ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

               143. 6. Sitavaniyattheragathavannana 1-
      yo sitavananti ayasmato sambhutattherassa gatha. Ka uppatti?
      ito kira attharasadhikassa kappasatassa matthake atthadassi nama sambuddho 2-
loke uppajjitva sadevakam lokam samsaramahoghato tarento ekadivasam mahata
bhikkhusamghena saddhim gangatiram upaganchi, 3- tasmim kale ayam gahapatikule nibbatto
tattha bhagavantam passitva pasannamanaso upasankamitva vanditva "kim bhante param
gantukamattha"ti pucchi. Bhagava "gamissama"ti avoca. So tavadeva navasanghatam
yojetva upanesi. Sattha tam anukampanto saha bhikkhusamghena navam abhiruhi.
So sayam navam abhiruyha 4- sukheneva paratiram sampapetva bhagavantam bhikkhusamghanca
dutiyadivase mahadanam pavattetva anugantva pasannacitto vanditva nivatti.
So tena punnakammena devamanussesu samsaritva ito terasadhikakappasatassa matthake
khattiyakule nibbattitva raja ahosi cakkavatti dhammiko dhammaraja. So satte
sugatimagge patitthapetva tato cuto ekanavutikappe vipassissa bhagavato sasane
pabbajitva dhutadhamme samadaya susane vasanto samanadhammam akasi. Puna kassapassa
bhagavato kalepi tassa sasane tihi sahayehi saddhim pabbajitva visativassa-
sahassani samanadhammam katva ekam buddhantaram devamanussesu samsaritva imasmim
buddhuppade rajagahe brahmanamahasalassa putto hutva nibbatti. Tassa
"sambhuto"ti namam akamsu. So vayappatto brahmanasippesu nipphattim gato.
Bhumijo jeyyaseno abhiradhanoti tihi sahayehi saddhim bhagavato santikam gato
dhammadesanam sutva patiladdhasaddho pabbaji. Ye sandhaya vuttam:-
@Footnote: 1 ka. sambhutattheragathavannana   2 ka. sammasambuddho   3 cha.Ma. upagacchi
@4 cha.Ma. so sayampi abhiruyha, Ma. sayam abhiruyha
          "bhumijo jeyyaseno ca        sambhuto abhiradhano
           ete dhammam abhinnasum        sasane varatadino"ti.
      Atha sambhuto bhagavato santike kayagatasatikammatthanam gahetva nibaddham
sitavane vasati. Tenevayasma "sitavaniyo"ti pannayittha. Tena ca samayena vessavano
maharaja kenacideva karaniyena jambudipe dakkhinadisabhagam uddissa akasena
gacchanto theram abbhokase nisiditva kammatthanam manasikarontam disva vimanato
oruyha theram vanditva "yada thero samadhito vutthahissati, tada mama agamanam
arocetha, arakkhancassa karotha"ti dve yakkhe anapetva pakkami. Te
therassa samipe 1- thatva manasikaram patisamharitva nisinnakale arocesum. Tam sutva
thero "tumhe mama vacanena vessavanamaharajassa kathetha, bhagavata attano sasane
thitanam satiarakkha nama thapita atthi, sayeva madise rakkhati, tvam tattha 2-
appossukko hohi, bhagavato ovade thitanam edisaya arakkhaya karaniyam
natthi"ti te vissajjetva tavadeva vipassanam vaddhetva vijjattayam sacchakasi.
Tato vessavano nivattamano therassa samipam patva sammukhakara 3- sallakkhanenevassa
katakiccabhavam natva savatthim gantva bhagavato arocetva satthu sammukho 4- theram
abhitthavanto:-
          "satiarakkhasampanno        dhitima viriyasamahito
           anujato satthu sambhuto     tevijjo maccuparagu"ti
imaya gathaya therassa gune vannesi. Tena vuttam apadane 5-:-
          "atthadassi tu bhagava        dipadindo narasabho
@Footnote: 1 Si. santike  2 Si. tvam tata  3 cha.Ma. mukhakara.. 4 cha.Ma. sammukha
@5 khu.apa. 32/15/280 taraniyattherapadana
           Purakkhato savakehi        gangatiramupagami.
           Samatitti kakapeyya       ganga asi duruttara
           uttarayim 1- bhikkhusamgham      buddhanca dipaduttamam.
           Attharase kappasate       yam kammamakarim tada
           duggatim nabhijanami        taranaya idam phalam.
           Terasito 2- kappasate     panca sabbobhava ahum
           sattaratanasampanna         cakkavatti mahabbala.
           Pacchime ca bhave asmim      jatoham brahmane kule
           saddhim tihi 3- sahayehi     pabbajim satthu sasane.
           Kilesa jhapita mayham .pe. Katam buddhassa sasanan"ti.
      Athayasma sambhuto bhagavantam dassanaya gacchante bhikkhu disva "avuso mama
vacanena bhagavato pade sirasa vandatha, evanca vadetha"ti vatva dhammadhikaranam attano
satthu avihethitabhavam 4- pakasento "yositavanan"ti gathamaha. Te bhikkhu bhagavantam
upasankamitva vanditva sambhutattherassa sasanam sampativedenta 5- "ayasma
bhante sambhuto bhagavato pade sirasa vandati, evanca vadati"ti vatva tam katham 6-
arocesum, tam sutva bhagava "pandito bhikkhave sambhuto bhikkhu paccapadi
dhammassanudhammam, na ca mam dhammadhikaranam vihetheti. 7- Vessavanena tassattho 8- mayham
arocito"ti aha.
      [6] Yam pana te bhikkhu sambhutattherena vuttam 9- :-
@Footnote: 1 ka. uttaresim  2 cha.Ma. teraseto  3 pali. tehi (mahacula.)  4 Ma. avisodhitabhavam
@5 Si. nivedenta, cha.Ma. sampavedenta   6 cha.Ma. tam gatham   7 Si. paccayadidhammassa
@  anudhammam patipanno na mamam dhammadhikaranam vihesesi     8 Si. tassevayamattho
@9 Si. yam panete bhikkhu tattha tattha therena vuttam
          1- "yo sitavanam upaga bhikkhu
              eko santusito samahitatto
              vijitavi apetalomahamso
              rakkham kayagatasatim dhitima"ti
gatham satthu nivedesum. 1-
      Tattha sitavananti evamnamakam rajagahasamipe mahantam bheravam susanavanam.
Upagati nivasanavasena upaganchi. 2- Etena bhagavata anunnatam pabbajitanurupam
nivasanatthanam dasseti. Bhikkhuti samsare bhayassa ikkhanato bhinnakilesataya ca bhikkhu.
Ekoti adutiyo, adutiyo, etena kayavivekam dasseti. Santusitoti santuttho.
Etena catupaccayasantosalakkhanam ariyavamsam dasseti. Samahitattoti upacarappanabhedena
samadhina samahitacitto, etena vivekabhavanamukhena 3- bhavanaramam ariyavamsam dasseti.
Vijitaviti sasane sammapatipajjantena vijetabbam kilesaganam vijitva thito, etena
upadhivivekam dasseti. Bhayahetunam kilesanam apagatatta apetalomahamso, etena
sammapatipattiya phalam dasseti. Rakkhanti rakkhanto. Kayagatasatinti kayarammanam
satim, kayagatasatikammatthanam paribruhanavasena avissajjento. Dhitimati dhiro,
samahitattam vijitavibhavatam va 4- upadaya patipattidassanametam. Ayam hettha
sankhepattho:- so bhikkhu vivekasukhanupekkhaya eko sitavanam upagami, upagato
ca  lolabhavabhavato santuttho dhitima kayagatasatikammatthanam bhavento tathadhigatam
jhanam padakam katva araddhavipassanam ussukkapetva adhigatena aggamaggena
samahito vijitavi ca hutva katakiccataya bhayahetunam sabbaso apagatatta apetalomaham
so jatoti.
                  Sitavaniyattheragathavannana nitthita.
@Footnote: 1-1 cha.Ma. "yo sitavanan"ti gatham satthu nivedesum   2 cha.Ma. upagacchi
@3 cha.Ma. cittaviveka...   4 Si. samahitatta vijitavi, vibhavi, tam va



             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 66-69. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=1495&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=1495&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=143              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5006              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5318              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5318              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]