ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 51 : PALI ROMAN Buddha.A. (madhurattha.)

                      16. Atthadassibuddhavamsavannana
     piyadassimhi sammasambuddhe parinibbute tassa sasane ca antarahite
parihayitva vaddhitva aparimitayukesu manussesu 1- anukkamena parihayitva
vassasatasahassayukesu jatesu paramatthadassi atthadassi nama buddho loke
uppajji. So paramiyo puretva tusitapure nibbattitva tato cavitva paramasobhane
sobhane nama nagare sagarassa nama ranno kule aggamahesiya sudassanadeviya
kucchismim patisandhim gahetva dasa mase gabbhe vasitva sucindhanuyyane
matukucchito nikkhami. Matukucchito mahapurise nikkhantamatte sucirakalanihitani
kulaparamparagatani mahanidhanani dhanasamika patilabhimsuti tassa namaggahanadivase
"atthadassi"ti namamakamsu. So dasavassasahassani agaram ajjhavasi. Amaragirisuragiri-
girivahananamaka paramasurabhijanaka tayo cassa pasada ahesum. Visakhadevippamukhani
tettimsa itthisahassani ahesum.
     So cattari nimittani disva visakhadeviya selakumare nama putte
uppanne sudassanam nama assarajam abhiruhitva mahabhinikkhamanam nikkhamitva
pabbaji. Tam nava manussakotiyo anupabbajimsu. Tehi parivuto so mahapuriso
@Footnote: 1 Ma. aparimitayuka manussa hutva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page312.

Attha mase padhanacariyam caritva visakhapunnamaya sucindharanagina 1- upaharatthaya anitam madhupayasam mahajanena sandissamanasabbasariraya nagiya saha suvannapatiya dinnam madhupayasam paribhunjitva tarunatarusatasamalankate tarunasalavane divaviharam vitinametva sayanhasamaye dhammarucina maharucina nama nagarajena dinna attha kusatinamutthiyo gahetva campakabodhim upasankamitva tepannasa- hatthayamavitthatam kusatinasantharam santharitva pallankam abhujitva sambodhim patva sabbabuddhacinnam "anekajatisamsaram .pe. Tanhanam khayamajjhaga"ti udanam udanetva sattasattaham bodhisamipeyeva vitinametva brahmuna dhammadesanayacanam sampaticchitva attana saha pabbajitanavabhikkhukotiyo ariyadhammapativedhasamatthe disva akasena gantva anomanagarasamipe anomuyyane otaritva tehi parivuto tattha dhammacakkam pavattesi. Tada kotisatasahassanam pathamo dhammabhisamayo ahosi. Puna bhagavati lokanayake devalokacarikam caritva tattha dhammam desente kotisatasahassanam dutiyo abhisamayo ahosi. Yada pana bhagava atthadassi amhakam bhagava viya kapilavatthuparam sobhanapuram pavisitva dhammam desesi, tada kotisatasahassanam tatiyo dhammabhisamayo ahosi. Tena vuttam:- [1] "tattheva mandakappamhi atthadassi mahayaso mahatamam nihantvana patto sambodhimuttamam. [2] Brahmuna yacito santo dhammacakkam pavattayi amatena tappayi lokam dasasahassi sadevakam. @Footnote: 1 Ma. sucinandanagiya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page313.

[3] Tassapi lokanathassa ahesum abhisamaya tayo kotisatasahassanam pathamabhisamayo ahu. [4] Yada buddho atthadassi carati devacarikam kotisatasahassanam dutiyabhisamayo ahu. [5] Punaparam yada buddho desesi pitu santike kotisatasahassanam tatiyabhisamayo ahu"ti. Tattha tatthevati tasmimyeva kappeti attho. Ettha pana varakappo "mandakappo"ti adhippeto. "yasmim kappe tayo buddha nibbattanti, so kappo varakappo"ti hettha padumuttarabuddhavamsavannanayam vutto. Tasma varakappo idha "mandakappo"ti vutto. Nihantvanati nihanitva. Ayameva va patho. Santoti samano. Amatenati maggaphaladhigamamatapanena. Tappayiti atappayi, pinesiti attho. Dasasahassiti dasasahassilokadhatum. Devacarikanti devanam vinayanattham devalokacarikanti attho. Sucandakanagare kira santo ca rajaputto upasanto ca purohitaputto tisu vedesu sabbasamayantaresu ca saramadisva nagarassa catusu dvaresu cattaro pandite visarade ca manusse thapetum "yam pana tumhe panditam samanam va brahmanam va passatha sunatha va, tam amhakam agantva arocetha"ti. Tena ca samayena atthadassi lokanatho sucandakanagaram sampapuni. Atha tehi nivedita purisa gantva tesam dasabalassa tatthagamanam pativedesum. Tato te santopasanta tathagatagamanam sutva pahatthamanasa sahassaparivara dasabalam asamam paccuggantva abhivadetva nimantetva sattaham buddhappamukhassa samghassa asadisam mahadanam datva sattame divase sakalanagaravasihi manussehi saddhim dhammakatham sunimsu. Tasmim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page314.

Kira divase atthanavutisahassani ehibhikkhupabbajjaya pabbajitva arahattam papunimsu. Taya parisaya majjhe bhagava patimokkham uddisi, so pathamo sannipato ahosi. Yada pana bhagava attano puttassa selattherassa dhammam desento atthasitisahassani pasadetva ehibhikkhubhavena pabbajetva arahattam papetva patimokkham uddisi, so dutiyo sannipato ahosi. Puna mahamangalasamagame maghapunnamayam devamanussanam dhammam desento atthasattatisahassani arahattam papetva patimokkham uddisi, so tatiyo sannipato ahosi. Tena vuttam:- [6] "sannipata tayo asum tassapi ca mahesino khinasavanam vimalanam santacittana tadinam. [7] Atthanavutisahassanam 1- pathamo asi samagamo atthasitisahassanam 2- dutiyo asi samagamo. [8] Atthasattatisahassanam 3- tatiyo asi samagamo anupada vimuttanam vimalanam mahesinan"ti. Tada kira amhakam bodhisatto campakanagare susimo nama brahmana- mahasalo lokasammato ahosi. So sabbavibhavajatam dinanathakapanaddhikadinam vissajjetva himavantasamipam gantva tapasapabbajjam pabbajitva attha samapattiyo panca abhinnayo ca nibbattetva mahiddhiko mahanubhavo hutva mahajanassa kusalakusalanam dhammanam anavajjasavajjabhavanca dassetva buddhappadam agamayamano atthasi. @Footnote: 1 Ma. atthanavutisatasahassanam 2 Ma. atthasitisatasahassanam @3 Ma. atthasattatisatasahassanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page315.

Athaparena samayena atthadassimhi lokanayake loke uppajjitva sudassanamahanagare atthannam parisanam majjhe dhammamatavassam vassente tassa dhammam sutva saggalokam gantva dibbani mandaravapadumaparicchattakadini pupphani devalokato aharitva attano anubhavam dassento dissamanasariro catusu disasu catuddipikamahamegho viya pupphavassam vassetva samantato pupphamandapam pupphamayagghitoranahemajaladini pupphamayani katva mandaravapupphacchattena dasabalam pujesi. Sopi nam bhagava "anagate gotamo nama buddho bhavissati"ti byakasi. Tena vuttam:- [9] "ahantena samayena jatilo uggatapano susimo nama namena mahiya setthasammato. [10] Dibbam mandaravam puppham padumam parichattakam devaloka haritvana 1- sambuddhamabhipujayim. [11] Sopi mam buddho byakasi atthadassi mahamuni attharase kappasate ayam buddho bhavissati. 1- Ahu kapilavhaya ramma nikkhamitva tathagato. 1- [12] Padhanam padahitvana .pe. hessama sammukha imam. [13] Tassapi vacanam sutva tuttho 2- samviggamanaso uttarim vatamadhitthasim dasaparamipuriya"ti. Tattha jatiloti jata assa atthiti jatilo. Mahiya setthasammatoti sakalenapi lokena settho uttamo pavaroti evam sammato sambhavitoti attho. @Footnote: 1-1 cha.Ma. ime patha na dissanti 2 cha.Ma. hattho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page316.

Tassa pana bhagavato sobhanam nama nagaram ahosi. Sagaro nama raja pita, sudassana nama mata, santo upasanto ca dve aggasavaka, abhayo namupatthako, dhamma ca sudhamma ca dve aggasavika, campakarukkho bodhi, sariram asitihatthubbedham ahosi. Sarirappabha samantato sabbakalam yojanamattam pharitva atthasi, ayu vassasatasahassam, visakha namassa aggamahesi, selo nama putto, assayanena nikkhami. Tena vuttam:- [14] "sobhanam nama nagaram sagaro nama khattiyo sudassana nama janika atthadassissa mahesino. 1- [19] Santo ca upasanto ca ahesum aggasavaka abhayo namupatthako atthadassissa mahesino. 1- [20] Dhamma ceva sudhamma ca ahesum aggasavika bodhi tassa bhagavato campakoti pavuccati. [22] Sopi buddho asamasamo asitihatthamuggato sobhate salarajava ulurajava purito. [23] Tassa pakatika ramsi anekasatakotiyo uddham adho dasa disa pharanti yojanam sada. [24] Sopi buddho narasabho sabbasattuttamo muni vassasatasahassani loke atthasi cakkhuma. [25] Atulam dassetva obhasam virocetva sadevake 2- sopi aniccatam patto yathaggupadanasankhaya"ti. @Footnote: 1-1 cha.Ma. satthuno 2 Si.,Ma. atulam dassayitvana obhasetva sadevake

--------------------------------------------------------------------------------------------- page317.

Tattha ulurajava puritoti saradasamayaparipunnavimalasakalamandalo tarakaraja viyati attho. Pakatikati pakativasena uppajjamana, na adhitthanavasena. Yada icchasi bhagava, tada anekakotisatasahassepi cakkavale abhaya phareyya. Ramsiti rasmiyo. Upadanasankhayati upadanakkhaya indhanakkhaya aggi viya sopi bhagava catunnam upadananam khayena anupadisesaya nibbanadhatuya anupamanagare anomarame parinibbayi. Dhatuyo panassa adhitthanena vikirimsu. Sesamettha gathasu uttanamevati. Atthadassibuddhavamsavannana nitthita. Nitthito cuddasamo buddhavamso. -----------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 51 page 311-317. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=51&A=6913&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=51&A=6913&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=195              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=7951              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=10192              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=10192              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]