บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๖

๒. ปุริสคติสุตฺตวณฺณนา [๕๕] ทุติเย ปุริสคติโยติ ปุริสสฺส าณคติโย. อนุปาทาปรินิพฺพานนฺติ อปจฺจยนิพฺพานํ. โน จสฺสาติ อตีเต อตฺตภาเว นิพฺพตฺตกํ กมฺมํ โน เจ อภวิสฺส. โน จ เม สิยาติ เอตรหิ เม อยํ อตฺตภาโว น สิยา. น ภวิสฺสตีติ เอตรหิ เม อนาคตตฺตภาวนิพฺพตฺตกํ กมฺมํ น ภวิสฺสติ. น เม ภวิสฺสตีติ อนาคเต เม อตฺตภาโว น ภวิสฺสติ. ยทตฺถิ ยํ ภูตนฺติ ยํ อตฺถิ ยํ ภูตํ ปจฺจุปฺปนฺนํ ขนฺธปญฺจกํ. ตํ ปชหามีติ อุเปกฺขํ ปฏิลภตีติ ตํ ตตฺถ ฉนฺทราคปฺปหาเนน ปชหามีติ วิปสฺสนูเปกฺขํ ปฏิลภติ. ภเว น รชฺชตีติ อตีเต ขนฺธปญฺจเก ตณฺหาทิฏฺีหิ น รชฺชติ. สมฺภเว น รชฺชตีติ อนาคเตปิ ตเถว น รชฺชติ, อตฺถุตฺตริ ปทํ สนฺตนฺติ อุตฺตรึ สนฺตํ นิพฺพานปทํ นาม อตฺถิ. สมฺมปฺปญฺาย ปสฺสตีติ ตํ สห วิปสฺสนาย มคฺคปญฺาย สมฺมา ปสฺสติ. น สพฺเพน สพฺพนฺติ เอกจฺจานํ กิเลสานํ อปฺปหีนตฺตา สจฺจปฏิจฺฉาทกสฺส ตมสฺส สพฺพโส อวิทฺธํสิตตฺตา น สพฺพากาเรน สพฺพํ. หญฺมาเนติ สณฺฑาเสน คเหตฺวา มุฏฺิกาย โกฏฺฏิยมาเน. อนฺตราปรินิพฺพายีติ อุปปตฺติสมนนฺตรโต ปฏฺาย อายุโน เวมชฺฌํ อนติกฺกมิตฺวา เอตฺถนฺตเร กิเลสปรินิพฺพาเนน ปรินิพฺพุโต โหติ. อนุปหจฺจ ตลนฺติ อากาสตลํ อนุปหจฺจ น อติกฺกมิตฺวา, ภูมึ อปฺปตฺวา อากาเสเยว นิพฺพาเยยฺยาติ อิมาหิ ตีหิ อุปมาหิ ตโย อนฺตราปรินิพฺพายี ทสฺสิตา. อุปหจฺจปรินิพฺพายีติ อายุเวมชฺฌํ อติกฺกมิตฺวา ปจฺฉิมโกฏึ อปฺปตฺวา ปรินิพฺพุโต โหติ. อุปหจฺจ ตลนฺติ ชลมานา คนฺตฺวา อากาสตลํ อติกฺกมิตฺวา @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อนติกฺกมิตฺวา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙๑.

ปวีตเล ^๑- วา อุปหนิตฺวา ปวิยํ ปติตมตฺตาว นิพฺพาเยยฺย. อสงฺขาเรน อปฺปโยเคน กิเลเส เขเปตฺวา ปรินิพฺพายีติ อสงฺขารปรินิพฺพายี. สสงฺขาเรน สมฺปโยเคน กิเลเส เขเปตฺวา ปรินิพฺพายีติ สสงฺขารปรินิพฺพายี. คจฺฉนฺติ นิรารกฺขํ อรญฺ. ทายนฺติ สารกฺขํ อภยตฺถาย ทินฺนํ อรญฺ. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมว. อิมสฺมึ สุตฺเต อริยปุคฺคลาว กถิตาติ.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้า ๑๙๐-๑๙๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=4235&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=4235&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=52 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=23&A=1576 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=23&A=1501 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=23&A=1501 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_23