ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

page210.

197. 10. Sivalittheragathavannana te me ijjhimsu sankappati ayasmato sivalittherassa gatha. Ka uppatti? ayampi padumuttarassa bhagavato kale hettha vuttanayena viharam gantva parisapariyante thito dhammam sunanto sattharam ekam bhikkhum labhinam aggatthane thapentam disva "mayapi anagate evarupena bhavitum vattati"ti dasabalam nimantetva sattaham satthu bhikkhusamghassa ca mahadanam datva "bhagava aham imina adhikarakammena annam sampattim na patthemi, anagate pana ekassa buddhassa sasane ahampi tumhehi etadagge thapitabhikkhu viya labhinam aggo bhaveyyan"ti patthanam akasi. Sattha anantarayam disva "ayam te patthana anagate gotamabuddhassa santike samijjhissati"ti byakaritva pakkami. Sopi kulaputto yavajivam kusalam katva deva- manussesu samsaranto vipassibuddhakale bandhumatinagaravasino ranna saddhim sakacchitva dasabalassa danam denti. Te ekadivasam sabbeva ekato hutva danam denta "kim nu kho amhakam danamukhe 1- natthi"ti 2- madhunca guladadhinca 3- na addasamsu. Te "yato kutoci aharissama"ti janapadato nagarapavisanamagge 4- purisam thapesum. Tada esa kulaputto attano gamato guladadhivarakam 5- gahetva "kincideva aharissami"ti nagaram gacchanto "mukham dhovitva dhotahatthapado pavisissami"ti phasukatthanam olokento nangalasisamattam nimmakkhikam dandakamadhum disva "punnena me idam uppannan"ti gahetva nagaram pavisi. Nagarehi thapitapuriso tam disva "bho purisa kassimam aharasi"ti pucchi. Na kassaci sami, vikkinitum pana me idam @Footnote: 1 Si. danamahe 2 mano.pu. 1/207 sivalittheravatthu (navapotthaka) @3 Si. madhunca gulanca dadhinca 4 Si. nagaram pavisanamagge pana 5 Si. gulam ca dadhivarakam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page211.

Abhatanti. Tenahi bho 1- imam kahapanam gahetva etam madhunca guladadhinca dehiti. So cintesi "idam na bahumulam, ayanca ekappahareneva bahum deti, vimamsitum vattati"ti. Tato nam "naham ekena kahapanena demi"ti aha. Yadi evam dve gahetva dehiti. Dvihipi na demiti. Etenupayena vaddhetva sahassam papuni. So cintesi "ativaddhitum na vattati, hotu tava imina kattabbakiccam pucchissami"ti. Atha nam aha "idam na bahum agghanakam, tvanca bahum desi, kena kammena idam ganhasi"ti. Idha bho nagaravasino ranna saddhim pativijjhitva 2- vipassidasabalassa danam denta idam dvayam danamukhe apassanta pariyesanti, sace idam dvayam na labhissanti, nagaranam parajayo bhavissati, tasma sahassam katva 3- ganhamiti. Kim panetam nagaranameva vattati, annesam datum na vattatiti. Yassa kassaci datum avaritametanti. 4- Atthi pana koci nagaranam dane ekadivasam sahassam datati. Natthi sammati. Imesam pana dvinnam sahassagghanakabhavam janasiti. Ama janamiti. Tenahi gaccha, nagaranam acikkha "eko puriso imani dve mulena na deti, sahattheneva datukamo, tumhe imesam dvinnam karana nibbitakka hotha"ti, tvam pana me imasmim danamukhe jetthakabhavassa kayasakkhi hohiti. So paribbayattham gahitamasakena pancakatukam gahetva cunnam katva dadhito kanjiyam gahetva tattha madhupatalam piletva pancakatukacunnena yojetva ekasmim paduminipatte pakkhipitva tam samvidahitva adaya dasabalassa aviduratthane nisidi mahajanena ahariyamanassa sakkarassa avidure attano pattavaram olokayamano, so okasam natva satthu santikam gantva bhagava ayam uppannaduggatapannakaro, imam me anukampam paticca patigganhathati. Sattha tassa anukampam paticca catumaharajadattiyena selamayapattena tam patiggahetva yatha atthasatthiya bhikkhusatasahassassa diyyamanam na khiyati, evam @Footnote: 1 Si. tenahi me 2 cha.Ma. pativirujjhitva 3 Si. datva 4 Si. pavaritametanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page212.

Adhitthasi. So kulaputto nitthitabhattakiccam bhagavantam abhivadetva ekamantam thito aha "dittho me bhagava ajja bandhumatinagaravasikehi tumhakam sakkaro ahariyamano, ahampi imassa kammassa nissandena nibbattanibbattabhave labhaggayasaggappatto bhaveyyan"ti. 1- Sattha "evam hotu kulaputto"ti vatva tassa ca nagaravasinanca bhattanumodanam katva pakkami. Sopi kulaputto yavajivam kusalam katva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade suppavasaya rajadhitaya kucchimhi patisandhim ganhi. Patisandhigahanato patthaya sayam patanca 2- pannakarasatani sakatenadaya suppavasaya 3- upaniyanti. Atha nam punnavimamsanattham 4- hatthena bijapacchim phusapenti. Ekekabijato salakasatampi salaka- sahassampi niggacchati. Ekekakarisakhette pannasampi satthipi sakatappamanani uppajjanti. Kotthe puranakalepi kotthadvaram hatthena phusapenti. Rajadhitaya punnena ganhantanam gahitagahitatthanam puna purati. 5- Paripunnabhattabhajanatopi "rajadhitaya punnan"ti vatva yassa kassaci denta nam yava na ukkaddhanti, 6- na tava bhattam khiyati, darake kucchigateyeva sattavassani atikkamimsu. Gabbhe pana paripakke sattaham mahadukkham anubhosi. Sa samikam amantetva "pure marana jivamanava danam dassami"ti satthu santikam pesesi "gaccha 7- imam pavattim satthu arocetva sattharam nimantehi, yanca sattha vadeti, tam sadhukam upalakkhetva agantva mayham kathehi"ti. So gantva tassa sasanam bhagavato arocesi. Sattha "sukhini hotu suppavasa koliyadhita aroga, arogam puttam vijayatu"ti 8- aha. Raja tam sutva bhagavantam abhivadetva attano gamabhimukho payasi. @Footnote: 1 mano.pu. 1/207 sivalittheravatthu (navapotthaka) 2 Si. sayam patam panca panca, @ Ma. masam masam panca.... 3 Ma. ayam patho na dissati @4 Si. athassa tam punnam vimamsanattham 5 Si. gahitagahitatthanam pana na khiyati, puna purateva @6 Si. dentanam yava na sakkonti, Ma. denta yava na utthahanti @7 Si. gaccha sami 8 khu.udana. 25/18/113 suppavasasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page213.

Tassa pure agamanayeva suppavasaya kucchito dhamakarana udakam viya gabbho nikkhami, parivaretva nisinnajano assumukhova hasitum araddho, tutthahattho 1- mahajano ranno sasanam arocetum agamasi. Raja tesam agamanam disvava "dasabalena kathitakatha nipphanna bhavissati manne"ti cintesi. So agantva satthu sasanam rajadhitaya arocesi. Rajadhita taya nimantitam jivitabhattameva mangalabhattam bhavissati, gaccha sattaham dasabalam nimantehiti. Raja tatha akasi. Sattaham buddhappamukhassa samghassa mahadanam pavattayimsu. Darako sabbesam natinam santattam cittam nibbapento jatoti sivalidarakotvevassa namam akamsu. So sattavassani gabbhe vasitatta jatakalato patthaya sabbakammakkhamo ahosi. Dhammasenapati sariputto sattame divase tena saddhim kathasallapam akasi. Satthapi dhammapade gatham abhasi:- "yomam palipatham duggam samsaram mohamaccaga tinno parangato jhayi anejo akathamkathi anupadaya nibbuto tamaham brumi brahmanan"ti. 2- Atha nam thero evamaha "kim pana taya evarupam dukkharasim anubhavitva pabbajitum na vattati"ti. Labhamano pabbajeyyam bhanteti. Suppavasa nam darakam therena saddhim kathentam disva "kim nu kho me putto dhammasenapatina saddhim katheti"ti theram upasankamitva pucchi "mayham putto tumhehi saddhim kim katheti bhante"ti. Attana anubhutam gathbhavasadukkham kathetva "tumhehi anunnato pabbajissami"ti vadatiti. Sadhu bhante pabbajetha nanti, thero tam viharam netva tacapancakakammatthanam datva pabbajento "sivali na tuyham annena ovadena kammam atthi, taya @Footnote: 1 cha.Ma. tutthapahattho 2 khu.dhamMa. 25/414/89 sivalittheravatthu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page214.

Satta vassani anubhutadukkhameva paccavekkhahi"ti. Bhante pabbajanameva tumhakam bharo, yam pana maya katum sakka, tamaham janissamiti. So pana pathamakesavattiya oharanakkhaneyeva sotapattiphale patitthasi, dutiyaya oharanakkhane sakadagamiphale, tatiyaya anagamiphale sabbesamyeva pana kesanam oropananca arahattasacchikiriya ca apaccha apurima ahosi. Tassa divasato 1- patthaya bhikkhusamghassa cattaro paccaya yavaticchakam uppajjanti. Evam ettha vatthu samutthitam. Aparabhage sattha savatthim agamasi. Thero sattharam abhivadetva "bhante mayham punnam vimamsissami, panca me bhikkhusatani detha"ti aha. Ganha sivaliti. So pancasate bhikkhu gahetva himavantabhimukham gacchanto atavimaggam gacchati, tassa pathamam ditthanigrodhe 2- adhivattha devata sattadivasani danam adasi. Iti so:- nigrodham pathamam passi dutiyam pandavapabbatam tatiyam aciravatiyam catuttham varasagaram. Pancamam himavantam so chattham chaddantupagami sattamam gandhamadanam atthamam atha revatanti. Sabbatthanesu satta satta divasaneva danam adamsu. Gandhamadanapabbate pana nagadatta- devaraja nama sattasu divasesu ekadivase khirapindapatam adasi, ekadivase sappi- pindapatam. Bhikkhusamgho aha "imassa devaranno neva dhenuyo duyhamana pannayanti, na dadhinimmathanam, kuto te devaraja idam uppajjati"ti. "bhante kassapa- dasabalassa kale khirasalakabhattadanassetam phalan"ti devaraja aha. Aparabhage sattha khadiravaniyarevatassa paccuggamanam atthuppattim katva theram attano sasane labhaggayasaggappattanam aggatthane thapesi. @Footnote: 1 cha.Ma. pabbajitadivasato 2 Si. nigrodhe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page215.

Evam labhaggayasaggappattassa pana imassa therassa arahattappattim ekacce acariya evam vadanti "hettha vuttanayena dhammasenapatina ovade dinne `yam maya katum sakka, tamaham janissami'ti pabbajitva vipassanakammatthanam gahetva tam divasamyeva annataram vivittam kutikam disva tam pavisitva matukucchismim satta vassani attana anubhutam dukkham anussaritva tadanusarena atitanagate tassa avekkhantassa aditta viya tayo bhava upatthahimsu. Nanassa paripakam gatatta vipassanavithim otari, tavadeva maggapatipatiya sabbepi asave khepento arahattam papuni"ti. Ubhayathapi therassa arahattappattiyeva pakasita. Thero pana pabhinna- patisambhido chalabhinno ahosi. Tena vuttam apadane 1- :- "varuno nama namena devaraja 2- aham tada upatthahesim sambuddham sayoggabalavahano. Nibbute lokanathamhi atthadassinaruttame turiyam sabbamadaya agamam bodhimuttamam. Vaditena ca naccena sammatalasamahito sammukha viya sambuddham upatthim bodhimuttamam. Upatthahitva tam bodhim dharaniruhapadapam pallankam abhujitvana tattha kalankato aham. Sakakammabhiraddhoham pasanno bodhimuttame tena cittappasadena nimmanam upapajjaham. Satthituriyasahassani parivarenti mam sada manussesu ca devesu vattamanam bhavabhave. Tividhaggi nibbuta mayham bhava sabbe samuhata dharemi antimam deham sammasambuddhasasane. @Footnote: 1 khu.apa. 32/31/205 ekasaniyattherapadana 2 Si. ekaraja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page216.

Subahu nama namena catuttimsasu khattiya sattaratanasampanna pancakappasate ito. Kilesa jhapita mayham .pe. katam buddhassa sasanan"ti. Arahattam pana patva vimuttisukhapatisamvedanena pitivegena udanento:- 1- "te me ijjhimsu sankappa yadattho pavisim kutim vijjavimuttim paccessam mananusayamujjahan"ti gatham abhasi. 1- [60] Tattha me me ijjhimsu sankappa, yadattho pavisim kutim, vijjavimuttim paccesanti ye pubbe maya kamasankappadinam samucchedakara nekkhammasankappadayo abhipatthitayeva "kada nu khvaham tadayatanam 2- upasampajja viharissami, yadariya etarahi upasampajja viharanti"ti, vimuttadhippayasannita vimuttim uddissa sankappa manoratha abhinhaso appamatta yadattho yampayojano yesam nipphadanattham kutim sunnagaram vipassitum pavisim tisso vijja phalavimuttim ca paccesanto gavesanto, te me ijjhimsu te sabbeva idani mayham ijjhimsu samijjhimsu, nipphannakusalasankappo paripunnamanoratho jatoti attho. Tesam samiddhabhavam dassetum "mananusayamujjahan"ti vuttam. Yasma mananusayasamujjaham pajahim samucchindim, tasma te me sankappa ijjhimsuti yojana. Mananusaye hi pahine appahino nama anusayo natthi, arahattanca adhigatameva hotiti mananusayappahanam yathavuttasankappasamiddhiya karanam katva vuttam. Sivalittheragathavannana nitthita. Paramatthadipaniya theragathasamvannanaya chatthavaggavannana nitthita. @Footnote: 1-1 cha.Ma. "te me ijjhimsu sankappa"ti gatham abhasi 2 Si. mahantayatanam


             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 210-216. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=4688&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=4688&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=197              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5318              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5561              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5561              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]