ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 44 : PALI ROMAN Ja.A.10 mahanipat (2)

        Tesam sankappamannaya       devindo etadabravi
        sabbe jita te paccuha    ye dibba ye ca manusa
        ninnadita te pathavi       saddo te tidivangato
        samanta vijuta agu       girinam patissuta
        tassa te anumodanti       ubho naradapabbata
               indo ca brahma ca pajapati ca
               somo yamo vessavanno ca raja
        sabbe deva anumodanti    dukkaram hi karoti so
        duddadam dadamananam         dukkaram kammakubbatam
        asanto nanukubbanti       satam dhammo duranvayo
        tasma satanca satanca      nana hoti ito gati
        asanto nirayam yanti        santo saggaparayana
        yametam kumare adada      bhariyam adada vane vasam
        brahmayanamanokkamma       sagge te tam vipaccatuti.
     Tattha paccuhati paccathika. Dibbati dibbasampattipatibahaka.
Manusati manussasampattipatibahaka. Ke pana teti
macchariyadhamma te sabbe puttadaram dentena mahasattena jita.
Tenaha sabbe jita te paccuhati. Dukkaram hi karoti soti so
vessantaro raja ekakova aranne vasanto bhariyam brahmanassa
dento dukkaram karotiti evam te sabbe deva anumodantiti vadati.
Yametanti gatham anumodanam karonto aha. Vane vasanti vane
Vasanto. Brahmayananti setthayanam tividho hi sucaritadhammo evarupo
ca danadhammo ariyamaggassa paccayo hotiti brahmayananti vuccati.
Tasma yantam idam ajja danam dadato nipphannam brahmayanam apayabhumim
anokkamitva. Sagge te tam vipaccatuti vipakapariyosaneva
sabbannutananassa dayakam hotuti.
     Evamassa sakko anumodanam katva idani maya idheva papancam
akatva imam imasseva datva gantum vattatiti cintetva aha
        dadami bhoto bhariyam      maddim sabbangasobhanam
        tavanceva maddiya channo  maddi ca patina saha
        yatha payo ca sankho ca   ubho samanavannino
        evam tuvanca maddi ca     samanamanacetasa
        avaruddhettha arannasmim    ubho sammatha assame
        khattiya gottasampanna   sujata matupetito
        yatha punnani kayiratha    dadanta aparaparanti.
     Tattha channoti anurupo. Ubho samanavanninoti samanavanna
ubhopi parisuddhayeva. Samanamanacetasati acaradihi
samanena manasamkhatena cetasa samannagata. Avaruddhetthati ratthato
pabbajita hutva ettha aranne vasatha. Yatha punnaniti yatha
jetuttaranagare vo bahuni punnani katani hiyyo puttanam ajja
bhariyaya danavasenapi kataniti ettakeneva paritosam akatva tato
uttarimpi aparaparam dadanta yathanurupani punnani kareyyatha yevati.
     Atha sakko mahasattassa maddim paticchadetva varam datum
attanam acikkhanto aha
        sakkohamassami devindo    agatosmi tavantike
        varam varassu rajisi        vare attha dadami teti.
     Kathento kathentoyeva dibbattabhavena jalanto tarunasuriyo
viya akase atthasi.
     Tato bodhisatto varam ganhanto aha
        varance me ado sakka    sabbabhutanamissara
        pita mam anumodeyya      ito pattam sakam gharam
        asanena nimanteyya      pathametam varam vare
        purisassa vadham na roceyyam   api kibbisakarakam
        vajjam vadhamha moceyyam    dutiyetam varam vare
        ye vuddha ye ca dahara   ye ca majjhimaporisa
        mameva upajiveyyum        tatiyetam varam vare
        paradaram na gaccheyyam      sadarapasuto siyam
        thinam vasam na gaccheyyam      catutthetam varam vare
        putto me sakka jayetha   so ca dighayuko siyam
        dhammena jine pathavim       pancametam varam vare
        tato ratya vivasane      suriyassuggamanam pati
        dibya bhakkha patubhaveyyum  chatthametam varam vare
        dadato me na khiyetha      datva nanutappeyyaham
        Dadam cittam pasadeyyam      sattametam varam vare
        ito vimuccamanaham       saggagami visesagu
        anibbatti tato assam      atthametam varam vareti.
     Tattha anumodeyyati sampaticcheyya na kujjheyya. Ito
pattanti imamha aranna sakam gharam anuppattam. Asanenati
rajasanena rajjam me detuti vadati. Api kibbisakarakanti raja
hutva rajaparadhikampi vajjham vadhamha moceyyam evarupassapi me vadho
nama ma ruccatu. Mameva upajiveyyunti sabbe te mamanneva
upajiveyyum. Dhammena jineti dhammena jinetu samena rajjam karetuti
attho. Visesaguti visesagamano hutva tusitapure nibbatti homiti
vadati. Anibbatti tato assanti tato tusitabhavanato cavitva
manussattam agatova punabbhaveva anibbatti assam sabbannutam
papuneyyanti vadati.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tassa tam vacanam sutva       devindo etadabravi
        aciram vata te tato       pita tam datthumessatiti.
     Tattha datthumessatiti maharaja tava pita acireneva tam
passitukamo hutva idhagamissati agantva ca pana te setacchattam
datva jetuttaranagarameva nessati sabbe te manoratha
matthakampapunisasanti ma cintayi appamatto hohi maharajati.
     Evam mahasattassa ovadam datva sakko sakatthanameva gato.
     Tamattham pakasento sattha aha
        idam vatvana maghava        devaraja sujampati
        vessantare varam datva     saggakayam apakkamiti.
     Tattha vessantareti vessantarassa. Apakkamiti gato
anuppattoyevati.
                     Sakkapabbam nitthitam.
     Tada bodhisatto ca maddi ca sammodamana sakkadattiye
assame vasimsu. Atha jujakopi kumare gahetva satthiyojanamaggam
patipajji. Devata kumaranam arakkhamakarimsu. Jujakopi suriye
atthangamite kumare gacche bandhitva bhumiyam nipajjapetva sayampi
candavalamigabhayena rukkham aruyha sakhavitapassabbhantare sayati.
     Tasmim khane eko devaputto vessantaravannenagantva atha
ekadevadhita maddivannenagantva dve kumare mocetva tesam
hatthapade sambahitva nahatva mandetva dibbabhojanam
bhunjapetva sabbalankarena alankaritva dibbasayane sayapetva yava
arunuggamanakale puna bandhakareneva nipajjapetva antaradhayanti.
Evam te devatasangahena aroga hutva gacchanti. Etaya rattiya
vibhataya rukkha oruyha mukhodakam dantakattham khaditva so phalaphalam
paribhunjitva tada jujako dve darake gahetva ekamaggam gantva
kalingarattham gacchamiti cintetva gantva dve magge disva ekam
maggam kalingarattham ekam maggam jetuttaranagarancati devatavigahito hutva
Kalingaratthamaggam pahaya ekamaggam jetuttaranagaram disva ayam kalingarattham
gamanamaggoti sannaya dve darake anesi. Kalingarattham
gacchamiti giridugganam pabbatapadam atikkamma addhamasena
jetuttaranagaram sampatto.
     Tam divasam paccusakale sanjayo sivimaharaja supinam passi.
Evarupopi supino ahosi ranno mahavinicchaye nisinnassa eko
puriso kanho dve padumani aharitva ranno hatthe thapesi.
Raja tani gahetva dvisu kannesu pilandhati tesam renu bhassitva
ranno ure patanti. So pabujjhitva patova supinapathake
brahmane pakkosapetva raja pucchi. Te brahmana
cirappavuttha te deva bandhava agamissantiti byakarimsu tam sutva raja
tuttho te uyyojetva patova sisam nhatva nanaggarasabhojanam
bhunjitva sabbabharanalankarehi attanam alinkaritva mahavinicchaye
nisidi. Devata brahmanam dvihi kumarehi saddhim anetva
rajangane thapayimsu. Tasmim khane raja maggam olokento dve kumare
disva aha
        kassetam mukhamabhati     hemamvuttattamaggina
        nikkhamva jatarupassa      ukkamukhapahamsitam
        ubho sadisapaccanga     ubho sadisalakkhana
        jalissa sadiso eko   eka kanhajina yatha
        siha vilava nikkhanta   ubho sampattirupaka
        Jatarupamayayeva       ime dissanti darakati.
     Tattha vuttattamagginati uttattam aggina. Siha vilava
nikkhantati suvannaguhatova nikkhantasiho viya.
     Evam raja tihi gathahi kumare vannetva ekam amaccam
byattam susikkhitam anapesi gaccha tvam brahmanam dvihi darakehi
saddhim anehiti. So tam sutva utthaya vegena gantva brahmatham
davihi darakehi saddhim anetva ranno dassesi. Atha raja
brahmanam pucchanto aha
        kuto nu tvam bharadvaja   ime anesi darake
        ajja ratthamanuppa        kuto agacchasi brahmanati.
     Jujako aha
        mayhante daraka deva   dinna cittena sanjaya
        ajja pannarasa ratti     yato laddha me darakati.
     Tam sutva raja sanjayo aha
        kena vacaya peyyena   samma nayena saddahe
        ko te tam danamadada    puttake danamuttamanti.
     Tattha dinna cittenati tutthena pasannena. Ajja pannarasa
rattiti maya imesam laddhadivasato patthayayeva ajja pannarasa
rattiti vadati. Tattha kena vacaya peyyenati brahmana kena
piyavacanena te taya laddha. Samma nayena saddaheti musavadam akatva
sammadeva nayena karanena amhe saddahapeyyasi. Puttaketi
Attano piyaputtake uttamam danam katva ko te etam adada.
     Jujako aha
        yo yacatam patitthasi        bhutanam dharaniriva
        so me vessantaro raja   puttedasi vane vasam
        yo yacatam gati asi        savantinamva sagaro
        so me vessantaro raja   puttedasi vane vasanti.
     Tattha patitthasiti patittha asi
     tam sutva amacca vessantaram garahamana ahamsu
        dukkatam vata bho ranna       saddhena gharamesina
        katham nu puttake dajja       aranne avaruddhako
        imam bhonto nisametha       yavantettha samagata
        katham vessantaro           raja puttedasi vane vasam
        dasam dasinca so          dajja assam vassatariratham
        hatthinca kunjaram dajja       katham nu puttake dajja
        suvannam rajatam silam           mutta veluriyamani
        pabalaratanam dajja          katham so dajja daraketi.
     Tattha saddhenati bho saddhenapi saddhaya sampannenapi sata.
Gharamesinati gharavasam vasantena ranna idam dukkatam vata ayuttam vata
katam. Avaruddhakoti rattha pabbajito vessantaro aranne
vasanto. Imam kontoti bhonto nagaravasino yavanto ettha samagata
sabbe imam nisametha upadharetha katham nameso attano puttake
Dase katva adasi kena namena evarupam katapubbanti
adhippayenevamahamsu. Dajjati dasadisu yamkinci dhanam detu. Katham so
dajja daraketi ime pana darake kena karanena adasiti ahamsu.
     Tam sutva kumaro pitu garaham asahanto vatabhihatassa
sineruno attano bahuna upatthambhento viya imam gathamaha
        yassa nassa ghare daso     asso vassatariratho
        hatthi ca kunjaro nago      kim so dajja pitamaha
        yassa nassassame silam       suvannarajatam mani
        pabalaharatanam ceva          kim so dajja pitamahati.
     Tam sutva sanjayo aha
        danamassa pasamsama          navanindama potaka
        katham nu hadayam asi          tumhe datva vanibbaketi.
     Tattha danamassa pasamsamati potaka mayam tava pituno danam
pasamsama na nindamati.
     Tam sutva kumaro aha
        pita mayham maharaja        amhe datva vanibbake
        sutvana kalunam vacam         acchakanhaya bhasitam
        dukkhassa hadayam asi         atho unhampi assasi
        rohiniheva tambakkhi        pita assuni vattayiti.
     Tattha dukkhassati pitamaha mama bhaginiya kanhajinaya vuttam
etam vacanam sutva tassa hadayam dukkham asi. Rohiniheva tambakkhiti
Tambavanna rohini viya tambakkhihi mama pita tasmim khane
lohitaassuni pavattayiti idani tam kanhajinaya vacanam dassento aha
        yantam kanhajinavoca        ayam mam tata brahmano
        latthiya patikoteti         ghare jatamva dasiyam
        na cayam brahmano tata     dhammika honti brahmana
        yakkho brahmanavannena      khaditum tata neti no
        niyamana pisacena         kinnu tata udikkhasiti.
     Atha so te brahmanassa hatthato amuncanteyeva disva
raja gathamaha
        rajaputti ca vo mata      rajaputto ca vo pita
        pubbe me ankamaruyha      kinnu titthatha arakati.
     Tattha pubbe meti tumhe ito pubbe mam disva vegenagantva
mama ankamaruyha idani kinnu kho karanam araka
titthathati.
     Jalikumaro aha
        rajaputti ca no mata      rajaputto ca no pita
        dasa mayam brahmanassa      tasma titthama arakati.
     Tattha dasa mayanti pubbe mayam deva rajaputtati janama
idani pana mayam brahmanassa dasa na tumhakam nattaroti.
     Raja sanjayo aha
        ma sammevam avacuttha        dayhate hadayam mama
        Citakayamva me kayo        asane na sukham labhe
        ma sammevam avacuttha        bhiyyo sokam janetha mam
        nikkinissami dabbena        na vo dasa bhavissatha
        kimagghiyam hi vo tata        brahmanassa pita ada
        yathabhutam me akkhatha        patipadentu brahmananti
     tattha sammati piyavacanam. Citakayamva me kayoti idani
mama kayo angaracitakayam aropito viya. Janetha manti janetha
me ayameva patho. Nikkinissami dabbenati dhanam datva
mocessami. Kimagghiyanti kim aggham katva. Patipadentuti dhanam
paticchadentu.
     Tam sutva kumaro aha
        sahassaggham hi mam tata        brahmanassa pita ada
        accham kanhajinam kannam        hatthiadisatena vati.
     Tattha sahassagghamhi manti deva mam tato nikkhasahassa
agghapetva tassa adasi. Acchanti kanittham pana me kanhajinam kannam.
Hatthiadisatenati hatthina assena ca rathena cati sabbesam etesam
satanam satena antamasopi mancapithake upadaya sabbasatena agghapesiti
aha.
     Tam sutva raja kumaranam nikkayam dapento aha
        utthehi katte taramano     brahmanassa avakara
        dasisatam dasasatam           gavam hatthusabham satam
        Jatarupasahassanca           potanam dehi nikkayanti.
     Tattha avakarati dehi. Nikkayanti agghassa mulam dehi.
     Tam sutva katta tatha katva kumaranam agghassa mulam
brahmanassa khippam dapesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato katta taramano       brahmanassa avakari
        dasisatam dasasatam           gvam hatthusabham satam
        jatarupasahassanca           potanamdasi nikkayanti.
     Tattha avakariti adasi. Nikkayanti agghassa mulam dehi.
     Evam brahmanassa sabbasatanca nikkhasahassanca kumaranam
nikkayam adasi. Sattabhumikanca pasadam tassa adasi. Tato
patthaya brahmanassa mahaparivaro ahosi. So dhanam patisametva
pasadam abhiruyha mahapallanke nisiditva sadhurasabhojanam
bhunjitva mahasayane nipajji.
     Tamattham pakasento sattha aha
        dasisatam dasasatam          gvam hatthusabham satam
        assatarirathanceva          sabbabhoge satam satam
        jatarupasahassanca          brahmanassa dhanesino
        accayikassa luddassa       potanamdasi nikkayanti.
     Atha sanjayo maharaja kumarepi sisam nahapetva bhojanam
bhunjapetva dve kumare alankaritva sisam cumbitva ekam
Ayyako ekam ayyikati dve khattiya uccanke upaveseyyum.
     Tamattham pakasento sattha aha
        nikkinitva nahapetvana    bhojayitvana darake
        samalankaritva bhandehi      uccanke upavesayum
        sisam nahate sucivatthe      sabbabharanabhusite
        raja anke karitvana     ayyako paripucchatha
        kundale ghusite male      sabbalankarabhusite
        raja anke karitvana     idam vacanamabravi
        kacci ubho aroga te     jali matapita tava
        kacci unchena yapenti     kacci mulaphala bahu
        kacci damsa ca makasa       appameva sirimsapa
        vane balamigakinne       kacci himsa na vijjatiti.
     Tattha kundaleti kundalani pilandhapetva. Ghusiteti ugghosite
manorammaravam ravante kundale. Maleti ubho tani pupphani
pilandhapetva. Anke karitvanati jalikumaram anke nisidapetva.
     Tam sutva jalikumaro aha
        atho ubho aroga te     deva matapita mama
        atho unchena yapenti     atho mulaphala bahu
        atho damsa ca makasa       appameva sirimsapa
        vane balamigakinne       himsa nesam na vijjati
        khanantalukalambani         vilanitakkalani ca
        Kolambala takkam velum       sa no ahacca posati
        yanceva sa aharati       vanamulaphalahariya
        tam no sabbe samagantva   rattim bhunjama no diva
        amma ca no kisa pandu    aharanti dumapphalam
        vatatapena sukhumali       padumam hatthagatamiva
        ammaya patanukesa        vicarantya brahavane
        vane balamigakinne       khaggadipinisevite
        kesesu jatam bandhitva      kacche jallamadharayi
        dharento brahmanavannam    asadanca masanjatam
        cammavasi chama seti       jatavedam namassatiti.
     Tattha khanantalukalambaniti aluni ca kalambani ca khananti
imina matapitunam kicchena jivitam vanneti. Tannoti ettha noti
nipatamattam. Padumam hatthagatamivati hatthena parimadditam padumam viya
jata. Patanukesati deva ammaya me brahavane vicarantiya te
bhamarapattavanna kalakesa rukkhasakhadihi vilutta patanukesa jata.
Jallamadharayiti ubhohi kacchehi jallikam dhareti kilitthavesena vicaratiti.
     So evam matu dukkhitabhavam kathetva puna ayyakam codento
imam gathamaha
        putta piya manussanam      lokasmim udapajjimsu
        na hi nunamhakam ayyakassa    putte sineho ajayathati.
     Tattha udapajjimsuti uppajjanti.
     Tato raja attano dosam avikaronto aha
        dukkatanca hi no pota      bhunahaccam katam maya
        yoham sivinam vacana         pabbajesim adusakam
        yam me kinci idha atthi      dhanadhannanca vijjati
        etu vessantaro raja    siviratthe pasasatuti.
     Tattha potati pota jalikumara etam amhakam dukkatam.
Bhunahaccanti vuddhighatakammam. Yam me kinciti yam me kinci idha
atthi sabbametam te pituno demi. Siviratthe pasasatuti imasmim
nagare so raja hutva pasasatu.
     Jalikumaro aha
        na deva mayham vacana       ehiti sivisuttamo
        sayameva devo gantvana    sinca bhogehi atrajanti.
     Tattha sivisuttamoti sivisettho. Sincati mahamegho viya
vutthiya bhogehi abhisinca.
     So tassa vacanam sutva senaguttam pakkosapetva
mahabherincarapetva anapesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato senapatim raja      sanjayo ajjhabhasatha
        hatthi assa ratha patti     sena sannahayantu nam
        negama ca mam anventu     brahmana ca purohita
        tato satthisahassani        yodhino carudassana
        Khippamayantu sannaddha      nanavatthehi alankata
        nilavatthadharaneke        pitaneke nivasita
        anne lohitaunhisa       suddhaneke nivasita
        khippamayantu sannaddha      nanavatthehi alankata
        himava yatha gandharo       pabbato gandhamadano
        nanarukkhehi sanchanno     mahabhutaganalayo
        osathehi ca dibbehi       disa bhati pavati ca
        khippamayantu sannaddha      disa bhantu pavantu ca
        tato nagasahassani        yojayantu catuddasa
        suvannakacche matange      hemakappanivasase
        arulhe gamaniyebhi       tomaram kusapanibhi
        khippamayantu sannaddha      hatthikhandhehi dassita
        tato assasahassani        yojayantu catuddasa
        ajaniye ca jatiye      sindhave sighavahane
        arulhe gamaniyebhi       illiyacapadharibhi
        khippamayantu sannaddha      assapitthe alankata
        tato rathasahassani         yojayantu catuddasa
        ayosukatanemiyo          suvannacitrapokkhare
        aropentu dhaje tattha     cammani kavacani ca
        vipphalentu ca capani     dalhadhamma paharino
        khippamayantu sannaddha      rathesu rathajivinoti.
     Tattha sannahayantuti avudhani sannayhantu. Satthisahassaniti
mama puttena sahajata satthisahassa amacca. Nilavatthadharaneketi
eke nilavatthadhara nilavatthani nivasita hutva ayantu.
Mahabhutaganalayoti yakkhagananam alayo. Disa bhantu pavantu cati
vuttappakara himava viya abharanavilepanadihi obhasayantu ceva
pavayantu ca. Hatthikkhandhehiti te hatthigamino hatthikkhandhehi
khippamayantu. Dassitati dassitavibhusana. Ayosukatanemiyoti
ayena sutthu parikkhitanemiyo. Suvannacitrapokkhareti suvannena
khacitapokkhare evarupe catuddasasahassarathe yojayantuti vadati.
Vipphalentuti aropentu.
     Evam raja senangam tam vicaretva puttassa me jetuttaranagarato
yava vankatapabbata atthausabhavittharato agamanamaggam samatalam
alankaritva maggalankaratthaya idancidanca karothati anapento
aha
        laja olokiya puppha     malagandhavilepana
        aggiyani patitthantu         yena maggena ehiti
        game game satam kumbha     merayassa suraya ca
        maggamhi patita thantu        yena maggena ehiti
        mamsa puva ca samkulya       kummasa macchasamyuta
        maggamhi patita thantu        yena maggena ehiti
        sappi telam dadhi khiram         kangupittha bahu sura
        Maggamhi patita thantu        yena maggena ehiti
        alarika ca suda ca       nattanatakagayika
        panissara kumbhathuniyo       muddika sokajjhayika
        ahayantu sabbavinayo       bheriyo dindimani ca
        kharamukhani dhamantu           nadantu ekapokkhara
        mudinga pandava samkha       godha parivadentika
        dindimani ca hannantu        kutumba dindimani cati.
     Tattha laja olokiya pupphati lajehi saddhim lajapancamakani
pupphani okiranapupphani patiyadethati anapesi. Malagandhavilepana
maggamhi vitanesu olambakamalani ceva gandhavilepanani
ca. Agghiyani cati pupphagghiyani ca ratanagghiyani ca yena
maggena mama putto ehiti tattha magge titthantu. Game gameti
gamadvare gamadvare patitthite. Patita thantuti pipasitanam
pivanatthaya patiyadita hutva suramerayakumbhadini titthantu.
Macchasamyutati macchehi samyutta. Kangupitthati kangupitthamaya.
Muddikati mandakagayika. Sokajjhayikati mayakara annepi
va yekeci upannasokaharanasamattha sokajjhayikati vuccanti.
Kharamukhaniti samuddika mahasamkha dakkhinavatta. Samkhati mutthisamkha
nalikasamkhati dve samkha. Godha parivadentika dindimani kutumbani
cati imani cattari turiyaneva.
     Evam raja maggalankaram vicaresi. Tada jujakopi pamanatikkantam
Bhunjitva jirapetum asakkonto tattheva kalamakasi.
Atha raja tassa sarirakiccam karapetva nagare mahabherincarapetva
yekeci tassa nataka imani te ganhantuti kinci tassa natakam
apassitva sabbam dhanam puna attanoyeva kotthagare samharapesi.
Atha raja sattameva divase sabba dvadasaakkhobhini senayo
sannipatimsu. Raja mahantena parivarena jalikumaram magganayakam
katva senam adaya nagara nikkhami.
     Tamattham pakasento sattha aha
        sa sena mahati asi       uyyutta sivibahini
        jalina magganayena        vankam payasi pabbatam
        koncam nadati matango       kunjaro satthihayano
        kacchaya bajjhamanaya        koncam nadati varano
        ajaniya hasissanti        nemighoso ajayatha
        nabham rajo acchadehi        uyyutta sivibahini
        sa sena mahati asi       uyyutta hariharini
        jalina magganayena        vankam payasi pabbatam
        te pavimsu braharannam       bahusakham mahodakam
        puppharukkhehi sanchannam        phalarukkhehi cubhayam
        tattha vindussara vaggu       nanavanna bahu dija
        kujantamupakujanti            utusampupphite dume
        te gantva dighamaddhanam      ahorattanamaccayena
        Padesantam upaganchum          yattha vessantaro ahuti.
     Tattha mahatiti dvadasaakkhobhinisamkhata sena. Uyyuttati
payata. Koncam nadatiti tada kalingaratthavasino brahmana
attano ratthe deve vutthe tam mahanagam aharitva sanjayassa
adamsu. So samikam vata passitum labhissamiti tuttho koncanadam
akasi. Tam sandhayetam vuttam. Tattha kacchayati suvannakacchaya
bajjhamanayapi tusitva koncam nadati. Hasissantiti mahasaddam
akamsu. Harihariniti haritabbaharanasamattha. Pavimsuti pavisimsu.
Bahusakhanti bahurukkhasakham. Dighamaddhananti satthiyojanamaggam.
Upaganchunti yattha vessantaro ahosi tam padesam upagatati
attho.
                   Maharajapabbam nitthitam.
     Jalikumaropi mucalindasaratire khandhavaram nivasapetva
catuddasatharasahassani agatamaggabhimukhaneva thapapetva tasmim tasmim padese
sihabyagghadipikhaggadisu arakkham samvidahi. Hatthiadinam saddo maha
ahosi. Atha mahasatto tam saddam sutva kinnu kho me paccamitta
mama pitaram ghatetva mamatthaya agatati maranabhayabhito maddim
adaya pabbatam aruyha senam olokesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tesam sutvana nigghosam      bhito vessantaro ahu
        pabbatam abhiruhitva         bhito senam udikkhati
        Ingha maddi nisamehi       nigghoso yadiso vane
        ajaniya hasissanti       dhajagganeva dissare
        ime nuna arannamhi        migasamghani luddaka
        vagurahi parikkhitva       sobbhe patetva tavade
        vikkosamana tippahi      hanti nesam varam varam
        tatha mayam adusaka         aranne avaruddhaka
        amittahatthatthagata         passa dubbalaghatakanti.
     Tattha inghati codanatthe nipato. Nisamehiti sakasena va
parasena vati olokehi upadarehi. Ime nuna arannamhiti
adinam addhateyyagathanam evam atthasambandho veditabbo. Maddi
yatha arannamhi migasamghani luddaka vagurahi parikkhipitva atha
va sobbhe patetva tavadeva hanatha are dutthamigeti vikkosamana
tippahi migamaranasattihi nesam miganam varam varam hanti hananti.
Ime nuna tatheva amhe asabbhahi vacahi vikkosamana tippahi
sattihi hanissanti mayanca adusaka aranne avaruddhaka rattha
pabbajita vasama evam santepi. Amittahatthatthagatati amittanam
hatthatthagata. Passa dubbalaghatakanti evam maranabhayena paridevi.
     Sa tassa vacanam sutva senam oloketva sakasenaya bhavitabbanti
mahasattam assasenti imam gathamaha
        amitta nappasaheyyum        aggiva udakannave
        tadeva tvam vicintehi        api sotthi ito siyati.
     Tattha aggiva udakannaveti yatha tinukkadivasena uppanito
aggi annavasamkhatani puthulagambhirani udakani nappasahati tapetum na
sakkoti tatha paccamitta nappasaheyyum nabhibhavissanti. Tadevati yam
pana sakkena tuyham varam datva maharaja nacirasseva te pita ehititi
vuttam tadeva tvam vicintehi apica nama ito balanikayato amhakam
sotthi siyati mahasattam assasesi.
     Atha mahasatto sokam tanum panuditva taya saddhim pabbata oruyha
pannasaladvare nisidi itarapi attano pannasaladvare nisidi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        tato vessantaro raja     orohitvana pabbata
        nisidi pannasalayam          dalham katvana manasanti.
     Tattha dalham katvana manasanti mayam pabbajita nama amhakam
koci kim karissatiti thiram hadayam katva nisidi.
     Tasmim khane sanjayo devim amantetva bhadde phussati amhesu
sabbesu ekato gatesu soko maha bhavissati pathamantava aham gacchami
tato idani sokam vinodetva nisinna bhavissantiti sallakkhetva
tvam mahantena parivarena gaccheyyasi atha thokam kalam vitinametva
jali ca kanhajina ca pacchato agacchantuti vatva ratham vivattapetva
agatamaggabhimukham katva tattha tattha arakkham samvidahitva
alankatahatthikkhandhavaragato oruyha pustassa santikam agamasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        Nivattayitvana ratham         vutthapetvana seniyo
        ekam aranne viharantam      pita puttam upagami
        hatthikkhandhato oruyha      ekamso panjalikato
        parikinno amaccehi        puttam sincitumagami
        tatthaddasa kumaram so       rammarupam samahitam
        nisinnam pannasalayam        jhayantam akutobhayanti.
     Tattha vutthapetvana seniyoti arakkhanatthaya balanikaye
vutthapetva. Ekamsoti ekamsam katautarasango. Sincitumagamiti rajje
abhisincitum upagami. Rammarupanti ananjitamanditam
        tanca disvana ayantam      pitaram puttagidadhinam
        vessantaro ca maddi ca     paccugagantva avandisum
        maddi ca sirasa pade      sasurassabhivadayi
        maddi ahanca te deva      pade vandami te husa
        tesu tattha palisajja        panina parimajjathati.
     Tattha pade vandami te husati deva aham te sunisa pade
vandamiti evam vatava vandi. Tesu tatthati te ubhopi jane
tasmim sakkadattiye assame. Palisajjati hadaye nipajjapetva sise
paricumbitva mudukena panina parimajjatha pitthiyo nesam parimajji.
     Tato raja roditva paridevitva soke parinibbute tehi
saddhim patisantharam karonto aha
        kacci vo kusalam putta       kacci putta anamayam
        Kacci unchena yapetha      kacci mulaphala bahu
        kacci damsa ca makasa       appameva sirimsapa
        vane balamigakinne       kacci himsa na vijjatiti.
     Pitu vacanam sutva mahasatto aha
        atthi no jivika deva      sa ca yadisi kidisa
        kasira jivika homa        unchacariyaya jivitam
        aniddhinam maharaja         dametyassamva sarathi
        tyamha aniddhika danta    asamiddhi dameti no
        api no kisani mamsani      pitu matu adassana
        avaruddhanam maharaja       aranne jivisokinanti.
     Tattha yadisi kidisati ya va sa va lamakati attho.
Kasira jivika homati tata amhakam unchacariyaya jivitannama
kidisam dukkha no jivika ahosi. Aniddhinanti maharaja aniddhi
asamiddhinam daliddam purisam nama dameti sa ca aniddhi cheko sarathi
assam viya dameti nibbisevanam karoti te mayam idha vasanta aniddhika
danta nibbisevana kata asamiddhiyeva no dametiti. Dametha notipi
patho damayittha noti attho. Jivisokinanti avigatasokanam aranne
vasantanam kinnama amhakam sukhanti vadati.
     Evanca pana vatva puna puttanam pavuttim pacchanto aha
        yepi te sivisetthassa      dayadappattamanasa
        jali kanhajina cubho      brahmanassa vasanuga
        Accayikassa luddassa       yo ne gavova sumbhati
        te rajaputtiya putte     yadi janatha samsatha
        pariyapunatha no khippam      sappadatthamva manavanti.
     Tattha dayadappattamanasati maharaja ye te tava sivisetthassa
dayadava appattamanasa asampunnamanoratha hutva brahmanassa
vasanuga jata te dve kumara yo so brahmano gavo viyapi
sumbhati te rajaputtiya putte yadi ditthavasena va sutavasena
va janatha samsatha. Sappadatthamva manavanti visanimmadanatthaya
sappadattham manavam tikicchanto viya khippam no pariyapunatha kathethati
vadati.
     Raja aha
        ete kumara nikkita     jali kanhajina cubho
        brahmanassa dhanam datva     putta ma bhayi assasiti.
     Tattha nikkitati nikkayam datva gahita.
     Tam sutva mahasatto patiladdhassaso pitara saddhim patisantharam
karonto aha
        kacci nu tata kusalam        kacci tata anamayam
        kacci nu tata me matu     cakkhu na parihayatiti.
     Tattha cakkhuti puttasokena rodantiya cakkhu na parihayatiti
pucchi.
     Raja aha
        Kusalanceva me putta        atho putta anamayam
        atho ca putta te matu      cakkhu na parihayatiti.
     Mahasatto aha
        kacci arogam yoggante      kacci vahati vahanam
        kacci phito khanapado         kacci vutthi na chijjatiti.
     Tattha vutthiti devo.
     Raja aha
        atho arogam yoggamme     atho vahati vahanam
        atho phito janapado        atho vutthi na chijjatiti.
     Evam tesam sallapantananceva phussatipi kho devi idani
te tayo sokam tanukam katva nisinna bhavissantiti sallakkhetva
mahantena parivarena saddhim puttassa santikam agamasi.
     Tamattham pakasento sattha aha
        icceva mantayantanam       mata nesam adissatha
        rajaputti giridvare       pattika anupahana
        tanca disvana ayantim      mataram puttagiddhinim
        vessantaro ca maddi ca     paccuggantva avandisum
        maddi ca sirasa pade      sassuya abhivadayi
        maddi ahanhi te ayye     pade vandami husati.
     Tesam hi phussatim devim vanditva thitakale dve putta
kumarakumarikahi parivuta agamimsu. Maddi ca tesam agamanamaggam
Olokentiyeva atthasi. Sa putte sotthina agacchante disva
sakabhavena santharetum asakkonti tarunavaccha viya gavi paridevamana
tato payasi. Tepi tam disva paridevanta tadabhimukhava dhavimsu.
      Tamattham pakasento sattha aha
        maddinca puttaka disva    durato sotthimagata
        kandanta abhidhavimsu        vaccha balava mataram
        maddi ca puttake disva     durato sotthimagate
        varuniva pavedhenti        thanadharabhisincathati.
     Tattha kandanta abhidhavimsuti kandanta abhidhavimsu. Varuniva
pavedhentiti yakkhapavittha ikkhanika viya pavedhamana. Thanadharabhisincathati
khiradhara dvihi thanehi abhisincatha.
      Sa kira mahantena saddena paridevitva kampamana visanni
hutva dighato pathaviyam patati. Kumarapi vegenagantva mataram
patva visannino hutva matu upariyeva patita. Tasmim khane
tassa dvihi thanehi dve khiradhara nikkhamitva tesam mukheyeva
pavisimsu. Sace kira ettako assaso nabhavissa dve kumara
sukkhahadaya hutva anassimsu. Vessantaropi piyaputte disva
sokam santharetum asakkonto visanni hutva tattheva patati.
Matapitaropissa visannino hutva tattheva patimsu. Tatha
mahasattassa sahajata satthisahassa amacca te disva visannino
hutva tattheva patimsu. Tam karunnam passantesu tesu ekopi
Sakabhavena santharetum nasakkhi. Sakalam assamapadam yugantavatamadditam
viya salavanam ahosi. Tasmim khane pabbata nadimsu mahapathavi
kampi mahasamuddo samkhubhi sinerupabbataraja onami chakamavacaradevaloka
ekakolahala ahesum.
     Atha sakko devaraja cha khattiya saparisa visannino jata
tesu ekopi utthaya kassaci sarire udkam sincitum samattho nama natthi
handadani nesam pokkharavassam vassapessamiti cintetva chakkhattiyasamagame
pokkharavassam vassapesi. Tattha ye temitukama te
tementi atemitukamanam upari ekavindumattampi na santhati
padumapattato udakam viya vinivattitva gacchati. Iti pokkharapatte
patitavassam viya tam pokkharavassam ahosi. Tada cha khattiya assasam
patilabhimsu. Mahajano mahasattassa natisamagame pokkharavassam vassi
mahapathavi kampiti acchiriyam pavedesi.
    Tamattham pakasento sattha aha
      samagatanam natinam         mahaghoso ajayatha
      pabbata samanadimsu         mahi akampita ahu
      vutthidharam pavattento      devo pavassi tavade
      atha vessantaro raja     natihi samagacchatha
      nattaro sunisa putto     raja devi ca ekato
      yada samagata asum       tadasi lomahamsanam
      panjalika tassa yacanti     rodanta bherave vane
      Vessantaranca maddinca      sabbe rattha samagata
      tvam nosi issaro raja    rajjam karetha no ubhoti.
    Tattha ghosoti karunnaghoso. Panjalikati sabbe nagara
ceva negama ca janapada ca paggahitanjali hutva. Tassa yacantiti
tassa padesu patitva roditva kanditva deva tvam no samiko
issaro pita te idheva abhincitva nagaram netukamo hutva kulasantakam
setacchattam paticchathati yacantiti.
                   Chakkhattiyapabbam nitthitam.
    Tam sutva mahasatto pitara saddhim sallapanto imam gathamaha
      dhammena rajjam karentam     rattha pabbajayittha mam
      tavanca janapada ceva      negama ca samagatati.
    Tato raja attano dosam puttam khamapento aha
      dukkatanca hi no putta      bhunahaccam katam maya
      yoham sivinam vacana         pabbajesim adusakanti.
     Imam gatham vatva attano dukkhaharanattham puttam yacanto
itaram gathamaha
      yena kenaci vannena       pitu dukkham udabbahe
      matuya bhaginiyapi         api panehi attanoti.
    Tattha udabbaheti hareyya. Api panehi attanoti tata
puttena nama jivitam pariccajitvapi matapitunam sokadukkham haritabbam
tasma mama dosam hadaye akatva mama vacanam karohi imam isilingam
Niharitva rajavesam ganha tatati imina kira tam adhippayenevamaha
     bodhisatto rajjam karetukamopi ettake pana vacane akathite
garukannama na hoti tasma ranna saddhim kathesi. Raja mahasattam
aradhesi. Mahasatto sadhuti sampaticchi. Athassa adhivasanam
viditva sahajata satthisahassa amacca nahanakalo maharaja
rajojallam pavahayati vadimsu. Athane mahasatto thokam adhivasethati
vatva pannasalam pavisitva isibhandam omuncitva patisametva
sankhavannam satakam nivasetva pannasalato nikkhamitva idam maya
navamase addhamasanca samanadhammassa katatthanam paramikutam
ganhanatena danam datva pathaviya kampitatthananti pannasalam tikkhattum
padakkhinam katva pancangapatitthitena vanditva atthasi. Athassa
kappakadayo kesamassukammadini karimsu. Tattheva nam sabbabharanabhusitam
devarajamiva virajamanam rajje abhisincimsu.
     Tena vuttam
        tato vessantaro raja   rajojallam pavahayi
        sabbam vattam cajetvana     rajavesamadharayiti.
     Tattha pavahayiti haresi haretva ca pana rajavesam ganhiti
attho.
     Athassa yaso maha ahosi. Tena olokitolokitatthanam
kampi. Mukhamangalika mangalani ghosayimsu. Sabbaturiyani pagganhimsu.
Mahasamuddakucchiyam meghatajjitanigghoso viya turiyanigghoso
Maha ahosi. Hatthiratanam alankaritva amacca upanayimsu. So
khaggaratanam bandhitva hatthiratanam abhiruhi. Tavadeva nam sabbe sahajata
satthisahassa amacca sabpalankarapatimandita parivarayimsu. Sabba
kannayo maddimpi devim nahapetva alankaritva abhisincitva sise
ca panassa abhisekodakam abhisinciyamana vessantaro abhipaletuti
adini mangalani vadimsu.
     Tamattham pakasento sattha aha
         sisanahato sucivattho       sabbalankarabhusito
         paccayam nagamaruyha        khaggam bandhi parantapam
         tato satthisahassani        yodhino carudassana
         sahajata parikarimsu         nandayanta rathesabham
         tato maddim nahapesum       sivikanna samagata
         vessantarotam paletu      jali kanhajina cubho
         athopi tam maharaja        sanjayo abhirakkhatuti.
     Tattha paccayam nagamaruyhati tam attano jatadivase upannam
hatthinagam. Parantapanti amittatapanam. Pakarimsuti parivarayimsu.
Nandayantati tosenta. Sivikannati siviranno pajapatiyo
sannipatitva gandhodakena nahapesum. Jali kanhajina cubhoti
ime te puttapi mataram rakkhantuti.
         Idanca paccayam laddha       pubbe kilesamattano
         anandiyam paricarimsu         rammaniye giribbaje
         Idanca paccayam laddha       pubbe kilesamattano
         anandacitta sumana       putte sangamma lakkhana
         idanca paccayam laddha       pubbe kilesamattano
         anandacitta pitita       saha puttehi lakkhanati.
     Tattha idanca paccayam laddhati bhikkhave vessantaro ca maddi
ca idam paccayam idam patittham labhitva rajje patitthahitvati attho.
Pubbeti ito pubbe attano vanavasam kilesam anussaritva anandiyam
bherim acarimsu. Rammaniye giribbajeti rammaniye vankatagirikucchimhi
vessantarassa ranno anati kancanalatavinaddham anandabherincarapetva
anandachanam karimsu. Anandacitta sumanati lakkhanasampanna.
Maddi putte sangamma papunitva citta sumana hutva
ativiya nanditvati attho. Pititati pavattapitisomanassa hutva.
Evam pitita hutva ca pana putte aha
         ekabhatta pure asim       niccam thandilasayini
         iti metam vatam asi         tumham kama hi puttaka
         tameva tam samiddhajja         tumhe sangamma puttaka
         matujampi tam paletu         pitujampi ca puttaka
         athopi tam maharaja        sanjayo abhirakkhatu
         yamkincitthi katam punnam         mayhanceva pitu ca te
         sabbena tena kusalena       ajaro tvam amaro bhavati.
     Tattha tumham kama hi puttakati puttaka aham tumhe
Patthayamana pure tumhesu brahmanena nitesu ekabhattam bhunjitva bhumiyam
sayim iti me tumhakam kama etam vatam asiti vadati. Samiddhajjati
tameva vatam ajja samiddham. Matujampi tam paletu pitujampi
ca puttakati puttaka matujatam somanassam pitujatam somanassampi
paletu matapitunam santakam punnam tam paletuti attho. Tenevaha
yamkincitthi katam punnanti.
     Phussatipi kho devi ito patthaya mama sunha imaneva
vatthani nivasetu imani ca abharanani dharetuti suvannasamugge
puretva pahini.
     Tamattham pakasento sattha aha
          kappasikanca koseyyam      khomakodumbarani ca
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          tato khomanca kayuram       angadam manimekhalam
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          tato khomanca kayuram       giveyyam ratanamayam
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          unnatam mukhaphullanca         nanaratte ca maniye
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          uggatthanam gingamakam         mekhalam patipadukam
          sassu sunhaya pahesi      yehi maddi asobhatha
          sutatanca suttavajjanca       upanijjhaya seyyasi
          Asobhatha rajaputti         devakannava nandane
          sisanahata sucivattha       sabbabharanabhusita
          asobhatha rajaputti         tavatimsava acchara
          kadali vatacchupita         jata cittalatavane
          dantavaranasampanna        rajaputti asobhatha
          sakuni manusiniva           jata cittappatta pati
          nigrodhapakkabimbotthi       rajaputti asobhathati.
     Tattha khomanca kayuranti suvannamayam khajjuriphalasanthanam
givapasadhanameva. Ratanamayanti aparampi ratanamayam giveyyam. Angadam
manimekhalanti angadabharananca manimayamekhalanca. Unnatanti ekam
pasadhanam. Mukhaphullanti nalatante tilakamalabharanam. Nanaratteti
nanavanne. Maniyeti manimaye. Uggatthanam gingamakanti etanipi
dve abharanani. Mekhalanti suvannarajatamayam mekhalam. Patipadukanti
padapasadhanam. Suttanca suttavajjancati suttarulhanca
asuttarulhanca pasadhanam. Paliyam pana suppanca suppavajjancatipi
likhitam. Upanijjhaya seyyasiti etam suttarulhanca asuttarulham
abharanam tam tam onatthanam oloketva alankaritva thita seyyasi
uttamarupadhara maddi devi devakannava nandavane asobhatha. Vatacchupitati
cittalatavane jata vatasamphutthasuvannakadali viya tam divasam
sa vijimhamana asobhatha. Dantavaranasampannati bimbaphalasadisehi
rattadantavaranehi samannagata. Sakuni manusiniva jata
Cittapatta patiti yatha manussasarirena jata manusini nama sakunipi
cittappatta akase pattamana pakkhe pasaretva gacchanti sobhati
evam sa rattaotthataya nigrodhabimbapakkasadisaottha asobhatha
          tassa ca nagamanesum      nativuddhamva kunjaram
          sattikkhamam sarakkhamam         isadantam urulhavam
          sa maddi nagamaruhi       nativuddhamva kunjaram
          sattikkhamam sarakkhamam         isadantam urulhavanti.
     Tattha tassa cati bhikkhave tassa ca maddiya sabbalankara
patimanditam katva nativuddham tarunam majjhimavayam sattisarapaharakkhamam
ekam tarunahatthim upanesum. Nagamaruhiti hatthipitthim abhiruhi.
     Iti te ubhopi mahantena yasena khandhavaram agamamsu.
Sanjayarajapi dvadasahi akkhobhinihi saddhim masamattam pabbatakilanca vanakilanca
kili. Mahasattassa tejena tava mahante aranne koci balamigo
va pakkhi va na kinci sattam vihetheti.
     Tamattham pakasento sattha aha
         sabbamhi tam arannamhi        yavantettha miga ahu
         vessantarassa tejena       nannamannam vihethayum.
         Sabbamhi tam arannamhi        yavantettha dija ahu
         vessantarassa tejena       nannamannam vihethayum
         sabbamhi tam arannamhi        yavantettha miga ahu
                     ekajjham sannipatimsu
         Vessantare payatamhi       sivinam ratthavaddhane
         sabbamhi tam arannamhi        yavantettha dija ahu
                     ekajjham sannipatimsu
         vessantare payatamhi       sivinam ratthavaddhane
         sabbamhi tam annamhi         yavantettha migaahu
                     nassa manjuni kujimsu
         vessantare payatamhi       sivinam ratthavaddhane
         sabbamhi tam arannamhi        yavantettha dija ahu
                     nassa manjuni kujimsu
         vessantare payatamhi       sivinam ratthavaddhaneti.
     Tattha yavantetthati yavanto ettha. Ekajjham sananipatimsuti
ekasmim thane sannipatimsu. Sannipatitva ca pana ito patthaya
idani amhakam annamannam lajja va samvaro va na bhavissatiti
domanassappatta ahesum. Nassa manjuni kujimsuti mahasattassa
viyogadukkhita madhuraravam na ravimsu.
     Sanjayanarindo dvadasahi akkhobhinihi saddhim masamattam pabbatakilanca
vanakilanca kilitva senaguttam pakkosapetva tata ciram
no aranne vutthamha kinate mama puttassa gamanamaggo alankatoti
pucchitva ama deva kalo vo gamanayati vutte vessantarassa
arocetva bherincarapetva senam adaya nikkhami.
Vankatagirikucchito yava jetuttaranagara satthiyojanam alankatamaggam mahasatto
Mahantena parivarena patipajji.
     Tamattham pakasento sattha aha
           patiyatto rajamaggo      vicitto pupphasanthato
           vasi vessantaro raja    yattha yava jetuttara
           tato satthisahassani      yodhino carudassana
                      samanta parikarimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhane
          orodha ca kumara ca     vesiyana ca brahmana
                      samanta parikarimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhane
          hattharoha anikattha      rathika pattikaraka
                      samanta parikarimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhane
          karotiya cammadhara        lillihattha suvammika
                      purato patipajjimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhane
          samagata janapada        negama ca samagata
                    samanta parikarimsu
          vessantare payatamhi      sivinam ratthavaddhaneti.
     Tattha patiyattoti visakhapunnamipujakale viya alankato.
Vicittoti kadalipunnaghatadhajapatakadihi vicitto. Pupphasanthatoti
Lajapancamakehi pupphehi santhato. Yatthati yasmim vankatapabbate
vessantaro vasi tato patthaya yava jetuttaranagara nirantaram
alankatapatiyatto ahosi. Karotiyati sisakarotikoti laddhanama
sise patimukkakarotika yodha. Cammadharati kanthavaranacammadhara.
Suvammikati vicitrahi jalikahi sutthuvammika. Purato patipajjimsuti
evarupa mattahatthisupi agacchantesu anivattino surayodha ranno
vessantarassa purato patipajjimsu.
     Raja satthiyojanamaggam dvihi masehi atikamma jetuttaranagaram
patto alankatapatiyattanagaram pavisitva pasadam abhiruhi.
     Tamattham pakasento sattha aha
         te pavimsu puram rammam       bahupakaratoranam
         upetam annapanehi        naccagitehi cubhayam
         citta janapada asum      negama ca samagata
         anuppatte kumaramhi       sivinam ratvaddhane
         celukkhepo pavattettha     agate dhanadayake
         nandippavesi nagare        bandhamokkho aghosathati.
     Tattha bahupakaratonanti bahukehi uccehi pakarehi ca
attalakehi toranehi ca samannagatam. Naccagitehi cubhayanti naccehi
ca gitehi ca ubhayehi samangatam. Cittati tuttha somanassappatta.
Agate dhanadayaketi mahajanassa dhanadayake mahasatte
agate. Nandippavesiti vessantarassa maharajassa anati nagare
Nandibherincari. Bandhamokkho aghosathati sabbasattanam bandhana
mokkho ugghosito antamaso vilaram upadaya vessantaramaharaja
sabbasatte bandhana visajjapesi.
     So nagaram pavitthadivaseyeva paccusakale cintesi sve
vibhataya rattiya samagatabhavam sutva yacaka agamissanti tesaham
kim dassamiti. Tasmim khane sakkassa bhavanam unhakaram dassesi.
So avajjento tam karanam natva tavadeva rajanivesanassa
purimavatthunca pacchimavatthunca katippamanam purento ghanamegho viya
sattaratanavassam vassapesi. Sakalanagare januppamanam vassapesi.
Punadivase mahasatto tesam tesam kulanam purimapacchimavatthusu vuttadhanam
tesanneva hotuti dapetva avasesam aharapetva attano gehavatthusmim
dhanena saddhim kotthagaresu okirapetva danamukhe patthapesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
           jatarupamayam vassam        devo pavassi tavade
           vessantare pavitthamhi    sivinam ratthavaddhane
           tato vessantaro raja  danam datvana khattiyo
           kayassa bheda sapanno   saggam so uppajjathati.
     Tattha saggam so upapajjathati tato cuto dutiyacittena tusitapure
upapajji.
     Sattha imam gathasahassapatimanditam mahavessantaradhammadesanam
aharitva evam bhikkhave pubbepi mama natisamagame mahamegho
Pokkharavassam vassiyevati vatva jatakam samodhanesi. Tada jujako
devadatto ahosi amittatapana cincamanavika cetaputto channo
accutatapaso sariputto sakko anuruddho sanjayanarindo
suddhodanamaharaja phussati devi mahamaya maddi devi rahulamata
jalikumaro rahulo kanhajina upalavanna sesaparisa buddhaparisa
vessantaro raja pana ahameva sammasambuddhoti.
                     Nagarakandam nitthitam.
               Vessantarajatakavannana samatta.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 44 page 463-502. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=44&A=9640&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=44&A=9640&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=1045              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=6511              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=7624              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=7624              Contents of The Tipitaka Volume 28 http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]