ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 40 : PALI ROMAN Ja.A.6 ekadasaka-pakinnaka

page315.

7. Pancauposathajatakam. Appossukodani tuvam kapotati idam sattha jetavane viharanto uposathike pancasate upasake arabbha kathesi. Tada hi bhagava dhammasabhayam catuparisamajjhe alankatabuddhasane nisiditva muducittena parisam oloketva ajja upasakanampi katham paticca desana samutthahissatiti natva upasake amantetva upasaka uposathikam karothati pucchitva ama bhanteti vutte sadhu tumhehi katam uposathonamesa poranakapanditanam vamso poranakapandita hi ragadikilesam pariggahanattham uposathavasam vasimsuti vatva tehi yacito atitam ahari atite magadharatthadinam tinnam ratthanam antare ativiya ramaniyo atavipadeso ahosi. Bodhisatto magadharatthe brahmanamahasalakule nibbattitva vayappatto kame pahaya nikkhamitva tam atavim pavisitva assamapadam katva isipabbajjam pabbajitva vasam kappesi. Tassa pana assamassa avidure ekasmim velugahane bhariyaya saddhim kapotasakuno vasati ekasmim vammike ahi ekasmim vanagumbe singalo ekasmim vanagumbe accho. Te cattaropi kalena kalam isim upasankamitva dhammam sunanti. Athekadivasam kapoto bhariyaya saddhim kulavaka nikkhamitva gocaraya pakkami. Tassa pacchato gacchantim kapotim eko seno gahetva palayi. Tassa viravasaddam sutva kapoto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page316.

Nivattitva olokento tam kapotim tena hariyamanam passi. Senopi tam viravantinneva maretva khadi. Kapoto taya viyogena paridayhamano cintesi ayam rago ativiya mam kilameti na idani imam aniggahetva gocaraya pakkamissamiti. So gocarapatham pacchinditva tapasassa santikam gantva ragam niggahaya uposatham samadiyitva ekamante nipajji. Sappopi gocaram pariyesissamiti vasanatthana nikkhamitva paccantagame gavicaranatthane gocaram pariyesati. Tada gama bhojakassa sabbaseto mangalausabho gocaram gahetva ekasmim vammikapade jannuna patitthaya singena mattikam ganhanto kilati. Sappopi gavinam padasaddena bhito tam vammikam pavesitum pakkhanto. Atha nam usabho padena akkami. So tam kujjhitva damsi. Usabho tattheva jivitakkhayam patto. Gamavasino usabho kira matoti sutva sabbe ekato agantva roditva tam gandhamaladini pujetva avate nikkhanitva pakkamimsu. Sappo tesam gatakale nikkhamitva aham kodham nissaya imam jivita voropetva mahajanassa sokam papesim na idani imam aniggahetva gocaraya pakkamissamiti nivattitva tam assamam gantva kodham niggahanatthaya uposatham samadiyitva nipajji. Singalopi gocaram pariyesanto ekam matahatthim disva mahagocaro me laddhoti tuttho gantva sondaya damsi thambhe datthakaloviya ahosi tattha assadam alabhitva dante damsi pasane datthakaloviya ahosi kucchiyam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page317.

Damsi kusulake datthakaloviya ahosi nangutthe damsim musale datthakaloviya ahosi vaccamagge damsi madhukapuve datthakaloviya ahosi. So lobhavasena khadanto antokucchiyam pavisi tattha chatakale mamsam khadi pipasitakale lohitam pivi nipajjanakale antani papphasanca avattharitva nipajji. So idheva annapananca nipphannam annattha kim karissamiti cintetva tattheva abhirato bahi anikkhamitva antokucchiyamyeva vasi. Aparabhage vatatapena hatthikunape sukkhante karisamaggo pidahito. Singalo antokucchiyam nipajjamano appamamsalohito pandukasariro hutva nikkhamanamaggam na passi. Athekadivasam akalamegho vassi. Karisamaggo temiyamano mudu hutva vivaram dassesi. Singalopi chiddam disva aticiramhi kilamanto imina chiddena palayissamiti karisamaggam sisena pahari. Tassa sambadhe thane vegena nikkhamantassa sinnasarirassa sabbani lomani karisamagge laggani. Talakandoviya nillomasariro hutva nikkhami. So lobham nissaya maya idam dukkham anubhutam idani imam aniggahetva gocaram na ganhissamiti cintetva tam assamam gantva lobham niggahanatthaya uposatham samadiyitva ekamante nipajji. Acchopi aranna nikkhamitva aticchabhibhuto mallaratthe paccantagamam gato. Gamavasino accho kira agatoti dhanudandadihattha nikkhamitva tena pavittham gumbam parivaresum. So mahajanena parivaritabhavam natva nikkhamitva palayi. Palayantameva nam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page318.

Dhanuhiceva dandehi ca pothesum. So bhinnena sisena lohitena paggharantena attano vasanatthanam gantva idam dukkham mama aticchalobhavasena uppannam na dani imam aniggahetva gocaram ganhissamiti cintetva tam assamam gantva aticchaniggahanatthaya uposatham samadiyitva ekamante nipajji. Tapasopi attano jatim nissaya manavasiko hutva jhanam uppadetum na sakkoti. Atheko paccekabuddho tassa mananissitabhavam natva ayam na anno satto buddhankuro esa imasmimyeva kappe sabbannutam papunissati imassa mananiggaham katva samapattinibbattanakaranam karissamiti tasmim pannasalayam katva samapattinibbattanakaranam karissamiti tasmim pannasalayam nipanneyeva uttarahimavantato agantva tassa pasanaphalake nisidi. So nikkhamitva tam attano asane nisinnam disva mananissitabhavena anattamano hutva tam upasankamitva accharam paharitva nassa vasala kalakanni mundakasamana mama kimattham nisinnaphalake nisinnositi aha. Atha nam so sappurisa kasma mananissito aham patividdhapaccekabuddhanano tvam imasmimyeva kappe sabbannu buddho bhavissasi buddhankurosi paramiyo puretva agato annam ettakamnama kalam atikkamitva buddho bhavissasi buddhabhave thito siddhatthonama bhavissasiti namanca kulanca gottanca aggasavakadayo ca acikkhitva kimattham mananissito hutva pharuso ahosi nayidam tavanucchavikanti ovadam adasi. So tena evam vuttepi neva nam vandi neva kadaham buddho bhavissamiti adini pucchi. Atha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page319.

Paccekabuddho mama jatiya va mama gunanam va mahantabhavam na janasi sace sakkosi ahamviya akase vicarahiti vatva akase uppatitva attano padapamsum tassa jatamandale vikiranto uttarahimavantameva gato. Tapaso tassa gatakale samvegappatto hutva ayam samanoyeva garusariro vatamukhe khittatulapicuviya akasena gacchanto aham jatimanena evarupassa paccekabuddhassa neva pade vandim neva kadaham buddho bhavissamiti pucchim jatinamesa kim karissati imasmim loke silacaranameva mahantam ayam kho pana me mano vaddhamano nirayam upanessati nadani imam manam aniggahetva phalaphalatthaya gamissamiti pannasalam pavisitva manam niggahanatthaya uposatham samadiyitva katthattharikaya nisinno mahanano kulaputto manam niggahetva kasinam vaddhetva abhinna ca atthasamapattiyo ca nibbattetva nikkhamitva cankamakotiyam pasanaphalake nisidi. Atha nam kapotadayo upasankamitva vanditva ekamantam nisidimsu. Mahasatto kapotam pucchi tvam annesu divasesu na imaya velaya agacchasi gocaram na pariyesasi kinnu kho ajja uposathiko jatositi. Ama bhanteti. Atha nam kena karanenati pucchanto pathamam gathamaha appossukodani tuvam kapota vihangama na tuva bhojanattho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page320.

Khudam pipasam adhivasayanto kasma bhavuposathiko kapotati. Tattha appossukoti niralayo. Na tavati ajja tava bhojanenattho natthiti. Tam sutva kapoto dve gatha abhasi aham pure saddhi gato kapotiya tasmim padesamhi ubho ramama athaggahi sakuniko kapotim akamako taya vina ahosim. Nanabhava vippayogena tassa manomayam vedanam vedayami tasma aham uposatham palayami rago mamam ma punaragamasiti. Tattha ramamati imasmim bhumibhage kamaratiya ramama. Sakunikoti senasakuno. Kapotena attano uposathakamme vannite mahasatto sappadisu ekamekam pucchi. Tepi yathabhutam byakarimsu. Sappam pucchanto aha anujjugami uraga dujivha dadhavudho ghoravisosi sappa khudam pipasam adhivasayanto kasma bhavuposathiko nu dighati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page321.

Sappo aha usabho ahu balava gamikassa calakkakudho vannabalupapanno so mam akkami tam kupito adassim dukkhabhitunno maranam upagami. Tato jana nikkhamitvana gama kanditva roditva upakkamimsu tasma ahuposatham palayami kodho mamam ma punaragamasiti. Singalam pucchanto aha matana mamsani bahu susane manunnarupam tava bhojanetam khudam pipasam adhivasayanto kasma bhavuposathiko singalati. Singalo aha pavissam kucchim mahato gajassa kunape rato hatthimamsagiddho unho ca vato tikhina ca rasmiyo tehi sosatam tassa karisamaggam. Kiso ca pandu ca aham bhadante na me abhinikkhamanassa maggo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page322.

Maha ca megho sahasa pavassi so temayi tassa karisamaggam. Tato aham nikkhamissam bhadante cando yatha rahumukha pamutto tasma ahuposatham palayami lobho ca mam ma punaragamasiti. Accham pucchanto aha vammikathupasmim kipillikani nippothayanto tuvam pure carasi khudam pipasam adhivasayanto kasma bhavuposathiko nu acchati. Accho aha sakam niketam atihelayano atricchataya mallagamam aganchim tato jana nikkhamitvana gama kodandakena paripothayimsu mam. So bhinnasiso rudhiramakkhitango paccagamasim vusitam niketam tasma ahuposatham palayami atricchata ma punaragamasiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page323.

Tattha anujjugamitiadihi tam alapati. Calakkakudhoti calamanakakudho. Dukkhabhitunnoti so usabho dukkhena abhibhuto aturo hutva. Bahuti bahuni. Pavissanti pavisim. Rasmiyoti suriyarasmiyo. Nikkhamissanti nikkhamim. Kipillikaniti upacikayo. Nippothayantoti khadamano. Atihelayanoti atimannanto nindanto garahanto. Kodandakenati dhanudandakehiceva muggarehi ca. Evante cattaropi attano uposathakammam vannetva utthaya mahasattam vanditva bhante tumhe annesu divasesu imaya velaya phalaphalatthaya gacchatha ajja agantva kasma uposatham karitthati pucchanta gathamahamsu yam no apucchittha tuvam bhadante sabbeva byakarimha yathapajanam mayampi pucchama tuvam bhadante kasma bhavuposathiko nu brahmeti. Sopi nesam byakasi anupalitto ca mama assamamhi paccekabuddho muhuttam nisidi so mam avedi gatimagatinca namanca gottanca carananca sabbam. Evamaham niggahim tassa pade na capaham namagottena pucchim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page324.

Tasma ahuposatham palayami mano mamam ma punaragamasiti. Tattha yam noti yam attham tvam amhe apucchi. Yathapajananti attano pajananiyamena tam mayam byakarimha. Anupalittoti sabbakilesehi anupalitto. So mam avediti so mama idani gantabbatthananca gatatthananca anagate tvam evannamo bhavissasi evangotto evarupam te silam caranam bhavissatiti evam namanca gottanca carananca sabbam mam avedi janapesi kathesi meti attho. Evamaham niggahinti evam kathentassapi tassa aham attano manam nissaya pade na vandinti. Evam mahasatto attano uposathakaranam kathetva te ovaditva uyyojetva pannasalam pavisi. Itarepi yathatthanani agamamsu. Mahasatto aparihinajjhano brahmalokaparayano ahosi. Itare tassovade thatva saggaparayana ahesum. Sattha imam dhammadesanam aharitva evam upasaka uposatho nameso poranakapanditanam vamso upavasitabbo uposathoti vatva jatakam samodhanesi tada kapoto anuruddho ahosi accho kassapo singalo moggallano sappo sariputto tapaso pana ahamevati. Pancauposathajatakam sattamam. -------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 40 page 315-324. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=6416&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=6416&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1951              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=7559              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=7889              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=7889              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]