ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 44 : PALI ROMAN Ja.A.10 mahanipat (2)

page463.

Tesam sankappamannaya devindo etadabravi sabbe jita te paccuha ye dibba ye ca manusa ninnadita te pathavi saddo te tidivangato samanta vijuta agu girinam patissuta tassa te anumodanti ubho naradapabbata indo ca brahma ca pajapati ca somo yamo vessavanno ca raja sabbe deva anumodanti dukkaram hi karoti so duddadam dadamananam dukkaram kammakubbatam asanto nanukubbanti satam dhammo duranvayo tasma satanca satanca nana hoti ito gati asanto nirayam yanti santo saggaparayana yametam kumare adada bhariyam adada vane vasam brahmayanamanokkamma sagge te tam vipaccatuti. Tattha paccuhati paccathika. Dibbati dibbasampattipatibahaka. Manusati manussasampattipatibahaka. Ke pana teti macchariyadhamma te sabbe puttadaram dentena mahasattena jita. Tenaha sabbe jita te paccuhati. Dukkaram hi karoti soti so vessantaro raja ekakova aranne vasanto bhariyam brahmanassa dento dukkaram karotiti evam te sabbe deva anumodantiti vadati. Yametanti gatham anumodanam karonto aha. Vane vasanti vane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page464.

Vasanto. Brahmayananti setthayanam tividho hi sucaritadhammo evarupo ca danadhammo ariyamaggassa paccayo hotiti brahmayananti vuccati. Tasma yantam idam ajja danam dadato nipphannam brahmayanam apayabhumim anokkamitva. Sagge te tam vipaccatuti vipakapariyosaneva sabbannutananassa dayakam hotuti. Evamassa sakko anumodanam katva idani maya idheva papancam akatva imam imasseva datva gantum vattatiti cintetva aha dadami bhoto bhariyam maddim sabbangasobhanam tavanceva maddiya channo maddi ca patina saha yatha payo ca sankho ca ubho samanavannino evam tuvanca maddi ca samanamanacetasa avaruddhettha arannasmim ubho sammatha assame khattiya gottasampanna sujata matupetito yatha punnani kayiratha dadanta aparaparanti. Tattha channoti anurupo. Ubho samanavanninoti samanavanna ubhopi parisuddhayeva. Samanamanacetasati acaradihi samanena manasamkhatena cetasa samannagata. Avaruddhetthati ratthato pabbajita hutva ettha aranne vasatha. Yatha punnaniti yatha jetuttaranagare vo bahuni punnani katani hiyyo puttanam ajja bhariyaya danavasenapi kataniti ettakeneva paritosam akatva tato uttarimpi aparaparam dadanta yathanurupani punnani kareyyatha yevati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page465.

Atha sakko mahasattassa maddim paticchadetva varam datum attanam acikkhanto aha sakkohamassami devindo agatosmi tavantike varam varassu rajisi vare attha dadami teti. Kathento kathentoyeva dibbattabhavena jalanto tarunasuriyo viya akase atthasi. Tato bodhisatto varam ganhanto aha varance me ado sakka sabbabhutanamissara pita mam anumodeyya ito pattam sakam gharam asanena nimanteyya pathametam varam vare purisassa vadham na roceyyam api kibbisakarakam vajjam vadhamha moceyyam dutiyetam varam vare ye vuddha ye ca dahara ye ca majjhimaporisa mameva upajiveyyum tatiyetam varam vare paradaram na gaccheyyam sadarapasuto siyam thinam vasam na gaccheyyam catutthetam varam vare putto me sakka jayetha so ca dighayuko siyam dhammena jine pathavim pancametam varam vare tato ratya vivasane suriyassuggamanam pati dibya bhakkha patubhaveyyum chatthametam varam vare dadato me na khiyetha datva nanutappeyyaham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page466.

Dadam cittam pasadeyyam sattametam varam vare ito vimuccamanaham saggagami visesagu anibbatti tato assam atthametam varam vareti. Tattha anumodeyyati sampaticcheyya na kujjheyya. Ito pattanti imamha aranna sakam gharam anuppattam. Asanenati rajasanena rajjam me detuti vadati. Api kibbisakarakanti raja hutva rajaparadhikampi vajjham vadhamha moceyyam evarupassapi me vadho nama ma ruccatu. Mameva upajiveyyunti sabbe te mamanneva upajiveyyum. Dhammena jineti dhammena jinetu samena rajjam karetuti attho. Visesaguti visesagamano hutva tusitapure nibbatti homiti vadati. Anibbatti tato assanti tato tusitabhavanato cavitva manussattam agatova punabbhaveva anibbatti assam sabbannutam papuneyyanti vadati. Tamattham pakasento sattha aha tassa tam vacanam sutva devindo etadabravi aciram vata te tato pita tam datthumessatiti. Tattha datthumessatiti maharaja tava pita acireneva tam passitukamo hutva idhagamissati agantva ca pana te setacchattam datva jetuttaranagarameva nessati sabbe te manoratha matthakampapunisasanti ma cintayi appamatto hohi maharajati. Evam mahasattassa ovadam datva sakko sakatthanameva gato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page467.

Tamattham pakasento sattha aha idam vatvana maghava devaraja sujampati vessantare varam datva saggakayam apakkamiti. Tattha vessantareti vessantarassa. Apakkamiti gato anuppattoyevati. Sakkapabbam nitthitam. Tada bodhisatto ca maddi ca sammodamana sakkadattiye assame vasimsu. Atha jujakopi kumare gahetva satthiyojanamaggam patipajji. Devata kumaranam arakkhamakarimsu. Jujakopi suriye atthangamite kumare gacche bandhitva bhumiyam nipajjapetva sayampi candavalamigabhayena rukkham aruyha sakhavitapassabbhantare sayati. Tasmim khane eko devaputto vessantaravannenagantva atha ekadevadhita maddivannenagantva dve kumare mocetva tesam hatthapade sambahitva nahatva mandetva dibbabhojanam bhunjapetva sabbalankarena alankaritva dibbasayane sayapetva yava arunuggamanakale puna bandhakareneva nipajjapetva antaradhayanti. Evam te devatasangahena aroga hutva gacchanti. Etaya rattiya vibhataya rukkha oruyha mukhodakam dantakattham khaditva so phalaphalam paribhunjitva tada jujako dve darake gahetva ekamaggam gantva kalingarattham gacchamiti cintetva gantva dve magge disva ekam maggam kalingarattham ekam maggam jetuttaranagarancati devatavigahito hutva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page468.

Kalingaratthamaggam pahaya ekamaggam jetuttaranagaram disva ayam kalingarattham gamanamaggoti sannaya dve darake anesi. Kalingarattham gacchamiti giridugganam pabbatapadam atikkamma addhamasena jetuttaranagaram sampatto. Tam divasam paccusakale sanjayo sivimaharaja supinam passi. Evarupopi supino ahosi ranno mahavinicchaye nisinnassa eko puriso kanho dve padumani aharitva ranno hatthe thapesi. Raja tani gahetva dvisu kannesu pilandhati tesam renu bhassitva ranno ure patanti. So pabujjhitva patova supinapathake brahmane pakkosapetva raja pucchi. Te brahmana cirappavuttha te deva bandhava agamissantiti byakarimsu tam sutva raja tuttho te uyyojetva patova sisam nhatva nanaggarasabhojanam bhunjitva sabbabharanalankarehi attanam alinkaritva mahavinicchaye nisidi. Devata brahmanam dvihi kumarehi saddhim anetva rajangane thapayimsu. Tasmim khane raja maggam olokento dve kumare disva aha kassetam mukhamabhati hemamvuttattamaggina nikkhamva jatarupassa ukkamukhapahamsitam ubho sadisapaccanga ubho sadisalakkhana jalissa sadiso eko eka kanhajina yatha siha vilava nikkhanta ubho sampattirupaka

--------------------------------------------------------------------------------------------- page469.

Jatarupamayayeva ime dissanti darakati. Tattha vuttattamagginati uttattam aggina. Siha vilava nikkhantati suvannaguhatova nikkhantasiho viya. Evam raja tihi gathahi kumare vannetva ekam amaccam byattam susikkhitam anapesi gaccha tvam brahmanam dvihi darakehi saddhim anehiti. So tam sutva utthaya vegena gantva brahmatham davihi darakehi saddhim anetva ranno dassesi. Atha raja brahmanam pucchanto aha kuto nu tvam bharadvaja ime anesi darake ajja ratthamanuppa kuto agacchasi brahmanati. Jujako aha mayhante daraka deva dinna cittena sanjaya ajja pannarasa ratti yato laddha me darakati. Tam sutva raja sanjayo aha kena vacaya peyyena samma nayena saddahe ko te tam danamadada puttake danamuttamanti. Tattha dinna cittenati tutthena pasannena. Ajja pannarasa rattiti maya imesam laddhadivasato patthayayeva ajja pannarasa rattiti vadati. Tattha kena vacaya peyyenati brahmana kena piyavacanena te taya laddha. Samma nayena saddaheti musavadam akatva sammadeva nayena karanena amhe saddahapeyyasi. Puttaketi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page470.

Attano piyaputtake uttamam danam katva ko te etam adada. Jujako aha yo yacatam patitthasi bhutanam dharaniriva so me vessantaro raja puttedasi vane vasam yo yacatam gati asi savantinamva sagaro so me vessantaro raja puttedasi vane vasanti. Tattha patitthasiti patittha asi tam sutva amacca vessantaram garahamana ahamsu dukkatam vata bho ranna saddhena gharamesina katham nu puttake dajja aranne avaruddhako imam bhonto nisametha yavantettha samagata katham vessantaro raja puttedasi vane vasam dasam dasinca so dajja assam vassatariratham hatthinca kunjaram dajja katham nu puttake dajja suvannam rajatam silam mutta veluriyamani pabalaratanam dajja katham so dajja daraketi. Tattha saddhenati bho saddhenapi saddhaya sampannenapi sata. Gharamesinati gharavasam vasantena ranna idam dukkatam vata ayuttam vata katam. Avaruddhakoti rattha pabbajito vessantaro aranne vasanto. Imam kontoti bhonto nagaravasino yavanto ettha samagata sabbe imam nisametha upadharetha katham nameso attano puttake

--------------------------------------------------------------------------------------------- page471.

Dase katva adasi kena namena evarupam katapubbanti adhippayenevamahamsu. Dajjati dasadisu yamkinci dhanam detu. Katham so dajja daraketi ime pana darake kena karanena adasiti ahamsu. Tam sutva kumaro pitu garaham asahanto vatabhihatassa sineruno attano bahuna upatthambhento viya imam gathamaha yassa nassa ghare daso asso vassatariratho hatthi ca kunjaro nago kim so dajja pitamaha yassa nassassame silam suvannarajatam mani pabalaharatanam ceva kim so dajja pitamahati. Tam sutva sanjayo aha danamassa pasamsama navanindama potaka katham nu hadayam asi tumhe datva vanibbaketi. Tattha danamassa pasamsamati potaka mayam tava pituno danam pasamsama na nindamati. Tam sutva kumaro aha pita mayham maharaja amhe datva vanibbake sutvana kalunam vacam acchakanhaya bhasitam dukkhassa hadayam asi atho unhampi assasi rohiniheva tambakkhi pita assuni vattayiti. Tattha dukkhassati pitamaha mama bhaginiya kanhajinaya vuttam etam vacanam sutva tassa hadayam dukkham asi. Rohiniheva tambakkhiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page472.

Tambavanna rohini viya tambakkhihi mama pita tasmim khane lohitaassuni pavattayiti idani tam kanhajinaya vacanam dassento aha yantam kanhajinavoca ayam mam tata brahmano latthiya patikoteti ghare jatamva dasiyam na cayam brahmano tata dhammika honti brahmana yakkho brahmanavannena khaditum tata neti no niyamana pisacena kinnu tata udikkhasiti. Atha so te brahmanassa hatthato amuncanteyeva disva raja gathamaha rajaputti ca vo mata rajaputto ca vo pita pubbe me ankamaruyha kinnu titthatha arakati. Tattha pubbe meti tumhe ito pubbe mam disva vegenagantva mama ankamaruyha idani kinnu kho karanam araka titthathati. Jalikumaro aha rajaputti ca no mata rajaputto ca no pita dasa mayam brahmanassa tasma titthama arakati. Tattha dasa mayanti pubbe mayam deva rajaputtati janama idani pana mayam brahmanassa dasa na tumhakam nattaroti. Raja sanjayo aha ma sammevam avacuttha dayhate hadayam mama

--------------------------------------------------------------------------------------------- page473.

Citakayamva me kayo asane na sukham labhe ma sammevam avacuttha bhiyyo sokam janetha mam nikkinissami dabbena na vo dasa bhavissatha kimagghiyam hi vo tata brahmanassa pita ada yathabhutam me akkhatha patipadentu brahmananti tattha sammati piyavacanam. Citakayamva me kayoti idani mama kayo angaracitakayam aropito viya. Janetha manti janetha me ayameva patho. Nikkinissami dabbenati dhanam datva mocessami. Kimagghiyanti kim aggham katva. Patipadentuti dhanam paticchadentu. Tam sutva kumaro aha sahassaggham hi mam tata brahmanassa pita ada accham kanhajinam kannam hatthiadisatena vati. Tattha sahassagghamhi manti deva mam tato nikkhasahassa agghapetva tassa adasi. Acchanti kanittham pana me kanhajinam kannam. Hatthiadisatenati hatthina assena ca rathena cati sabbesam etesam satanam satena antamasopi mancapithake upadaya sabbasatena agghapesiti aha. Tam sutva raja kumaranam nikkayam dapento aha utthehi katte taramano brahmanassa avakara dasisatam dasasatam gavam hatthusabham satam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page474.

Jatarupasahassanca potanam dehi nikkayanti. Tattha avakarati dehi. Nikkayanti agghassa mulam dehi. Tam sutva katta tatha katva kumaranam agghassa mulam brahmanassa khippam dapesi. Tamattham pakasento sattha aha tato katta taramano brahmanassa avakari dasisatam dasasatam gvam hatthusabham satam jatarupasahassanca potanamdasi nikkayanti. Tattha avakariti adasi. Nikkayanti agghassa mulam dehi. Evam brahmanassa sabbasatanca nikkhasahassanca kumaranam nikkayam adasi. Sattabhumikanca pasadam tassa adasi. Tato patthaya brahmanassa mahaparivaro ahosi. So dhanam patisametva pasadam abhiruyha mahapallanke nisiditva sadhurasabhojanam bhunjitva mahasayane nipajji. Tamattham pakasento sattha aha dasisatam dasasatam gvam hatthusabham satam assatarirathanceva sabbabhoge satam satam jatarupasahassanca brahmanassa dhanesino accayikassa luddassa potanamdasi nikkayanti. Atha sanjayo maharaja kumarepi sisam nahapetva bhojanam bhunjapetva dve kumare alankaritva sisam cumbitva ekam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page475.

Ayyako ekam ayyikati dve khattiya uccanke upaveseyyum. Tamattham pakasento sattha aha nikkinitva nahapetvana bhojayitvana darake samalankaritva bhandehi uccanke upavesayum sisam nahate sucivatthe sabbabharanabhusite raja anke karitvana ayyako paripucchatha kundale ghusite male sabbalankarabhusite raja anke karitvana idam vacanamabravi kacci ubho aroga te jali matapita tava kacci unchena yapenti kacci mulaphala bahu kacci damsa ca makasa appameva sirimsapa vane balamigakinne kacci himsa na vijjatiti. Tattha kundaleti kundalani pilandhapetva. Ghusiteti ugghosite manorammaravam ravante kundale. Maleti ubho tani pupphani pilandhapetva. Anke karitvanati jalikumaram anke nisidapetva. Tam sutva jalikumaro aha atho ubho aroga te deva matapita mama atho unchena yapenti atho mulaphala bahu atho damsa ca makasa appameva sirimsapa vane balamigakinne himsa nesam na vijjati khanantalukalambani vilanitakkalani ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page476.

Kolambala takkam velum sa no ahacca posati yanceva sa aharati vanamulaphalahariya tam no sabbe samagantva rattim bhunjama no diva amma ca no kisa pandu aharanti dumapphalam vatatapena sukhumali padumam hatthagatamiva ammaya patanukesa vicarantya brahavane vane balamigakinne khaggadipinisevite kesesu jatam bandhitva kacche jallamadharayi dharento brahmanavannam asadanca masanjatam cammavasi chama seti jatavedam namassatiti. Tattha khanantalukalambaniti aluni ca kalambani ca khananti imina matapitunam kicchena jivitam vanneti. Tannoti ettha noti nipatamattam. Padumam hatthagatamivati hatthena parimadditam padumam viya jata. Patanukesati deva ammaya me brahavane vicarantiya te bhamarapattavanna kalakesa rukkhasakhadihi vilutta patanukesa jata. Jallamadharayiti ubhohi kacchehi jallikam dhareti kilitthavesena vicaratiti. So evam matu dukkhitabhavam kathetva puna ayyakam codento imam gathamaha putta piya manussanam lokasmim udapajjimsu na hi nunamhakam ayyakassa putte sineho ajayathati. Tattha udapajjimsuti uppajjanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page477.

Tato raja attano dosam avikaronto aha dukkatanca hi no pota bhunahaccam katam maya yoham sivinam vacana pabbajesim adusakam yam me kinci idha atthi dhanadhannanca vijjati etu vessantaro raja siviratthe pasasatuti. Tattha potati pota jalikumara etam amhakam dukkatam. Bhunahaccanti vuddhighatakammam. Yam me kinciti yam me kinci idha atthi sabbametam te pituno demi. Siviratthe pasasatuti imasmim nagare so raja hutva pasasatu. Jalikumaro aha na deva mayham vacana ehiti sivisuttamo sayameva devo gantvana sinca bhogehi atrajanti. Tattha sivisuttamoti sivisettho. Sincati mahamegho viya vutthiya bhogehi abhisinca. So tassa vacanam sutva senaguttam pakkosapetva mahabherincarapetva anapesi. Tamattham pakasento sattha aha tato senapatim raja sanjayo ajjhabhasatha hatthi assa ratha patti sena sannahayantu nam negama ca mam anventu brahmana ca purohita tato satthisahassani yodhino carudassana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page478.

Khippamayantu sannaddha nanavatthehi alankata nilavatthadharaneke pitaneke nivasita anne lohitaunhisa suddhaneke nivasita khippamayantu sannaddha nanavatthehi alankata himava yatha gandharo pabbato gandhamadano nanarukkhehi sanchanno mahabhutaganalayo osathehi ca dibbehi disa bhati pavati ca khippamayantu sannaddha disa bhantu pavantu ca tato nagasahassani yojayantu catuddasa suvannakacche matange hemakappanivasase arulhe gamaniyebhi tomaram kusapanibhi khippamayantu sannaddha hatthikhandhehi dassita tato assasahassani yojayantu catuddasa ajaniye ca jatiye sindhave sighavahane arulhe gamaniyebhi illiyacapadharibhi khippamayantu sannaddha assapitthe alankata tato rathasahassani yojayantu catuddasa ayosukatanemiyo suvannacitrapokkhare aropentu dhaje tattha cammani kavacani ca vipphalentu ca capani dalhadhamma paharino khippamayantu sannaddha rathesu rathajivinoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page479.

Tattha sannahayantuti avudhani sannayhantu. Satthisahassaniti mama puttena sahajata satthisahassa amacca. Nilavatthadharaneketi eke nilavatthadhara nilavatthani nivasita hutva ayantu. Mahabhutaganalayoti yakkhagananam alayo. Disa bhantu pavantu cati vuttappakara himava viya abharanavilepanadihi obhasayantu ceva pavayantu ca. Hatthikkhandhehiti te hatthigamino hatthikkhandhehi khippamayantu. Dassitati dassitavibhusana. Ayosukatanemiyoti ayena sutthu parikkhitanemiyo. Suvannacitrapokkhareti suvannena khacitapokkhare evarupe catuddasasahassarathe yojayantuti vadati. Vipphalentuti aropentu. Evam raja senangam tam vicaretva puttassa me jetuttaranagarato yava vankatapabbata atthausabhavittharato agamanamaggam samatalam alankaritva maggalankaratthaya idancidanca karothati anapento aha laja olokiya puppha malagandhavilepana aggiyani patitthantu yena maggena ehiti game game satam kumbha merayassa suraya ca maggamhi patita thantu yena maggena ehiti mamsa puva ca samkulya kummasa macchasamyuta maggamhi patita thantu yena maggena ehiti sappi telam dadhi khiram kangupittha bahu sura

--------------------------------------------------------------------------------------------- page480.

Maggamhi patita thantu yena maggena ehiti alarika ca suda ca nattanatakagayika panissara kumbhathuniyo muddika sokajjhayika ahayantu sabbavinayo bheriyo dindimani ca kharamukhani dhamantu nadantu ekapokkhara mudinga pandava samkha godha parivadentika dindimani ca hannantu kutumba dindimani cati. Tattha laja olokiya pupphati lajehi saddhim lajapancamakani pupphani okiranapupphani patiyadethati anapesi. Malagandhavilepana maggamhi vitanesu olambakamalani ceva gandhavilepanani ca. Agghiyani cati pupphagghiyani ca ratanagghiyani ca yena maggena mama putto ehiti tattha magge titthantu. Game gameti gamadvare gamadvare patitthite. Patita thantuti pipasitanam pivanatthaya patiyadita hutva suramerayakumbhadini titthantu. Macchasamyutati macchehi samyutta. Kangupitthati kangupitthamaya. Muddikati mandakagayika. Sokajjhayikati mayakara annepi va yekeci upannasokaharanasamattha sokajjhayikati vuccanti. Kharamukhaniti samuddika mahasamkha dakkhinavatta. Samkhati mutthisamkha nalikasamkhati dve samkha. Godha parivadentika dindimani kutumbani cati imani cattari turiyaneva. Evam raja maggalankaram vicaresi. Tada jujakopi pamanatikkantam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page481.

Bhunjitva jirapetum asakkonto tattheva kalamakasi. Atha raja tassa sarirakiccam karapetva nagare mahabherincarapetva yekeci tassa nataka imani te ganhantuti kinci tassa natakam apassitva sabbam dhanam puna attanoyeva kotthagare samharapesi. Atha raja sattameva divase sabba dvadasaakkhobhini senayo sannipatimsu. Raja mahantena parivarena jalikumaram magganayakam katva senam adaya nagara nikkhami. Tamattham pakasento sattha aha sa sena mahati asi uyyutta sivibahini jalina magganayena vankam payasi pabbatam koncam nadati matango kunjaro satthihayano kacchaya bajjhamanaya koncam nadati varano ajaniya hasissanti nemighoso ajayatha nabham rajo acchadehi uyyutta sivibahini sa sena mahati asi uyyutta hariharini jalina magganayena vankam payasi pabbatam te pavimsu braharannam bahusakham mahodakam puppharukkhehi sanchannam phalarukkhehi cubhayam tattha vindussara vaggu nanavanna bahu dija kujantamupakujanti utusampupphite dume te gantva dighamaddhanam ahorattanamaccayena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page482.

Padesantam upaganchum yattha vessantaro ahuti. Tattha mahatiti dvadasaakkhobhinisamkhata sena. Uyyuttati payata. Koncam nadatiti tada kalingaratthavasino brahmana attano ratthe deve vutthe tam mahanagam aharitva sanjayassa adamsu. So samikam vata passitum labhissamiti tuttho koncanadam akasi. Tam sandhayetam vuttam. Tattha kacchayati suvannakacchaya bajjhamanayapi tusitva koncam nadati. Hasissantiti mahasaddam akamsu. Harihariniti haritabbaharanasamattha. Pavimsuti pavisimsu. Bahusakhanti bahurukkhasakham. Dighamaddhananti satthiyojanamaggam. Upaganchunti yattha vessantaro ahosi tam padesam upagatati attho. Maharajapabbam nitthitam. Jalikumaropi mucalindasaratire khandhavaram nivasapetva catuddasatharasahassani agatamaggabhimukhaneva thapapetva tasmim tasmim padese sihabyagghadipikhaggadisu arakkham samvidahi. Hatthiadinam saddo maha ahosi. Atha mahasatto tam saddam sutva kinnu kho me paccamitta mama pitaram ghatetva mamatthaya agatati maranabhayabhito maddim adaya pabbatam aruyha senam olokesi. Tamattham pakasento sattha aha tesam sutvana nigghosam bhito vessantaro ahu pabbatam abhiruhitva bhito senam udikkhati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page483.

Ingha maddi nisamehi nigghoso yadiso vane ajaniya hasissanti dhajagganeva dissare ime nuna arannamhi migasamghani luddaka vagurahi parikkhitva sobbhe patetva tavade vikkosamana tippahi hanti nesam varam varam tatha mayam adusaka aranne avaruddhaka amittahatthatthagata passa dubbalaghatakanti. Tattha inghati codanatthe nipato. Nisamehiti sakasena va parasena vati olokehi upadarehi. Ime nuna arannamhiti adinam addhateyyagathanam evam atthasambandho veditabbo. Maddi yatha arannamhi migasamghani luddaka vagurahi parikkhipitva atha va sobbhe patetva tavadeva hanatha are dutthamigeti vikkosamana tippahi migamaranasattihi nesam miganam varam varam hanti hananti. Ime nuna tatheva amhe asabbhahi vacahi vikkosamana tippahi sattihi hanissanti mayanca adusaka aranne avaruddhaka rattha pabbajita vasama evam santepi. Amittahatthatthagatati amittanam hatthatthagata. Passa dubbalaghatakanti evam maranabhayena paridevi. Sa tassa vacanam sutva senam oloketva sakasenaya bhavitabbanti mahasattam assasenti imam gathamaha amitta nappasaheyyum aggiva udakannave tadeva tvam vicintehi api sotthi ito siyati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page484.

Tattha aggiva udakannaveti yatha tinukkadivasena uppanito aggi annavasamkhatani puthulagambhirani udakani nappasahati tapetum na sakkoti tatha paccamitta nappasaheyyum nabhibhavissanti. Tadevati yam pana sakkena tuyham varam datva maharaja nacirasseva te pita ehititi vuttam tadeva tvam vicintehi apica nama ito balanikayato amhakam sotthi siyati mahasattam assasesi. Atha mahasatto sokam tanum panuditva taya saddhim pabbata oruyha pannasaladvare nisidi itarapi attano pannasaladvare nisidi. Tamattham pakasento sattha aha tato vessantaro raja orohitvana pabbata nisidi pannasalayam dalham katvana manasanti. Tattha dalham katvana manasanti mayam pabbajita nama amhakam koci kim karissatiti thiram hadayam katva nisidi. Tasmim khane sanjayo devim amantetva bhadde phussati amhesu sabbesu ekato gatesu soko maha bhavissati pathamantava aham gacchami tato idani sokam vinodetva nisinna bhavissantiti sallakkhetva tvam mahantena parivarena gaccheyyasi atha thokam kalam vitinametva jali ca kanhajina ca pacchato agacchantuti vatva ratham vivattapetva agatamaggabhimukham katva tattha tattha arakkham samvidahitva alankatahatthikkhandhavaragato oruyha pustassa santikam agamasi. Tamattham pakasento sattha aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page485.

Nivattayitvana ratham vutthapetvana seniyo ekam aranne viharantam pita puttam upagami hatthikkhandhato oruyha ekamso panjalikato parikinno amaccehi puttam sincitumagami tatthaddasa kumaram so rammarupam samahitam nisinnam pannasalayam jhayantam akutobhayanti. Tattha vutthapetvana seniyoti arakkhanatthaya balanikaye vutthapetva. Ekamsoti ekamsam katautarasango. Sincitumagamiti rajje abhisincitum upagami. Rammarupanti ananjitamanditam tanca disvana ayantam pitaram puttagidadhinam vessantaro ca maddi ca paccugagantva avandisum maddi ca sirasa pade sasurassabhivadayi maddi ahanca te deva pade vandami te husa tesu tattha palisajja panina parimajjathati. Tattha pade vandami te husati deva aham te sunisa pade vandamiti evam vatava vandi. Tesu tatthati te ubhopi jane tasmim sakkadattiye assame. Palisajjati hadaye nipajjapetva sise paricumbitva mudukena panina parimajjatha pitthiyo nesam parimajji. Tato raja roditva paridevitva soke parinibbute tehi saddhim patisantharam karonto aha kacci vo kusalam putta kacci putta anamayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page486.

Kacci unchena yapetha kacci mulaphala bahu kacci damsa ca makasa appameva sirimsapa vane balamigakinne kacci himsa na vijjatiti. Pitu vacanam sutva mahasatto aha atthi no jivika deva sa ca yadisi kidisa kasira jivika homa unchacariyaya jivitam aniddhinam maharaja dametyassamva sarathi tyamha aniddhika danta asamiddhi dameti no api no kisani mamsani pitu matu adassana avaruddhanam maharaja aranne jivisokinanti. Tattha yadisi kidisati ya va sa va lamakati attho. Kasira jivika homati tata amhakam unchacariyaya jivitannama kidisam dukkha no jivika ahosi. Aniddhinanti maharaja aniddhi asamiddhinam daliddam purisam nama dameti sa ca aniddhi cheko sarathi assam viya dameti nibbisevanam karoti te mayam idha vasanta aniddhika danta nibbisevana kata asamiddhiyeva no dametiti. Dametha notipi patho damayittha noti attho. Jivisokinanti avigatasokanam aranne vasantanam kinnama amhakam sukhanti vadati. Evanca pana vatva puna puttanam pavuttim pacchanto aha yepi te sivisetthassa dayadappattamanasa jali kanhajina cubho brahmanassa vasanuga

--------------------------------------------------------------------------------------------- page487.

Accayikassa luddassa yo ne gavova sumbhati te rajaputtiya putte yadi janatha samsatha pariyapunatha no khippam sappadatthamva manavanti. Tattha dayadappattamanasati maharaja ye te tava sivisetthassa dayadava appattamanasa asampunnamanoratha hutva brahmanassa vasanuga jata te dve kumara yo so brahmano gavo viyapi sumbhati te rajaputtiya putte yadi ditthavasena va sutavasena va janatha samsatha. Sappadatthamva manavanti visanimmadanatthaya sappadattham manavam tikicchanto viya khippam no pariyapunatha kathethati vadati. Raja aha ete kumara nikkita jali kanhajina cubho brahmanassa dhanam datva putta ma bhayi assasiti. Tattha nikkitati nikkayam datva gahita. Tam sutva mahasatto patiladdhassaso pitara saddhim patisantharam karonto aha kacci nu tata kusalam kacci tata anamayam kacci nu tata me matu cakkhu na parihayatiti. Tattha cakkhuti puttasokena rodantiya cakkhu na parihayatiti pucchi. Raja aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page488.

Kusalanceva me putta atho putta anamayam atho ca putta te matu cakkhu na parihayatiti. Mahasatto aha kacci arogam yoggante kacci vahati vahanam kacci phito khanapado kacci vutthi na chijjatiti. Tattha vutthiti devo. Raja aha atho arogam yoggamme atho vahati vahanam atho phito janapado atho vutthi na chijjatiti. Evam tesam sallapantananceva phussatipi kho devi idani te tayo sokam tanukam katva nisinna bhavissantiti sallakkhetva mahantena parivarena saddhim puttassa santikam agamasi. Tamattham pakasento sattha aha icceva mantayantanam mata nesam adissatha rajaputti giridvare pattika anupahana tanca disvana ayantim mataram puttagiddhinim vessantaro ca maddi ca paccuggantva avandisum maddi ca sirasa pade sassuya abhivadayi maddi ahanhi te ayye pade vandami husati. Tesam hi phussatim devim vanditva thitakale dve putta kumarakumarikahi parivuta agamimsu. Maddi ca tesam agamanamaggam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page489.

Olokentiyeva atthasi. Sa putte sotthina agacchante disva sakabhavena santharetum asakkonti tarunavaccha viya gavi paridevamana tato payasi. Tepi tam disva paridevanta tadabhimukhava dhavimsu. Tamattham pakasento sattha aha maddinca puttaka disva durato sotthimagata kandanta abhidhavimsu vaccha balava mataram maddi ca puttake disva durato sotthimagate varuniva pavedhenti thanadharabhisincathati. Tattha kandanta abhidhavimsuti kandanta abhidhavimsu. Varuniva pavedhentiti yakkhapavittha ikkhanika viya pavedhamana. Thanadharabhisincathati khiradhara dvihi thanehi abhisincatha. Sa kira mahantena saddena paridevitva kampamana visanni hutva dighato pathaviyam patati. Kumarapi vegenagantva mataram patva visannino hutva matu upariyeva patita. Tasmim khane tassa dvihi thanehi dve khiradhara nikkhamitva tesam mukheyeva pavisimsu. Sace kira ettako assaso nabhavissa dve kumara sukkhahadaya hutva anassimsu. Vessantaropi piyaputte disva sokam santharetum asakkonto visanni hutva tattheva patati. Matapitaropissa visannino hutva tattheva patimsu. Tatha mahasattassa sahajata satthisahassa amacca te disva visannino hutva tattheva patimsu. Tam karunnam passantesu tesu ekopi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page490.

Sakabhavena santharetum nasakkhi. Sakalam assamapadam yugantavatamadditam viya salavanam ahosi. Tasmim khane pabbata nadimsu mahapathavi kampi mahasamuddo samkhubhi sinerupabbataraja onami chakamavacaradevaloka ekakolahala ahesum. Atha sakko devaraja cha khattiya saparisa visannino jata tesu ekopi utthaya kassaci sarire udkam sincitum samattho nama natthi handadani nesam pokkharavassam vassapessamiti cintetva chakkhattiyasamagame pokkharavassam vassapesi. Tattha ye temitukama te tementi atemitukamanam upari ekavindumattampi na santhati padumapattato udakam viya vinivattitva gacchati. Iti pokkharapatte patitavassam viya tam pokkharavassam ahosi. Tada cha khattiya assasam patilabhimsu. Mahajano mahasattassa natisamagame pokkharavassam vassi mahapathavi kampiti acchiriyam pavedesi. Tamattham pakasento sattha aha samagatanam natinam mahaghoso ajayatha pabbata samanadimsu mahi akampita ahu vutthidharam pavattento devo pavassi tavade atha vessantaro raja natihi samagacchatha nattaro sunisa putto raja devi ca ekato yada samagata asum tadasi lomahamsanam panjalika tassa yacanti rodanta bherave vane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page491.

Vessantaranca maddinca sabbe rattha samagata tvam nosi issaro raja rajjam karetha no ubhoti. Tattha ghosoti karunnaghoso. Panjalikati sabbe nagara ceva negama ca janapada ca paggahitanjali hutva. Tassa yacantiti tassa padesu patitva roditva kanditva deva tvam no samiko issaro pita te idheva abhincitva nagaram netukamo hutva kulasantakam setacchattam paticchathati yacantiti. Chakkhattiyapabbam nitthitam. Tam sutva mahasatto pitara saddhim sallapanto imam gathamaha dhammena rajjam karentam rattha pabbajayittha mam tavanca janapada ceva negama ca samagatati. Tato raja attano dosam puttam khamapento aha dukkatanca hi no putta bhunahaccam katam maya yoham sivinam vacana pabbajesim adusakanti. Imam gatham vatva attano dukkhaharanattham puttam yacanto itaram gathamaha yena kenaci vannena pitu dukkham udabbahe matuya bhaginiyapi api panehi attanoti. Tattha udabbaheti hareyya. Api panehi attanoti tata puttena nama jivitam pariccajitvapi matapitunam sokadukkham haritabbam tasma mama dosam hadaye akatva mama vacanam karohi imam isilingam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page492.

Niharitva rajavesam ganha tatati imina kira tam adhippayenevamaha bodhisatto rajjam karetukamopi ettake pana vacane akathite garukannama na hoti tasma ranna saddhim kathesi. Raja mahasattam aradhesi. Mahasatto sadhuti sampaticchi. Athassa adhivasanam viditva sahajata satthisahassa amacca nahanakalo maharaja rajojallam pavahayati vadimsu. Athane mahasatto thokam adhivasethati vatva pannasalam pavisitva isibhandam omuncitva patisametva sankhavannam satakam nivasetva pannasalato nikkhamitva idam maya navamase addhamasanca samanadhammassa katatthanam paramikutam ganhanatena danam datva pathaviya kampitatthananti pannasalam tikkhattum padakkhinam katva pancangapatitthitena vanditva atthasi. Athassa kappakadayo kesamassukammadini karimsu. Tattheva nam sabbabharanabhusitam devarajamiva virajamanam rajje abhisincimsu. Tena vuttam tato vessantaro raja rajojallam pavahayi sabbam vattam cajetvana rajavesamadharayiti. Tattha pavahayiti haresi haretva ca pana rajavesam ganhiti attho. Athassa yaso maha ahosi. Tena olokitolokitatthanam kampi. Mukhamangalika mangalani ghosayimsu. Sabbaturiyani pagganhimsu. Mahasamuddakucchiyam meghatajjitanigghoso viya turiyanigghoso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page493.

Maha ahosi. Hatthiratanam alankaritva amacca upanayimsu. So khaggaratanam bandhitva hatthiratanam abhiruhi. Tavadeva nam sabbe sahajata satthisahassa amacca sabpalankarapatimandita parivarayimsu. Sabba kannayo maddimpi devim nahapetva alankaritva abhisincitva sise ca panassa abhisekodakam abhisinciyamana vessantaro abhipaletuti adini mangalani vadimsu. Tamattham pakasento sattha aha sisanahato sucivattho sabbalankarabhusito paccayam nagamaruyha khaggam bandhi parantapam tato satthisahassani yodhino carudassana sahajata parikarimsu nandayanta rathesabham tato maddim nahapesum sivikanna samagata vessantarotam paletu jali kanhajina cubho athopi tam maharaja sanjayo abhirakkhatuti. Tattha paccayam nagamaruyhati tam attano jatadivase upannam hatthinagam. Parantapanti amittatapanam. Pakarimsuti parivarayimsu. Nandayantati tosenta. Sivikannati siviranno pajapatiyo sannipatitva gandhodakena nahapesum. Jali kanhajina cubhoti ime te puttapi mataram rakkhantuti. Idanca paccayam laddha pubbe kilesamattano anandiyam paricarimsu rammaniye giribbaje

--------------------------------------------------------------------------------------------- page494.

Idanca paccayam laddha pubbe kilesamattano anandacitta sumana putte sangamma lakkhana idanca paccayam laddha pubbe kilesamattano anandacitta pitita saha puttehi lakkhanati. Tattha idanca paccayam laddhati bhikkhave vessantaro ca maddi ca idam paccayam idam patittham labhitva rajje patitthahitvati attho. Pubbeti ito pubbe attano vanavasam kilesam anussaritva anandiyam bherim acarimsu. Rammaniye giribbajeti rammaniye vankatagirikucchimhi vessantarassa ranno anati kancanalatavinaddham anandabherincarapetva anandachanam karimsu. Anandacitta sumanati lakkhanasampanna. Maddi putte sangamma papunitva citta sumana hutva ativiya nanditvati attho. Pititati pavattapitisomanassa hutva. Evam pitita hutva ca pana putte aha ekabhatta pure asim niccam thandilasayini iti metam vatam asi tumham kama hi puttaka tameva tam samiddhajja tumhe sangamma puttaka matujampi tam paletu pitujampi ca puttaka athopi tam maharaja sanjayo abhirakkhatu yamkincitthi katam punnam mayhanceva pitu ca te sabbena tena kusalena ajaro tvam amaro bhavati. Tattha tumham kama hi puttakati puttaka aham tumhe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page495.

Patthayamana pure tumhesu brahmanena nitesu ekabhattam bhunjitva bhumiyam sayim iti me tumhakam kama etam vatam asiti vadati. Samiddhajjati tameva vatam ajja samiddham. Matujampi tam paletu pitujampi ca puttakati puttaka matujatam somanassam pitujatam somanassampi paletu matapitunam santakam punnam tam paletuti attho. Tenevaha yamkincitthi katam punnanti. Phussatipi kho devi ito patthaya mama sunha imaneva vatthani nivasetu imani ca abharanani dharetuti suvannasamugge puretva pahini. Tamattham pakasento sattha aha kappasikanca koseyyam khomakodumbarani ca sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha tato khomanca kayuram angadam manimekhalam sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha tato khomanca kayuram giveyyam ratanamayam sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha unnatam mukhaphullanca nanaratte ca maniye sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha uggatthanam gingamakam mekhalam patipadukam sassu sunhaya pahesi yehi maddi asobhatha sutatanca suttavajjanca upanijjhaya seyyasi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page496.

Asobhatha rajaputti devakannava nandane sisanahata sucivattha sabbabharanabhusita asobhatha rajaputti tavatimsava acchara kadali vatacchupita jata cittalatavane dantavaranasampanna rajaputti asobhatha sakuni manusiniva jata cittappatta pati nigrodhapakkabimbotthi rajaputti asobhathati. Tattha khomanca kayuranti suvannamayam khajjuriphalasanthanam givapasadhanameva. Ratanamayanti aparampi ratanamayam giveyyam. Angadam manimekhalanti angadabharananca manimayamekhalanca. Unnatanti ekam pasadhanam. Mukhaphullanti nalatante tilakamalabharanam. Nanaratteti nanavanne. Maniyeti manimaye. Uggatthanam gingamakanti etanipi dve abharanani. Mekhalanti suvannarajatamayam mekhalam. Patipadukanti padapasadhanam. Suttanca suttavajjancati suttarulhanca asuttarulhanca pasadhanam. Paliyam pana suppanca suppavajjancatipi likhitam. Upanijjhaya seyyasiti etam suttarulhanca asuttarulham abharanam tam tam onatthanam oloketva alankaritva thita seyyasi uttamarupadhara maddi devi devakannava nandavane asobhatha. Vatacchupitati cittalatavane jata vatasamphutthasuvannakadali viya tam divasam sa vijimhamana asobhatha. Dantavaranasampannati bimbaphalasadisehi rattadantavaranehi samannagata. Sakuni manusiniva jata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page497.

Cittapatta patiti yatha manussasarirena jata manusini nama sakunipi cittappatta akase pattamana pakkhe pasaretva gacchanti sobhati evam sa rattaotthataya nigrodhabimbapakkasadisaottha asobhatha tassa ca nagamanesum nativuddhamva kunjaram sattikkhamam sarakkhamam isadantam urulhavam sa maddi nagamaruhi nativuddhamva kunjaram sattikkhamam sarakkhamam isadantam urulhavanti. Tattha tassa cati bhikkhave tassa ca maddiya sabbalankara patimanditam katva nativuddham tarunam majjhimavayam sattisarapaharakkhamam ekam tarunahatthim upanesum. Nagamaruhiti hatthipitthim abhiruhi. Iti te ubhopi mahantena yasena khandhavaram agamamsu. Sanjayarajapi dvadasahi akkhobhinihi saddhim masamattam pabbatakilanca vanakilanca kili. Mahasattassa tejena tava mahante aranne koci balamigo va pakkhi va na kinci sattam vihetheti. Tamattham pakasento sattha aha sabbamhi tam arannamhi yavantettha miga ahu vessantarassa tejena nannamannam vihethayum. Sabbamhi tam arannamhi yavantettha dija ahu vessantarassa tejena nannamannam vihethayum sabbamhi tam arannamhi yavantettha miga ahu ekajjham sannipatimsu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page498.

Vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane sabbamhi tam arannamhi yavantettha dija ahu ekajjham sannipatimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane sabbamhi tam annamhi yavantettha migaahu nassa manjuni kujimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane sabbamhi tam arannamhi yavantettha dija ahu nassa manjuni kujimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhaneti. Tattha yavantetthati yavanto ettha. Ekajjham sananipatimsuti ekasmim thane sannipatimsu. Sannipatitva ca pana ito patthaya idani amhakam annamannam lajja va samvaro va na bhavissatiti domanassappatta ahesum. Nassa manjuni kujimsuti mahasattassa viyogadukkhita madhuraravam na ravimsu. Sanjayanarindo dvadasahi akkhobhinihi saddhim masamattam pabbatakilanca vanakilanca kilitva senaguttam pakkosapetva tata ciram no aranne vutthamha kinate mama puttassa gamanamaggo alankatoti pucchitva ama deva kalo vo gamanayati vutte vessantarassa arocetva bherincarapetva senam adaya nikkhami. Vankatagirikucchito yava jetuttaranagara satthiyojanam alankatamaggam mahasatto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page499.

Mahantena parivarena patipajji. Tamattham pakasento sattha aha patiyatto rajamaggo vicitto pupphasanthato vasi vessantaro raja yattha yava jetuttara tato satthisahassani yodhino carudassana samanta parikarimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane orodha ca kumara ca vesiyana ca brahmana samanta parikarimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane hattharoha anikattha rathika pattikaraka samanta parikarimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane karotiya cammadhara lillihattha suvammika purato patipajjimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhane samagata janapada negama ca samagata samanta parikarimsu vessantare payatamhi sivinam ratthavaddhaneti. Tattha patiyattoti visakhapunnamipujakale viya alankato. Vicittoti kadalipunnaghatadhajapatakadihi vicitto. Pupphasanthatoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page500.

Lajapancamakehi pupphehi santhato. Yatthati yasmim vankatapabbate vessantaro vasi tato patthaya yava jetuttaranagara nirantaram alankatapatiyatto ahosi. Karotiyati sisakarotikoti laddhanama sise patimukkakarotika yodha. Cammadharati kanthavaranacammadhara. Suvammikati vicitrahi jalikahi sutthuvammika. Purato patipajjimsuti evarupa mattahatthisupi agacchantesu anivattino surayodha ranno vessantarassa purato patipajjimsu. Raja satthiyojanamaggam dvihi masehi atikamma jetuttaranagaram patto alankatapatiyattanagaram pavisitva pasadam abhiruhi. Tamattham pakasento sattha aha te pavimsu puram rammam bahupakaratoranam upetam annapanehi naccagitehi cubhayam citta janapada asum negama ca samagata anuppatte kumaramhi sivinam ratvaddhane celukkhepo pavattettha agate dhanadayake nandippavesi nagare bandhamokkho aghosathati. Tattha bahupakaratonanti bahukehi uccehi pakarehi ca attalakehi toranehi ca samannagatam. Naccagitehi cubhayanti naccehi ca gitehi ca ubhayehi samangatam. Cittati tuttha somanassappatta. Agate dhanadayaketi mahajanassa dhanadayake mahasatte agate. Nandippavesiti vessantarassa maharajassa anati nagare

--------------------------------------------------------------------------------------------- page501.

Nandibherincari. Bandhamokkho aghosathati sabbasattanam bandhana mokkho ugghosito antamaso vilaram upadaya vessantaramaharaja sabbasatte bandhana visajjapesi. So nagaram pavitthadivaseyeva paccusakale cintesi sve vibhataya rattiya samagatabhavam sutva yacaka agamissanti tesaham kim dassamiti. Tasmim khane sakkassa bhavanam unhakaram dassesi. So avajjento tam karanam natva tavadeva rajanivesanassa purimavatthunca pacchimavatthunca katippamanam purento ghanamegho viya sattaratanavassam vassapesi. Sakalanagare januppamanam vassapesi. Punadivase mahasatto tesam tesam kulanam purimapacchimavatthusu vuttadhanam tesanneva hotuti dapetva avasesam aharapetva attano gehavatthusmim dhanena saddhim kotthagaresu okirapetva danamukhe patthapesi. Tamattham pakasento sattha aha jatarupamayam vassam devo pavassi tavade vessantare pavitthamhi sivinam ratthavaddhane tato vessantaro raja danam datvana khattiyo kayassa bheda sapanno saggam so uppajjathati. Tattha saggam so upapajjathati tato cuto dutiyacittena tusitapure upapajji. Sattha imam gathasahassapatimanditam mahavessantaradhammadesanam aharitva evam bhikkhave pubbepi mama natisamagame mahamegho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page502.

Pokkharavassam vassiyevati vatva jatakam samodhanesi. Tada jujako devadatto ahosi amittatapana cincamanavika cetaputto channo accutatapaso sariputto sakko anuruddho sanjayanarindo suddhodanamaharaja phussati devi mahamaya maddi devi rahulamata jalikumaro rahulo kanhajina upalavanna sesaparisa buddhaparisa vessantaro raja pana ahameva sammasambuddhoti. Nagarakandam nitthitam. Vessantarajatakavannana samatta.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 44 page 463-502. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=44&A=9640&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=44&A=9640&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=1045              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=6511              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=7624              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=7624              Contents of The Tipitaka Volume 28 http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]