ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 5 : PALI ROMAN Di.A. (sumangala.2)

page351.

Sevitabbo, divasassa dvittikkhattum tinnam ratananam upatthanagamanadivasena pavatto dhammasenapatimahamoggallanattheradinam viya kayasamacaro sevitabbo. Dhanuggahapesanadivasena vacam bhindantanam devadattadinam viya vacisamacaro na sevitabbo, tinnam ratananam gunakittanadivasena pavatto dhammasenapatimahamoggallanattheradinam viya vacisamacaro sevitabbo. Anariyapariyesanam pariyesantanam devadattadinam viya pariyesana na sevitabba, ariyapariyesanamyeva pariyesantanam dhammasenapatimaha- moggallanattheradinam viya pariyesana sevitabba. Evam patipanno khoti evam asevitabbam kayavacisamacarapariyesananca pahaya sevitabbanam paripuriya patipanno devanaminda bhikkhu patimokkhasamvaraya uttamajetthakasilasamvaratthaya patipanno nama hotiti bhagava khinasavassa agamaniyapubbabhagapatipadam kathesi. Indriyasamvaravannana [365] Dutiyapucchaya 1- indriyasamvarayati indriyanam pidhanaya, guttadvarataya samvutadvaratayati attho. Visajjane panassa cakkhuvinneyyam rupanti adi sevitabbarupadivasena indriyasamvaradassanattham vuttam. Tattha evam vutteti hettha somanassadipanhavisajjananam sutatta iminapi evarupeneva bhavitabbanti sanjatapatibhano bhagavata evam vutte sakko devanamindo bhagavantam etadavoca, etam imassa kho aham bhanteti adikam vacanam avoca. Bhagavapissa okasam datva tunhi ahosi. Kathetukamopi hi yo attham sampadetum na sakkoti, attham sampadetum sakkonto va na kathetukamo hoti, na tassa bhagava okasam karoti. Ayam pana yasma kathetukamo ceva, sakkoti ca attham sampadetum, tasma tassa bhagava okasamakasi. Tattha evarupam na sevitabbanti adisu ayam sankhepo:- yam rupam passato ragadayo uppajjanti, tam na sevitabbam na datthabbam na oloketabbanti attho. Yam pana passato asubhasanna va santhati, pasado va uppajjati, aniccasannapatilabho va hoti, tam sevitabbam. @Footnote: 1 cha.Ma. dutiyapucchayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page352.

Yam cittakkharampi cittabyanjanampi saddam sunato ragadayo uppajjanti, evarupo saddo na sevitabbo. Yam pana atthanissitam dhammanissitam kumbhadasigitakampi sunantassa pasado va uppajjati, nibbida va santhati, evarupo saddo sevitabbo. Yam gandham ghayato ragadayo uppajjanti, evarupo gandho na sevitabbo. Yam pana gandham ghayato asubhasannadipatilabho hoti, evarupo gandho sevitabbo. Yam rasam sayato ragadayo uppajjanti, evarupo raso na sevitabbo. Yam pana rasam sayato ahare patikulasanna ceva uppajjati, sayitapaccaya ca kayabalam nissaya ariyabhumim okkamitum sakkoti, mahasivattherabhagineyyasivasamanerassa viya bhunjantasseva va kilesakkhayo hoti, evarupo raso sevitabbo. Yam photthabbam phusato ragadayo uppajjanti, evarupam photthabbam na sevitabbam. Yam pana phusato sariputtattheradinam viya asavakkhayo ceva, viriyam ca supaggahitam, pacchima ca janata ditthanugatim apadanena anuggahita hoti, evarupam photthabbam sevitabbam. Sariputtatthero kira timsavassani mance pitthim na pasaresi. Tatha mahamoggallanatthero. Mahakassapatthero visavassasatam mance pitthim na pasaresi. Anuruddhatthero pancapannasavassani. 1- Bhaddiyatthero timsavassani. Sonatthero attharasavassani. Ratthapalatthero dvadasa. Anandatthero pannarasa. Rahulatthero dvadasa. Bakulatthero asitivassani. Nalakatthero yava parinibbanam mance pitthim na pasaresiti. Ye manovinneyye dhamme samannaharantassa ragadayo uppajjanti, "aho vata yam paresam paravittupakaranam tam mama assa"ti adina nayena va abhijjhadini apathamagacchanti, evarupa dhamma na sevitabba. "sabbe satta avera hontu"ti evam mettadivasena, ye va pana tinnam theranam dhamma, @Footnote: 1 cha.Ma. pannasavassani

--------------------------------------------------------------------------------------------- page353.

Evarupa sevitabba. Tayo kira thera vassupanayikadivase kamavitakkadayo akusalavitakka na vitakketabbati katikam akamsu. Atha pavaranadivase samghatthero samghanavakam pucchi "avuso imasmim temase kittake thane cittassa dhavitum dinnan"ti. Na bhante parivenassa paricchedato bahi dhavitum adasinti. Dutiyam pucchi "tava avuso kittake"ti. Nivasanato bhante bahi dhavitum na adasinti. Atha dvepi theram pucchimsu "tumhakam pana bhante"ti. Niyakajjhattakkhandhapancakato avuso bahi dhavitum na adasinti. Tumhehi bhante dukkaram katanti. Evarupo mano vinneyyo dhammo sevitabbo. [366] Ekantavadati ekoyeva anto vadassa etesam na 1- dve vadati 1- ekantavada, ekamyeva vadantiti pucchati. Ekantasilati ekacaRa. Ekantacchandati ekaladdhika. Ekantaajjhosanati ekantapariyosana. Anekadhatu nanadhatu kho devanaminda lokoti devanaminda ayam loko anekajjhasayo nanajjhasayo. Ekasmim gantukame eko thatukamo hoti. Ekasmim thatukame eko sayitukamo hoti. Dve satta ekajjhasaya nama dullabha. Tasmim anekadhatunanadhatusmim loke yam yadeva dhatum yam yadeva ajjhasayam satta abhinivisanti ganhanti, tam tadeva. Thamasa paramasati thamena ca paramasena ca. Abhinivissa voharantiti sutthu ganhitva voharanti, kathenti dipenti kittenti. Idameva saccam, moghamannanti idam amhakameva vacanam saccam, annesam vacanam mogham tuccham niratthakanti. Accantanitthati anto vuccati vinaso, antam atita nittha etesanti accantanittha. Ya etesam nittha, yo paramassaso nibbanam, tam sabbesam vinasatikkantamaccantanti vuccati. Yogakkhemoti nibbanasseva namam, accanto yogakkhemo etesanti accantayogakkhemi. Setthatthena brahmam ariyamaggam carantiti brahmacari. Accantataya 2- brahmacari accantabrahmacari. Pariyosananti nibbanasseva namam, accantam pariyosanam etesanti accantapariyosana. @Footnote: 1-1 cha.Ma., i. na dvedha gatavadati 2 cha.Ma., i. accantatthaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page354.

Tanhasankhayavimuttati tanhasankhayoti maggopi nibbanampi. Maggo tanham sankhinati vinasetiti tanhasankhayo. Nibbanam yasma tam agamma tanha sankhiyati vinassati tasma tanhasankhayo. Tanhasankhayena maggena vimutta, tanhasankhaye va nibbane vimutta adhimuttati tanhasankhayavimutta. Ettavata ca bhagavata cuddasapi panha byakata honti. Cuddasa panha nama issamacchariyam eko panho, piyapiyam eko, chando eko, vitakko eko, papanco eko, somanassam eko, domanassam eko, upekkha eko, kayasamacaro eko, vacisamacaro eko, pariyesana eko, indriyasamvaro eko, anekadhatu eko, accantanittha ekoti. [367] Ejati calanatthena tanha vuccati. Sa pilanatthena rogo, anto padussanatthena gando, anuvijjhanatthena sallam. Tasma ayam purisoti yasma eja attana katakammanurupena purisam tattha tattha abhinibbattanatthaya kaddhati, tasma ayam puriso tesam tesam bhavanam vasena uccavacam apajjati. Brahmaloke ucco hoti, devaloke avaco. Devaloke ucco, manussaloke avaco. Manussaloke ucco, apaye avaco. 1- Yesaham bhanteti yesam aham bhante. Sandhivasena panettha "yesahan"ti hoti. Yathasutam yathapariyattanti yatha maya suto ceva uggahito ca, evam. Dhammam desemiti sattavattapadadhammam desemi. Na caham tesanti aham pana tesam savako na sampajjami. Aham kho pana bhanteti adina attano sotapannabhavam janapeti. Somanassapatilabhakathavannana [368] Vedapatilabhanti tutthipatilabham. Devasurasangamoti devanam ca asuranam ca sangamo. Samupabyulhoti samosanno nalatena nalatam paharanakarappatto viya. Etesam kira kadaci mahasamuddapitthe sangamo hoti, tattha @Footnote: 1 i. brahmaloko ucco hoti .pe. apayo nico

--------------------------------------------------------------------------------------------- page355.

Pana chedanavijjhanadihi annamannaghato nama natthi, darumendakayuddham viya jayaparajayamattameva hoti. Kadaci deva jinanti, kadaci asuRa. Tattha yasmim sangame deva puna apaccagamanaya asure jinimsu. Tam sandhaya tasmim kho pana bhanteti adimaha. Ubhayametthati 1- ubhayam etam, duvidhampi ojam ettha devaloke devayeva paribhunjissantiti evamassa avajjentassa balavapitisomanassam uppajji. Sadandavacaroti sadando avacarako, dandaggahanena satthaggahanena saddhim ahosi, na nikkhittadandasatthoti dasseti. Ekantanibbidayati ekanteneva vatte nibbindanatthaya. 2- Sabbam mahagovinde 3- vuttameva. [369] Pavedesiti kathesi dipesi. Idhevati imasmimyeva okase. Devabhutassa me satoti devassa me sato. Punevayu 4- ca me laddhoti puna annena kammavipakena me jivitam laddhanti, imina attano cutibhavanceva upapannabhavam ca avikaroti. Diviya kayati dibba attabhava. Ayum hitva amanusanti dibbam ayum jahitva. Amulho gabbhamessamiti niyatagatikatta amulho hutva. Yattha me ramati manoti yattha me mano ramissati tattheva khattiyakuladisu gabbham upagacchissamiti sattakkhattum deve ca manuse cati imamattham dipeti. Nayena viharissamiti manussesu upapannopi mataram jivita voropanadinam abhabbatta nayena karanena samena viharissamiti attho. Sambodhi ce bhavissatiti idam sakadagamimaggam sandhaya vadati, sace sakadagami bhavissamiti dipeti. Annata viharissamiti annata ajanitukamo hutva viharissami. Sveva anto bhavissatiti soeva me manussaloke anto bhavissatiti. Puna devo bhavissami, devalokasmimuttamoti puna devalokasmim uttamo sakko devanamindo bhavissamiti vadati. @Footnote: 1 cha.Ma., si,i. ubhayametam 2 cha.Ma., i. nibbindanatthayati @3 cha.Ma. mahagovindasutte 4 cha.Ma., i. punarayu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page356.

Antime vattamanamhiti antime bhave vattamane. So nivaso bhavissatiti ye te ayuna ca pannaya ca akanittha jetthaka sabbadevehi panitatara deva, avasane me so nivaso bhavissati. Ayam kira tato sakkattabhavato cuto tasmim attabhave anagamimaggassa patiladdhatta uddhamsoto akanitthagami hutva avihadisu nibbattanto avasane pana 1- akanitthagami bhavissati. 1- Tam sandhaya evamaha. Esa kira avihesu kappasahassam vasissati, atappesupi dve kappasahassani, sudassesu cattari kappasahassani, sudassisu attha, akanitthesu solasati ekattimsa kappasahassani brahmaayum anubhavissati. Sakko devaraja anathapindiko gahapati visakha mahaupasikati tayopi hi ime ekappamanayukaeva, vattabhiratasatta nama. Etehi sadisa sukhabhagino nama natthi. [370] Apariyositasankappoti anitthitamanoratho. Yassu mannami samaneti ye samane pavivittaviharinoti mannami. Aradhanati sampadana. Viradhanati asampadana. Na sambhontiti 2- sampadetva kathetum na sakkonti. Adiccabandhunanti adiccopi gotamagotto, bhagavapi gotamagottoeva, tasma evamaha. Yam karomaseti 3- yam pubbe brahmuno namakaram karoma. Samam devehiti saddhim devehi, ito patthaya idani amhakam brahmuno namakarakaranam natthiti dasseti. Samam karomati namakaram karoma. [371] Paramasitvati tutthacitto sahayam hatthena hatthamhi paramasanto 4- viya pathavim paharitva, sakkhibhavatthaya va paharitva "yatha tvam niccala, 5- evamaham bhavami"ti. 6- Ajjhitthapanhati ajjhesitapanha putthapanhati 7- attho. Sesam sabbattha uttanamevati. Sakkapanhasuttavannana nitthita. ------------ @Footnote: 1-1 cha.Ma.,i. akanitthe nibbattissati 2 cha.Ma. na sampayanti 3 cha.Ma.,i. yam @karomasi. 4 cha.Ma. paharanto 5 cha.Ma.,i. niccalo, 6 cha.Ma.,i. evamaham bhagavatiti. @7 cha.Ma.,i. patthitapanha.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 5 page 351-356. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=5&A=8984&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=5&A=8984&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=247              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=10&A=5727              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=10&A=6288              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=10&A=6288              Contents of The Tipitaka Volume 10 http://84000.org/tipitaka/read/?index_10

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]