @Footnote: 1 vinaYu.mahavi. 1/384/290, vinaYu.cula. 6/193/227 2 Si. na pasadannathattam @ phaleyyati buddhike


             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 57-65. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=1286&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=1286&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=142              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=4999              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5313              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5313              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]