อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๒)

     {๖๙๒} ตติเย ฯ อติกฺกาเมนฺติยาติ เอตฺถ เอกํ ปาทํ อติกฺกาเมนฺติยา
ถุลฺลจฺจยํ ทุติเย อติกฺกนฺตมตฺเต สงฺฆาทิเสโส ฯ อปริกฺขิตฺตสฺส
คามสฺส อุปจารนฺติ เอตฺถ ปริกฺเขปารหฏฺฐานํ เอเกน ปาเทน
อติกฺกมติ ถุลฺลจฺจยํ ทุติเยน อติกฺกนฺตมตฺเต สงฺฆาทิเสโส ฯ อปิ
เจตฺถ สกคามโต นิกฺขมนฺติยา คามนฺตรปจฺจยา อนาปตฺติ ฯ
นิกฺขมิตฺวา ปน คามนฺตรํ คจฺฉนฺติยา ปทวาเร ปทวาเร ทุกฺกฏํ ฯ
เอเกน ปาเทน อิตรสฺส คามสฺส ปริกฺเขเป วา อุปจาเร วา
อติกฺกนฺเต ถุลฺลจฺจยํ ทุติเยน อติกฺกนฺตมตฺเต สงฺฆาทิเสโส ฯ
ตโต นิกฺขมิตฺวา ปุน สกคามํ ปวิสนฺติยาปิ เอเสว นโย ฯ สเจ
ปน ขณฺฑปากาเรน วา วติจฺฉิทฺเทน วา ภิกฺขุนี วิหารภูมึเยว
สกฺกา โหติ ปวิสิตุ ํ เอวํ ปวิสมานา กปฺปิยภูมึ นาม ปวิฏฺฐา
โหติ ตสฺมา วฏฺฏติ ฯ สเจปิ หตฺถิปิฏฺฐิอาทีหิ วา อิทฺธิยา วา
ปวิสติ วฏฺฏติเยว ฯ ปทสา คมนเมว หิ อิธาธิปฺเปตํ ฯ
เตเนว ปฐมํ ปาทํ อติกฺกาเมนฺติยาติอาทิมาห ฯ เทฺว คามา
ภิกฺขุนีวิหาเรน สมฺพทฺธวติกา โหนฺติ ฯ ยสฺมึ คาเม ภิกฺขุนีวิหาโร
ตตฺถ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปุน วิหารํ ปวิสิตฺวา สเจ วิหารมชฺเฌน
อิตรสฺส มคฺโค อตฺถิ คนฺตุ ํ วฏฺฏติ ฯ ตโต ปน คามโต
เตเนว มคฺเคน ปจฺจาคนฺตพฺพํ ฯ สเจ คามทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา
อาคจฺฉติ ฯ ปุริมนเยเนว อาปตฺติเภโท เวทิตพฺโพ ฯ สกคามโต
เกนจิ กรณีเยน ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ นิกฺขนฺตาย ปุน ปวิสนกาเล หตฺถี
วา มุจฺจติ อุสฺสารณา วา โหติ อิตรา ภิกฺขุนิโย สหสา คามํ
ปวิสนฺติ ยาว อญฺญา ภิกฺขุนี อาคจฺฉติ ตาว พหิทฺวาเร
ฐาตพฺพํ ฯ สเจ น อาคจฺฉติ ทุติยิกา ภิกฺขุนี ปกฺกนฺตา นาม
โหติ ปวิสิตุ ํ วฏฺฏติ ฯ ปุพฺเพ มหาคาโม โหติ มชฺเฌ
ภิกฺขุนีวิหาโร ฯ ปจฺฉา ตํ คามํ จตฺตาโร ชนา ลภิตฺวา วิสุ ํ วิสุ ํ
วติปริกฺเขปํ กตฺวา วิภชิตฺวา ภุญฺชนฺติ ฯ วิหารโต เอกํ คามํ
คนฺตุ ํ วฏฺฏติ ฯ ตโต อปรํ คามทฺวาเรน วา วติจฺฉิทฺเทน วา
ปวิสิตุ ํ น วฏฺฏติ ฯ ปุน วิหารเมว ปจฺจาคนฺตุ ํ วฏฺฏติ ฯ
กสฺมา ฯ วิหารสฺส จตุคฺคามสาธารณตฺตา ฯ อนฺตรวาสโก
เตมียตีติ ยตฺถ ยถา ติมณฺฑลปฏิจฺฉาทนํ โหติ เอวํ นิวตฺถาย
ภิกฺขุนิยา วสฺสกาเล ติฏฺเฐน วา อติฏฺเฐน วา โอตริตฺวา ยตฺถ
กตฺถจิ อุตฺตรนฺติยา เอกทฺวงฺคุลมตฺตํปิ อนฺตรวาสโก เตมียติ ฯ
เสสํ นทีลกฺขณํ นทีนิมิตฺตกถาย อาวิภวิสฺสติ ฯ เอวรูปํ นทีติฏฺเฐน
วา อติฏฺเฐน วา โอตริตฺวา อุตฺตรณกาเล ปฐมํ ปาทํ อุทฺธริตฺวา
ตีเร ฐเปนฺติยา ถุลฺลจฺจยํ ทุติยปาทุทฺธาเร สงฺฆาทิเสโส ฯ
เสตุนา คจฺฉติ อนาปตฺติ ฯ ปทสา โอตริตฺวา อุตฺตรณกาเล
เสตุ ํ อาโรหิตฺวา อุตฺตรนฺติยาปิ อนาปตฺติ ฯ เสตุนา ปน
คนฺตฺวา อุตฺตรณกาเล ปทสา คจฺฉนฺติยา อาปตฺติเยว ฯ
ยานนาวาอากาสคมนาทีสุปิ เอเสว นโย ฯ โอริมตีรโต
ปรตีรเมว อกฺกมนฺติยา อนาปตฺติ ฯ รชนกมฺมตฺถํ คนฺตฺวา
ทารุสงฺกฑฺฒนาทิกิจฺเจน เทฺว ติสฺโส อุภยตีเรสุ วิจรนฺติ วฏฺฏติ ฯ
สเจ ปเนตฺถ กาจิ กลหํ กตฺวา อิตรํ ตีรํ คจฺฉติ อาปตฺติ ฯ
เทฺว เอกโต อุตฺตรนฺติ เอกา มชฺเฌ นทิยา กลหํ กตฺวา
นิวตฺติตฺวา โอริมตีรเมว อาคจฺฉติ อาปตฺติ ฯ อิตริสฺสา ปน อยํ
ปกฺกนฺตฏฺฐาเน ฐิตา โหติ ตสฺมา ปรตีรํ คจฺฉนฺติยาปิ อนาปตฺติ ฯ
นหายิตุ ํ วา ปาตุ ํ วา โอติณฺณา ตเมว ตีรํ ปจฺจุตฺตรติ
อนาปตฺติ ฯ สห อรุณุคฺคมนาติ เอตฺถ สเจ สชฺฌายํ วา
ปธานํ วา อญฺญํ วา กิญฺจิ กมฺมํ กุรุมานา ปุเร อรุณํเยว
ทุติยิกาย สนฺติกํ คมิสฺสามีติ อาโภคํ กโรติ อชานนฺติยา เอว
จสฺสา อรุโณ อุคฺคจฺฉติ อนาปตฺติ ฯ อถ ปน ยาว อรุณุคฺคมนา
อิเธว ภวิสฺสามีติ อาโภเคน วา อนาโภเคน วา วิหารสฺส
เอกเทเส อจฺฉติ ฯ ทุติยิกาย หตฺถปาสํ น โอตรติ อรุณุคฺคมเน
สงฺฆาทิเสโส ฯ หตฺถปาโสเยว หิ อิธ ปมาณํ ฯ หตฺถปาสาติกฺกเม
เอกคพฺโภปิ น รกฺขติ ฯ อคามเก อรญฺเญติ เอตฺถ
นิกฺขมิตฺวา พหิ อินฺทขีลา สพฺพเมตํ อรญฺญนฺติ เอวํ วุตฺตลกฺขณเมว
อรญฺญํ ฯ ตํ ปเนตํ เกวลํ คามาภาเวน อคามกนฺติ
วุตฺตํ น วิชฺฌาฏวีสทิสตาย ฯ ตาทิเส อรญฺเญ โอกฺกนฺเต
ทสฺสนูปจาเร วิชหิเต สเจปิ สวนูปจาโร อตฺถิ อาปตฺติ ฯ
เตน วุตฺตํ อฏฺฐกถายํ สเจ ภิกฺขุนีสุ มหาโพธิองฺคณํ ปวิสนฺตีสุ
เอกา พหิ ติฏฺฐติ ตสฺสาปิ อาปตฺติ ฯ โลหปาสาทํ ปวิสนฺตีสุปิ
ปริเวณํ ปวิสนฺตีสุปิ เอเสว นโย ฯ มหาเจติยวนฺทนาทีสุ เอกา
อุตฺตรทฺวาเรน นิกฺขมิตฺวา คจฺฉติ ตสฺสาปิ อาปตฺติ ฯ ถูปารามํ
ปวิสนฺตีสุ เอกา พหิ ติฏฺฐติ ตสฺสาปิ อาปตฺตีติ ฯ
เอตฺถ จ ทสฺสนูปจาโร นาม ยตฺถ ฐิตํ ทุติยิกา ปสฺสติ ฯ
สเจ ปน สาณิปาการนฺตริกาปิ โหติ ทสฺสนูปจารํ วิชหติ
นาม ฯ สวนูปจาโร นาม ยตฺถ ฐิตา มคฺคมุฬฺหสทฺเทน วิย
ธมฺมสฺสวนาโรจนสทฺเทน วิย จ อยฺเยติ สทฺทายนฺติยา สทฺทํ
สุณาติ ฯ อชฺโฌกาเส ทูเรปิ ทสฺสนูปจาโร นาม โหติ ฯ โส
เอวรูเป สวนูปจาเร วิชหิเต น รกฺขติ วิชหิตมตฺเตว อาปตฺติ
สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ เอกา มคฺคํ คจฺฉนฺตี โอหียติ สอุสฺสาหา เจ หุตฺวา
อิทานิ ปาปุณิสฺสามีติ อนุพนฺธติ อนาปตฺติ ฯ สเจ ปุริมาโย
อญฺเญน มคฺเคน คจฺฉนฺติ ปกฺกนฺตา นาม โหนฺติ อนาปตฺติเยว ฯ
ทฺวินฺนํ คจฺฉนฺตีนํ เอกา อนุพนฺธิตุ ํ อสกฺโกนฺตี คจฺฉตุ อยนฺติ
โอหียติ ฯ อิตราปิ โอหียตุ อยนฺติ คจฺฉติ ฯ ทฺวินฺนํปิ อาปตฺติ ฯ
สเจ ปน คจฺฉนฺตีสุ ปุริมาปิ อญฺญํ มคฺคํ คณฺหาติ ปจฺฉิมาปิ
อญฺญํ ฯ เอกา เอกิสฺสา ปกฺกนฺตฏฺฐาเน ติฏฺฐติ ทฺวินฺนํปิ
อนาปตฺติ ฯ {๖๙๓} ปกฺขสงฺกนฺตา วาติ ติฏฺฐายตนํ ๑- สงฺกนฺตา ฯ เสสํ
อุตฺตานเมว ฯ ปฐมปาราชิกสมุฏฺฐานํ กิริยา สญฺญาวิโมกฺขํ
สจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
                      ตติยสิกฺขาปทํ ฯ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๕๒๑-๕๒๕.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=10979&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=10979&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=3&i=40
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=3&A=559
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=3&A=564
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=3&A=564
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑
http://84000.org/tipitaka/read/?index_3