ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 8 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.2)

    Sabbabhibhuti sabbam tebhumikadhammam abhibhavitva thito. Sabbaviduti sabbam
catubhumikadhammam avedim annasim. Sabbesu dhammesu anupalittoti sabbesu
tebhumikadhammesu kilesalepanena anupalitto. Sabbanjahoti sabbam tebhumikadhammam jahitva
thito. Tanhakkhaye vimuttoti tanhakkhaye nibbane arammanato vimutto. Sayam
abhinnayati sabbacatubhumikadhammam attanava janitva. Kamuddiseyyanti kam annam
"ayam me acariyo"ti uddiseyyam.
    Na me acariyo atthiti lokuttaradhamme mayham acariyo nama natthi.
Natthi me patipuggaloti mayham patibhago puggalo nama natthi. Sammasambuddhoti samma
hetuna 1- nayena cattari saccani sayam buddho. Sitibhutoti sabbakilesagginibbapanena
sitibhuto. Kilesanamyeva nibbutatta nibbuto. Kasinam puranti kasiratthe nagaram.
Ahancham amatadundubhinti dhammacakkapatilabhaya amatabherim paharissamiti gacchami.
Arahasi anantajinoti anantajinosi bhavitum yutto. Huveyyavusoti 2- avuso evampi
nama bhaveyya. Pakkamiti vankaharajanapadam nama agamasi.
    Tatthekam migaluddakagamakam nissaya vasam kappesi. Jetthakaluddako tam
upatthasi. Tasmim ca janapade canda macchika honti. Atha nam ekaya catiya
vasapesum, migaluddako dure migavam gacchanto "amhakam arahante ma pamajji"ti navam 3-
nama dhitaram anapetva agamasi saddhim puttabhatikehi. Sa cassa dhita dassaniya
hoti kotthasasampanna. Dutiyadivase upako gharam agato tam darikam sabbam
upacaram katva parivisitum upagatam disva  ragena abhibhuto bhunjitumpi asakkonto
bhajanena bhattam adaya vasanatthanam gantva bhattam ekamante nikkhipitva sace
navam labhami, jivami, no ce, maramiti niraharo sayi. Sattame divase magaviko
agantva dhitaram upakassa pavuttim pucchi. Sa "ekadivasameva agantva puna
nagatapubbo"ti aha. Magaviko agataveseneva nam upasankamitva pucchissamiti
tamkhanamyeva gantva "kim bhante aphasukan"ti pade paramasanto pucchi. Upako
@Footnote: 1 cha.Ma. sahetuna    2 cha.Ma. hupeyyapavusoti     3 cha.Ma. chavam. evamuparipi
Nitthunanto parivattatiyeva. So "vadatha bhante, yam maya sakka katum, tam sabbam
karissami"ti aha. Upako "sace navam labhami, jivami, no ce, idheva maranam
seyyo"ti aha. Janasi pana bhante kinci sippanti. Na janamiti. Na bhante
kinci sippam ajanantena sakka gharavasam adhitthatunti.
    So aha "naham kinci sippam janami, apica tumhakam mamsaharako bhavissami,
mamsanca vikkinissami"ti. Magaviko "amhakampi etadeva ruccati"ti uttarasatakam
datva gharam anetva dhitaram adasi. Tesam samvasamanvaya putto vijayi. Subhaddotissa
namam akamsu. Nava 1- tassa rodanakale "mamsaharakassa putta, migaluddakassa putta
ma rodi"tiadini vadamana puttatosanagitena upakam uppandesi. Bhadde tvam mam
anathoti mannasi. Atthi me anantajino nama sahayo. Tassaham santikam 2-
gamissamiti aha. Nava evamayam attiyatiti natva punappunam katheti. So ekadivasam
anarocetvava majjhimadesabhimukho pakkami.
    Bhagava ca tena samayena savatthiyam viharati jetavane mahavihare. Athakho
bhagava patikacceva bhikkhu anapesi "yo bhikkhave  `anantajino'ti pucchamano
agacchati, tassa mam dasseyyatha"ti. Upakopi kho "kuhim anantajino va sati"ti
pucchanto anupubbena savatthim agantva viharamjhe thatva kuhim anantajinoti
pucchi. Tam bhikkhu bhagavato santikam anayimsu. 3- So bhagavantam disva "sanjanatha
mam bhagava"ti aha. Amaupaka sanjanami, kuhim pana tvam vasitthati. Vankaharajanapade
bhanteti. Upaka mahallakosi jato pabbajitum sakkhissasiti. Pabbajissami bhanteti.
Bhagava pabbajetva tassa kammatthanam adasi. So kammatthane kammam karonto
anagamiphale patitthaya kalam katva avihesu nibbatto. Nibbattakkhaneyeva
arahattam  papuniti. Avihesu nibbattamatta hi satta jana arahattam papunimsu,
tesam so annataro.
@Footnote: 1 khu. theri. 26/293/468 visatinipata, pali. capa 2 cha.Ma. santike 3 cha.Ma. nayimsu
    Vuttanhetam:-
               "aviham upapannase      vimutta satta bhikkhavo
                ragadosaparikkhina      tinna loke visattikam.
                Upako palagando 1- ca  pukkusati ca te tayo
                bhaddiyo khandadevo ca   bahudatti 2- ca pingiyo
                te hitva manusam deham  dibbayogam upajjhagun"ti. 3-
      [286] Santhapesunti katikam akamsu. Bahullikoti civarabahulladinam
atthaya patipanno. Padhanavibbhantoti padhanato vibbhanto bhattho parihino.
Avatto bahullayati civaradinam bahulabhavatthaya avatto. Apica kho asanam
thapetabbanti apica kho panassa uccakule nibbattassa asanamattam thapetabbanti
vadimsu. Nasakkhimsuti buddhanubhavena buddhatejena abhibhuta attano katikaya thatum
nasakkhimsu. Namena ca avusovadena ca samudacarantiti gotamati  avusoti ca vadanti,
avuso gotama mayam uruvelaya padhanakale tuyham pattacivaram gahetva vicarimha,
mukhodakadantakattham adamha, vutthaparivenam sammajjimha, paccha ko te vattapatipattim
akasi, kacci amhesu pakkantesu 4- na cintayitthati evarupim katham kathentiti
attho. Iriyayati dukkarairiyaya. Patipadayati dukkarapatipattiya. Dukkarakarikayati
pasataaddhapasatamuggayusadiaharakaranadina dukkarakaranena. Abhijanatha me noti
abhijanatha nu mama. Evarupam pabhavitametanti etam evarupam vakyabhedanti attho.
Api nu aham uruvelaya padhane tumhakam sangahanattham anuggahanattham rattim va
diva va agantva "avuso ma vitakkayittha, mayham obhaso va nimittam va
pannayati"ti evarupam kanci vacanabhedam akasinti adhippayo. Te ekapadeneva
satim labhitva uppannagarava "handa addha esa buddho jato"ti saddahitva
no hetam bhanteti ahamsu. Asakkhim kho aham bhikkhave pancavaggiye bhikkhu sannapetunti
aham bhikkhave pancavaggiye bhikkhu buddho ahanti janapetum asakkhim. Tada pana
@Footnote: 1 Si. phalagando    2 cha.Ma. bahuraggi   3 sam. saga. 15/105/71 ghatikarasutta
@4 Si. apakkantesu
Bhagava uposathadivaseyeva agacchi. Attano buddhabhavam janapetva kondannattheram
kayasakkhim katva dhammacakkappavattanasuttam kathesi. Suttapariyosane thero attharasahi
brahmakotihi saddhim sotapattiphale patitthasi. Suriye dharamaneyeva desana
nitthasi. Bhagava tattheva vassam upagacchi.
    Dvepi sudam bhikkhave bhikkhu ovadamitiadi patipadadivasato patthaya
pindapatatthayapi gamam apavisanadipanattham vuttam. Tesam hi bhikkhunam kammatthanesu
uppannamalavisodhanattham bhagava antovihareyeva ahosi. Uppanne uppanne
kammatthanamale tepi bhikkhu bhagavato santikam gantva pucchanti. Bhagavapi tesam
nisinnatthanam gantva malam vinodeti. Atha nesam bhagavata evam nihatabhattena
ovadiyamananam vappatthero patipadadivase sotapanno ahosi. Bhaddiyatthero
dutiyaya, mahanamatthero tatiyaya, assajitthero  catutthiyam. Pakkhassa pana pancamiyam
sabbeva te ekato sannipatetva anattalakkhanasuttam kathesi, suttapariyosane
sabbepi arahattaphale patitthahimsu. Tenaha "athakho bhikkhave pancavaggiya bhikkhu
maya evam ovadiyamana .pe. Anuttaram yogakkhemam nibbanam ajjhagamamsu .pe.
Natthidani punabbhavo"ti. Ettakam kathamaggam bhagava yam pubbe avaca "tumhepi
mamam ceva pancavaggiyananca maggam arulha, ariyapariyesana tumhakam pariyesana"ti.
Imam ekameva anusandhim dassento ahari.
    [287] Idani yasma na agariyanamyeva pancakamagunapariyesana hoti,
anagariyanampi cattaro paccaye apaccavekkhitva paribhunjantanam pancakamagunavasena
anariyapariyesana hoti, tasma tam dassetum pancime bhikkhave kamagunatiadimaha.
Tattha navarattesu pattacivaradisu cakkhuvinneyya rupatiadayo cattaro
kamaguna labbhanti. Raso panettha paribhogaraso hoti. Manunne pindapate
bhesajje ca pancapi labbhanti. Senasanampi civare viya cattaro. Raso pana
etthapi paribhogarasova. Ye hi keci bhikkhaveti kasma arabhi? evam pancakamagune
dassetva idani ye evam vadeyyum "pabbajitakalato patthaya anariyapariyesana
nama kuto, ariyapariyesanava pabbajitanan"ti, tesam patisedhanatthaya "pabbajitanampi
Catusu paccayesu apaccavekkhanaparibhogo anariyapariyesana eva"ti dassetum imam
desanam arabhi. Tattha gadhitati tanhagedhena gadhita. Mucchitati tanhamucchaya
mucchita. Ajjhopannati tanhaya ajjhogalha. Anadinavadassavinoti adinavam
apassanta. Anissaranappannati nissaranam vuccati paccavekkhanananam. Te tena
virahita.
    Idani tassa atthassa sadhakam upamam dassento seyyathapi bhikkhavetiadimaha.
Tatrevam opammasamsandanam veditabbam:- arannakamigo viya hi samanabrahmana,
luddakena aranne thapitapaso viya cattaro paccaya, tassa luddakassa pasarasim
ajjhottharitva sayanakalo viya tesam cattaro paccaye apaccavekkhitva paribhogakalo,
luddake agacchante migassa yena kamam agamanakalo viya samanabrahmananam
marassa yathakamakaraniyakalo maravasam upagatabhavoti attho. Migassa pana abandhassa
pasarasim adhisayitakalo viya samanabrahmananam catusu paccayesu paccavekkhanaparibhogo,
luddake agacchante migassa yena kamam gamanam viya samanabrahmananam maravasam
anupagamanam veditabbam. Vissatthoti nibbhayo nirasanko. Sesam sabbattha
uttanatthamevati.
                    Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya
                      pasarasisuttavannana nitthita.
                    Ariyapariyesanatipi etasseva namam.
                         --------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 8 page 97-101. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=8&A=2477&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=8&A=2477&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=312              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=12&A=5384              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=6328              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=6328              Contents of The Tipitaka Volume 12 http://84000.org/tipitaka/read/?index_12

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]